Phân tích Phú sông Bạch Đằng (Bạch Đằng giang phú) của Trương Hán Siêu để thấy được niềm tự hào về non sông đất nước hùng vĩ, về chiến công lừng lẫy và đường lối giữ nước tài tình của quân dân nhà trần mà cũng là của dân tộc ta bảy thế kỉ trước. Cùng tham khảo dàn ý chi tiết cùng bài văn mẫu dưới đây để nắm được cách làm dạng bài này em nhé!
Bạn đang đọc: Phân tích bài Phú sông Bạch Đằng (Bạch Đằng giang phú)
Đề bài: Phân tích bài thơ Phú sông Bạch Đằng (Bạch Đằng giang phú) của Trương Hán Siêu.
Tóm tắt nội dung bài viết
- I. Hướng dẫn làm bài phân tích bài thơ Phú sông Bạch Đằng
- 1. Phân tích nhu yếu đề bài
- 2. Luận điểm bài Phú sông Bạch Đằng
- 3. Củng cố kiến thức và kỹ năng trước khi làm bài
- II. Lập dàn ý phân tích Phú sông Bạch Đằng
- 1. Mở bài phú sông Bạch Đằng
- 2. Thân bài phú sông Bạch Đằng
- 3. Kết bài phú sông Bạch Đằng
- III. Bài văn phân tích Bạch Đằng giang phú triển khai theo dàn ý
- a) Mở bài phân tích Phú sông Bạch Đằng
- b) Thân bài phân tích Phú sông Bạch Đằng
- c) Kết bài phân tích Phú sông Bạch Đằng
- IV. Danh sách top 4 bài văn hay phân tích bài Phú sông Bạch Đằng
- 1. Bài văn phân tích Phú sông Bạch Đằng mẫu số 1
- 2. Bài văn phân tích Phú sông Bạch Đằng mẫu số 2
- 3. Bài văn phân tích Phú sông Bạch Đằng mẫu số 3
- 4. Phân tích Bạch Đằng giang phú mẫu số 4
- V. Kiến thức lan rộng ra bài Bạch Đằng giang phú
- 1. Về thể phú
- 2. Sơ đồ tư duy phân tích Bạch Đằng giang phú
I. Hướng dẫn làm bài phân tích bài thơ Phú sông Bạch Đằng
1. Phân tích nhu yếu đề bài
– Yêu cầu về nội dung: phân tích nội dung, nghệ thuật của bài thơ Phú sông Bạch Đằng
– Phạm vi tư liệu dẫn chứng : những từ ngữ, chi tiết cụ thể, hình ảnh trong tác phẩm Phú sông Bạch Đằng ( Bạch Đằng giang phú ) của Trương Hán Siêu .- Phương pháp lập luận chính : phân tích .
2. Luận điểm bài Phú sông Bạch Đằng
– Luận điểm 1: Cảm xúc của nhân vật khách trước sông Bạch Đằng
– Luận điểm 2: Các bô lão kể về những chiến tích trên sông Bạch Đằng và lời suy ngẫm, bình luận của các bô lão về những chiến công
– Luận điểm 3: Suy ngẫm về hưng vong của đất nước.
3. Củng cố kiến thức và kỹ năng trước khi làm bài
a) Kiến thức cơ bản về tác giả Trương Hán Siêu
– Trương Hán Siêu ( ? – 1354 ) quê ở làng Phúc Am, huyện Yên Ninh, lộ Trường Yên ( nay là phường Phúc Thành, thành phố Tỉnh Ninh Bình, tỉnh Tỉnh Ninh Bình ), là nhà chính trị, nhà thơ, nhà sử học nổi tiếng, tri thức sâu rộng- Xuất thân là môn khách của Trần Hưng Đạo, tính tình cương nghị, học vấn uyên bác, từng giữ nhiều chức quan trải suốt 4 đời vua nhà Trần .- Các tác phẩm chính : hiện còn 7 bài thơ là Cúc hoa bách vịnh ( Vịnh hoa cúc còn 4 bài ), Hoá Châu tác ( Thơ làm ở Hoá Châu ), Dục Thuý sơn ( Núi Dục Thuý ), Quá Tống đô ( Qua kinh đô nhà Tống ) ; văn xuôi có 2 bài Khai Nghiêm tự bi ký ( Văn bia chùa Khai Nghiêm ) và Dục Thuý sơn linh tế tháp ký ( Bài ký tháp linh tế núi Dục Thuý sơn ) .
b) Kiến thức chung về tác phẩm Phú sông Bạch Đằng
– Bạch Đằng giang phú ( hay Phú sông Bạch Đằng ) là một tác phẩm xuất sắc của Trương Hán Siêu, tiêu biểu vượt trội cho văn học yêu nước thời Lý – Trần và được xem là một áng thiên cổ hùng văn trong lịch sử vẻ vang văn học Nước Ta .- Hoàn cảnh sinh ra : Trương Hán Siêu trong một lần đi dạo sông Bạch Đằng đã viết bài phú này với cảm hứng hào hùng và bi tráng, ngưỡng mộ nơi có chiến công oanh liệt và khát vọng khám phá lịch sử dân tộc dân tộc bản địa .- Nội dung chính : Bạch Đằng giang phú biểu lộ lòng yêu nước, niềm tự hào về truyền thống lịch sử anh hùng quật cường và truyền thống lịch sử đạo lý nhân nghĩa sáng ngời của dân tộc bản địa Nước Ta trải qua những hoài niệm về quá khứ .- Đặc sắc thẩm mỹ và nghệ thuật : Cấu tứ đơn thuần, mê hoặc, bố cục tổng quan ngặt nghèo ; lời văn linh động ; hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ sinh động, vừa có giá trị gợi hình vừa giàu ý nghĩa hình tượng ; ngôn từ sang chảnh, trang trọng, ngọt ngào và giàu suy tư ; điển cố được sử dụng tinh lọc, giàu sức gợi .
II. Lập dàn ý phân tích Phú sông Bạch Đằng
1. Mở bài phú sông Bạch Đằng
– Giới thiệu về tác giả Trương Hán Siêu và bài Bạch Đằng giang phú+ Tác giả Trương Hán Siêu là một danh nhân văn hóa lớn đời Trần, nhà chính trị, nhà thơ, nhà sử học nổi tiếng, hiểu biết sâu rộng
2. Thân bài phú sông Bạch Đằng
a) Luận điểm 1: Cảm xúc của nhân vật khách trước sông Bạch Đằng
– Nhân vật ” khách ” : Là sự tự xưng của tác giả, tạo nên lối chủ – khách đối đáp thường dùng trong thể phú .- Tâm thế du ngoạn : Giương buồm, giong gió, lướt bể, chơi trăng, mải miết. -> Tư thế từ tốn, tự do .=> Tác giả là người có tâm hồn tự do, phóng khoáng .- Hành trình du ngoạn của tác giả :+ Các địa điểm Trung Quốc : Nguyên Tương, Vũ Huyệt, Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách Việt, đầm Vân Mộng .-> Những địa điểm được biết đến qua sách vở, qua sự tưởng tượng .=> Tác giả là người có vốn hiểu biết đa dạng chủng loại, sâu rộng .+ Các danh lam thắng cảnh Đại Việt : Đại Than, Đông Triều và dừng chân ở Bạch Đằng – dòng sông của chiến công lịch sử vẻ vang của dân tộc bản địa .-> Tác giả yêu vạn vật thiên nhiên, thiết tha với quê nhà, quốc gia với quá khứ hào hùng của dân tộc bản địa .+ Cách nói cường điệu : Sớm Nguyên Tương – chiều Vũ Huyệt, hành trình dài dài được khách thực thi trong một ngày .=> Không gian, thời hạn của cuộc hành trình dài đã nâng cao tầm vóc của khách, say sưa, dữ thế chủ động đến với vạn vật thiên nhiên .- Cảnh sắc vạn vật thiên nhiên trên sông Bạch Đằng+ Hùng vĩ, trang trọng :
- “Sóng kình muôn dặm”: Địa thế hiểm trở, dữ dội của con sông Bạch Đằng.
- “Đuôi trĩ một màu”: Những con thuyền nối đuôi nhau trên dòng sông.
+ Thơ mộng, trữ tình
- Thời gian “ba thu”: Tháng thứ ba của mùa thu, thu chín nhất.
- “Nước trời một sắc”: Bầu trời, mặt nước đều hòa chung một màu trong xanh.
+ Hoang vu, hiu hắt
- Từ láy “san sát, đìu hiu”: Cực tả khung cảnh hoang vu, lạnh lẽo đầy lá lách, lau sợi
- “Giáo gãy, xương khô”: Chiến trường xưa, chốn tử nạn của quân thù.
– Tâm trạng của khách :+ Buồn thương, hụt hẫng trước cảnh vật thay đổi, cho những người đã ngã xuống+ Tư thế ” đứng lặng giờ lâu ” cho thấy nhà thơ đang đắm chìm vào quốc tế nội tâm với sự hụt hẫng ngậm ngùi .
b) Luận điểm 2: Các bô lão kể về những chiến tích trên sông Bạch Đằng
– Hình ảnh bô lão : Có thể là những nhân vật có thật, là những vị cao niên ở hai bên bờ sông, cũng hoàn toàn có thể là hư cấu, sự phân thân của tác giả để khách quan kể về những chiến công trên sông Bạch Đằng .- Thái độ của những bô lão với khách : ” vái “, ” thưa ” – hiếu khách, tôn kính khách .- Các chiến công tiêu biểu vượt trội : Ngô Quyền đánh quân Nam Hán, Hoằng Tháo thua trận và chết ở sông Bạch Đằng năm 938 và Trùng Hưng nhị thánh bắt sống Ô Mã năm 1288 .- Không khí mặt trận xưa :+ Sự chuẩn bị sẵn sàng của quân nhà Trần : thuyền bè muôn đội, tinh kì phấp phới, hoành tráng sáu quân, gươm giáo sáng chói-> Chuẩn bị kĩ lưỡng, chiến binh hùng hậu, hào khí ngút trời .+ Diễn biến trận đánh :
- Cách nói “được thua chửa phân”, “Bắc Nam chống đối”, hình ảnh phóng đại “nhật nguyệt phải mờ, bầu trời đất sắp đổi”
-> Trận đánh gay go, kinh khủng, giằng co stress .
- Quân giặc: “những tưởng gieo roi một lần quét sạch Nam bang bốn cõi”
-> Kiêu căng, hống hách, ngạo mạn
- Kết thúc trận đánh: Hung đồ hết lối, khác nào… chết trụi.
-> Thủ pháp so sánh tăng cấp tô đậm, nhấn mạnh vấn đề thất bại thảm hại, nhục nhã, ê chề của quân địch .=> Khẳng định tình yêu và niềm tự hào dân tộc bản địa .
c) Luận điểm 3: Lời suy ngẫm, bình luận của các bô lão về những chiến công
– Nguyên nhân thắng lợi : đất trời cho nơi hiểm trở, nhân tài giữ được cuộc điện an, hoàng thượng coi thế giặc nhàn .-> Nhấn mạnh ba yếu tố làm ra thắng lợi thiên thời – địa lợi – nhân hòa, trong đó nhấn mạnh vấn đề vai trò của con người .- Gợi lên hình ảnh Trần Quốc Tuấn và so sánh với những người xưa-> Khẳng định sức mạnh, năng lực của con người nhất là người chỉ huy ; biểu lộ giá trị nhân văn của tác phẩm .
d) Luận điểm 4: Suy ngẫm về hưng vong của đất nước
– Lời của những bô lão :+ Hình tượng sông Bạch Đằng : bát ngát, to lớn, hùng vĩ, hiểm trở-> Tình yêu, niềm tự hào về cảnh sắc quê nhà, về dòng sông lịch sử dân tộc .+ Mượn quy luật của tự nhiên để khái quát quy luật của con người : Mọi dòng sông đều dồn về biển cả, những kẻ bất nghĩa sẽ diệt vong, anh hùng lưu danh muôn đời .- Lời của khách :+ Ca ngợi sông Bạch Đằng dòng sông lịch sử vẻ vang, dòng sông anh hùng .+ Ca ngợi đức độ, năng lực hai vị thánh quân Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông .+ Ca ngợi đời sống thanh thản của dân tộc bản địa .
3. Kết bài phú sông Bạch Đằng
– Khái quát nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của tác phẩm :+ Giá trị nội dung : Thể hiện niềm tự hào dân tộc bản địa, lòng yêu nước, ca tụng truyền thống cuội nguồn anh hùng quật cường, truyền thống cuội nguồn đạo lí nhân nghĩa của dân tộc bản địa ; tiềm ẩn tư tưởng nhân văn cao đẹp tôn vinh vai trò, vị trí của con người trong lịch sử dân tộc .+ Đặc sắc nghệ thuật và thẩm mỹ : bố cục tổng quan ngặt nghèo, cách kể tả sinh động ; thiết kế xây dựng những hình tượng nhân vật sinh động, rực rỡ mạng ý nghĩa triết lí ; ngôn từ cô đọng, trong sáng, hào hùng .- Mở rộng : Sông Bạch Đằng là đề tài, niềm cảm hứng lớn trong văn chương với rất nhiều tác phẩm nổi tiếng khác .
III. Bài văn phân tích Bạch Đằng giang phú triển khai theo dàn ý
Để các em có hình dung rõ hơn về bố cục của bài văn, Đọc Tài Liệu giới thiệu cho các em tham khảo mẫu bài phân tích Phú sông Bạch Đằng triển khai theo dàn ý sau đây:
a) Mở bài phân tích Phú sông Bạch Đằng
Trong văn chương trung đại, vạn vật thiên nhiên được miêu tả khá nhiều. Các nhà văn, nhà thơ tìm đến vạn vật thiên nhiên trong những tâm trạng khác nhau. Cao Bá Quát đến với vạn vật thiên nhiên để thể hiện tâm trạng chua xót bất đắc chí. Nguyễn Bỉnh Khiêm thì đến với vạn vật thiên nhiên để bày tỏ đạo lí thanh cao trước thói đời tất bật danh lợi … Ở bài Phú sông Bạch Đằng, Trương Hán Siêu đã tìm đến vạn vật thiên nhiên trong một tâm trạng khác .
b) Thân bài phân tích Phú sông Bạch Đằng
Mở đầu bài phú, nhà thơ đưa người đọc vào một quốc tế hùng vĩ, bát ngát của những Cửu Giang, Ngũ Hổ, Tam Ngô, Bách Việt là những nơi khách đã từng đi qua, khách tỏ ra là một con người có tâm hồn phóng khoáng, tự do :Giương buồm trong gió chơi vơi ,Lướt bể chơi trăng mải miết .Sớm gõ thuyền chừ Nguyên Tương ,Chiều lần thăm chừ Vũ Huyệt :Khách cũng là một con người đi nhiều, biết rộng :Đầm Vân Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều ,Mà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết .Đi nhiều, biết nhiều, nhưng trong thú tiêu tốn, khách chỉ học có Tử Trường, tức là Tư Mã Thiên, nhà sử học nổi tiếng Trung Quốc, từng chu du khắp đất Trung Quốc to lớn trước khi viết bộ sử kí bất hủ .Phải chăng khách nói đến Tử Trường để bày tỏ tâm hồn đồng điệu của mình với người xưa. Đi xa, đâu phải chỉ để tiêu dao, ngắm hoa vọng nguyệt, mà quan trọng hơn là tìm đến nơi cha ông ta đã lập chiến công to lớn đã làm vẻ vang cho lịch sử vẻ vang để chiêm ngưỡng và thưởng thức, ngợi ca và suy ngẫm .Điều này, chứng tỏ vị thế vị khách thật cao đẹp, chí khí thật hào hùng. Người đọc hoàn toàn có thể nhận thấy vẻ đẹp ấy trong chính lời kể đầy tự hào của khách. Khách nhắc tới nhiều địa điểm quen thuộc trong sách vở tàu, chúng cách xa nhau hàng ngàn dặm, làm thế nào hoàn toàn có thể đi được trong một sớm, một chiều ( sớm gõ thuyền chừ Nguyên Tương – Chiều lần thăm Vũ Huyệt – Cửu Giang, Ngũ Hồ – Tam Ngô, Bách Việt ). Đấy chỉ là cách phô diễn ý tưởng sáng tạo có đặc thù ước lệ mà thôi. Điều quan trọng là nó đã đưa đến cho người đọc ấn tượng khá rõ về những khung cảnh vạn vật thiên nhiên to lớn, góp thêm phần biểu lộ niềm ham thích tự do, phóng khoáng của nhân vật khách. Cảm hứng về cuộc viễn du mở đầu bài phú, thực ra chỉ là sự sẵn sàng chuẩn bị một không khí thích hợp trước khi đi vào quốc tế hùng vĩ của sông Bạch Đằng lịch sử vẻ vang .Ấn tượng tiên phong mà Trương Hán Siêu đưa đến cho người đọc là sự bề thế to lớn và sức sống bền chắc muôn đời của Bạch Đằng giang. Con sông này thật hùng vĩ, bởi nó rộng bát ngát và dài muôn dặm. Như vậy nó không những là đại giang và còn là trường giang ( Bát ngát sóng kình muôn dặm ), với bao lớp sóng lớn trùng điệp. Điều đáng quan tâm là ngoài vẻ thiêng liêng hùng vĩ, sông Bạch Đằng còn có nét thật dịu dàng êm ả, duyên dáng và thơ mộng : những con thuyền nối đuôi nhau trôi dập dềnh trên sông ; đã cuối thu rồi nên nước xanh, trời xanh ; hai bên bờ lau lách xào xạc, vắng vẻ …Trước cảnh sông nước hùng vĩ và thơ mộng ấy, tác giả cảm thấy vui buồn lẫn lộn. Đây là mặt trận ác liệt xưa kia, ta thắng lớn, nhưng kể sao cho hết những hi sinh mất mát với bao giáo gãy, xương khô. Trời nước, lau lách như gợi lại chuyện cũ, khiến người thời điểm ngày hôm nay không tránh khỏi động lòng hụt hẫng, xót thương cho bao anh hùng đã khuất. Ở đoạn thơ này, ta thấy một nỗi buồn cao đẹp qua những câu thơ có âm hưởng chững lại, với điệu cảm khái :Thương nỗi anh hùng đâu vắng táTiếc thay dấu vết luống còn lưu
Sau này, Nguyễn Trãi khi thăm cảnh Bạch Đằng cũng có nỗi buồn tương tự. Trong bài Cửa biển Bạch Đằng, nhà thơ cũng thấy dáng núi dường như vẫn còn in dấu vết thất bại của kẻ thù, cũng bâng khuâng nhìn dòng nước trôi mà hoài cổ:
Ngạc chặt kình băm non lởm chởm ;Giáo chìm gươm gãy bãi tầng tầng…Dòng sông tìm bóng dạ bâng khuâng .
Tuy vậy, cảm hứng chính của Bài phú sông Bạch Đằng là sự ngợi ca chiến công oanh liệt của dân tộc ta trên dòng sông lịch sử này. Từ những câu thơ trữ tình ở đoạn trên, đến đoạn hai, tác giả chuyển sang những câu thơ tự sự mượn lời các bô lão – những người đã từng chứng kiến và tham gia trận Bạch Đằng kể lại. Nếu như phần đầu là lời của khách thì đoạn hai là lời của các bô lão. Sự xuất hiện của họ làm cho việc miêu tả chiến trận thêm sinh động, đồng thời việc chuyển ý được tự nhiên. (Mặc dù, ai cũng cũng biết dẫu lời của khách hay lời của các bô lão cũng là lời của tác giả).
Các bô lão tiếp chuyện khách với tư cách đại diện thay mặt cho nhân dân địa phương. Họ tôn kính khách và tự hào kể lại trận chiến năm xưa. Mở đầu, những bô lão trình làng cho khách biết : Đây là nơi chiến địa buổi Trùng Hưng nhị thánh bắt Ô Mã và cũng là bãi đất xưa Ngô chúa phá Hoằng Tháo. Bằng hai câu dài ( mỗi câu 12 âm tiết ), tác giả tạo được không khí trang nghiêm, đĩnh đạc làm nền cho việc miêu tả chiến trận ở phần tiếp theo .Trận thuỷ chiến được khắc họa thật cô đọng, với những câu thật cô đọng, với những câu ngắn từ 4 đến 6 âm tiết :Thuyền bè muôn đội ,Tinh kì phấp phới .Tì hổ ba quân ,Giáo gươm sáng chói .…Ánh nhật nguyệt chừ phải mờBầu trời đất chừ sắp đổ .Bằng cách ngắt uyển chuyển, bằng lối đối ngẫu ngặt nghèo, bằng một loạt hình động không khí trận mạc kinh khủng trên sông. Người đọc hoàn toàn có thể tưởng tượng khá rõ sự phần đông của lực lượng tham chiến, lẫn khí thế quyết chiến của hai bên và sự quyết liệt, kinh hoàng của một đại chiến mà cả hai đều ngang tài, ngang sức ( Trận đánh thư hùng chưa phân – chiến lũy Bắc Nam chống đối ), hoàn toàn có thể làm thay đổi cả thiên hà ( khiến cho mặt trăng, mặt trời phải mờ đi, trời đất phải đổi ) .Sau khi miêu tả thế trận giao tranh ác liệt, những bô lão nhận xét về đặc thù của mỗi bên tham chiến. Kẻ địch thì có lực lượng hùng mạnh, lại thêm mưu kế gian xảo ( Tất Liệt thế cường – Lưu Cung chước đối ). Và nhất là chúng có thừa sự kiêu ngạo của kẻ đã từng tung vó ngựa thôn tính nhiều vương quốc từ Á sang Âu : Những tưởng tung roi một lần là hoàn toàn có thể : Quét sạch Nam Bang bốn cõi. Còn ta, trước hết, đây là cuộc chiến đấu chính nghĩa, vì chính nghĩa nên thuận với lẽ trời ( trời cũng chiều người ). Trong ý niệm của cha ông ta xưa, trời khi nào cũng công minh, chính trực, đứng về phía chính nghĩa, trừng phạt kẻ bạo tàn. Thêm vào đó, ta lại có điều kiện kèm theo tự nhiên hiểm yếu ( Trời đất cho nơi hiểm trở ), lại có người tổ chức triển khai chỉ huy kiệt xuất với đường lối giải pháp, kế hoạch đứng đắn .Do đó, địch thua nhục nhã và ta đã thắng vang dội. Nước sông tuy chảy hoài từ đó tới nay, trải qua bao tháng năm nhưng cái nhục ấy vẫn không rửa nổi. Ở đây, Trương Hán Siêu dẫn tích bên Tàu ( Tào Tháo thua trận ở Xích Bích ; Bồ Kiên với hàng trăm vạn quân bị thất bại ở Hợp Phì ) để nói về những trận đánh trên Bạch Đằng giang từ thời Ngô Quyền đến Trần Hưng Đạo. Các bô lão không nói nhiều đến phía quân ta chỉ nhấn mạnh vấn đề lòng biết ơn sâu nặng : Tái tạo công lao – Nghìn đời ca tụng cũng đủ cho người đọc cảm nhận một cách thâm thúy tầm vóc to lớn của thắng lợi Bạch Đằng trong sự nghiệp bảo vệ giang sơn gấm vóc của quân dân đời Trần. Điều đáng quan tâm, khi nói về quân địch, những bô lão nhấn mạnh vấn đề vào yếu tố niềm tin. Rõ ràng, lời những bô lão có ý nghĩa thâm thúy, chuẩn bị sẵn sàng dẫn đến những lời bình ở phần tiếp theo :Những người bất nghĩa diệt vong ,Nghìn thu chỉ có anh hùng lưu danh .Lời bình này trở thành chân lí của muôn đời, sống mái cùng Bạch Đằng giang hùng vĩ. Ở đây cũng như phần đầu, thời hạn và khoảng trống được tác giả bộc lộ xen kẽ với nhau. Xưa và nay, khoảng trống và thời hạn có vẻ như cũng được tái hiện làm cho câu truyện tránh được sự tẻ nhạt, đơn điệu ; và luôn sinh động mê hoặc người đọc. Ngày nay, người ta thường gọi cách biểu lộ này là thẩm mỹ và nghệ thuật đồng hiện .Tiếp theo lời những bô lão, khách cũng vui tươi nối tiếp lời ca kết thúc bài phú. Lời của khách chính là phần tổng kết có tính năng bổ trợ, đính chính những nhận định và đánh giá mà những bô lão đã trình diễn ở trên ( về nguyên do của thắng lợi ). Với tâm trạng hân hoan, khách vừa đề cao công lao to lớn của những vị anh hùng đời Trần, vừa bày tỏ niềm tin vào sức sống mãnh liệt và tương lai tươi đẹp của quốc gia, trong đó, đặc biệt quan trọng nhấn mạnh vấn đề tới những yếu tố đức cao của dân tộc bản địa. Sự nhìn nhận của khách về thắng lợi cố chiều sâu triết lí. Sức mạnh của tổ quốc quốc gia không phải ở vị trí hiểm trở mà trước hết ở con người ( Giặc tan muôn thuở thanh thản – Bởi đâu đất hiểm, cốt mình đức cao ) .
c) Kết bài phân tích Phú sông Bạch Đằng
Phú sông Bạch Đằng là một bài phú có bố cục chặt chẽ, nhịp điệu thay đổi linh hoạt phóng khoáng, lời văn cô đọng, dồi dào cảm xúc, khi thì xót thương nhớ tiếc, khi thì vui sướng tự hào. Tác giả lại rất giỏi phân thân thành những nhân vật khác nhau để vừa kể vừa phụ họa thêm… làm cho bài phú giàu chất thơ khiến người đọc xúc động tự hào về non sông đất nước hùng vĩ, về chiến công lừng lẫy và đường lối giữ nước tài tình của quân dân nhà trần mà cũng là của dân tộc ta bảy thế kỉ trước.
/ / Tham khảo thêm nội dung soạn bài Phú sông Bạch Đằng để củng cố những kiến thức và kỹ năng cơ bản trong bài thơ mà ta cần phân tích .
IV. Danh sách top 4 bài văn hay phân tích bài Phú sông Bạch Đằng
1. Bài văn phân tích Phú sông Bạch Đằng mẫu số 1
Trương Hán Siêu là một danh sĩ đời Trần, sau lúc qua đời được vua Trần truy phong là Thiếu Bảo. Ông còn để lại bốn bài thơ và ba bài văn ” Dục Thuý sơn khắc thạch “, ” Linh Tế Tháp ký “, ” Khai Nghiêm tự bi “, ” Bạch Đằng giang phú “, … Trong thơ văn cổ Nước Ta có một số ít tác phẩm lấy đề tài sông Bạch Đằng nhưng ” Bạch Đằng giang phú ” của Trương Hán Siêu được xếp vào hạng siêu phẩm. Chưa rõ Trương Hán Siêu viết ” Bạch Đằng giang phú ” vào năm nào, nhưng qua giọng văn cảm hoài ” Thương nỗi anh hùng đâu vắng tá – Tiếc thay dấu vết luống còn lưu “, ta hoàn toàn có thể đoán định được, bài phú này chỉ hoàn toàn có thể sinh ra sau khi Trần Quốc Tuấn đã mất, tức là vào lúc 1301 – 1354 .
“Bạch Đằng giang phú” được viết bằng chữ Hán. Đông Châu Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Đổng Chi, Bùi Văn Nguyên… đã dịch khá thành công áng văn này. Bài cảm nhận về “Bạch Đằng giang phú” dựa trên văn bản dịch của giáo sư Bùi Văn Nguyên.
Phú là một thể văn cổ dùng để tả cảnh vật, phong tục hoặc tính tình. Chất trữ tình và yếu tố khoa trương đậm đặc trong phú. Có phú cổ thể và phú Đường luật. Phú cổ thể như một bài văn xuôi dài, có vần mà không nhất thiết có đối, còn gọi là phú lưu thuỷ. Phú Đường luật được đặt ra từ đời Đường, có vần, có đối, có luật bằng trắc chặt chữ, có những kiểu câu được quy phạm rõ ràng. ” Bạch Đằng giang phú ” của Trương Hán Siêu viết theo lối phú cổ thể, có vần sử dụng phép đối rất phát minh sáng tạo :
“Tiếng thơm đồn mãi,
Bia miệng không mòn.
Đến chơi sông chừ ủ mặt
Nhớ người xưa chừ lệ chan …”
Qua bài phú này, Trương Hán Siêu ca tụng sông Bạch Đằng hùng vĩ, dòng sông lịch sử vẻ vang đã gắn liền với tên tuổi bao anh hùng, với bao chiến công oanh liệt của nhân dân ta trong sự nghiệp chống xâm lăng. Nhà thơ chứng minh và khẳng định : Núi sông hiểm trở, nhiều nhân tài hào kiệt đã tạo nên truyền thống lịch sử anh hùng của dân tộc bản địa, sự vững chắc của Tổ quốc muôn đời. Lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc bản địa là cảm hứng chủ yếu của ” Bạch Đằng giang phú ” .
“Giương buồm giong gió chơi vơi”.
” Khách có kẻ ” trong ” Bạch Đằng giang phú ” là nhân vật trữ tình không ai khác mà chính là Trương Hán Siêu. Trong những bài phú cổ, nhân vật ” khách ” không mấy lạ lẫm. ” Ngọc tỉnh liên phú ” ( bài phú Sen giếng ngọc ) của Mạc Đĩnh Chi ( ? – 1346 ) cũng có nhân vật ” khách ” : … ” Khách có kẻ : nơi nhà cao tựa ghế, trưa mùa hạ nắng nồng. Ao trong ngắm làn nước biếc, Nhạc phủ vịnh khúc Phù Dung “. ” Khách ” ở đây là Mạc Đĩnh Chi biểu lộ tấm lòng thanh cao, chí khí, kĩ năng và tham vọng của kẻ sĩ ở đời .Ta đã từng biết, Trương Hán Siêu là danh sĩ nổi tiếng đời Trần, tính tình cương trực, tâm hồn phóng khoáng. Chín câu đầu cho thấy ” khách ” là một tao nhân với rượu túi thơ ” chơi vơi ” theo cánh buồm, làm bạn với gió trăng qua mọi miền sông biển. Sống hết mình với vạn vật thiên nhiên, du ngoạn thăm thú mọi cảnh đẹp xa gần. Đêm thì ” chơi trăng mải miết “, ngày thì : ” Sớm gõ thuyền chừ Nguyên Tương ; Chiều lần thăm chừ Vũ Huyệt “, …Khách đã đi nhiều và biết nhiều. Các danh lam thắng cảnh như Nguyên Tương, Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách Việt, … đều ở trên quốc gia Nước Trung Hoa bát ngát, ở đây chỉ mang ý nghĩa tượng trưng nói lên một đậm cá tính, một tâm hồn : yêu vạn vật thiên nhiên tha thiết, lấy việc du ngoạn làm niềm lạc thú ở đời, tự hào về thói ” giang hồ ” của mình :
“Nơi có người đi, đâu mà chẳng biết”.
Các địa điểm lạ lẫm không chỉ là cảnh đẹp mà còn gợi ra một khoảng trống bát ngát, chỉ có những người mang tham vọng và ” tráng chí bốn phương ” mới hoàn toàn có thể ” giương buồm … lướt bể ” đi tới. Đầm Vân Mộng là một thắng cảnh tiêu biểu vượt trội cho mọi thắng cảnh. Thế mà ” Khách ” đã ” chứa vài trăm trong dạ “, đã thăm thú nhiều lần đã từng thưởng ngoạn bao cảnh đẹp tựa như. Vẫn chưa thoả lòng, vẫn còn ” tha thiết ” với bốn phương trời .
“Đầm Văn Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiều
Mà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết ” .Phần đầu bài phú nói lên cốt cách kẻ sĩ : chan hoà với vạn vật thiên nhiên, lấy chữ ” nhàn ” làm trọng, gián tiếp phủ định lợi danh tầm thường .
“Qua cửa Đại Than… đến sông Bạch Đằng”
Đoạn văn tiếp theo nói lên niềm vui thú của nhà thơ khi đến chơi sông Bạch Đằng. Trương Hán Siêu đã theo cái chí của người xưa ” học Tử Trương ” đi về phía Đông Bắc ” buông chèo ” cho thỏa chí ” tiêu diêu “. Người xưa nói : ” Muốn học cái văn của Tư Mã Tử Trường thì thứ nhất phải học cái chơi của Tử Trường “. Tử Trường là Tư Mã Thiên, tác giả bộ ” Sử ký ” bất hủ, là nhà văn, nhà sử học tài ba đời Hán. Con người ấy vẫn được xem là nhà du lịch độc nhất vô nhị thời xưa. Trương Hán Siêu với cánh buồm thơ lần theo sông núi :
“Qua cửa Đại than, ngược bến Đông triều,
Đến sông Bạch Đằng, bồng bềnh mái chèo”
“Bát ngát sóng kình muôn dặm”
Bạch Đằng giang, con sông oai hùng của Tổ Quốc Đại Việt. Sông rộng và dài, cuồn cuộn nhấp nhô sóng biếc. Cuối thu ( ba thu ) nước trời một màu xanh bát ngát ” Bát ngát sóng kình muôn dặm – Thướt tha đuôi trĩ một màu – Nước trời : một sắc – Phong cảnh ba thu “. Câu văn tả thực mượn một hình ảnh của Vương Bột trong bài ” Đằng Vương những ” : ” Thu thuỷ cộng trường thiên nhất sắc ” ( Sông thu cùng với trời xa một màu ). Tả con sóng Bạch Đằng, vua Trần Minh Tông ( 1288 – 1356 ) viết : ” Thuồng luồng nuốt thuỷ triều, cuộn làn sóng bạc … Trông thấy nước dòng sông rọi bóng mặt trời buổi chiều đỏ ối – Lầm tưởng rằng máu người chết vẫn chưa khô ” ( Bạch Đằng giang – Dịch nghĩa ). Cảnh núi non, bờ bãi được miêu tả, đã tái hiện cảnh mặt trận rùng rợn một thời :” Bờ lau san sát .Bến lách vắng vẻSông chìm giáo gãyGò đầy xương khô “Bờ lau, bến lách gợi tả không khí hoang vu, hiu hắt. Núi gò, bờ bãi trập trùng như gươm giáo, xương cốt lũ giặc phương Bắc chất đống. Nét vẽ hoành tráng ấy, một thế kỷ sau Ức Trai cũng viết : ” Ngạc chặt kình băm non lởm chởm – Giáo chìm gươm gãy bãi dăng dăng ” ( ” Cửa Biển Bạch Đằng ” ) .Trương Hán Siêu miêu tả dòng sông Bạch Đằng bằng những đường nét, máu sắc quyến rũ. Những ẩn dụ và liên tưởng mới về dòng sông lịch sử dân tộc hùng vĩ được miêu tả qua những cặp câu tuy nhiên quan và tứ tự tuyệt đẹp. Mấy chục năm sau trận đại thắng trên sông Bạch Đằng ( 1288 ) nhà thơ đến thăm dòng sông cảm thương xúc động :
“Buồn vì cảnh thảm
Đứng lặng giờ lâu
Thương nỗi anh hùng đâu vắng tá
Tiếc thay dấu vết luống còn lưu”.
Một tâm trạng : ” buồn, thương tiếc “, một cảm hứng ” đứng lặng giờ lâu ” của ” khách ” đều biểu lộ sự xúc động, lòng tiếc thương và biết ơn thâm thúy, vô hạn so với anh hùng liệt sĩ đã đem xương máu bảo vệ dòng sông vá sự tồn vong của dân tộc bản địa. Đó là tình nghĩa thuỷ chung ” uống nước nhớ nguồn ” :
“Mà nhục quân thù khôn rửa nổi”
Các bô lão – nhân vật thứ hai Open trong bài phú. Từ miêu tả và trữ tình, nhà thơ chuyển sang tự sự, ngôn từ sôi động biến hoá hẳn lên. Cảm hứng lịch sử vẻ vang mang âm điệu anh hùng ca dâng lên dào dạt như những lớp sóng trên sông Bạch Đằng vỗ. Khách và bô lão ngắm dòng sông, nhìn con sóng nhấp nhô như sống lại những năm tháng hào hùng oanh liệt của tổ tiên :
“Đây là chiến địa buổi Trùng Hưng nhị thánh bắt Ô mã,
Cũng là bãi đát xưa thuở trước Ngô chúa phá Hoàng Thao”.
Sau và trước, gần và xa, ta và giặc, người thắng lợi và kẻ thảm bại được đặt trong thế tương phản trái chiều đã khắc sâu và tô đậm niềm tự hào sông núi. ” Đằng giang tự cổ huyết do hồng ” vì nó là mồ chôn lũ xâm lược phương Bắc .Năm 938, Ngô Quyền dùng mưu đại phá quân Nam Hán :
“Bạch Đằng một trận giao phong
Hoằng Thao lạc vía, Kiều công nộp đầu”
Năm 1288, Trần Quốc Tuấn mở một trận quyết chiến – kế hoạch bắt sống Ô Mã Nhi và hủy hoại hàng vạn quân xâm lược Nguyên – Mông :
“Bạch Đằng một cõi chiến tràng,
Xương bay trắng đất, máu màng đỏ sông”.
Trở lại bài phú : ” Đương khi ấy … ” đó là ngày 9 tháng 4 năm 1288, trận thủy chiến đã diễn ra ác liệt trên sông Bạch Đằng. Dòng sông nổi sóng với ” muôn đội thuyền bè “. Cảnh tượng mặt trận vô cùng tráng liệt : ” Tinh thần phấp phới – Tỳ hổ ba quân – Giáo gươm sáng chói “. Các dũng sĩ nhà Trần với quyết tâm ” Sát Thát, với dũng khí mạnh như hổ báo xung trận .Chiến sự kinh hoàng ác liệt, giằng co : ” Trận đánh thư hùng chửa phân – Chiến lũy Bắc Nam chống đối “. Khói lửa mù trời. Tiếng gươm giáo, tiếng quân reo, tiếng sóng vỗ. ngựa chiến hý, voi gầm. Thuyền giặc bị đốt cháy, bị va vào cọc gỗ bịt sắt nhọn vỡ đắm tan tành. Máu giặc nhuộm đỏ dòng sông. Trận đánh kinh thiên động địa được tái hiện bằng những nét vẽ, những cụ thể phóng bút, khoa trương rất thần tình. Âm thanh và sắc tố, trực cảm và tưởng tượng được tác giả phối hợp vận dụng, góp thêm phần tô đậm trang sử vàng chói lọi :
“Ánh nhật nguyệt chừ phải mờ
Bầu trời đất chừ sắp đổi”.
” Đại Việt sử ký ” ghi rõ : Các tướng như Ô Mã Nhi, Phàn Tiếp, Tích Lệ Cơ … đều bị bắt sống, hàng vạn giặc bị hủy hoại. Quân ta thu hơn 400 con thuyền. Giặc đã lần lượt nếm mùi thất bại, nhục nhã. Dòng sông Bạch Đằng như một chứng nhân lịch sử dân tộc :
“Đến nay sông nước tuy chảy hoài
Mà nhục quân thù khôn rửa nổi”.
Trận thủy chiến sông Bạch Đằng của tổ tiên mang tầm vóc và quy mô hoành tráng, kỳ vĩ. Cũng như trận Xích Bích, trận Hợp Phì ” quân Tào Tháo tan tác tro bay “, ” quân Bồ Kiên trọn vẹn chết trụi “, trận Bạch Đằng giang đã đập tan thủ đoạn bành trướng xâm lược của Lưu Cung, của Tất Liệt : ” Trời cũng chiều người – Hung đồ hết lối “. Hung đồ là một cách nói khinh bỉ so với lũ giặc phương Bắc .
Đất hiểm và nhân tài
Nhà thơ từ miêu tả, tự sự đến suy ngẫm về vinh, nhục, về thắng, bại trong lịch sử vẻ vang. Tổ quốc mãi mãi vững chắc và nhờ có hai tác nhân quan trọng : đất hiểm và nhân tài. Tính tư tưởng của áng văn này rất thâm thúy. Tác giả đã nêu lên bài học kinh nghiệm lịch sử dân tộc vô giá :
“Quả là trời đất cho nơi hiểm trở
Cũng nhờ: Nhân tài giữ cuộc điện an”.
Bạch Đằng, Chi Lăng … là đất hiểm trở. Ngô Quyền, Trần Quốc Tuấn, Lê Lợi, Quang Trung … là nhân tài. ” Cuộc điện an ” là sự nghiệp bảo vệ nền độc lập, tự do, yên vui cho quốc gia .Bằng lối so sánh, Trương Hán Siêu nhắc lại vai trò to lớn của Lã Vọng, Hàn Tín bên Trung Quốc đã để lại võ thuật lừng lẫy một thời, qua đó tác giả tự hào ngợi ca Hưng Đạo Vương, người anh hùng vĩ đại thuở ” bình Nguyên ” oanh liệt “
“Kìa trận Bạch Đằng mà đại thắng
Bởi Đại Vương coi thế giặc nhàn”.
” Thế giặc nhàn ” là thế giặc dễ đánh thắng. Quả đúng như vậy lần thứ 3 giặc Nguyên – Mông sang xâm lược nước ta đã bị đại bại. Con người anh hùng ” coi thế giặc nhàn “, tên tuổi sống mãi với Bạch Đằng giang, với quốc gia Đại Việt : ” Tiếng thơm đồn mãi – Bia miệng không mòn ” .Đoạn văn miêu tả dòng sông, đoạn kể lại trận thủy chiến là rực rỡ nhất. Màu sắc trang trọng. Hình ảnh kỳ vĩ. Phép đối được vận dụng rất tài tình để biểu lộ niềm tự hào dân tộc bản địa và sức mạnh nhân nghĩa Nước Ta. Trương Hán Siêu đã bày tỏ một ý niệm về đất hiểm và nhân tài về vinh và nhục, cái diệt vong và cái vĩnh hằng … trong cuộc sống và trong lịch sử dân tộc. Tư tưởng cao đẹp ấy được diễn đạt một cách trang trọng, nên thơ, tạo nên vẻ đẹp văn chương của ” Bạch Đằng giang phú ” .
“Cốt minh đức cao”
Phần cuối bài phú là bài ca của lão về dòng sông, về quốc gia và con người Nước Ta. Sông Bạch Đằng hùng vĩ ” một dải dài ghê ” là mồ chôn lũ xâm lăng. ” Sóng hồng cuồn cuộn trôi về biển Đông “. Máu giặc như mãi mãi nhuộm đỏ dòng sông. Một cách nói hào hùng. Giặc bất nghĩa nhất định bị diệt vong. Các anh hùng để lại tiếng thơm muôn đời, lưu danh sử sách. Nhà thơ dành cho hai vua Trần những lời đẹp tươi nhất :
“Anh minh hai vị thánh quân
Sông đây rửa sạch mấy lần giáp binh”
” Thánh quân ” là Thái thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông, đã chỉ huy cuộc kháng chiến lần thứ 2 và lần thứ 3 đánh thắng giặc Nguyên – Mông. Nhờ những nhân tài mà quốc gia được ” điện an ” ; nhờ những ông vua tài năng, sáng suốt, anh minh mà Đại Việt được ” thanh thản muôn thuở “. Một lần nữa tác giả lại khẳng định chắc chắn bài học kinh nghiệm lịch sử vẻ vang giữ nước : ” bởi đâu đất hiểm, côt mình đức cao “. Đức cao là lòng yêu nước thương dân, là niềm tin đại đoàn kết dân tộc bản địa, là ý thức cẩn trọng trước hiểm hoạ ngoại xâm .Một nét rực rỡ trong thơ văn đời Trần là ngoài ” hào khí Đông A ” còn nêu cao bài học kinh nghiệm kiến thiết xây dựng bảo vệ quốc gia : ” Thái bình nên gắng sức – Non nước ấy ngàn thu ” ( Trần Quang Khải ). ” Đức cao ” là nguyên do thắng lợi, như Trần Quốc Tuấn đã nói : ” Vua tôi đồng long, bạn bè hòa thuận, cả nước góp phần ” – đó là nguồn sức mạnh Nước Ta .
Tóm lại, “Bạch Đằng giang phú” là một bài ca yêu nước tự hào dân tộc. Tên tuổi Ngô Quyền, Trần Quốc Tuấn trường tồn với dòng sông lịch sử. Lời văn hoa lệ, tư tưởng tình cảm sâu sắc, tiến bộ. Chất trữ tình sâu lắng. Âm điệu anh hùng ca, không khí trang trọng cổ kính. Tài hoa trong miêu tả, hùng hồn trong tự sự, u hoài trong cảm xúc, sáng suốt lúc bình luận… là những thành công của Trương Hán Siêu. Đẹp vậy thay tiếng hát dòng sông:
“Sông Đằng một dải dài ghê,
Sóng hồng cuồn cuộn trôi về biển Đông”…
2. Bài văn phân tích Phú sông Bạch Đằng mẫu số 2
Đất nước Việt Nam với hơn 4000 năm văn hiến, với truyền thống yêu nước và giữ nước vẻ vang cùng với đó là những địa danh đã ghi dấu các chiến tích lẫy lừng của quân dân nước Nam đánh đuổi giặc ngoại xâm như: sông Lô, Hàm Tử, Chi Lăng… Một trong số đó phải kể đến là Bạch Đằng giang – con sông của lịch sử đã chứng kiến Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán, nhà Trần tiêu diệt sạch bóng quân Mông – Nguyên. Như một chứng nhân lịch sử oai hùng sông Bạch Đằng đã trở thành nguồn cảm hứng cho các tác phẩm thi ca, sử sách của văn học dân tộc. Nổi bật trong đó không thể không nhắc đến bài “Bạch Đằng giang phú” của Trương Hán Siêu.
Theo sử sách ghi lại bài phú này có lẽ rằng được Trương Hán Siêu sáng tác vào đời Trần Hiến Tông, Trần Dụ Tông, khi nhà Trần đã mở màn có tín hiệu suy thoái và khủng hoảng. Đây không chỉ là một tác phẩm nổi tiếng thời Trần mà còn là một trong những bài phú viết bằng chữ Hán hay bậc nhất nước ta thời trung đại. Bài phú được viết theo lối cổ phú ( phú cổ thể ), sử dụng lối “ chủ – khách đối đáp ”, tuy có vần nhưng câu văn tương đối tự do, không bị gò bó vào niêm luật. Tác phẩm vừa chứa chan lòng tự hào dân tộc bản địa, vừa đọng lại một nỗi đau hoài cổ và có tư tưởng triết lý thâm thúy .Bài phú này hoàn toàn có thể chia ra làm ba phần. Phần một là trình làng về nhân vật “ khách ” và niềm vui thích được du ngoạn nhất là du ngoạn trên sông Bạch Đằng. Mở đầu bài phú ta cảm nhận được tâm trạng và xúc cảm của “ khách ” trước cảnh sắc sông Bạch Đằng :“ Giương buồm giong gió chơi vơiLướt bể chơi trăng mải miết .Sớm gõ thuyền chừ Nguyên, Tương ,Chiều lần thăm chừ Vũ Huyệt .Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách Việt ,Nơi có người đi, đâu mà chẳng biếtVân Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiềuMà tráng chí bốn phương vẫn còn tha thiết ” .Hai câu đầu là những hình ảnh vạn vật thiên nhiên gợi khoảng trống to lớn, thời hạn liên hoàn, ngôn từ sang trọng và quý phái với cách ngắt nhịp “ chừ ” chậm rãi chứng tỏ khách là con người phóng khoáng, thích ngao du sơn thủy. Đặc biệt là sự liệt kê những địa điểm : Vũ Huyệt, Cửu Giang, … đây đều là những danh lam thắng cảnh những di tích lịch sử lịch sử dân tộc quen thuộc. Từ cách nói có phần ước lệ quen thuộc của văn học trung đại, người đọc nhận ra một đặc thù khác của nhân vật “ khách ” đó là tâm hồn nghệ sĩ tự do, ưa phóng khoáng, một bậc tri thức ham du ngoạn, trước là để du chiêm ngưỡng và thưởng thức sau là để nâng cao tầm hiểu biết, tầm văn hóa truyền thống .Dẫu đi nhiều, hiểu nhiều là thế mà khát vọng bốn phương vẫn còn tha thiết, khách muốn học theo Tử Trường nghĩa là muốn mang theo tráng chí với khát vọng tham vọng lớn lao, học theo bậc sử gia nổi tiếng nghiên cứu và điều tra về lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống dân tộc bản địa. Nếu như ở đoạn trên cách viết của tác giả thiên về khái quát, ước lệ thì đến đoạn tiếp theo ông đưa người đọc đến với cảnh thực, địa điểm có thực cũng là điều hút hồn khách khi đến với sông nước Bạch Đằng :“ Qua cửa Đại Than, ngược bến Đông TriềuĐến sông Bạch Đằng, thuyền bơi một chiều. ”Dòng sông hiện lên với nhiều hình dáng, vừa hùng dũng vừa thướt tha, lại vừa có vẻ như ảm đạm, hoang vắng “ Bờ lau san sát, bến lách vắng ngắt ”. Đứng trước cảnh sông nước hùng vĩ nhiều hình dáng, khách mang trong mình một tâm trạng với nhiều sắc thái vui, buồn, tự hào và nhớ tiếc :“ Thương nỗi anh hùng đâu vắng táTiếc thay dấu vết luống còn lưu ”Âm hưởng của những câu văn đến đây không còn là phơi phới hào khí, tràn trề tráng chí nữa mà trầm lại, lắng xuống đầy bâng khuâng. Có lẽ trước sông Bạch Đằng một tâm hồn phóng khoáng như khách cũng bồi hồi về quá khứ oanh liệt của cha ông. Qua hình tượng nhân vật “ khách ” được tác giả thổi hồn trở thành chân dung vô cùng sinh động, ta hoàn toàn có thể thấy được cái “ tôi ” của tác giả – một hồn thơ phóng khoáng, trác biệt, một kẻ sĩ nặng lòng ưu hoài về lịch sử dân tộc dân tộc bản địa .Hình ảnh người khách cuối phần một như sự gợi ý, cách đặt yếu tố để dẫn đến sự Open của những bô lão ở phần hai. Các bô lão là chủ, là nhân dân địa phương đại diện thay mặt cho thế hệ đi trước hiện thân của quá khứ. Với lòng nhiệt tình, hăm hở những bô lão đã kể cho “ khách ” nghe câu truyện về những chiến công đã diễn ra trên dòng sông lịch sử vẻ vang với những sự kiện liệt kê, những hình ảnh đối nhau người kể đã làm hiện lên không khí chiến trận và thế giằng co kinh khủng. Việc lựa chọn những hình ảnh, điển tích làm điển hình nổi bật sự thất bại của quân địch và cái vẻ vang trong thắng lợi của quân ta như “ Hùng hổ sáu quân, giáo gươm sáng chói ”, “ quét sạch Nam bang bốn cõi ” .Có thể nhận ra ở đây niềm tự hào sảng khoái của những bô lão, cái tỉnh bơ qua sự chiêm nghiệm của khách. Với nghệ thuật và thẩm mỹ tương phản, những bô lão đã lấy cái hoạt động, trôi chảy của dòng nước con người, dòng đời so với nỗi nhục của quân địch, bởi nỗi nhục quân địch nghìn năm không sửa cũng có nghĩa là những thắng lợi của quân ta vĩnh viễn lên ngôi. Sau lời kể, những bô lão có lời phản hồi giống như sự tổng kết về nguyên do làm ra thắng lợi ấy là có thiên thời, địa lợi nhưng vẫn tôn vinh yếu tố con người. Đó là một quan điểm tân tiến, nhân bản. Đến đây lời ca của những bô lão gặp gỡ với khách bắt đầu. Đó là nỗi buồn thương vừa nhớ tiếc .Vượt lên nỗi buồn, nỗi đau những bô lão vẫn bừng sáng niềm tin, niềm tự hào vào chân lý vĩnh hằng, hồn nhiên, vĩnh viễn như chính cái dằng dặc, bát ngát của Bạch Đằng giang cuộn sóng hồng đổ về biển Đông tự bao đời. Trong lời ca của khách ở phần ba bên cạnh việc ca tụng công đức vua Trần, những câu cuối còn tôn vinh và khẳng định chắc chắn tài đức con người, xem đó là tác nhân quyết định hành động trong công cuộc đánh giặc ngoại xâm .Qua hoài niệm và suy ngẫm của những nhân vật “ chủ – khách ” bài phú đã làm sống dậy hào khí Đông A oanh liệt và hào hùng thời đại nhà Trần. Trương Hán Siêu đã khôn khéo thiết kế xây dựng hình tượng con sông Bạch Đằng kì vĩ trang trọng trong khoảng trống quá khứ và một Bạch Đằng giang lặng lẽ, hiu quạnh trầm mình sau những chiến tích ấy để ngàn đời sau thế hệ con cháu vẫn luôn tự hào, ghi nhớ về những di tích lịch sử lịch sử vẻ vang và chiến công vĩ đại của cha ông .
3. Bài văn phân tích Phú sông Bạch Đằng mẫu số 3
Trương Hán Siêu là một nhân vật lớn đời Trần. Ông tên chữ Lăng Phủ, quê ở làng Phúc Am, huyện An Khánh, Tỉnh Ninh Bình. Trương Hán Siêu lúc trẻ làm môn khách của Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, tham gia cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai và thứ ba. Ông làm quan trải qua bốn triều vua Trần ( Anh Tông, Minh Tông, Hiến Tông, Dụ Tông ). Trương Hán Siêu là một người học vấn uyên bác, thông hiểu thâm thúy đạo Nho, đạo Phật, lại giàu lòng yêu nước và có nhiều công lao so với triều Trần, vì thế ông được những vua Trần tôn kính, xem như bậc thầy .Năm 1308, vua Trần Anh Tông phong ông làm Hàn Lâm học sĩ. Đời Minh Tông ông giữ chức Hành khiển. Đời Trần Dụ Tông, năm 1339, ông làm Hữu ti Lang trung ở Môn hạ. Đời Trần Dụ Tông đổi sang Tả Tư Lang kiêm chức Kinh Lược sứ ở Lạng Giang, năm 1345 ông được thăng chức Gián nghị Đại phu tham chính sự. Ông được vua Dụ Tông sai cùng với Nguyễn Trung Ngạn hợp soạn bộ ” Hoàng Triều Đại Điển ” và bộ ” Hình Luật Thư “. Năm 1351, ông được phong Tham tri Chính sự .Năm 1353, ông lãnh chiếu chỉ ra trấn nhậm Hóa Châu ( Huế ), sai người xây thành đắp lũy, lập kế chống quân Chiêm. Năm 1354, ông cáo bệnh xin nghỉ nhưng trên đường về Bắc chưa kịp đến nhà thì mất, sau được truy tặng Thái phó và cho phối thờ ở Văn Miếu, Thăng Long .Sau khi mất, Trương Hán Siêu được truy tặng chức Thái phó và được đưa vào thờ tại Văn Miếu ngang với những bậc hiền triết xưa. Trong lịch sử dân tộc tư tưởng Nước Ta vào quy trình tiến độ nửa sau thế kỷ XIV phát sinh cuộc tranh giành vị trí, ảnh hưởng tác động giữa Nho giáo và Phật giáo mà Trương Hán Siêu được coi là người tiên phong lên tiếng phê phán đạo Phật, mở đường cho Nho giáo tiến lên. Ông còn để lại bốn bài thơ và ba bài văn “ Dục Thuý sơn khắc thạch ”, ” Linh Tế Tháp ký ”, ” Khai Nghiêm tự bi ”, ” Bạch Đằng giang phú ”, …Trong thơ văn cổ Nước Ta có một số ít tác phẩm lấy đề tài sông Bạch Đằng nhưng ” Bạch Đằng giang phú ” được xếp vào hạng siêu phẩm. Chưa rõ Trương Hán Siêu viết “ Bạch Đằng giang phú ” vào năm nào, nhưng qua giọng văn cảm hoài “ Thương nỗi anh hùng đâu vắng tá – Tiếc thay dấu vết luống còn lưu ”, ta hoàn toàn có thể đoán định được, bài phú này chỉ hoàn toàn có thể sinh ra sau khi Trần Quốc Tuấn đã mất, tức là vào tầm 1301 – 1354 .
“Phú sông Bạch Đằng” là một kiệt tác trong văn chương cổ Việt Nam. Về mặt nghệ thuật, đây là tác phẩm thể hiện đỉnh cao của tài hoa viết phú. Về nội dung tư tưởng, Bạch Đằng Giang phú là áng văn tràn đầy lòng yêu nước, tráng chí chất ngất, cùng tinh thần tự hào dân tộc và hàm chứa một triết lý lịch sử sâu sắc khi nhìn nhận nguyên nhân thành công của dân tộc trong sự nghiệp đánh giặc giữ nước.
“ Phú sông Bạch Đằng ” được viết bằng chữ Hán. Đông Châu Nguyễn Hữu Tiến, Nguyễn Đổng Chi, Bùi Văn Nguyên … đã dịch khá thành công xuất sắc áng văn này .Ở Trương Hán Siêu, hành vi ứng xử điển hình nổi bật nhất, in đậm vào sử sách, là thái độ thân mật vạn vật thiên nhiên, cách ông nhìn ngắm vạn vật thiên nhiên tạo vật. Về điều này, nếu nói Trương Hán Siêu gắn bó với cảnh trí của quốc gia thì không có gì sai nhưng hình như vẫn chưa đủ. Nhà thơ nhà văn Nước Ta lâu nay rất ít người lạnh nhạt trước vẻ đẹp của giang sơn gấm vóc : “ Nước biếc non xanh thuyền gối bãi / Đêm thanh nguyệt bạc khách lên lầu ” ( Nguyễn Trãi ) .Trương Hán Siêu cũng thế thôi. Nhưng với ông, trong tình yêu vạn vật thiên nhiên hình như còn có một điều gì khác hơn, một khao khát thường trực muốn sở hữu quốc tế tự nhiên, nhận biết cho hết mọi tri thức lịch sử dân tộc – xã hội ẩn ngầm trong ngoại giới. Như chính ông phô bày trong vai một “ người khách ” ở bài Bạch Đằng giang phú, phần nhiều cả một đời, ông đã coi lẽ sống của mình là ngược xuôi tìm đến mọi danh lam thắng cảnh :“ Khách có kẻ ,Giương buồm giong gió khơi vơi ;Lướt bể chơi trăng mải miết .Sớm gõ thuyền chừ Nguyên, Tương ,Chiều lần thăm chừ Vũ Huyệt ;Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách ViệtNơi có người qua đâu mà chẳng biết .Đầm Vân Mộng chứa vài trăm trong dạ đã nhiềuMà tráng chí tứ phương vẫn còn tha thiết … ”Cũng hoàn toàn có thể nghĩ đấy mới chỉ là những lời tâm niệm của Trương Hán Siêu bởi những địa điểm nói trên đều là điển cố trong văn liệu, ông được đọc qua sách vở, hay là trải qua sách vở mà tìm đến chúng chứ chưa chắc đã một lần ghé thăm. Song cũng thế cho nên, vạn vật thiên nhiên như cái đích tìm kiếm của ông có vẻ như có mang một hàm nghĩa thâm thúy : đây là nơi tập trung mọi thưởng thức văn hóa truyền thống của con người, và cũng là chứng tích để con người nhìn xa vào lịch sử dân tộc .Vẫn trong bài phú về sông Bạch Đằng, tiếp theo mấy câu vừa dẫn, ông liền bày tỏ ý nguyện bắt chước “ thú tiêu dao ” của Tử Trường tức Tư Mã Thiên – nhà viết sử nổi tiếng của Trung Quốc, trước khi bắt tay cầm bút đã đi khắp mọi nơi đầu sông cuối bể nhằm mục đích nuôi dưỡng tình cảm và thu nhận kỹ năng và kiến thức .Ta chú ý nếu ở phần trên, những địa điểm thực ra đều là ảo – địa điểm trong điển tích, không phải trong trong thực tiễn – thì đến đây mới là địa điểm thực. Nhà thơ đưa ra một cái tên Bạch Đằng chưa hề có trong những pho sách tầm cỡ nhưng lại hiển hiện trước mắt với toàn bộ sức thuyết phục của những chiến công vang dội của nó .
Phú sông Bạch Đằng là một bài phú lưu thủy, người viết cốt biểu đạt ý tưởng một cách phóng khoáng, tuôn chảy, không quá chú trọng gò gẫm bằng trắc đối xứng và hiệp vần. Nhưng cấu trúc bài phú cũng là cả một dụng công.
Bằng sự phân vai khôn khéo giữa “ khách ” và “ bô lão ” trong nghệ thuật và thẩm mỹ bộc lộ để tạo nên sự đồng hiện về thời hạn, bằng cách chuyển đoạn thần tình trong tâm trạng người trần thuật từ bâng khuâng hoài cổ sang cảm hứng bồng bột của người đang tận mắt chứng kiến vấn đề tiếp nối, bằng nghệ thuật và thẩm mỹ sắp xếp ngôn từ gây âm hưởng phong phú, vừa khoan thai thoắt đã trở nên gấp gáp, rồi lại trở lại khoan thai, và cả bằng sự sinh động của nhịp điệu … mấy trăm năm qua bài phú đã sở hữu toàn vẹn tâm hồn người đọc .Đặc biệt, không ít những bậc tự xem là tri âm tri kỷ có thiên hướng muốn tiếp đón toàn bộ hình tượng thẩm mỹ và nghệ thuật của bài phú như những đường nét khắc họa chân thực quang cảnh chiến trận Bạch Đằng. Nếu chú ý ta sẽ thấy bức tranh đằng đằng sát khí của trận Bạch Đằng còn là một đối cực nữa của một bức tranh thủy mạc lặng tĩnh mà tác giả vẽ lên, như đã dẫn ở một phần trước :Thiệp Đại Than khẩu / tố Đông Triều đầu ,Để Bạch Đằng giang / thị phiếm thị phù .Tiếp kình ba ư vô tế ;Trám diêu vĩ chi tương mâu .Thủy thiên nhất sắc / cảnh sắc tam thuChử địch ngạn lô / sắt sắt sâu sâuChiết kích trầm giang / khô cốt doanh khâuThảm nhiên bất lạc / trữ lập ngưng mâu( Qua cửa Đại Than / ngược bến Đông Triều ,Đến sông Bạch Đằng / nổi trôi mặc chèo .Bát ngát sóng kình muôn dặm /Xanh xanh đuôi trĩ một màu .Nước trời một sắc / cảnh sắc ba thuSông chìm giáo gãy / gò đầy xương khôBuồn vì cảnh thảm / đứng lặng giờ lâuĐây lại là đối cực động – tĩnh giữa hiện tại và quá khứ. Đối cực này đã khiến người đọc như rơi vào trạng thái mơ màng, bâng khuâng, trong khi đuổi theo cái nỗ lực “ đi tìm thời hạn đã mất ” của tác giả. Ta chợt tự hỏi : Không hiểu giữa hiện hữu thứ nhất ( thực tại yên bình trước mắt mà cũng là một hụt hẫng trong tâm trạng ) và hiện hữu thứ hai ( thực tại sôi động trong tiềm thức mà cũng là một miên viễn của tưởng tượng ) thì hiện hữu nào mới là có thật ? Sự vấn vương ở đây có chút gì đó làm lòng ta nặng trĩu khi nghĩ đến dòng chảy của thời hạn và thói vô tình dễ quên của người đời .Nói cách khác, những âm hưởng trữ tình trái chiều ở trong tác phẩm đã tạo nên một ngân vang sâu thẳm và ngân vang này chính là triết lý : sự sống là một tiếp biến không ngừng không nghỉ, cái đang diễn ra và cái đã đi vào vĩnh cửu cứ đan quyện lấy nhau, mà cái tác nhân có năng lực liên kết làm ra sự đan quyện ấy, khiến cho sợi dây chuyền sản xuất vô hình dung nghiệt ngã của thời hạn có lúc tưởng như bị đảo ngược : hiện tại không hẳn đã trôi về quá khứ toàn bộ, mà có phần nào đó còn trôi theo chiều ngược lại, còn có “ dấu vết lưu lại ” với hậu thế – cái tác nhân ấy là con người, được quyết định hành động bởi con người :- Trời đất đặt ra nơi hiểm trở ,Bậc anh tài tính cuộc tồn an- Giặc tan muôn thuở thăng bình ,Bởi đâu đất hiểm, cốt mình đức caoNhìn trở lại hàng loạt bài phú, nghệ thuật và thẩm mỹ phối trí thời hạn và khoảng trống của Trương Hán Siêu đã đạt đến chỗ thần tình. Nhà thơ đưa khoảng trống Bạch Đằng từ một viễn cảnh trải rộng và rất là bát ngát đến với cận cảnh của một trận thủy chiến kinh hoàng, và sau cuối dồn vào một tiêu điểm là chỗ đứng nội tâm của nhà chỉ huy quân sự chiến lược quyết định hành động sự thắng bại của chiến cuộc, đồng thời cũng chính là đang từ một khoảng trống hiện thực ông quay trở về với khoảng trống hồi cố, khoảng trống tâm tưởng, cùng theo đó, thời hạn thẩm mỹ và nghệ thuật cũng đi lùi từ hiện tại về quá vãng .Vậy mà cảm hứng của người đọc lại không bị đẩy lùi bởi dòng hoài niệm, trái lại đảm nhiệm nó như chính cái đang diễn ra trước mắt mình. Thủ pháp mờ chồng giữa hai thời đoạn cách quãng trên quang cảnh một con sông, thủ pháp hoán đổi điểm nhìn linh động của tác giả … đã góp thêm phần hóa giải tâm trạng hoài cổ của bài phú, tạo nên một tâm ý cân đối và gây hứng thú thâm thúy trong cảm hứng thẩm mỹ và nghệ thuật .Tóm lại, bằng lượng thông tin đa nghĩa, những ẩn ngữ nhiều mẫu mã đọng lại phía sau ngôn từ, Bạch Đằng giang phú đã gợi lên được nhiều lời nói cùng một lúc trong cảm nhận nhiều chiều của người đọc. Sự dồn nén thẩm mỹ và nghệ thuật của bút pháp Trương Hán Siêu quả đã đến một trình độ bậc thầy .Trương Hán Siêu là một danh nhân nổi tiếng của mảnh đất Trường Yên – Tỉnh Ninh Bình, một chứng nhân rõ ràng cho truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống truyền kiếp của vùng đất văn vật này. Nhưng ông lại cũng là một nhân vật có tầm thước cả nước, một người con xuất sắc ưu tú của văn hóa truyền thống Thăng Long dưới triều đại Trần. Ông xứng danh được xếp vào hàng danh nhân tôn vinh ở Văn miếu Quốc tử giám như nhà Trần đã từng “ liệt hạng ” xưa kia, mặc dầu ông không hề có mảnh bằng nào trải qua thi tuyển. Điều đó cũng nói lên rằng triều đại Trần có sức năng động lớn vì nó biết chuộng thực học, biết lựa chọn kĩ năng theo những tiêu chuẩn thực tiễn. Bỏ qua mọi thứ phù danh, với những người như Trương Hán Siêu, nhà Trần đã biết cách làm cho mình trở thành bất tử .Có thể bạn cũng chăm sóc : Phân tích đoạn 2 bài Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi
4. Phân tích Bạch Đằng giang phú mẫu số 4
Thiên nhiên là những cảnh đẹp nên thơ hùng vĩ do đó mà nó đã trở thành một đề tài điển hình nổi bật trong văn thơ. Đã có rất nhiều nhà thơ thành công xuất sắc ở đề tài này, mỗi nhà thơ lại cho ta thấy một vẻ đẹp riêng của vạn vật thiên nhiên nơi mình đang sống. Để góp mình vào đề tài này Trương Hán Siêu đã biểu lộ tình yêu vạn vật thiên nhiên quê nhà quốc gia tiêu biểu vượt trội là bài thơ Bạch Đằng giang phú. Bài thơ này viết về con sông lịch sử vẻ vang của dân tộc bản địa đó là sông Bạch Đằng .Khi quốc gia đã giành được độc lập thì vua quan thời Trần chỉ biết ăn chơi hưởng lạc mà không chăm sóc đến dân. Trương Hán Siêu thấy vậy thì nhức nhối trong lòng ông mở màn đi ngao du. Đi đến con sông Bạch Đằng tự dưng ông nhớ về quân ta hai lần đại thắng quân Nguyên Mông. Ôi thật vẻ vang và oanh liệt và nó đã là vật chứng cho con sông lịch sử dân tộc của nước ta từ đó ông có cảm hứng và viết nên bài thơ ở nơi đây :“ Khách có kẻ :Giương buồm giăng gió chơi vơiLướt bể chơi trăng mải miếtSớm gõ thuyền chừ Nguyên, Tương ,Chiều lần thăm chừ Vũ Huyệt ”Trong khi chiến đấu con sông Bạch Đằng trở thành người anh hùng, trở thành con sông lịch sử dân tộc tận mắt chứng kiến bao trận đánh oanh liệt với bao quân địch của dân tộc bản địa. Khi tự do được lập lại thì con sông trở lại vẻ đẹp bình dị và đầy thơ mộng. Trong khung cảnh ấy tác giả đã nhớ đến những con người từng ngao du sơn thủy hưởng ngoại những người có đời sống tự do tự tại :“ Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách ViệtNơi có người đi đâu chẳng biếtĐầm Vân Mộng chứa vài trăm trong dạ cũng nhiềuMà tráng khí bốn phương còn tha thiết ”Tác giả còn nêu lên những con người mang trí hướng thích phiêu lưu hưởng ngoại với những địa điểm đơn cử. Dù là ở những địa điểm quen thuộc và thân thiện nhưng khung cảnh ấy vẫn làm cho người đến du ngoại tìm được những điều mới lạ. Ý tác giả muốn ca tụng những con người có chí hướng tự do như vậy .Đồng thời qua đây tác giả cũng nói nên tình yêu của mình so với vạn vật thiên nhiên quê nhà quốc gia :“ Qua cửa Đại Than, ngược bến Đông Triều ,Đến sông Bạch Đằng, thuyền bơi một chiềuBát ngát sóng kình muôn dặmThướt tha đuôi trĩ một màuNước trời một sắc, cảnh sắc ba thu ”Đầu tiên tác giả nêu lên quy trình bản thân đi đến với con sông Bạch Đằng : “ Qua cửa Đại Than, ngược bến Đông Triều ”. Khi đã đến được với Bạch Đằng thì “ thuyền bơi một chiều ” bộc lộ sự êm ả dịu dàng của dòng sông, không giữ dội mà chảy nhẹ nhàng rất bình thản, chầm chậm như đang muốn giữ chân thuyền ở lại. Ở phía xa xa khi tác giả nhìn thấy những con sóng kình nối đuôi nhau, trong tác giả thì con sông này rất độc lạ và khác lạ : “ Thướt tha đuôi trĩ một màu ”. Cảnh sắc thật đẹp và thơ mộng khiến nhà thơ đắm chìm mãi không thôi .“ Bờ lau san sát, bến lách vắng ngắtSông chìm giáo gãy, gò đầy xương khôBuồn vì cảnh thảm, đứng lặng giờ lâuThương nỗi anh hùng đâu vắng táTiếc thay dấu vết luống còn lưu ”Bạch Đằng giờ đây bình yên và lặng lẽ có chút hoang vắng bởi xung quanh ven bờ lau đã mọc rất nhiều. Từ đó làm cho tác giả man mác buồn và nhớ đến những trận đánh oanh liệt chống giặc của dân tộc bản địa. Con sông như phải hứng chịu bao nỗi đau “ Sông chìm giáo gãy, gò đầy xương khô ”. Một con sông chứa đầy đau thương mất mát khiến tác giả buồn và thấy xót xa khi nghĩ lại những cảnh tượng này. “ Thương nỗi anh hùng đâu vắng tá ” tác giả thương và nhớ đến những vị anh hùng đã từng chiến đấu ở nơi này. Nhưng thời hạn thì cứ lặng lẽ trôi như thể vô tình khiến con sông lịch sử dân tộc dần phai nhạt đi .“ Thuyền bè muôn đội, tinh kì phấp phớiHùng hổ sáu quân, giáo gươm sáng chóiTrận đánh được thua chửa phânChiến lũy Bắc Nam chống đối ”Rồi sau đó tác giả như muốn rõ lên cuộc chiến đấu oanh liệt này. Hai bên ngang hàng ngang sức nên trận chiến khó hoàn toàn có thể phân thắng bại .“ KìaTất Liệt thế cường, Lưu Cung chước dốiNhững tưởng gieo roi một lầnQuét sạch Nam bang bốn cõi ”Ở đây tác giả như muốn chế nhạo quân Nguyên Mông vậy. Quân Nguyên Mông cũng không nhường lòng biểu lộ ý trí quyết tâm “ Quét sạch Nam bang bốn cõi ” .“ Thế nhưngTrời cũng chiều ngườiHung đồ hết lối ”Tác giả đã biểu lộ sự đắc ý thắng lợi của quân Đại Việt. Cuối cùng ông trời cũng có mắt đã cho nhân dân ta thời cơ để thắng lợi quân địch để nhân dân được bình yên. Đồng thời tác giả cũng ca tụng ý chí quyết tâm ý thức đoàn kết chiến đấu của nhân dân ta .“ Khác nào khi xưaTrận Xích Bích, quân Tào Tháo tan tác tro bayTrận Hợp Phì, giặc Bồ Kiên trọn vẹn chết trụi ”Tác giả đã so sánh thắng lợi trước kia và giờ đây. Tác giả như muốn san sẻ niềm vui lớn cho toàn bộ mọi người biết về những điều tuyệt đẹp của lịch sử vẻ vang dân tộc bản địa ta .
Bạch Đằng giang phú của Trương Hán Siêu là một bài thơ hay nói về cảnh đẹp quê hương đất nước đồng thời tác giả đã tái hiện lại trận đánh lịch sử của dân tộc trên con sông huyền thoại này. Tác giả muốn gửi gắm và ca ngợi tinh thần yêu nước và tình đoàn kết chiến đấu của nhân dân ta bởi truyền tốt tốt đẹp này mãi ăn sâu vào tâm hồn con người Việt Nam.
>> Tham khảo: Phân tích nhân vật khách trong bài Phú sông Bạch Đằng
V. Kiến thức lan rộng ra bài Bạch Đằng giang phú
1. Về thể phú
Phú là một thể văn chương cổ của Việt Nam, xuất phát từ Trung Hoa. Đây là một thể văn vần có từ thời nhà Hán nhưng thể phú thông dụng nhất tại Việt Nam là loại đặt ra từ đời nhà Đường, nên còn gọi là Đường phú. Phú theo nghĩa đen chủ yếu là thể văn tả cảnh. Nhưng từ cái ý chính tả ngoại cảnh, một bài phú thường liên kết với nội tâm để tả tình.
Thể phú được những vua chúa Nước Ta dùng trong khoa cử. Trong kỳ thi Hương và thi Hội thì bài phú là một phần của kỳ ba ( tam trường ) .
2. Sơ đồ tư duy phân tích Bạch Đằng giang phú
Sơ đồ tư duy chi tiết phân tích bài Phú sông Bạch Đằng
Tham khảo thêm: Tuyển tập các đề văn về bài Phú sông Bạch Đằng của Trương Hán Siêu
// Trên đây là một số bài văn hay được đánh giá cao khi phân tích Phú sông Bạch Đằng (Bạch Đằng giang phú) của Trương Hán Siêu. Hi vọng các bạn đã có thêm những ý văn hay để bổ sung cho nội dung bài viết của mình thêm hấp dẫn. Chúc các bạn học tốt !
Đừng quên tham khảo nhiều bài văn mẫu hay lớp 10 khác tại thư mục tài liệu Văn mẫu 10 do Đọc Tài Liệu tổng hợp và biên soạn.
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Để lại một bình luận