Phân tích khổ thơ đầu bài Tràng giang

Hướng dẫn phân tích khổ thơ đầu bài Tràng giang do Đọc tài liệu tổng hợp gồm không thiếu dàn ý chi tiết cụ thể và 1 số ít bài mẫu phân tích nội dung khổ đầu bài thơ Tràng giang của Huy Cận .

Phân tích khổ thơ đầu bài Tràng giang là một đề bài làm văn hay gặp mỗi khi nhắc tới tác phẩm này. Vì vậy chuyên mục Văn mẫu 11 của Đọc tài liệu cũng đã tổng hợp dàn ý phân tích khổ đầu Tràng giang và những bài văn phân tích mẫu dùng để tham khảo, giúp các em học sinh chuẩn bị tài liệu và viết bài được tốt hơn, đạt điểm cao.

I. Hướng dẫn làm bài phân tích khổ thơ đầu bài Tràng giang (Huy Cận)

Đề bài: Phân tích khổ thơ đầu bài Tràng giang – Huy Cận.

“ Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuôi mái nước song song .Thuyền về nước lại sầu trăm ngả ,Củi một cành khô lạc mấy dòng “

1. Phân tích nhu yếu đề bài

– Yêu cầu : phân tích nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ khổ thơ mở màn của bài Tràng giang .

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng: các từ ngữ, chi tiết tiêu biểu trong khổ 1 bài thơ Tràng giang của Huy Cận.

– Phương pháp lập luận chính : phân tích .

2. Luận điểm khổ 1 Tràng giang

– Luận điểm 1: Cảnh sông nước mênh mang, heo hút của dòng sông Hồng

– Luận điểm 2: Nỗi buồn của người thi sĩ trước không gian vô tận.

II. Lập dàn ý cụ thể phân tích khổ 1 bài Tràng giang

1. Mở bài Tràng giang khổ 1

– Giới thiệu đôi nét về tác giả và tác phẩm :+ Huy Cận là một trong những nhà thơ điển hình nổi bật trong trào lưu thơ mới với những tác phẩm chất chứa nỗi sầu nhân thế và lòng ngợi ca cảnh đẹp của vạn vật thiên nhiên .

+ Bài thơ Tràng giang là một trong những tác phẩm hay điển hình cho hồn thơ Huy Cận một thời.

– Dẫn dắt vào yếu tố : Khổ thơ đầu bài thơ đã miêu tả xuất sắc cảnh sông nước mênh mang, heo hút của sông Hồng, đồng thời biểu lộ nỗi buồn của người thi sĩ trước khoảng trống vô tận .

2. Thân bài phân tích khổ 1 Tràng giang

* Khái quát về tác phẩm

– Hoàn cảnh sáng tác : Bài thơ được gợi cảm xúc từ một buổi chiều thu năm 1939 khi tác giả đứng ở bờ Nam Bến Chèm, ngắm cảnh sông Hồng mênh mang sóng nước .- Ý nghĩa nhan đề :Nhan đề đã khéo gợi lên một vẻ đẹp cổ xưa và văn minh trong Tràng giang :

• “Tràng giang” gợi hình ảnh một con sông dài, rộng lớn. -> Tác giả đã sử dụng từ Hán Việt để gợi không khí cổ kính trang nghiêm.
• Tác giả sử dụng từ biến âm “tràng giang” thay cho “trường giang”, hai âm “ang” đi liền nhau -> gợi cảm giác con sông không chỉ dài vô cùng mà còn rộng mênh mông, bát ngát.

– Ý nghĩa câu thơ đề từ : “ Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài ”+ Gợi nỗi buồn sâu lắng trong lòng người đọc+ Thể hiện xúc cảm chủ yếu của tác giả xuyên suốt tác phẩm : tâm trạng “ bâng khuâng ”, nỗi buồn mênh mang, không rõ nguyên cớ nhưng da diết, khôn nguôi .+ Không gian to lớn “ trời rộng sông dài ” khiến hình ảnh con người càng trở nên nhỏ bé, một mình, tội nghiệp .=> Bài thơ diễn đạt tâm trạng, xúc cảm của thi nhân khi đứng trước cảnh sông nước bát ngát trong một buổi chiều đầy tâm sự .

* Phân tích nội dung khổ 1 bài Tràng giang

– Bài thơ khởi đầu bằng một khổ thơ mang vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên, bức tranh vạn vật thiên nhiên trong Tràng giang đậm chất cổ thi. Cảnh vật vạn vật thiên nhiên ấy lại được cảm nhận qua tâm hồn “ sầu vạn kỉ ” của nhà thơ :“ Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuôi mái nước song song .Thuyền về nước lại sầu trăm ngả ,Củi một cành khô lạc mấy dòng “+ “ thuyền, nước, sóng, … ” là những thi liệu trong thơ Đường được nhà thơ sử dụng gợi lên một bức tranh thủy mặc đẹp nhưng buồn đến tê tái .+ “ Sóng gợn ” chỉ nhẹ thôi nhưng cứ “ điệp điệp ” lê dài không dứt -> Đó chính là những cơn sóng lòng cứ dâng lên khiến cho tác giả buồn bã không nguôi .+ “ tràng giang ”, “ điệp điệp ” : hai từ láy liên tục được sử dụng trong một câu thơ -> Cách dùng từ thật mới lạ, độc lạ, không phải là buồn bã, da diết mà là buồn “ điệp điệp ”, nghĩa là một nỗi buồn tuy không mãnh liệt nhưng nó cứ liên tục, không ngừng .+ Ở câu thứ 2, hình ảnh “ thuyền ”, “ nước ” còn sóng đôi, “ song song ” nhưng đến câu thứ 3 thì đã chia li tan tác : “ thuyền về nước lại sầu trăm ngả ” .-> Nghệ thuật đối giữa “ thuyền về ” và “ nước lại ” nhằm mục đích nhấn mạnh vấn đề sự chia li, xa cách, sự nuối tiếc trong lòng tác giả .+ Nếu nỗi buồn ở câu 1 còn mơ hồ chưa định hình rõ ràng thì đến đây nó đã trở thành nỗi sầu lan tỏa khắp khoảng trống .+ Từ trước đến giờ ta thấy, “ thuyền ” và “ nước ” là hai hình ảnh không hề tách rời nhau vậy mà Huy Cận lại chia rẽ chúng ra. -> Chứng tỏ ông đã quá đau buồn, khi nào cũng mang trong mình một nỗi u hoài, một nỗi chia li, xa cách .+ Ấn tượng nhất là hình ảnh ẩn dụ “ củi một cành khô ” từ thượng nguồn trôi dạt trên dòng sông, đang phải lựa chọn sẽ xuôi theo dòng nước nào .+ Nghệ thuật hòn đảo ngữ đã đẩy từ “ củi ” lên đầu câu nhằm mục đích nhấn mạnh vấn đề thân phận nhỏ bé, bọt bèo của kiếp người trong đời sống .-> Tác giả liên tưởng đến cuộc sống mình cũng như bao người dân mất nước, mang thân phận bọt bèo giữa cuộc sống to lớn. Hình ảnh cành củi kia còn tượng trưng cho kiếp người nhỏ bé, những văn nghệ sĩ đang do dự, ngơ ngác, lạc lõng trước nhiều phe phái văn học, ngã rẽ của cuộc sống .=> Nỗi buồn của Huy Cận là nỗi buồn của một kiếp người bởi cuộc sống vốn có nhiều đổi khác, giật mình, không báo trước mà con người thì rất nhỏ nhoi và cô độc, một mình. Khổ thơ đầu gợi một cảm xúc bâng khuâng, lo ngại, lạc lõng, chơi vơi của tác giả giữa dòng đời vô định, không biết sẽ đi đâu về đâu .=> Đây không phải là nỗi buồn của cá thể ông mà là cảm hứng chung của cả một thế hệ, đặc biệt quan trọng là giới văn nghệ sĩ đầu thế kỉ XX .- Đánh giá khái quát nội dung khổ thơ : Khổ thơ cho ta thấy được tâm trạng buồn bã, do dự, ngơ ngác trước những ngã rẽ của cuộc sống. Thi nhân cảm nhận rõ sự nhỏ bé, một mình, cô độc của một kiếp người giữa dòng đời to lớn .

* Đặc sắc nghệ thuật

– Kết hợp thuần thục giữa bút pháp cổ xưa và tân tiến :+ Cổ điển ở thể thơ, cách đặt nhan đề, bút pháp “ tả cảnh ngụ tình ” .+ Hiện đại trong việc thiết kế xây dựng thi liệu, đặc biệt quan trọng là hình ảnh “ cành củi khô ” gây ấn tượng .- Hệ thống từ láy giàu giá trị biểu cảm .

3. Kết bài phân tích Tràng giang khổ 1

– Khái quát giá trị nội dung khổ thơ đầu bài Tràng giang- Mở rộng yếu tố bằng tâm lý và liên tưởng của mỗi cá thể .

    // Với dàn ý phân tích khổ đầu bài Tràng giang chi tiết được Đọc tài liệu trình bày ở trên, kết hợp cùng với kiến thức phần soạn bài Tràng giang, các em sẽ tự viết được một bài văn phân tích khổ 1 bài Tràng giang hay và đủ ý.

4. Sơ đồ tư duy phân tích khổ đầu bài Tràng giang

Phân tích Tràng giang khổ 1 bằng sơ đồ tư duy

     // Ngoài ra, Đọc tài liệu cũng đã tổng hợp những bài văn mẫu phân tích khổ thơ đầu bài Tràng giang của các thầy cô, các bạn học sinh trên mọi miền Tổ quốc để các em có thể tham khảo cách triển khai các ý văn và sử dụng từ ngữ trong bài văn cảm nhận thật phong phú.

Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp

Con thuyền xuôi mái nước song song

III. Một số bài văn tìm hiểu thêm phân tích khổ thơ đầu Tràng giang

1. Phân tích khổ 1 Tràng giang bài số 1:

“ Chàng Huy Cận khi xưa hay sầu lắmNỗi nhớ nhung không biết đã vơi chưaHay lòng chàng vẫn tủi nắng sầu mưaCùng quốc gia nặng buồn sông núi ”

Huy Cận là một trong những nhà thơ nổi bật trong phong trào thơ mới. Đúng như những nhận xét của Xuân Diệu, trước cách mạng thơ Huy Cận thường mang đậm nỗi buồn sâu thẳm, nỗi buồn nhân thế. Huy Cận đã có rất nhiều sáng tác thể hiện nỗi buồn. Tràng giang là một trong những tác phẩm hay điển hình cho hồn thơ Huy Cận một thời. Khổ thơ đầu bài thơ đã miêu tả xuất sắc cảnh sông nước mênh mang, heo hút của sông Hồng, đồng thời thể hiện nỗi buồn của người thi sĩ trước không gian vô tận.

“ Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuôi mái nước song songThuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khô lạc mấy dòng ”Bài thơ Tràng giang được Huy Cận sáng tác vào một chiều thu, ông đứng ở bến nhìn ra cảnh sông Hồng to lớn. Mở đầu đoạn thơ, nhà thơ đã mang hình ảnh sóng nước sông Hồng buồn man mác vào tác phẩm :“ Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp ”Đọc câu thơ người đọc tưởng tượng ra một con sông mênh mang sóng nước. Cụm từ “ tràng giang ” cho thấy một dòng sông dài vô tận. Nhà thơ không dùng “ trường giang ” mà dùng từ “ tràng giang ” khiến cho dòng sông không chỉ có chiều dài mà còn có chiều sâu. Cụm từ “ điệp điệp ” cho thấy những đợt sóng cứ dập dồn, liên tục xô nhau vào bờ. Qua cái nhìn đa sầu đa cảm của thi nhân, từng đợt sóng được nhân hóa lên như con người, cũng biết “ buồn điệp điệp ”. Từng đợt sóng gợn trên sông của hình ảnh thật ấy cũng như những nỗi buồn đang trải dài vô tận. Từ láy “ điệp điệp ” càng nhấn mạnh vấn đề nỗi buồn hết lớp này đến lớp khác, nỗi niềm mang nhiều tâm sự của nhà thơ .Trên con sông dài, khoảng trống to lớn ấy, Open một con thuyền nhỏ bé :“ Con thuyền xuôi mái nước song song ”Hình ảnh trái chiều giữa cái bát ngát, bát ngát của sông nước với con thuyền nhỏ lênh đênh giữa dòng càng gợi lên sự nhỏ bé của con thuyền. “ Con thuyền ” là hình ảnh tả thực nhưng dưới cái nhìn của cái tôi trữ tình trong Tràng giang thì con thuyền cũng chỉ những thân phận nhỏ bé, nổi trôi của kiếp người. Hình ảnh con thuyền và dòng sông vốn đã Open nhiều trong thơ ca từ cổ chí kim. Cách sử dụng hình ảnh cổ xưa trong thơ cùng điệp từ “ song song ” càng gợi lên nỗi buồn xa vắng. Sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật tiểu đối trong ngôn từ “ buồn điệp điệp ” so với cụm từ “ nước song song ” tạo cho hai câu thơ nhịp thơ uyển chuyển, chậm rãi như những tiếng thở dài não nuột đang trào dâng trong lòng nhà thơ .Đoạn thơ không chỉ gợi lên nỗi buồn mà còn gợi lên sự chia lìa vô định :“ Thuyền về nước lại sầu trăm ngả ”Thuyền và nước thường đi liền với nhau, nhưng ý thơ ở đây lại mang đến một sự xa cách giữa thuyền và nước. Hình ảnh ” nước ” trong câu thơ được nhân hóa như con người, cũng có cảm hứng, cũng biết “ sầu ” buồn. Cụm từ “ sầu trăm ngả ” gợi cho ta cảm xúc một nỗi buồn vô tận, trải dài khắp khoảng trống trăm ngả. Đọc câu thơ, người đọc tưởng tượng được một con thuyền lênh đênh cứ trôi nổi xa tít, để mặc dòng nước mênh mang lặng lẽ và heo hút .Bên cạnh những hình ảnh quen thuộc trong thơ xưa như sóng nước, con sông, con thuyền thì cuối đoạn thơ, nhà thơ lại mang đến một hình ảnh và ý thơ độc lạ rực rỡ :“ Củi một cành khô lạc mấy dòng ”“ Củi khô ” là môt hình ảnh tân tiến trong thơ Huy Cận, hiếm khi ta phát hiện một hình ảnh như vậy trong thơ ca. Câu thơ giàu giá trị gợi hình, mang đến một hình ảnh chiếc củi khô nhỏ nhoi đang lạc lõng. Cành củi vốn đã tạo một cảm xúc nhỏ bé, tầm thường lại còn “ khô ” càng mang đến một ý nghĩa thiếu sức sống. Cụm từ “ lạc mấy dòng ” mang ý nghĩa có chiều sâu, một cành củi khô đã vốn quá nhỏ bé lại bị quăng quật khắp mấy dòng sông nước. Nhà thơ đã dùng nghệ thuật và thẩm mỹ hòn đảo ngữ, ông không viết “ một cành củi khô ” mà lại viết “ củi một cành khô ” cùng nhịp thơ 1/3/3 khác hẳn với ba câu thơ trên như muốn nhấn mạnh vấn đề cái hình ảnh của củi cũng như thân phận nhỏ nhoi bị vùi dập lênh đênh trên dòng đời vô định .

Phân tích khổ thơ đầu bài Tràng giang, chúng ta có thể thấy xuyên suốt cả đoạn thơ là nỗi buồn sâu thẳm. Tất cả hình ảnh thơ “sóng”, “thuyền”, “nước”, “củi” hiện lên trong thơ Huy Cận đều buồn sầu không một sức sống. Bởi chính tâm hồn buồn man mác của nhà thơ đã dàn trải lên cảnh vật nên nhìn đâu cũng là nỗi sầu nhân thế. Như thi nhân xưa có viết “người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”.

Bằng việc sử dụng những hình ảnh thơ chuẩn mĩ trong thơ xưa cùng hình ảnh thơ hiên đại qua cái nhìn của nhà thơ, tích hợp với những giải pháp tu từ nhân hóa, ẩn dụ, thẩm mỹ và nghệ thuật hòn đảo ngữ, ngôn từ giàu hình ảnh … Nhà thơ Huy Cận đã vẽ nên một bức tranh mênh mang, to lớn nhưng buồn man mác trên sông Hồng, đồng thời bộc lộ nỗi buồn về sự nhỏ nhoi, vô định của kiếp người. Đoạn thơ nói riêng cùng bài thơ nói chung là những vần thơ tiêu biểu vượt trội cho hồn thơ sầu nhân thế của Huy Cận một thời .

2. Phân tích khổ 1 Tràng giang bài số 2:

Đọc “ Tràng giang ”, chẳng ai hoàn toàn có thể phủ nhận thương hiệu nhà thơ “ buồn ” nhất trong văn học văn minh Nước Ta. Nỗi buồn cố hữu trong tâm hồn cùng với cảm xúc lạc lõng trong cảnh quốc gia mất chủ quyền lãnh thổ mà Huy Cận đã viết lên bài thơ “ Tràng giang ” sau những chiều đi dạo bên bến Chèm, TP. Hà Nội. Nỗi lòng ấy, cái tôi ấy được biểu lộ rõ ràng nhất trong khổ thơ tiên phong của bài thơ :“ Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuôi mái nước song songThuyền về nước lại, sầu trăm ngảCủi một cành khô lạc mấy dòng. ”Huy Cận là một trong những cái tôi phong thái điển hình nổi bật trong trào lưu thơ Mới 1930 – 1945. Thơ Huy Cận mang nỗi buồn hoài cổ ngàn năm cùng nhiều phát minh sáng tạo mới lạ. Bài thơ “ Tràng giang ” là thành công xuất sắc lớn trong sự nghiệp thơ ca Huy Cận trước Cách mạng. Trong đó, khổ thơ tiên phong là khái quát khoảng trống sông nước bát ngát từ điểm nhìn mặt sông .Đọc khổ thơ tiên phong mà bỗng rùng mình rợn ngợp một nỗi buồn vắng ngắt, xa vắng mà ở đó 4 nốt trầm ngân lên gồm sóng, thuyền, nước và cành củi .Từ câu thơ mở màn, người ta đã thấy nỗi buồn dằng dặc :“ Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp ”Tác giả dùng từ “ tràng giang ” như nhãn tự, điểm mấu chốt xuyên suốt bài thơ. Dùng từ Hán Việt “ tràng giang ” vừa để phân biệt với con sông Trường Giang ( Trung Quốc ) vừa lấy âm “ a ” và điệp “ ang ” gợi tả khoảng trống rộng bát ngát, dài bất tận và sâu ngút ngàn. Giữa con sông rộng ấy có một hoạt động rất nhỏ rất tinh – “ gợn ”. Một con sóng nhỏ bé, hoạt động giữa ngợp trời biển rộng hẳn cô độc lắm, cô độc nên nó mới mang trong mình nỗi buồn lớn kinh khủng, “ buồn điệp điệp ”. Nỗi buồn như gấp lên ngàn vạn lần cùng từ láy “ điệp điệp ” .“ Con thuyền xuôi mái nước song song ”

Câu thơ thứ hai, tác giả chuyển tới điểm nhìn con thuyền. Tưởng chừng như thuyền sẽ mang đến chút hơi thở sự sống. Song, Huy Cận chỉ thấy nỗi buồn thê lương hơn khi thuyền rơi vào trạng thái “xuôi mái”, buông bỏ, phó mặc. Con thuyền không mục đích, không phương hướng. Như vậy, cũng như hình ảnh sóng trên, hình ảnh thuyền cũng là bút pháp lấy động tả tĩnh. Tưởng như sóng như thuyền đang vận động, song thực tế lại hoàn toàn bất động. 

Câu thơ thứ ba có lối cấu trúc vận động khá đặc biệt:

“ Thuyền về nước lại sầu trăm ngả ”Hình ảnh thuyền và nước có vẻ như phá vỡ quy luật thường tình. Nước chảy thuyền trôi. Một con thuyền đang xuôi mái tất yếu sẽ chuyển dời theo hướng nước chảy. Thế nhưng, hai thực thể vốn hoạt động cùng chiều này lại trái chiều “ về ” – “ lại ”. Tuy vậy, sự phi logic trong tự nhiên lại rất có lí trong hoạt động tâm trạng tác giả. Tâm hồn đầy lo âu, mặc cảm, lạc lõng kia hoàn toàn có thể nào thấy được cảnh tượng vạn vật thiên nhiên hòa hợp, sum vầy ?Nếu như ba câu thơ đầu toàn là những thứ quen thuộc như sóng, thuyền, nước thì câu thơ cuối lại Open hình ảnh rất lạ :“ Củi một cành khô lạc mấy dòng ”Văn học trung đại trước đó nói đến nào là “ tùng cúc trúc mai ”, nào “ long ly quy phượng ”, còn Huy Cận ? Huy Cận đề cập một từ “ củi ” mà như phá vỡ mọi quy luật, mọi khuôn mẫu phép tắc nền thi ca trước đó để rồi dẫn đường cho cái tôi độc lạ, phát minh sáng tạo .Câu thơ sử dụng nghệ thuật và thẩm mỹ hòn đảo trật tự cú pháp, thay vì “ một cành củi khô ”, Huy Cận đã hòn đảo hàng loạt trật tự thành “ củi một cành khô ” .Về nội dung, câu thơ quy tụ mọi nỗi đơn độc, ảo não, buồn tủi của một kiếp hồng nhan lo ngại về dòng đời nguy hiểm. “ Củi ”, “ khô ” là vật chết. “ một cành ” là đơn độc. “ lạc mấy dòng ” – sự lạc lõng, chơi vơi. Tất cả những gì hiện hữu trong câu thơ là chết chóc, chán chường, cô độc, bất lực trước dòng đời .

Như vậy, những hình ảnh vừa quen vừa lạ, giàu hàm súc, giàu sức gợi cùng cách gieo vần, điệp âm và sử dụng các từ láy “điệp điệp”, “song song” mà khổ thơ hội tụ mọi đặc trưng của nền thơ ca hiện đại. Mặt khác, phân tích khổ đầu bài thơ Tràng giang ta cũng thấy được cái tôi Huy Cận buồn “ảo não”, đầy hoài cổ cho thấy chân dung một trí thức đa sầu đa mang, yêu thiên nhiên và yêu quê hương sâu sắc. Bài thơ “Tràng giang” của Huy Cận xứng đáng đưa nhà thơ trở thành “đỉnh cao” thơ Mới.

3. Phân tích khổ 1 Tràng giang bài số 3:

Nhà thơ Huy Cận tên thật là Cù Huy Cận. Nhắc đến thơ của ông, người ta có thể nhớ ngay đến chất thơ chất chứa những nỗi sầu nhân thế và lòng ngợi ca cảnh đẹp của thiên nhiên. Trước Cách mạng tháng Tám, tên tuổi của ông gắn liền với rất nhiều tác phẩm tiêu biểu như: “Lửa thiêng”, “Vũ trụ ca”,… Bài thơ “Tràng giang” trong tập “Lửa thiêng” là một trong những áng thơ tiêu biểu bậc nhất của Huy Cận. Bài thơ mang dòng chảy cảm xúc có chút u buồn mênh mang cho kiếp người bé nhỏ, trôi nổi giữa biết bao ngã rẽ cuộc đời. Đặc biệt đoạn thơ thứ nhất đã cuốn hút ngay người đọc theo tâm hồn thơ của tác giả rất độc đáo.

Ngay từ nhan đề, nhà thơ đã khôn khéo gợi lên vẻ đẹp hùng vĩ của vạn vật thiên nhiên, kéo theo cả tâm trạng của lòng người. Con sông Hồng dài rộng bát ngát, uốn quanh bao trọn cả tổ quốc Nước Ta. Chẳng phải ngẫu nhiên mà tác giả lại sử dụng “ tràng ” thay vì từ “ trường ”. Âm “ ang ” mang tới cho người đọc mường tượng được hình thức bề ngoài to lớn của con sông kia. Đó không chỉ là con sông của tạo hóa tạo ra sự, mà tác giả còn muốn nhắc tới dòng sông của đời người, dòng sông chất chứa bao tâm tưởng tâm lý .Có biết bao thi sĩ nhà thơ đã mượn vạn vật thiên nhiên để giãi bày lòng mình. Nỗi buồn của con người thì vô vàn biết bao : buồn tình yêu, buồn tình bạn, buồn chốn sự nghiệp, còn nỗi buồn của Huy Cận cũng như bao người. Buồn vì ta chưa thể tìm ra con đường đi cho cuộc sống, cho kiếp người đơn độc nhỏ bé trước thiên hà bát ngát. Đó cũng là vẻ đẹp đầy sức điệu đàng của tác phẩm chứa đựng một ý thức văn minh .Ngay từ đầu bài thơ, fan hâm mộ đã phát hiện những con sóng đầy tâm tư nguyện vọng :“ Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệpCon thuyền xuôi mái nước song song ”Trong thơ Xuân Quỳnh, bà cũng dùng hình ảnh của sóng để miêu tả nỗi buồn của thuyền và biển. Hình như “ sóng ” là gia vị hay chất xúc tác dẫn đến những cung bậc cảm hứng của đời người. Hai từ láy “ điệp điệp ”, “ song song ” ở cuối câu thơ mang hơi hướng cổ kính của Đường thi. Nó khiến cho tâm trạng người đọc cũng trải dài, mênh mang theo dòng chảy của con sông dài vạn dặm ấy. Những con sóng gối đầu lên nhau, loang xa, dập dềnh theo dòng nước. Mặc cho dòng nước chảy về nơi nào, sóng cứ vỗ về mênh mang .Trên dòng sông ấy, độc cô “ con thuyền ” xuôi theo dòng nước, tựa như sự buông thả, bất cần chẳng cần chăm sóc tới điểm đến. Cái tài viết thơ của Huy Cận thật đáng ngưỡng mộ, bằng từ ngữ thơ ông lại lột tả nên sự hoạt động của “ sóng ”, của “ thuyền ”, nhưng lại khiến cho người đọc không tránh khỏi có chút cảm xúc lặng lẽ, cô độc trước vạn vật thiên nhiên .Tiếp nối dòng chảy cảm hứng ấy, Huy Cận đã viết :“ Thuyền về nước lại sầu trăm ngảCủi một cành khô lạc mấy dòng ”Mới đây thôi ta còn nhìn thấy thuyền xuôi theo dòng nước. Theo lẽ đời, thuyền và nước nào hoàn toàn có thể tách rời, thuyền đi đâu về đâu là nhờ có nước xuôi dòng, vỗ về. Thế mà Huy Cận lại cảm nhận được thuyền và nước đang cách xa, không chung đường. Từ “ lại ” khiến cho câu thơ nghe có chút hụt hẫng, nhớ mong xót xa. Chính vì lẽ đó là khiến cho lòng người không tránh khỏi cảm xúc “ sầu ” bi. Nhà thơ sử dụng cả từ chỉ lượng “ trăm ” để đong đếm cho nỗi tiếc thương vô hạn ấy. Cho đời biết rằng ta chẳng khi nào mong cho giờ phút thuyền và nước phải chia lìa .Tâm hồn của chủ thể trữ tình được thể hiện vừa đủ, khôn khéo nhất qua câu thơ :“ Củi một cành khô lạc mấy dòng ”

Một con thuyền, một cành củi khô đã càng làm nổi bật lên nỗi cô đơn lạc lõng. Tựa như chỉ có mình nhà thơ đang đối diện với vũ trụ thiên nhiên kia. Nhưng cành củi ấy lại khô héo, thiếu sự sống biết nhường nào. Nó chẳng giống như cảnh vật tràn đầy sức sống của “Một bông hoa tím biếc” của Thanh Hải trong bài “Mùa xuân nho nhỏ”. “Cành khô” ấy mang nỗi sầu vô định của thi nhân, chỉ có thể trôi nổi, bập bềnh theo dòng nước mênh mang mà chẳng có một định hướng. Cành củi ấy trôi đi phương nào, biết trước là bến bờ bão tố hay chốn bình yên cũng chẳng ai có thể rõ. Hình ảnh giản dị mà sao khiến cho lòng người đọc cảm thấy trống rỗng, cô liêu.

Phân tích khổ 1 bài thơ Tràng giang có thể thấy rõ tài năng “tả cảnh ngụ tình” của Huy Cận thật tài hoa, khéo léo. Chỉ thông qua những hình ảnh giản đơn, “con sóng”, “chiếc thuyền”, “cành khô” mà ta dễ dàng bắt gặp trong biết bao bài thơ khác, nhưng trong thơ của Huy Cận nó có thể truyền tải mạnh mẽ những cảm xúc rất riêng không thể hòa lẫn vào vào các bài thơ xưa. Vẻ đẹp hiện đại, đơn giản mang nặng những tâm tư tình cảm, chân tình của tác giả sẽ mãi đi sâu vào lòng người.

– / –

Với những gợi ý nội dung chi tiết cho đề văn phân tích khổ thơ đầu bài Tràng giang (Huy Cận) được Đọc tài liệu tổng hợp phía trên, hi vọng các em học sinh sẽ có được những bài văn hay và ý nghĩa về tác phẩm đầy ấn tượng của Huy Cận.

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức