Phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích (Truyện Kiều – Nguyễn Du)

[ Văn mẫu 9 ] Phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích hay nhất, tuyển chọn những bài văn hay tuyển chọn phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích, trích Truyện Kiều của Nguyễn Du .

Phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích là một trong những dạng bài thường gặp khi học về đoạn trích này của Truyện Kiều (Nguyễn Du). Dưới đây Đọc tài liệu sẽ hướng dẫn chi tiết cách làm cùng tuyển tập một số bài văn mẫu hay giúp các em hoàn thành bài phân tích một cách thuận lợi nhất.

Những nội dung chính có trong bài viết :

• Hướng dẫn làm bài, phân tích xác định yêu cầu nội dung đề bài
• Xác lập các luận điểm cho bài phân tích
• Lập dàn ý chi tiết
• Top những bài văn hay

Cùng tham khảo nhé!

I. Hướng dẫn làm bài phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích

1. Phân tích đề

– Yêu cầu đề bài : Phân tích nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật, những cụ thể trong tác phẩm nhằm mục đích làm sáng tỏ những tư tưởng tác giả gửi gắm và giá trị của tác phẩm- Đối tượng phân tích : đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích- Phương pháp làm bài : sử dụng thao tác phân tích

2. Luận điểm bài Kiều ở lầu Ngưng Bích

– Luận điểm 1: Cảnh cô đơn, tủi phận của Thúy Kiều

– Luận điểm 2: Nỗi thương nhớ Kim Trọng và cha mẹ

– Luận điểm 3: Tâm trạng của Thúy kiều trở về với thực tại, lo lắng cho tương lai

II. Dàn ý phân tích bài Kiều ở lầu Ngưng Bích

Trước khi đi vào lập dàn ý cụ thể bài văn phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích, những em hoàn toàn có thể củng cố lại kiến thức và kỹ năng cơ bản về bố cục tổng quan bài Kiều ở lầu Ngưng Bích để từ đó xác lập nội dung ý chính cho bài văn .

1. Mở bài phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích

– Giới thiệu về tác phẩm và đoạn trích :

+ Truyện Kiều là tác phẩm truyện thơ Nôm lớn nhất của tác giả Nguyễn Du.

+ Đoạn trích “ Kiều ở lầu Ngưng Bích ” là đoạn trích hay, nằm trong phần Gia biến và lưu lạc

2. Thân bài phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích

* Cảnh đơn độc, tủi phận của Thúy Kiều ( 6 câu đầu )- “ Khóa xuân ” : Kiều bị giam giữ, chôn vùi tuổi trẻ .- Cảnh sắc hoang vắng, lạnh lẽo : dãy núi ở xa, mảnh trăng gần, cồn cát tiếp nối đuôi nhau với bụi hồng trải dài ở xa=> Nghệ thuật liệt kê, trái chiều tương phản “ non xa ” / ” trăng gần ”, hòn đảo ngữ, từ láy “ bát ngát ” gợi khoảng trống vạn vật thiên nhiên bát ngát, lạng lẽ không một bóng người .- Thúy Kiều đau đớn, tủi nhục cho thân phận của mình :+ “ Mây sớm đèn khuya ” gợi thời hạn tuần hoàn khép kín, lặp lại. Kiều thấy vô vọng, buồn tủi, trong nỗi đơn độc đến “ bẽ bàng ” .+ Bốn chữ “ như chia tấm lòng ” : sự chua xót, buồn đau của Kiều chỉ có cảnh vật nơi đây tận mắt chứng kiến, san sẻ .⇒ Sử dụng bút pháp chấm phá tạo nên khung cảnh hoang vắng, làm nền cho Kiều thổ lộ tâm tình .* Nỗi thương nhớ Kim Trọng và cha mẹTrong cảnh đơn độc, tâm trạng của Kiều chuyển từ buồn sang nhớ :- Kiều nhớ đến Kim Trọng ( 4 câu tiếp theo )+ Nhớ cảnh cùng Kim Trọng uống rượu thề nguyền dưới ánh trăng : tác giả dùng từ “ tưởng ” – vừa là nhớ đến, vừa là tưởng tượng ra người yêu đang ở trước mắt, qua đó biểu lộ nỗi nhớ nhung day dứt của Kiều .+ Hình dung rằng Kim Trọng cũng đang chờ tin mình : “ Tin sương luống những rày trông mai chờ ” .+ Rồi Kiều lại giật mình nhớ đến hiện thực đang “ bơ vơ ” chưa biết ngày mai sẽ ra sao của mình. Kiều càng nhớ Kim Trọng thì càng tủi phận : tình yêu của nàng sẽ không khi nào phai mờ, nhưng danh dự, phẩm giá của nàng đã bị vùi dập, hoen ố, khó mà gột rửa, không xứng với tình yêu của Kim Trọng nữa .=> Tâm trạng buồn nhớ, vô vọng, tủi phận của nhân vật. Đây vừa là thảm kịch tình yêu khi Thúy Kiều và Kim Trọng không hề nên duyên, vừa là nỗi đau về nhân phẩm của một cô gái tài sắc .- Kiều nhớ và lo ngại cho cha mẹ :+ Dùng từ “ xót người ” : Kiều lo ngại xót xa nghĩ đến cha mẹ sớm hôm tựa cửa nhớ thương nàng .+ “ Quạt nồng ấp lạnh ” : Kiều lo ngại không biết ai sẽ chăm nom tốt cho cha mẹ khi thời tiết thay đổi .+ Tác giả sử dụng những từ ngữ chỉ thời hạn như : “ hôm mai ”, “ cách mấy nắng mưa ”, và những điển cố văn học Trung Quốc : “ sân Lai ”, “ gốc tử ” để nói lên tâm trạng nhớ thương, lo ngại và tấm lòng hiếu thảo của Kiều dành cho cha mẹ .=> Kiều đã bán mình để trả nợ chữ Hiếu nhưng vẫn luôn một lòng đau đáu nhớ thương, lo ngại cho cha mẹ già, đồng thời lúng túng mình khó trở về gặp cha mẹ .* Tâm trạng của Thúy kiều trở lại với thực tại, lo ngại cho tương lai- Điệp từ “ buồn trông ” : được lặp lại 4 lần tạo âm hưởng trầm buồn cho đoạn thơ, miêu tả nỗi buồn đang dâng lên như từng lớp sóng trong lòng Thúy Kiều .- Cảnh vật vạn vật thiên nhiên qua con mắt của Kiều gợi nỗi buồn da diết :+ Cánh buồm ẩn hiện : gợi lên hành trình dài lưu lạc không biết bến bờ .+ Cánh hoa trôi : gợi tả thân phận nhỏ bé, yếu ớt, lênh đênh trôi dạt ( liên hệ so sánh với ca dao : sử dụng hình ảnh bèo dạt, hoa trôi để nói về số phận thăng trầm, yếu ớt, không hề tự định đoạt của người phụ nữ xưa ) .+ Nội cỏ rầu rầu : gợi đời sống héo hon, bi thảm, vô vọng lê dài .+ Hình ảnh “ gió cuốn ”, âm thanh của sóng : vạn vật thiên nhiên như lúng túng báo trước, số phận Thúy Kiều sẽ gặp giông bão xô đẩy, vùi dập .=> Nghệ thuật :- Tả cảnh ngụ tình : lấy cảnh bên ngoài lầu Ngưng Bích để thể hiện tâm trạng Thúy Kiều. Cảnh được miêu tả từ xa đến gần ; sắc tố từ nhạt đến đậm ; âm thanh từ tĩnh đến động, biểu lộ nỗi buồn từ man mác, mông lung đến lo âu, kinh sợ của Kiều .- Hệ thống câu hỏi tu từ : cảm hứng bế tắc, hoang mang lo lắng, sợ hãi của Kiều, sợ hãi cho tương lai không biết đi về đâu .- Từ láy : “ thấp thoáng ”, “ xa xa ”, “ man mác ”, “ rầu rầu ”, ” xanh xanh ”, ” ầm ầm ”, tạo cảm xúc cảnh vật u ám và sầm uất, trầm buồn .

3. Kết bài phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích

– Giá trị nội dung : Đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích biểu lộ tâm trạng buồn thương của Thúy Kiều : nhớ nhà, thương cha mẹ, tình nhân, thương cho thân phận mình .- Giá trị nội dung : Những giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ Nguyễn Du sử dụng đã lột tả chân thực nỗi buồn nhớ, vô vọng và Dự kiến số phận lênh đênh của Thúy Kiều. Bên cạnh đó còn cho thấy vẻ đẹp của Thúy Kiều qua đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích .

III. Top 5 + bài văn mẫu hay phân tích bài Kiều ở lầu Ngưng Bích

1. Bài văn phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích mẫu 1

Truyện Kiều là một kiệt tác văn học nên đã có rất nhiều người yêu thích, sáng tác những tác phẩm văn thơ vịnh về Truyện Kiều. Trong đó có những câu thơ rất hay vịnh về nàng Kiều khi ở lầu Ngưng Bích.

Một mình đối lập với mìnhMênh mông trăng gió vô tình thoảng quaMong manh như một nhành hoaẦm ầm tiếng sóng biết là về đâu ?Chưa đi đến thuở bạc đầuMà sao như đã nhuốm màu hư vô ?Đó là những câu thơ người ta vịnh về tâm trạng của nàng Kiều khi Nguyễn Du miêu tả cảnh nàng bị Tú Bà giam lỏng ở lầu Ngưng Bích .

Đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” nằm ở phần thứ hai “Gia biến và lưu lạc” của “Truyện Kiều“. Sau khi bán mình cho Mã Giám Sinh, Kiều “thất thân” với hắn “đuốc hoa để đó mặc nàng nằm trơ”, nàng bị hắn bán vào lầu xanh. Biết mình bị lừa và phải làm nghề dơ bẩn, Kiều uất ức, rút dao định tự vẫn. Tú Bà sợ hãi “Thôi thôi vốn liếng đi đời nhà ma”, nhanh trí, mụ liền vờ hứa hẹn đợi Kiều bình phục sẽ gả chồng cho nàng vào nơi tử tế, rồi đưa Kiều ra giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, đợi thực hiện âm mưu mới. Vì thế đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” dựng lên cảnh ngộ cô đơn, buồn tủi và tấm lòng thủy chung, hiếu thảo của Thúy Kiều một mình bơ vơ nơi xứ người, đồng thời qua đoạn trích, người đọc thấy được bút pháp “tả cảnh ngụ tình” độc đáo, đạt tới trình độ điêu luyện bậc thầy của thiên tài văn học Nguyễn Du.

Trước hết là sáu câu thơ đầu, tác giả nêu lên thực trạng sống và nỗi niềm đơn độc, tội nghiệp của nàng Kiều. Ngay câu thơ khởi đầu : ” Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân “, Nguyễn Du đã nêu bật lên cảnh ngộ đáng thương của Kiều. ” Khóa xuân ” tức khóa kín tuổi xuân và ở đây ý nói về việc Kiều đang bị giam lỏng. Vậy là tuổi thanh xuân của nàng Kiều bị giam hãm, khóa kín trong cấm cung và không được tiếp xúc với bên ngoài. Vì thế, lầu Ngưng Bích như thể nhà tù giam lỏng cuộc sống Kiều, nó cho thấy tình cảnh đáng thương, xót xa mà nàng Kiều phải chịu đựng .Những câu thơ tiếp theo, tái hiện quang cảnh xung quanh lầu Ngưng Bích to lớn, bát ngát được nhìn dưới con mắt đầy tâm trạng của Kiều :Vẻ non xa tấm trăng gần ở chungBốn bề bát ngát xa trôngCát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kiaBẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng .

Nguyễn Du đã đặt Kiều trong một cảnh ngộ rất đặc biệt: một mình, cô đơn, trơ trọi giữa một không gian rộng lớn, mênh mông: “bốn bề bát ngát”. Đứng trên lầu mà ngước mắt lên trời cao, Kiều chỉ thấy “non xa” và “tấm trăng gần”. Nhìn xuống mặt đất chỉ thấy khoảng không trống vắng, xa xa là những con sóng lượn, những bãi cát dài phẳng lặng nối tiếp nhau, dưới ánh nắng của buổi chiều tà, bãi cát như trở nên lấp lánh giống như những bụi hồng. Cảnh thật đẹp, thơ mộng, lãng mạn nhưng đượm buồn. Bởi xung quanh Kiều, không hề có một chút bóng dáng sự sống của con người. Vì thế, từ “xa trông” như miêu tả cái nhìn xa xăm của Kiều, nàng đang cố gắng kiếm tìm một chút bóng dáng, sự sống xung quanh. Nhưng tuyệt nhiên chỉ là một không gian vắng lặng, tĩnh tại, không có chút động nhỏ bé nào đó xung quanh mình. Sau này trong bài thơ “Tràng giang“, Huy Cận cũng từng có câu thơ:

Mênh mông không một chuyến đò ngangKhông cầu gợi chút niềm thân thiệnLặng lẽ bờ xanh tiếp bãi vàng .Vì thế, ẩn sau ánh mắt nhìn ” xa trông ” như đang trông mong, ngóng chờ ấy là niềm mong mỏi, khát khao, đợi chờ một tương lai niềm hạnh phúc phía trước nhưng trước khoảng trống trống trải, hoang vắng ấy thì chắc như đinh chỉ làm cho Kiều trở nên tuyệt vọng, đơn độc hơn mà thôi .Bẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng .Tính từ “ bẽ bàng ” gợi lên sự xấu hổ và tủi thẹn của Kiều khi nghĩ đến thân phận và duyên phận của mình. Có lẽ, nàng cảm thấy xấu hổ là vì bị Mã Giám Sinh lừa vào lầu xanh, còn nàng cảm thấy tủi thẹn là vì cảm thấy không còn xứng danh với tình cảm mà Kim Trọng mong chờ. Cụm từ “ mây sớm đèn khuya ” gợi nên vòng tuần hoàn thời hạn khép kín và ẩn sau đó là sự đơn độc, đơn điệu, nhàm chán khi mà ở đó Kiều chỉ có một thân một mình đối lập với chính mình, sớm thì làm bạn với mây, tối thì lại chỉ biết trò chuyện với bóng đèn. Vì thế tâm trạng của Kiều mới chia đôi thành hai ngả : “ nửa tình – nửa cảnh như chia tấm lòng ”. Cảnh có đẹp đến bao nhiêu đi chăng nữa cũng không thể nào khỏa lấp đi tâm trạng “ bẽ bàng ” của nàng .Tóm lại : Bằng bút pháp tả cảnh ngụ tình, tích hợp với những từ ngữ giàu tính tạo hình và biểu cảm, Nguyễn Du đã phác họa được khung cảnh lầu Ngưng Bích rất to lớn, bát ngát và tuyệt nhiên không có sự sống của con người. Đồng thời qua đó, tác giả còn cho thấy được tâm trạng đơn độc, tủi hổ, bẽ bàng của Kiều khi bị giam lỏng trong lầu Ngưng Bích .Trong nỗi đơn độc cố hữu đang bủa vây quanh mình, khi một mình Kiều phải bơ vơ dưới góc bể chân trời ở lầu Ngưng Bích thì nỗi nhớ mái ấm gia đình, nỗi nhớ tình nhân đến như một lẽ tất yếu, rất tương thích với qui luật tâm lí của con người xa quê. Tám câu thơ tiếp là nỗi niềm thương nhớ Kim Trọng và cha mẹ của Kiều. Đến đây, tất cả chúng ta thấy được cách dùng từ rất đắc địa, khôn khéo của nhà thơ. Để diễn đạt nỗi nhớ của Kiều dành cho chàng Kim, tác giả đã dùng động từ “ tưởng ”. Tưởng là nhớ tới mức tưởng tượng ra Kim Trọng đang ở trước mắt trò chuyện với Kiều. Kiều nhớ đến đêm trăng thề nguyện, hai người cùng uống chén rượu thủy chung, hứa sẽ bên nhau trọn đời. Nhưng giờ đây nàng đang phải lạc lõng nơi đất khách, nên nàng tưởng Kim Trọng đang đợi tin tức của mình, còn mình thì bặt vô âm tín :Tưởng người dưới nguyệt chén đồngTin sướng luống những rày trông mai chờRồi nàng do dự tự hỏi :Tấm son gột rửa khi nào cho phai .Câu thơ có hai cách hiểu : Cách hiểu thứ nhất : Câu thơ như một lời chứng minh và khẳng định về tấm lòng son sắt, thủy chung của Kiều so với Kim Trọng dù trên bước đường đời có phải trải qua bao sóng gió thì tấm lòng son ấy mãi vẹn nguyên. Cách hiểu thứ hai : câu thơ như một lời tự vấn lương tâm của Kiều, Kiều cho rằng tấm lòng son sắt của mình với Kim Trọng đã bị hoen ố, đã bị dập vùi khi Kiều đã thất thân với Mã Giám Sinh nên không biết khi nào mới gột rửa cho sạch được vết nhơ nhuốc ấy. Như vậy, trong nỗi nhớ chàng Kim, Thúy Kiều không chỉ thể hiện nỗi niềm mong ngóng khắc khoải mà còn thể hiện cả nỗi đau đớn, cùng cực, tủi hổ đến xe tâm can. Qua đó cho thấy được tấm lòng thủy chung, son sắt của Kiều dành cho Kim Trọng .Sau nỗi nhớ tình nhân, Kiều liên tục nhớ tới cha mẹ – người thân yêu ruột thịt của mình :Xót người tựa cửa hôm maiQuạt lồng ấp lạnh những ai đó giờ ?Sân Lai cách mấy nắng mưa ,Có khi gốc tử đã vừa người ôm .Nếu như khi diễn đạt nỗi nhớ chàng Kim của Kiều, Nguyễn Du dùng động từ ” tưởng ” thì khi miêu tả tấm lòng hiếu lễ với cha mẹ của Kiều, tác giả lại sử dụng tính từ “ Xót ”. Xót nghĩa là thương, thương đến mức xót xa trong lòng. Không xót xa sao được khi một đứa con hiếu thảo như Kiều lại cứ nghĩ đến hình ảnh cha mẹ đang tựa cửa ngóng chờ con quay trở lại, còn con thì vẫn bóng chim tăm cá, không thấy đâu. Nàng còn lo ngại cho cha mẹ khi mà đã tuổi cao sức yếu không biết có ai chăm nom cho không, hai em có làm tốt nghĩa vụ và trách nhiệm và nghĩa vụ và trách nhiệm của phận làm con hay không .Cụm từ “ cách mấy nắng mưa ” có đặc thù gợi tả thời hạn, cho thấy sự xa cách của biết bao ngày mưa nắng nhưng cũng đồng thời gợi đến khoảng cách về khoảng trống địa lí, sự xa xôi cách trở giữa nàng với cha mẹ biết khi nào được gặp lại để làm tròn bổn phận làm con. Qua tâm trạng xót xa, buồn tủi và lo ngại khi nhớ về cha mẹ, mái ấm gia đình của Kiều, tất cả chúng ta thấy được tấm lòng thảo thơm, hiếu nghĩa của Kiều dành cho cha mẹ rất là lớn lao, cao quý và thiêng liêng .Tuy nhiên, một nàng Kiều hiếu thảo với cha mẹ như vậy, tại sao Kiều lại nhớ tình nhân trước, sau đó mới nhớ đến cha mẹ của mình. Có được điều này là một dụng ý thẩm mỹ và nghệ thuật độc lạ của tác giả. Bởi hình ảnh ánh trăng đang mở màn nhô lên nơi cửa ải xa xa kia khiến Kiều tức cảnh mà sinh tình, nhớ tới đêm trăng thanh thề nguyền giữa mình với Kim Trọng. Hơn thế, Kiều lại là một cô gái trẻ, Kim Trọng là mối tình đầu của nàng, mà mối tình đầu của một cô gái khi nào cũng rất mãnh liệt. Chính vì thế, Kiều luôn luôn nhớ tới Kim Trọng, hình ảnh Kim Trọng luôn thường trực trong lòng Kiều .Đặc biệt, Kiều đã bán mình chuộc cha và em, giúp mái ấm gia đình thoát khỏi cơn tai biến thế là coi như Kiều đã tạm làm tròn bổn phận làm con so với bậc sinh thanh ; còn với Kim Trọng thì Kiều vẫn cảm thấy mình là một kẻ phụ tình và không còn trinh tiết, không còn xứng danh với chàng Kim nữa. Đó là sự cắn rứt, đang dày vò trong trái tim nàng. Chính những lí do đó mà Nguyễn Du đã miêu tả nỗi nhớ của Kiều dành cho chàng Kim trước. Điều đó chứng tỏ Nguyễn Du là một thi sĩ rất am hiểu diễn biến tâm lí nhân vật. Sự am hiểu tâm lí ấy xuất phát từ tấm lòng yêu thương, trân trọng và ngợi ca con người của một nhà thơ nhân đạo chủ nghĩa .Bài thơ khép lại với tám câu thơ cuối biểu lộ tâm trạng đau buồn, lo âu của Kiều qua cách nhìn cảnh vật .Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ?Buồn trông ngọn nước mới saHoa trôi man mác biết là về đâu ?Buồn trông nội cỏ rầu rầuChân mây mặt đất một màu xanh xanhBuồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi .Điệp ngữ “ buồn trông ” được lặp đi lặp lại bốn lần. Đây là điệp ngữ liên hoàn và đồng thời cũng là điệp khúc của tâm trạng. Kiều buồn nên Kiều mới trông cảnh vật, khác với đoạn trước, Kiều trông mới thấy buồn. Ở đây, vì buồn nên trông, mà càng trông thì Kiều lại càng buồn. Nỗi buồn cứ thế điệp đi điệp lại dâng lên thành lớp lớp sóng trào, cứ cuộn xoáy trong tâm khảm của Kiều mà trở thành gánh nặng tâm tư nguyện vọng .Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ?Buồn trông ngọn nước mới saHoa trôi man mác biết là về đâu ?Chiều hôm là khoảng chừng thời hạn của buổi chiều hoàng hôn, khi mà mặt trời đã từ từ ngả về tây, bóng tối khởi đầu xâm lấn. Xa xa là hình ảnh của một chiếc thuyền nhỏ bé, đơn độc thoát ẩn, thoát hiện thấp thoáng trên cửa biển ; một cánh hoa đang trôi bất định trên dòng nước mà không biết đi về đâu. Hình ảnh chiếc thuyền, cánh hoa được đặt trong thế tương phản trái chiều với ngoài hành tinh không cùng của trời đất mênh mang càng tô đậm hơn sự nhỏ bé, đơn độc, đáng thương và tội nghiệp. Đây là hình ảnh ẩn dụ cho thân phận của Kiều lênh đênh, chìm nổi giữa dòng đời mà không biết trôi dạt về đâu .Và đứng trước một khoảng trống bát ngát của trời đất, của buổi chiều hoàng hôn sắp tắt, nỗi nhớ nhà, nhớ người thân trong gia đình đến như một lẽ tất yếu trong lòng Kiều. Nhưng trong tình cảnh “ bốn bề góc bể trơ vơ ” thì Kiều biết khi nào mới được đoàn viên, đoàn viên cùng với mái ấm gia đình, tình nhân. Vì thế câu hỏi tu từ cứ réo rắc, khắc khoải trong lòng của Kiều, dấy lên niềm khao khát được trở lại nhà, trở về quê nhà nơi chôn rau cắt rốn của mình .Buồn trông nội cỏ rầu rầuChân mây mặt đất một màu xanh xanhNgước mắt trông về phía xa của cửa biển Kiều chỉ càng cảm thấy rộng trống, cơ đơn, buồn tủi. Kiều quay trở về nhìn xuống mặt đất quanh mình để tìm kiếm sự sống của cảnh vật xung quanh thì lại chỉ thấy những đám cỏ xanh héo úa, lụi tàn. Hình ảnh “ nội cỏ rầu rầu ” là một hình ảnh nhân hóa, biểu lộ tâm trạng của con người. Lòng người buồn nên nhìn đâu cũng thấy buồn ; nỗi buồn của Kiều như thấm vào cảnh vật khiến cho cảnh vật cũng nhuốm màu tâm trạng. Trong văn học từ xưa tới nay, sắc tố xanh thường khiến tất cả chúng ta nghĩ tới màu của sự sống, của sự sinh sôi bất diệt. Nhưng cũng có trường hợp, màu xanh có khi trở thành sắc tố của thảm kịch con người .

Bài thơ “Chinh phụ ngâm” của Đặng Trần Côn đã diễn tả nỗi nhớ của người chinh phụ đối với người chồng của mình nơi biên ải qua màu xanh ngắt của cỏ lá:

“ Cùng trông lại mà cùng chẳng thấyThấy xanh xanh những mấy ngàn dâuNgàn dâu trong xanh một màuLòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ? ”Như vậy, màu trong xanh, xanh xanh của cỏ lá đã trở thành màu của sự xa cách, sự li biệt và nhạt nhòa. Nay từ “ xanh xanh ” lại Open trong câu thơ của Nguyễn Du nên sắc tố ấy biểu trưng cho sự nhạt nhòa, sự chán nản, vô vọng của Kiều trước một khung cảnh thiếu vắng sự sống, đơn độc, và tẻ nhạt .Buồn trông gió cuốn mặt duềnhẦm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi .Nếu như những bức tranh vạn vật thiên nhiên bên trên đều được tái hiện trong trạng thái tĩnh thì khép lại bài thơ, bức tranh vạn vật thiên nhiên được miêu tả trong trạng thái động. Đó là âm thanh kinh hoàng của gió, của sóng ; gió làm cho mặt biển tung lên những con sóng ồ ạt đập vào bờ mà phát ra tiếng kêu. Nhưng quan trọng, tiếng sóng ấy không đơn thuần là những con sóng thực ở ngoài biển khơi mà đó còn là con sóng lòng của tâm trạng .Điệp khúc “ buồn trông ” ở những câu thơ trên kết đọng, tích tụ rồi dồn đẩy xuống câu thơ cuối khiến cho nỗi buồn ngày càng trở nên chồng chất như lớp lớp sóng trào. Đồng thời, tiếng sóng “ ầm ầm ” kinh hoàng ấy cũng chính hình ảnh ẩn dụ cho cuộc sống phong ba bão táp đã và đang đổ ập xuống đời Kiều, đổ ập xuống đôi vai gầy yếu của một cô gái trẻ đáng thương và tội nghiệp. Vì thế lúc này Kiều không chỉ buồn mà còn lo ngại, sợ hãi như đang rơi vào vực thẳm một cách bất lực .Tóm lại : Tám câu thơ cuối, Nguyễn Du đã sử dụng thật tài tình bút pháp “ tả cảnh ngụ tình ” của văn học cổ xưa để miêu tả tâm trạng “ tình trong cảnh ấy, cảnh trong tình này ” của Kiều khi bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích. Mỗi câu thơ là một bức tranh thực cảnh cũng chính là thực tình của một con người mang trong mình nỗi buồn đau chồng chất. Đó là nỗi đau đớn, xót xa, lo ngại và khắc khoải của một kiếp má đào, trôi nổi, vô định, mong manh và bế tắc không biết đi về nơi đâu. Vì thế, dù nàng “ Thông minh vốn sẵn tính trời ” nhưng đang đứng trước sự vô vọng, yếu ớt của bản thân, Kiều đã bị Sở Khanh lừa gạt để rồi lao vào vào một cuộc sống đầy sóng gió, truân chuyên “ Thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần ” .

Nghe bài văn phân tích đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích hay nhất

2. Bài văn phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích mẫu 2

Kiều ở lầu Ngưng Bích là bức tranh tâm cảnh của Kiều

Từ một thiếu nữ tài sắc sống trong cảnh êm đềm trướng rủ màn che, Kiều đã trở thành món hàng trong màn mua bán của Mã Giám Sinh và giờ đây nàng đang sống trong cô đơn, nhớ thương đau buồn, lo âu nơi lầu Ngưng Bích. Hai mươi hai câu thơ trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích đã thể hiện rõ bức tranh tâm cảnh của Kiều.

Sống nơi lầu Ngưng Bích là Kiều sống trong sự đơn độc tuyệt đối :Trước lầu Ngưng Bích khoá xuân ,Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung .Bốn bề bát ngát xa trông ,Cát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia .Bẽ bàng mây sớm đèn khuya ,Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng .Kiều bị giam lỏng ở lầu Ngưng Bích, hai chữ khoá xuân đã nói lên điều đó. Khoá xuân ở đây không phải nói tới những cô gái còn cấm cung mà là sự mỉa mai, chua xót cho thân phận nàng Kiều. Nàng trơ trọi giữa thời hạn bát ngát, khoảng trống hoang vắng trong thực trạng tha hương, đơn độc, tương lai sầm uất .Trong khi những dư vị đau khổ vừa trải qua vẫn đang tấy đỏ, giờ Kiều lại bị đẩy vào chốn lầu xanh ô nhục. Trong cảnh ngộ như vậy, Kiều chỉ còn biết lắng nghe tiếng nói từ sâu thẳm lòng mình. Tâm trạng Kiều trải ra theo cái nhìn cảnh vật. Nhìn lên trên là vầng trăng đơn côi, nhìn xuống mặt đất thì bên là cồn cát nhấp nhô lượn sóng, bên là bụi hồng cuốn xa hàng vạn dặm .Lầu Ngưng Bích là một chấm nhỏ giữa vạn vật thiên nhiên trơ trọi, giữa mênh mang trời nước. Cái lầu cao ngất nghểu, trơ trọi ấy giam hãm một thân phận trơ trọi. Không một bóng người, không một sự san sẻ, chỉ có một vạn vật thiên nhiên câm lặng làm bạn. Kiều chỉ có một mình để tâm sự, để đối lập với chính mình. Trong cái khoảng trống rợn ngợp và thời hạn dài dặc, quẩn quanh mây sớm đèn khuya gợi vòng tuần hoàn khép kín của thời hạn, tổng thể như giam hãm con người, như khắc sâu thêm nỗi đơn côi khiến Kiều càng thấy bẽ bàng chán ngán, buồn tủi .Sớm và khuya, ngày và đêm Kiều thui thủi một mình nơi đất khách quê người, nàng chỉ còn biết làm bạn với mây và đèn. Trong nỗi đơn độc tuyệt đối ấy, lòng Kiều dồn tới lớp lớp những nỗi niềm chua xót. Buồn vì cảnh hoang vu, rợn ngợp và buồn vì cái tình riêng khiến lòng nàng như bị chia xé :Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng .Nguyễn Du từ cảnh vật trước lầu Ngưng Bích đã nói lên những nỗi lòng của Thuý Kiều. Đó là sự đơn độc, vô vọng đến tuyệt đối và đó là những dư vị của bao tháng ngày gian nan đang sưng tấy .Tạm quên đi những chia xé trong lòng, Kiều nhớ về những người thân trong gia đình :Tưởng người dưới nguyệt chén đồng ,Tin sương luống những rày trông mai chờ .Trái với những pháp luật phong kiến, Kiều nhớ về tình nhân rồi mới nhớ cha mẹ. Trong lúc này, nỗi đau dứt tình tình nhân như còn rớm máu, kỉ niệm như còn mới gần đây thôi. Hơn thế nữa Kiều lại bị Mã Giám Sinh làm nhục, sau đó bị đem vào chốn lầu xanh nên nỗi đau lớn nhất của nàng lúc này là :Tấm son gột rửa khi nào cho phaiChính bởi thế mà người tiên phong nàng nghĩ tới là chàng Kim. Với cha mẹ, nàng đã hi sinh bán mình nên phần nào đã đáp đền được ơn sinh thành. Còn với Kim Trọng, nàng là kẻ phụ tình, lỗi hẹn. Trong tâm cảnh như vậy, để Kiều nhớ chàng Kim trước là sự tinh xảo của ngòi bút Nguyễn Du. Nhớ tới tình nhân là nhớ tới đêm trăng thề nguyền. Vừa mới hôm nào, nàng cùng chàng uống chén rượu thề nguyền son sắc, một lòng cùng nhau một đời mà nay mối tình duyên đã chia lìa bất thần .Câu thơ như có nhịp thổn thức của trái tim rỉ máu. Kiều đau đớn tưởng tượng Kim Trọng vẫn ngày ngày hướng về nàng để chờ tin mà uổng công vô ích. Càng nhớ chàng Kim bao nhiêu thì Kiều lại thương cho thân mình bấy nhiêu. Thương mình bơ vơ bên trời góc bể, càng nuối tiếc mối tình đầu, nàng hiểu rằng tấm son mà nàng dành cho chàng Kim chẳng khi nào nguôi ngoai .Không chỉ vậy mà tấm son đã bị hoen ố của nàng đến khi nào mới rửa cho được. Trong nỗi nhớ còn có cả nỗi xót xa, ân hận. Đặt trong thực trạng đơn độc, Kiều đã tạm để nỗi lòng mình lắng xuống và nhớ tới Kim Trọng. Đó là sự vị tha và tấm lòng chung thuỷ của một con người .Nếu khi nhớ tới Kim Trọng, Kiều tưởng thì khi nghĩ tới cha mẹ Kiều xót :Xót người tựa cửa hôm mai ,Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ ?Sân Lai cách mấy nắng mưa ,Có khi gốc tử đã vừa người ôm .Nàng thương cha mẹ từ bấy đến nay vẫn sớm chiều tựa cửa ngóng chờ tin của đứa con lưu lạc. Nàng xót thương da diết và day dứt khôn nguôi vì không hề quạt nồng ấp lạnh, phụng dưỡng song thân khi già yếu. Thành ngữ quạt nồng ấp lạnh, điển cố Sân Lai, gốc tử đều nói lên tâm trạng nhớ thương, tấm lòng hiếu thảo của Kiều. Nàng tưởng tượng nơi quê nhà tổng thể đã thay đổi. Cha mẹ thì mỗi người thêm một già yếu mà nàng thì chẳng thể ở bên chăm nom. Giờ đây khoảng cách khoảng trống giữa nàng và cha mẹ là cách mấy nắng mưa. Thiên nhiên không chỉ tàn phá cảnh vật mà còn tàn phá cả con người .Lần nào khi nhớ tới cha mẹ, Kiều cũng nhớ ơn chín chữ cao sâu và luôn ân hận mình đã phụ công sinh thành nuôi dưỡng của cha mẹ. Nỗi nhớ của nàng được gửi vào chiều dài thời hạn, vào chiều sâu khoảng trống vì thế mà càng thêm da diết, sâu xa. Dù đau buồn xấu số nhưng trái tim Kiều đầy yêu thương, nhân hậu, vị tha. Nàng là người tình chung thuỷ, là người con rất mực hiếu thảo, là người có tấm lòng vị tha đáng trọng. Hai nỗi nhớ được bộc lộ khác nhau đó cùng là sự cảm thông lạ lùng của nhà thơ, tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du so với con người .Vẫn việc sử dụng bút pháp tả cảnh ngụ tình quen thuộc, những nỗi buồn khác nhau với những lí do buồn khác nhau, trong lòng Kiều đã tình buồn tác động ảnh hưởng lại khiến cảnh buồn hơn và nỗi buồn ngày một ghê gớm, mãnh liệt hơn :Buồn trông cửa bể chiều hôm ,Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ?Buồn trông ngọn nước mới sa ,Hoa trôi man mác biết là về đâu ?Buồn trông nội cỏ rầu rầu ,Chân mây mặt đất một màu xanh xanh .Buồn trông gió cuốn mặt duềnh ,Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi .Tám câu thơ vừa là bức tranh tâm cảnh mà cũng là thực cảnh. Cảnh được miêu tả theo kiểu tứ bình trong con mắt trông bốn bề và từ xa tới gần. Cảnh tiên phong mà Kiều trông là cảnh cửa bể lúc chiều hôm :Buồn trông cửa bể chiều hôm ,Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa ?Không gian bát ngát và thời hạn khi chiều tà muôn thuở luôn gợi buồn. Giữa khung cảnh ấy chỉ có một con thuyền vô định và hiện hữu với cánh buồm thấp thoáng xa xa như một ảo ảnh. Cảnh đã gợi trong lòng người tha hương nỗi buồn nhớ về cha mẹ, quê nhà cách xa, nỗi đơn độc và khát khao đoàn viên. Cánh hoa trôi man mác trên ngọn nước mới sa gợi trong lòng Kiều nỗi buồn về thân phận trôi nổi, không biết rồi sẽ bị trôi dạt, bị vùi dập thế nào :Buồn trông ngọn nước mới sa ,Hoa trôi man mác biết là về đâu ?Cảnh làm Kiều xót xa cho duyên phận, số kiếp của mình. Sau một cửa biển một cánh hoa giữa dòng nước là cảnh của một nội cỏ :Buồn trông nội cỏ rầu rầu ,Chân mây mặt đất một màu xanh xanh .Cả một nội cỏ trải ra bát ngát nhưng khác với cỏ trong ngày Thanh minh. Đó là cỏ non xanh rợn chân trời, còn cỏ ở đây rầu rầu. Một màu vàng úa gợi tới sự héo tàn, buồn bã. Màu xanh nhàn nhạt trải dài từ mặt đất tới chân mây không phải là màu xanh của sự sống, của hy vọng mà chỉ gợi nỗi chán ngán vô vọng vì đời sống vô vị, tẻ nhạt, cô quạnh này không biết khi nào mới kết thúc. Cảnh sầm uất cũng giống như tương lai sầm uất, thân phận nội cỏ hoa hèn của Thuý Kiều. Và sau cuối là cảnh con sóng nổi lên ầm ầm sau cơn gió :Buồn trông gió cuốn mặt duềnh ,Ấm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi .Tiếng sóng kêu như báo trước sóng gió kinh hoàng của cuộc sống hay cũng là tiếng kêu đau đớn của Kiều đồng vọng với vạn vật thiên nhiên. Kiều không chỉ buồn mà còn thấp thỏm, kinh hãi như đang đứng trước sóng gió, bão táp của cuộc sống sắp đổ xuống đầu nàng. Cảnh được miêu tả từ xa đến gần, sắc tố từ nhạt đến đậm, âm thanh từ tĩnh đến động. Cảnh ngày một rõ hơn để miêu tả nỗi buồn từ man mác mông lung đến âu lo kinh sợ dồn đến bão táp nội tâm .Thiên nhiên chân thực, sinh động nhưng mờ ảo bởi nó được nhìn theo quy luật Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu – Người buồn cảnh có vui đâu khi nào. Và đó cũng là hiện thân, là tang vật của quá khứ khổ đau, hiện tại một mình xấu số và báo hiệu một tương lai kinh khủng. Tất cả đều là hình ảnh về sự vô định, mong manh, vô vọng, sự trôi dạt, bế tắc. Đoạn thơ gồm bốn cặp câu lục bát cũng là bốn cảnh và những cặp câu được link nhờ điệp ngữ ” buồn trông ” :Buồn trông cửa biển chiều hôm ,Buồn trông ngọn nước mới sa ,Buồn trông nội cỏ rầu rầu ,Buồn trông gió cuốn mặt duềnh ,Buồn trông là nhìn xa mà trông ngóng một cái gì mơ hồ sẽ đến làm đổi khác hiện tại nhưng trông mà vô vọng. Buồn trông có cái thảng thốt lo âu, có cái lạ lẫm hấp dẫn tầm nhìn, có cả sự dự cảm hãi hùng của người con gái lần đầu lạc bước giữa cuộc sống ngang ngửa. Điệp ngữ tích hợp với những hình ảnh đứng sau cuối những từ láy đã diễn đạt nỗi buồn với nhiều sắc độ khác nhau, trào dâng lớp lớp như những con sóng lòng .Điệp ngữ tạo nên những vần bằng, gợi âm hưởng trầm buồn man mác, miêu tả nỗi buồn mênh mang sâu lắng, vô vọng đến vô tận. Buồn trông trở thành điệp khúc của đoạn thơ cũng như điệp khúc của tâm trạng. Bằng một gam màu nhạt và lạnh, Nguyễn Du đã vẽ lên một bộ tứ bình tâm trạng rất là độc lạ và xúc động. Khúc ca khép lại đầy dư âm với hoà tấu phức điệu của sóng biển, sóng lòng, sóng đời đang vang lên những tiếng gầm gào của hiểm hoạ như muốn hất tung, nhấn chìm người con gái đơn độc, tội nghiệp trên điểm tựa chiếc ghế đời mỏng mảnh .Lúc này Kiều trở nên vô vọng, yếu ớt nhất để rồi sự bị lừa gạt và lao vào vào cuộc sống thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần. Để bộc lộ tâm trạng phức tạp mỗi nỗi buồn ôm trọn ba nỗi buồn : buồn – nhớ tình nhân, buồn nhớ cha mẹ và buồn cho chính mình, Nguyễn Du đã chọn cách thể hiện tình trong cảnh ấy, cảnh trong tình này thật độc lạ tạo nên đoạn thơ tuyệt bút với bút pháp tả cảnh ngụ tình .

Tóm lại, Kiều ở lầu Ngưng Bích là một bức tranh đa dạng, phong phú về ngoại cảnh và tâm cảnh khắc hoạ nỗi đau buồn, sợ hãi mà Kiều đang nếm trải, dự báo sóng gió bão bùng mà nàng phải trải qua trong mười lăm năm lưu lạc thanh lâu hai lượt, thanh y hai lần. Đoạn thơ có giá trị nhân bản sâu sắc đồng thời thể hiện tấm lòng nhân hậu, cảm thương chia sẻ của Nguyễn Du với nỗi đau của Thúy Kiều.

3. Bài văn phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích mẫu 3

Kiều ở lầu Ngưng Bích chính là tâm trạng của Kiều trong hoàn cảnh bị giam cầm

Đề tài về người phụ nữ luôn là nỗi trăn trở của các nhà thơ lớn. Không chỉ khắc họa những nét đẹp trong tâm hồn, tính cách mà các nhà thơ còn cảm nhận rõ được nỗi bất hạnh của người phụ nữ. Và Nguyễn Du đã rất thành công khi chọn người phụ nữ làm đề tài trong tác phẩm của mình với kiệt tác dựa theo cốt truyện Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm ở Trung Quốc đó là Truyện Kiều. Đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích được trích trong tác phẩm đó là một đoạn trích hay và giàu cảm xúc. Bằng ngòi bút tả cảnh ngụ tình nhà thơ đã diễn tả tâm trạng của Thúy Kiều trong hoàn cảnh bị giam cầm, nỗi nhớ Kim Trọng, nhớ gia đình và đặc biệt là tâm trạng của Kiều trước cảnh vật ở lầu Ngưng Bích.

Mở ra trước mắt người đọc là vạn vật thiên nhiên trước lầu Ngưng Bích :“ Trước lầu Ngưng Bích khoá xuânVẻ non xa tấm trăng gần ở chungBốn bề bát ngát xa trôngCát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kiaBẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng. ”Câu thơ khởi đầu : “ Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân ” lầu Ngưng Bích cao, đẹp, cái tên nghe cũng thật hay : Ngưng Bích. Nhưng chính nơi đây lại là nơi “ khóa xuân ” tức là khóa kín tuổi xuân của Thúy Kiều nàng chẳng khác nào bị giam lỏng. Đứng trên lầu cao hướng tầm mắt ra xa nàng nhìn thấy :“ Vẻ non xa tấm trăng gần ở chungBốn bề bát ngát xa trôngCát vàng cồn nọ bụi hồng dặm kia. ”Nhìn ra xa là những phía dãy núi chạy dài ngước mắt lên trông thấy tấm trăng rất gần. Trông ra xung quanh là bốn bề bát ngát to lớn có những cồn cát cứ tiếp nối đuôi nhau nhau chạy dài. Gió thổi, cuốn lên bụi hồng. Dưới ngòi bút miêu tả của nhà thơ cảnh vạn vật thiên nhiên trước lầu Ngưng Bích hiện lên thật đẹp, sôi động nó hoàn toàn có thể là thực hay mang tính ước lệ. Cảnh được nhìn từ xa đến gần, từ cao xuống thấp nhưng lại hoang vắng rợn ngợp không một tiếng người, không có cả một tiếng chim hót. Cảnh vạn vật thiên nhiên ảnh hưởng tác động đến tâm trạng của con người :“ Bẽ bàng mây sớm đèn khuyaNửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng. ”Từ “ bẽ bàng ” nói đến tâm trạng xấu hổ, tủi thẹn của nàng Kiều khi bị giam giữ ở lầu Ngưng Bích. Trong thực trạng đơn độc nàng Kiều chỉ hoàn toàn có thể bầu bạn với mây buổi sớm, đèn buổi khuya nhưng hai người bạn ấy nàng chỉ hoàn toàn có thể ngắm mà không hề tâm sự, giãi bày khiến cho Kiều cảm thấy đơn độc. Thành ngữ, cách miêu tả của nghệ thuật và thẩm mỹ ẩn dụ “ mây sớm đèn khuya ” chỉ về vòng tuần hoàn của thời hạn. Hình như thời hạn và khoảng trống đều đang giam hãm Thúy Kiều nàng không thể nào thoát ra được. “ Nửa tình ” là nói đến tình cảnh của Kiều bị nhốt nơi lầu Ngưng Bích xa mái ấm gia đình, chia tay với mối tình đầu. Còn “ nửa cảnh ” là nói đến cảnh vạn vật thiên nhiên trong tâm trạng buồn, đau khổ nàng muốn tìm đến vạn vật thiên nhiên để giãi bày nhưng nó lại hoang vắng, xa vời. Nửa tình nửa cảnh như hòa vào là một làm cho trái tim nàng đau đớn như bị chia cắt .Bị nhốt nơi lầu Ngưng Bích, Kiều cảm thấy đơn độc, nhớ người mình đã từng thề non, hẹn biển :“ Tưởng người dưới nguyệt chén đồngTin sương luống những rày trông mai chờBên trời góc bể bơ vơTấm son gột rửa khi nào cho phai ”Nỗi nhớ Kim Trọng nàng nhớ những đêm ngồi dưới ánh trăng cùng nhau thề nguyện sẽ bên nhau trọn đời. Nàng tưởng ở quê nhà Kim Trọng vẫn mong ngóng mình trở lại. Các động từ – vị ngữ : ” tưởng “, ” trông “, ” chờ “, ” bơ vơ “, ” gột rửa “, ” phai ” đã link thành một mạng lưới hệ thống ngôn từ độc thoại miêu tả nội tâm nhân vật trữ tình. Kiều nhớ tình nhân khôn nguôi, xót xa cho mối tình đã nặng lời thề son sắt mà bị tan vỡ ! Nàng cảm thấy hổ thẹn với Kim Trọng vì không giữ trọn lời thề năm xưa mà giờ đây không thể nào quay lại được nữa .Nhớ Kim Trọng rồi nàng lại nhớ về mái ấm gia đình :“ Xót người tựa cửa hôm maiQuạt nồng ấp lạnh những ai đó giờSân Lai cách mấy nắng mưaCó khi gốc tử đã vừa người ôm. ”Nhớ cha mẹ lại mở màn bằng chữ “ xót ” nàng xót xa khi tưởng tượng ra cảnh cha mẹ mình mỗi sớm mỗi chiều người mẹ đứng tựa cửa trông chờ con về nhưng đó là sự chờ đón trong vô vọng. Trong lòng nàng tự hỏi “ Quạt nồng ấp lạnh những ai đó giờ ”. Thành ngữ “ Quạt nồng ấp lạnh ” cách miêu tả của thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ chỉ hành vi của người con mùa hè oi bức thì quạt cho cha mẹ ngủ, mùa đông trời lạnh thì ủ ấm chỗ cha mẹ nằm và giờ đây ai hoàn toàn có thể thao tác đó thay nàng .Cứ nghĩ đến điều đó mà lòng nàng cảm thấy buồn, lo ngại. Viết về nỗi nhớ cha mẹ của người con xa quê nhà thơ đã đưa vào những điển tích “ Sân Lai, gốc tử ” nói về việc làm của người con hiếu thảo không những phụng dưỡng sớm hôm mà còn nhảy múa cho cha mẹ vui. Còn với nàng Kiều đang bị nhốt nơi lầu Ngưng Bích bơ vơ trên đất khách quê người giờ đây không phụng dưỡng được cha mẹ sớm hôm thời hạn cứ trôi kể cả “ gốc tử đã vừa người ôm ” nàng không hề làm tròn bổn phận của người con. Nghĩ đến điều này mà nàng cảm thấy xót xa ân hận nhưng với nàng Kiều ta thấy nàng đã làm tròn bổn phận khi bán mình cứu cha .Nỗi nhớ người thân trong gia đình rồi cũng qua đi để rồi nàng lại quay trở lại thực tại :“ Buồn trông cửa bể chiều hômThuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa. ”Trong tâm trạng buồn hướng tầm mắt về nơi cửa bể là khoảng trống to lớn chỉ có trời với biển. Không gian ấy lại đặt vào thời gian chiều hôm gợi lên trong lòng nàng nỗi nhớ quê nhà nhớ về người thân yêu. Trên mặt biển to lớn nàng còn nhìn thấy con thuyền và cánh buồm thấp thoáng ở phía xa. Câu hỏi tu từ “ thuyền ai ” như rơi vào khoảng chừng không trống vắng không lời đáp lại bởi con thuyền kia cứ đi xa nàng khuất hẳn về phía chân trời xa. Nhìn con thuyền nàng liên tưởng đến thân phận mình lênh đênh trôi dạt trên đất khách quê người. Nghĩ đến mà lòng nàng lại thấy đau đớn .Đôi mắt của nàng lại hướng tới cảnh ngọn nước mới xa :“ Buồn trông ngọn nước mới saHoa trôi man mác biết là về đâu. ”Trước mắt nàng dòng nước chảy vừa mạnh vừa siết cuốn theo những cánh hoa nhỏ bé mỏng dính lúc nổi lúc chìm. Câu hỏi tu từ “ hoa trôi man mác biết là về đâu ” nàng hỏi hoa kia hay hỏi chính lòng mình. Nhìn cánh hoa mà nàng nghĩ đến số phận mình cũng bị dòng đời xô đẩy không biết đâu là bến bờ. Nghĩ đến mà lòng nàng lại thấy xót xa .Thay hình ảnh ngọn nước mới sa là hình ảnh nội cỏ :“ Buồn trông nội cỏ rầu rầuChân mây mặt đất một màu xanh xanh ”Cảnh nội cỏ rầu rầu, từ láy “ rầu rầu ” gợi về sắc cỏ héo úa, rầu rĩ như bị bàn chân ai dẫm đạp. Nhìn nội cỏ ấy mà Kiều lại liên tưởng đến thân phận mình bị người đời chà đạp rồi cũng héo úa như nội cỏ mà thôi. Nghĩ đến điều đó thôi mà lòng nàng cảm thấy đau đớn. Trong tâm trạng ấy mà nàng lại nhìn thấy một màu xanh trải dài từ mặt đất tới chân trời. Từ láy ” xanh xanh ” gợi một màu xanh đơn điệu và tẻ nhạt khiến cho lòng nàng đã buồn lại càng buồn thêm .Cảnh sau cuối Open trước mắt nàng Kiều vẫn là khoảng trống nơi của bể bát ngát to lớn. Ở đó có gió cuốn mặt duềnh tạo nên những con sóng lớn xô đập vào bờ đã phát ra những âm thanh ầm ầm. Từ láy “ ầm ầm ” gợi tả âm thanh nghe thật kinh hoàng. Sóng biển kia không riêng gì va đập ầm ầm mà còn là tiếng kêu như gào thét nghe thật ghê rợn. Cách miêu tả của thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ “ sóng kêu ” sóng biển kia hay sóng gió cuộc sống những tai ương tai ương đang đùa giỡn nhấn chìm cuộc sống con người khi nào không hay. Nghĩ đến điều đó mà lòng nàng cảm thấy sợ hãi hãi hùng .Điệp ngữ “ buồn trông ” lặp đi lặp lại như một điệp khúc trầm buồn đứng ở đầu bốn cảnh. Cách sử dụng từ láy phối hợp với câu hỏi tu từ mỗi cảnh vạn vật thiên nhiên lại diễn đạt tâm trạng khác nhau của Thúy Kiều từ nỗi buồn nhớ đến đau đớn xót xa lo âu hãi hùng. Tất cả được diễn đạt tinh xảo qua ngòi bút tả cảnh ngụ tình. Có thể nói rằng tám câu thơ cuối là một bức tranh tâm trạng và ngoại cảnh mà gửi gắm trong đó là sự đồng cảm, xót thương của Nguyễn Du dành cho Thúy Kiều người con gái mà ông hằng ngưỡng mộ, yêu quý .Qua phân tích đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích đã cho ta thấy được nỗi xấu số của người phụ nữ trong xã hội cũ họ đã phải trải qua rất nhiều đớn đau. Hãy trân trọng người phụ nữ bởi họ có quyền được yêu thương .

IV. Kiến thức mở rộng

1. Hoàn cảnh sáng tác Truyện Kiều

Có thuyết nói Nguyễn Du viết Truyện Kiều sau khi đi sứ Trung Quốc (1814 – 1820). Lại có thuyết nói ông viết trước khi đi sứ, có thể vào khoảng cuối Lê đầu Tây Sơn. Thuyết sau được nhiều người chấp nhận hơn. Ngay sau khi ra đời, Truyện Kiều được nhiều nơi khắc in và lưu hành rộng rãi. Hai bản in xưa nhất hiện còn là bản của Liễu Văn Đường (1871) và bản của Duy Minh Thị (1872), đều ở thời vua Tự Đức.

Truyện dựa theo bộ truyện văn xuôi Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân, lấy bối cảnh Trung Quốc thời vua Gia Tĩnh Đế đời nhà Minh (từ năm 1521 tới năm 1567). Có một số nhân vật như tổng đốc Hồ Tôn Hiến, kỹ nữ Vương Thúy Kiều, nhân vật Từ Hải là có thật trong lịch sử.

Bản in khắc tiên phong năm 1920 có tựa chính thức là Đoạn trường tân thanh, có nghĩa là ” tiếng kêu mới về nỗi đau lòng đứt ruột ” .

2. Hình ảnh Lầu Ngưng Bích trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích

– Lầu Ngưng Bích là nơi Kiều bị giam lỏng .- ” Ngưng Bích ” có nghĩa là đọng sắc xanh ( màu ngọc bích ), ý niệm màu xanh của nước non cây xanh xung quanh đều tụ vào ngôi lầu. Màu xanh ngọc bích lại là màu xanh lá cây, là màu tượng trưng cho tuổi trẻ. Do đó, Kiều chạnh nghĩ đến cảnh ngộ : Tuổi người trẻ tuổi, son trẻ của nàng bị ngưng đọng, tức bị giam hãm chốn này. Như thế, tên Lầu Ngưng Bích còn hoàn toàn có thể suy diễn theo nghĩa là ngôi lầu giam giữ tuổi thanh xuân, đồng nghĩa tương quan với “ khóa xuân ” .

Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của hình ảnh lầu Ngưng Bích trong đoạn trích hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm bài thuyết minh về đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn .

3. Sức ảnh hưởng của Truyện Kiều

Hàng trăm năm qua, Truyện Kiều vẫn luôn tồn tại trong đời sống của dân tộc Việt. Từ đó, lẩy Kiều, trò Kiều, vịnh Kiều, tranh Kiều, bói Kiều… đã phát sinh trong cộng đồng người Việt. Bên cạnh đó, một số nhân vật trong truyện cũng trở thành nhân vật điển hình. Ngoài ra, Truyện Kiều còn là đề tài cho các loại hình khác, như âm nhạc, hội họa, sân khấu, điện ảnh, thư pháp,…

3. Sơ đồ tư duy phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích

Xem chi tiết cụ thể : Sơ đồ tư duy Kiều ở lầu Ngưng Bích

    Các bạn vừa tham khảo một số bài văn mẫu phân tích Kiều ở lầu Ngưng Bích hay. Truy cập kho tài liệu Văn mẫu lớp 9 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay khác giúp bạn rèn luyện kỹ năng làm văn, chuẩn bị tốt cho các bài thi và kiểm tra môn Văn. Chúc các bạn học tốt !

Tâm Phương (Tổng hợp)

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức