Tài liệu hướng dẫn làm văn phân tích Vợ chồng A Phủ do Đọc Tài Liệu biên soạn gồm gợi ý cách làm bài, dàn ý chi tiết cùng một số mẫu bài văn hay phân tích nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn Vợ chồng A Phủ (Tô Hoài).
Cùng tham khảo ngay…
Bạn đang đọc: Phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ
Tóm tắt nội dung bài viết
- I. Hướng dẫn làm bài phân tích Vợ chồng A Phủ
- 1. Phân tích nhu yếu đề bài
- 2. Luận điểm bài Vợ chồng A Phủ
- 3. Kiến thức cơ bản cần nắm vững trước khi làm bài
- II. Lập dàn ý phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ
- 1. Mở bài Vợ chồng A Phủ
- 2. Thân bài phân tích Vợ chồng A Phủ
- a) Luận điểm 1: Xuất thân của Mị và A Phủ
- b) Luận điểm 2: Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của Mị
- c) Luận điểm 3: A Phủ với số phận đau thương nhưng giàu sức sống, tình cảm và khát vọng
- 3. Kết bài phân tích Vợ chồng A Phủ
- III. 5 bài văn đạt điểm 9 + phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ
- 1. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 1:
- 2. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 2:
- 3. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 3:
- 4. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 4:
- 5. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 5:
- IV. Một số bài văn hay khác phân tích Vợ chồng A Phủ
- 1. Phân tích Vợ chồng A Phủ bài số 1
- 2. Phân tích Vợ chồng A Phủ bài số 2
- 3. Phân tích Vợ chồng A Phủ bài số 3:
- 4. Phân tích Vợ chồng A Phủ ngắn gọn bài số 4
- 5. Phân tích Vợ chồng A Phủ ngắn gọn bài số 5
- 6. Sơ đồ tư duy phân tích Vợ chồng A Phủ
I. Hướng dẫn làm bài phân tích Vợ chồng A Phủ
Đề bài: Phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài.
1. Phân tích nhu yếu đề bài
– Yêu cầu của đề bài : phân tích nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ của truyện Vợ chồng A Phủ .
– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng: các từ ngữ, chi tiết, hình ảnh tiêu biểu trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ của Tô Hoài.
– Phương pháp lập luận chính : phân tích .
2. Luận điểm bài Vợ chồng A Phủ
– Luận điểm 1: Xuất thân của Mị và A Phủ
– Luận điểm 2: Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của Mị.
– Luận điểm 3: A Phủ với số phận đau thương nhưng giàu sức sống, tình cảm và khát vọng.
3. Kiến thức cơ bản cần nắm vững trước khi làm bài
a) Giới thiệu tác giả Tô Hoài
– Tô Hoài ( 1920 – năm trước ) tên khai sinh là Nguyễn Sen, sinh ra trong một mái ấm gia đình thợ thủ công ở thôn Cát Động, Thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh HĐ Hà Đông cũ ( nay là phường Nghĩa Đô, Q. CG cầu giấy, Thành Phố Hà Nội )- Thời người trẻ tuổi, ông đã phải làm nhiều việc làm để kiếm sống như dạy trẻ, bán hàng, kế toán hiệu buôn, …- Những sáng tác đầu tay của nhà văn Tô Hoài đã được bạn đọc đương thời chú ý quan tâm, trong đó phải kể đến Dế Mèn phiêu lưu ký, Quê người, O chuột, Trăng thề, Nhà nghèo …- Năm 1943, ông gia nhập Hội Văn hóa cứu quốc và hầu hết hoạt động giải trí trong nghành nghề dịch vụ báo chí truyền thông- Tính đến nay ông đã để lại hơn 100 tác phẩm thuộc nhiều thể loại khác nhau : truyện ngắn, truyện dài kỳ, hồi ký thiên về diễn đạt thực sự đời thường, ngữ cảnh phim, tiểu luận và kinh nghiệm tay nghề sáng tác .- Quan điểm sáng tác : “ Viết văn là quy trình đấu tranh để nói ra thực sự, đã là thực sự thì không tầm thường, mặc dầu phải đập vỡ những thần tượng trong lòng người đọc ”- Các tác phẩm chính : Dế Mèn phiêu lưu ký ( truyện dài, 1941 ), Giăng thề ( tập truyện ngắn, 1941 ), O chuột ( tập truyện ngắn, 1942 ), Quê người ( tiểu thuyết, 1942 ), Nhà nghèo ( tập truyện ngắn, 1944 ), Cỏ dại ( hồi kí, 1944 ), Núi cứu quốc ( truyện ngắn, 1948 ), Xuống làng ( tập truyện ngắn, 1950 ), Đại đội Thắng Bình ( ký, 1950 ), Truyện Tây Bắc ( tập truyện, 1953 ), …
b) Kiến thức chung về tác phẩm Vợ chồng A Phủ
– Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1952, Tô Hoài theo bộ đội vào giải phóng Tây Bắc. Ông đã sống gắn bó nghĩa tình với đồng bào dân tộc vùng cao Tây Bắc trong 8 tháng. Chính cuộc sống của đồng bào miền núi nơi đây đã khơi nguồn cảm hứng sáng tạo để ông hoàn thành 3 truyện ngắn trong đó có Vợ chồng A Phủ (1953).
– Nội dung chính : Tác phẩm là câu truyện về những người dân lao động vùng núi cao Tây Bắc không cam chịu sự áp bức, đày đọa, giam hãm của bọn thực dân, chúa đất trong đời sống tối tăm nên đã vùng lên phản kháng đi tìm đời sống tự do …- Đặc sắc nghệ thuật và thẩm mỹ : Nghệ thuật thiết kế xây dựng khắc họa nhân vật sinh động, có đậm cá tính ; ngòi bút tả cảnh rực rỡ ; ngôn từ đơn giản và giản dị, sinh động, mê hoặc ; thẩm mỹ và nghệ thuật trần thuật với giọng kể ngưng trệ đầy cảm thông, …
II. Lập dàn ý phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ
1. Mở bài Vợ chồng A Phủ
– Giới thiệu sơ lược về tác giả, tác phẩm :+ Tô Hoài là nhà văn có lối trần thuật hóm hỉnh, ông có sở trường về loại truyện phong tục và hồi kí .
+ Vợ chồng A Phủ được in trong tập Truyện Tây Bắc, tác phẩm là sự phản ánh nỗi khổ của đồng bào Tây Bắc dưới ách thống trị của thực dân Pháp, đồng thời ngợi ca vẻ đẹp con người nơi đây.
2. Thân bài phân tích Vợ chồng A Phủ
a) Luận điểm 1: Xuất thân của Mị và A Phủ
– Mị là một cô gái dân tộc bản địa Mông, xinh đẹp và có tài năng, có đời sống nội tâm và khát vọng tự do, vì thực trạng mái ấm gia đình quá nghèo nên cô đã phải làm dâu gạt nợ cho nhà Thống lí Pá tra .- A Phủ là một chàng trai người dân tộc bản địa Mông, có nhiều phẩm chất tốt đẹp của người lao động, sớm tự khẳng định chắc chắn tính cách gan góc, một mình kiếm sống học hỏi đủ thứ nghề .
b) Luận điểm 2: Vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của Mị
– Trước khi trở thành con dâu gạt nợ :+ Mị là cô gái tươi tắn, hồn nhiên, có tài thổi sáo .+ Mị đã từng yêu, luôn khao khát đi theo tiếng gọi của tình yêu .+ Mị là người con gái hiếu thảo, cần mẫn, ý thức được giá trị đời sống tự do nên sẵn sàng chuẩn bị làm nương ngô trả nợ thay cho bố .- Từ khi trở thành con dâu gạt nợ :+ Nguyên nhân : món nợ truyền kiếp từ thời cha mẹ Mị, tục cướp vợ của người Mông đem về cúng trình ma. Người lao động bị cả cường quyền và thần quyền buộc chặt .+ Mị phải chịu những đày đọa về thể xác : phải thao tác không kể ngày đêm, “ không bằng con trâu con ngựa ” ; bị đánh đập dã man : bị trói, đạp vào mặt, …+ Mị dần trở nên chai sạn với nỗi đau : một cô gái khi nào cũng “ mặt buồn rười rượi ”, không chăm sóc đến thời hạn ( hình ảnh ô hành lang cửa số ), sống lầm lũi “ như con rùa nuôi trong xó cửa ”, “ ở lâu trong cái khổ Mị quen rồi ” .+ Trong đêm hội mùa xuân ở Hồng Ngài, sức sống của Mị đã trỗi dậy :
- Âm thanh cuộc sống bên ngoài (tiếng trẻ con chơi quay, tiếng sáo gọi bạn tình,…) đánh thức những kỉ niệm trong quá khứ.
- Mị ý thức được sự tồn tại của bản thân “thấy phơi phới trở lại”, “Mị còn trẻ lắm…”, với khát khao tự do, thắp sáng căn phòng tối, muốn “đi chơi tết” chấm dứt sự tù đày.
- Khi bị A Sử trói, lòng Mị vẫn lửng lơ theo tiếng sáo, tiếng hát của tình yêu đến những đám chơi. Lúc vùng dậy cô chợt tỉnh trở về với hiện thực.
=> Ở Mị tiềm tàng sức sống mãnh liệt, sức sống ấy luôn âm ỉ trong lòng người con gái Tây Bắc và chỉ chờ có thời cơ để bùng lên can đảm và mạnh mẽ .+ Hành động cởi trói cho A Phủ :
- Ban đầu Mị dửng dưng bởi sau đêm tình mùa xuân, cô trở lại là cái xác không hồn.
- Khi thấy giọt nước mắt của A Phủ khiến Mị đồng cảm, chợt nhớ đến hoàn cảnh của mình trong quá khứ, Mị lại biết thương mình và thương cho kiếp người bị đày đọa “có lẽ ngày mai người kia sẽ chết, chết đau, … phải chết”.
- Bất bình trước tội ác của bọn thống lí, Mị cắt dây đay cởi trói cho A Phủ. Mị sợ cái chết, sợ nhà thống lí, cô chạy theo A Phủ tìm lối thoát.
=> Mị là người con gái lặng lẽ mà can đảm và mạnh mẽ, hành vi của Mị đã đạp đổ cường quyền, thần quyền của bè lũ thống trị miền núi .
c) Luận điểm 3: A Phủ với số phận đau thương nhưng giàu sức sống, tình cảm và khát vọng
– Hoàn cảnh :+ Mồ côi cha mẹ, không còn người thân trong gia đình+ Lớn lên đi làm thuê, sau đó trở thành người ở gạt nợ nhà thống lí Pá Tra .- Khi trở thành người ở gạt nợ :+ Nguyên nhân : đánh con quan, thua cuộc trong vụ xử kiện quái gở .+ A Phủ chịu sự đày đọa về mặt sức khỏe thể chất :
- Phải làm những công việc nặng, nguy hiểm: “đốt rừng, cày nương, săn bò tót,…”
- Không có giá trị bằng một con bò, làm mất bò mà bị trói đứng đến chết.
+ Tích cách :
- Lúc nhỏ mạnh mẽ, gan bướng: khi bị bán xuống cánh đồng thấp lại trốn lên núi cao
- Lớn lên là chàng trai khỏe mạnh chăm chỉ, tháo vát, biết làm mọi công việc.
- Là người biết bất bình trước bất công (đánh A Sử), khao khát tự do (nén đau để vùng chạy khi được cắt dây trói).
=> Khi phân tích nhân vật A Phủ ta thấy A Phủ được nhìn từ bên ngoài với những lời nói ngắn gọn, hành vi kinh hoàng can đảm và mạnh mẽ, chân dung con người miền núi Tây Bắc : số phận đau thương nhưng giàu sức sống, tình cảm và khát vọng .
3. Kết bài phân tích Vợ chồng A Phủ
– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của tác phẩm .+ Nội dung : Khắc họa chân thực những nét rực rỡ về phong tục, tập quán, tính cách và tâm hồn người dân những dân tộc thiểu số, lên án bọn thực dân, chúa đất ; bày tỏ niềm cảm thông với nỗi thống khổ của người dân nghèo miền núi ; khẳng định chắc chắn sức sống ngoan cường, khát vọng tự do tiềm tàng ở người dân lao động .+ Đặc sắc thẩm mỹ và nghệ thuật : Xây dựng trường hợp truyện rực rỡ ; khắc họa hình tượng nhân vật sinh động, có đậm chất ngầu rõ nét ; miêu tả tâm lí nhân vật tinh xảo ; nghệ thuật và thẩm mỹ trần thuật với giọng kể trì trệ dần, cảm thông ; ngôn từ sinh động được tinh lọc, phát minh sáng tạo vừa giàu tính tạo hình vừa giàu chất thơ ; tái hiện đời sống và vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên, phong tục tập quán của người dân miền núi Tây Bắc .- Nêu cảm nhận của em về tác phẩm .
-> Tham khảo mẫu dàn ý khác chi tiết hơn: Dàn ý chi tiết phân tích Vợ chồng A Phủ
III. 5 bài văn đạt điểm 9 + phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ
1. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 1:
Tô Hoài là nhà văn tài năng, cần mẫn, ông sáng tác trên nhiều thể loại. Ông là nhà văn của thực sự đời thường, ông có vốn hiểu biết đa dạng chủng loại, thâm thúy về phong tục tập quán của nhiều vùng khác nhau. Trước Cách mạng, ông hầu hết hướng ngòi bút của mình về nông thôn nghèo và quốc tế loài vật. Sau Cách mạng, ông hướng đến những vùng nông thôn to lớn, đặc biệt quan trọng là Tây Bắc .“ Vợ chồng A Phủ ” là hiệu quả của chuyến đi thực tiễn Tây Bắc của ông. Tác phẩm đã lên án tố cáo chính sách phong kiến miền núi chà đạp, áp bức quyền sống, quyền niềm hạnh phúc của con người. Bên cạnh đó, tác phẩm cũng thấm đẫm tinh thần nhân đạo. Cảm thương cho số phận những người lao động nghèo xấu số, bị tước đoạt đi quyền sống, bị hành hạ về thể xác lẫn niềm tin. Đồng thời trân trọng ngợi ca sức sống tiềm tàng, luôn biết hướng đến một tương lai tốt đẹp .Tiêu biểu cho những con người, những số phận ấy chính là Mị, một phụ nữ đã chịu muôn vàn cay đắng. Song, cũng chính người phụ nữ ấy luôn tiềm ẩn một sức sống mãnh liệt để khi bị chà đạp đến tận cùng đã trỗi dậy can đảm và mạnh mẽ. Mị Open ngay từ những dòng đầu của tác phẩm “ Vợ chồng A Phủ ”. Đó là hình ảnh một cô con gái ngồi quay sợi bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa ở nhà thống lí Pá Tra. Nhưng thực ra, đây là một cô Mị khác, còn cô Mị thời xưa có vẻ như đã chết rồi .Trước khi về làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí, Mị là một cô gái xinh đẹp, yêu đời, yêu đời sống tự do. Mị có tài thổi sáo giỏi “ thổi lá cũng hay như thổi sáo ” khiến “ có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị ”. Tuy sinh ra trong một mái ấm gia đình nghèo khó, rất lâu rồi cha mẹ phải vay tiền để cưới nhau, đến khi mẹ Mị chết vẫn chưa trả hết nợ nhưng Mị luôn có ý thức về đời sống của mình .Cô đã nói với bố : ” Con nay đã biết cuốc nương làm ngô, con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu ” khi thống lí muốn bắt Mị về làm con dâu gạt nợ. Đó là lời nói của sự phản kháng tục dùng con người làm vật thế mạng cho món nợ tiền tài của những dân tộc bản địa miền núi. Lệ tục cổ hủ này đã cướp đi đời sống tự do của biết bao con người. Đồng thời câu nói ấy cũng bộc lộ niềm tin vào sức sống của bản thân trong con người Mị. Mị tin rằng mình hoàn toàn có thể làm nương ngô để trả nợ thay cho bố .Nhưng Mị đã bị A Sử cướp và đem về ” cúng trình ma ” nhà thống lí. Cuộc đời của Mị đã gắn liền với số phận của người con dâu gạt nợ trong nhà thống lí Pá Tra. Cô phẫn uất, đau đớn cho chính thân phận của mình. Có đến hàng mấy tháng, đêm nào cô cũng khóc. Mị định tự tử bằng lá ngón nhưng cô ” không đành lòng chết ” vì thương bố. Có lẽ chết là cách tốt nhất để Mị giải thoát cuộc sống nô lệ, Mị sẽ không phải xót xa hay căm hờn gì nữa .Từ thái độ phản kháng, Mị trở nên cam chịu thực trạng. Mị đã quen với cái khổ, ” Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa ” quần quật thao tác cả ngày lẫn đêm không được nghỉ ngơi. Những việc làm hái thuốc phiện, giặt đay, xe đay, bẻ bắp, quay sợi, dệt vải, chẻ củi, cõng nước, … cứ tiếp nối đuôi nhau nhau ” vẽ ra trước mặt ” thúc giục cô phải làm. Phải chăng do đó mà ” mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa “. Càng ngày, Mị càng câm lặng, gật đầu số phận mà không một lời oán trách. Khuôn mặt cô dù trong thực trạng nào cũng ” buồn rười rượi ” .Người phụ nữ ấy đã bị những khổ cực làm chai lì cảm hứng, mất hết ý niệm về thời hạn, khoảng trống vì buồng Mị nằm có cái hành lang cửa số có một lỗ vuông bằng bàn tay, ” khi nào trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng “. Tưởng rằng Mị đã vô cảm với quốc tế bên ngoài nhưng chính vạn vật thiên nhiên Tây Bắc vào mùa xuân mà âm thanh của tiếng sáo là tác nhân khơi dậy lòng yêu đời, sức sống trong con người Mị. Tiếng sáo đã thức tỉnh tâm hồn lâu nay ngủ quên của cô. Mị cảm nhận được âm hưởng ‘ thiết tha bổi hổi ” của tiếng sáo gọi bạn đi chơi .Không khí của những ngày Tết khiến Mị ” sống về những ngày trước “. Mị uống rượu, ” uống ừng ực từng bát ” như nuốt trôi đi tổng thể niềm phẫn uất vào trong. Tâm hồn Mị ” phơi phới trở lại “. Điều đặc biệt quan trọng là Mị đã có ý thức về bản thân, cô nhận ra mình vẫn còn trẻ và muốn được đi chơi ngày Tết. Mong muốn đã chuyển sang thành hành vi : ” Mị lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng ” rồi quấn lại tóc, ” lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách ” sửa soạn đi chơi. Tiếng sáo lửng lơ, mời gọi khiến Mị không hề chối từ. Cô đã thực sự hồi sinh và lột xác để thoát ra khỏi vòng ép chế của những thế lực cường quyền, thần quyền, phu quyền .Không chỉ khắc họa thân phận người phụ nữ, Tô Hoài còn khắc họa thân phận của người đàn ông miền núi chịu cuộc sống nô lệ. Đó là A Phủ, anh mồ côi cha mẹ từ khi còn nhỏ, không có người thân thích. Anh trở thành món hàng để đổi lấy thóc của người Thái nhưng ” A Phủ gan bướng, không chịu ở dưới cánh đồng thấp, A Phủ trốn lên núi, lưu lạc đến Hồng Ngài “. Tuy nghèo khó nhưng A Phủ biết lao động để tự nuôi sống bản thân. Anh biết ” đúc lưỡi cày, biết đục cuốc, lại cày giỏi và đi săn bò tót rất bạo “. Vì thế nhiều cô gái đã ví có được A Phủ ” cũng bằng được con trâu tốt trong nhà, chẳng mấy lúc mà giàu ” .Con người A Phủ có sự gan góc, biết vượt qua khó khăn vất vả, khổ cực và nguy hại. Anh sống tự do, thân mật với vạn vật thiên nhiên nhưng vì tội đánh con thống lí mà phải chịu thân phận nô lệ. A Phủ đánh A Sử không phải do tính cách hiếu chiến, ngang tàn mà là do anh không đồng ý sự thống trị, lên ngôi của cái ác. Sự ép chế của cường quyền đã đẩy một con người tự do, phóng khoáng trở thành một con người cam chịu số phận. A Phủ phải chịu những trận đòn roi hung tàn nhưng anh ” chỉ im như cái tượng đá “. Anh đã gật đầu cuộc sống đi ở trừ nợ cho nhà thống lí .Vì mải mê bẫy chim mà A Phủ để hổ bắt mất một con bò. A Phủ bị trói đứng vào cột bằng ” dây mây quấn từ chân đến vai “. Tình cảnh này đã lay động được tình thương, lòng đồng cảm của Mị. Cô nghĩ rằng : ” Cơ chừng này chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết ” và Mị đã cắt dây trói cứu A Phủ. Hành động ” quật sức vùng lên chạy ” phần nào cho thấy khát vọng sống, khát vọng chấm hết thân phận đi ở trừ nợ của anh. Anh đã thức tỉnh để đến với khu du kích Phiềng Sa, tham gia vào Cách mạng .Thông qua tác phẩm, nhà văn Tô Hoài muốn tố cáo chính sách phong kiến và giai cấp thống trị bóc lột con người bằng hình thức cho vay nặng lãi. Vì món nợ của cha mẹ mà Mị bị mang ra làm vật thế mạng. Ông cũng lên án những hủ tục lỗi thời như ” cúng trình ma ” đã buộc con người vào vòng mê tín dị đoan, khiến họ không dám thoát ra vòng vây để tự cứu lấy mình. Đồng thời, tác giả cũng biểu lộ lòng xót xa, cảm thông với những người dân lao động miền núi phải cam chịu sự áp bức của những tầng lớp thống trị thủ đoạn, gian ác .Tô Hoài ca tụng sức sống mãnh liệt tiềm tàng trong con người họ. Chính sức sống ấy đã giúp họ giải thoát họ khỏi cuộc sống nô lệ để đến với cách mạng, đến với đời sống tự do. Bằng bút pháp thành viên hóa, nhà văn đã thiết kế xây dựng nên hai nhân vật đại diện thay mặt cho những con người có phẩm chất tốt đẹp nhưng phải chịu số phận xấu số, đau khổ. Mị tiêu biểu vượt trội cho kiểu nhân vật tâm trạng và A Phủ tiêu biểu vượt trội cho kiểu nhân vật hành vi .Làm nền cho sự điển hình nổi bật của con người trong thiên truyện là bức tranh vạn vật thiên nhiên Tây Bắc tuyệt đẹp : ” gió thổi vào gianh vàng ửng “, ” trong những làng Mèo Đỏ, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đá xòe như con bướm sặc sỡ “. Đây là những chi tiết cụ thể thẩm mỹ và nghệ thuật giàu tính tạo hình. Cùng với đó là những phong tục, tập quán như tục bắt vợ, cảnh phạt vạ, cảnh xử kiện được hiện lên độc lạ .Truyện được kể theo ngôi thứ ba, điểm nhìn trần thuật có sự biến hóa từ điểm nhìn của người đi xa về đến điểm nhìn của người trong cuộc nên vừa mang tính khách quan lại vừa chứa chan sự cảm thông với nhân vật. Ngoài ra, Tô Hoài còn thiết kế xây dựng những cụ thể giàu sức gợi và ý nghĩa như cụ thể tiếng sáo, tiếng chân ngựa đạp vào vách, … Ngôn ngữ văn xuôi đậm chất thơ cũng là một yếu tố quan trọng tạo nên sức mê hoặc của tác phẩm .
Với tác phẩm “Vợ chồng A Phủ“, Tô Hoài đã mang đến cho bạn đọc cái nhìn bao quát, toàn diện về bức tranh cuộc sống của người dân Tây Bắc. Trang sách đã khép lại nhưng dư âm của nó thì còn vang mãi. Và tuy Tô Hoài đã ra đi nhưng những tác phẩm của ông vẫn vẹn nguyên giá trị trong lòng bạn đọc hôm nay và cả mai sau.
2. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 2:
Tô Hoài đã kể lại rằng: “Cái kết quả lớn nhất và trước nhất của chuyến đi tám tháng ấy là đất nước và con người miền Tây đã để thương, để nhớ trong tôi nhiều quá, tôi không thể bao giờ quên. Tôi không thể bao giờ quên được lúc vợ chồng A Phủ tiễn tôi ra khỏi hốc núi làng Tà Sùa rồi cùng vẫy tay gọi theo: Chéo lù! Chéo lù!”. Có lẽ đây chính là lí do để ông viết tác phẩm “Vợ chồng A Phủ” như lời tri ân dành cho con người nơi rẻo cao Tây Bắc.
Truyện ngắn này được in trong tập “ Truyện Tây Bắc ” ( 1952 ) và được Tặng Kèm giải Nhất – Trao Giải Hội Văn nghệ Nước Ta 1954 – 1955. “ Vợ chồng A Phủ ” là bức tranh Tây Bắc với những phong tục, tập quán riêng không liên quan gì đến nhau. Ở phần một của tác phẩm, Tô Hoài đã đa phần khắc họa đời sống của nhân vật Mị và A Phủ khi họ ở Hồng Ngài, sống đời sống nô lệ trong nhà thống lí Pá Tra .Trước khi về làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí, Mị là một cô gái xinh đẹp, yêu đời, yêu đời sống tự do. Mị có tài thổi sáo giỏi, “ thổi lá cũng hay như thổi sáo ” khiến “ có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị ”. Tuy sinh ra trong một mái ấm gia đình nghèo khó, rất lâu rồi cha mẹ phải vay tiền để cưới nhau, đến khi mẹ Mị chết vẫn chưa trả hết nợ nhưng Mị luôn có ý thức về đời sống của mình. Cô đã nói với bố : “ Con nay đã biết cuốc nương làm ngô, con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu ” khi thống lí muốn bắt Mị về làm con dâu gạt nợ .Đó là lời nói của sự phản kháng tục dùng con người làm vật thế mạng cho món nợ tài lộc của những dân tộc bản địa miền núi. Lệ tục cổ hủ này đã cướp đi đời sống tự do của biết bao con người. Đồng thời câu nói ấy cũng biểu lộ niềm tin vào sức sống của bản thân trong con người Mị. Mị tin rằng mình hoàn toàn có thể làm nương ngô để trả nợ thay cho bố .Nhưng Mị đã bị A Sử cướp và đem về “ cúng trình ma ” nhà thống lí. Cuộc đời của Mị đã gắn liền với số phận của người con dâu gạt nợ trong nhà thống lí Pá Tra. Cô phẫn uất, đau đớn cho chính thân phận của mình. Có đến hàng mấy tháng, đêm nào cô cũng khóc. Mị định tự tử bằng lá ngón nhưng cô “ không đành lòng chết ” vì thương bố. Có lẽ chết là cách tốt nhất để Mị giải thoát cuộc sống nô lệ, Mị sẽ không phải xót xa hay căm hờn gì nữa .Từ thái độ phản kháng, Mị trở nên cam chịu thực trạng. Mị đã quen với cái khổ, “ Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa ” quần quật thao tác cả ngày lẫn đêm không được nghỉ ngơi. Những việc làm hái thuốc phiện, giặt đay, xe đay, bẻ bắp, quay sợi, dệt vải, chẻ củi, cõng nước, … cứ tiếp nối đuôi nhau nhau “ vẽ ra trước mặt ” thúc giục cô phải làm. Phải chăng do đó mà “ mỗi ngày Mị càng không nói, lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa ”. Càng ngày, Mị càng câm lặng, đồng ý số phận mà không một lời oán trách .Khuôn mặt cô dù trong thực trạng nào cũng “ buồn rười rượi ”. Người phụ nữ ấy đã bị những khổ cực làm chai lì xúc cảm, mất hết ý niệm về thời hạn, khoảng trống vì buồng Mị nằm có cái hành lang cửa số có một lỗ vuông bằng bàn tay, “ khi nào trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng ”. Tưởng rằng Mị đã vô cảm với quốc tế bên ngoài nhưng chính vạn vật thiên nhiên Tây Bắc vào mùa xuân mà âm thanh của tiếng sáo là tác nhân khơi dậy lòng yêu đời, sức sống trong con người Mị. Tiếng sáo đã thức tỉnh tâm hồn lâu nay ngủ quên của cô .Mị cảm nhận được âm hưởng ‘ thiết tha bổi hổi ” của tiếng sáo gọi bạn đi chơi. Không khí của những ngày Tết khiến Mị “ sống về những ngày trước ”. Mị uống rượu, “ uống ừng ực từng bát ” như nuốt trôi đi tổng thể niềm phẫn uất vào trong. Tâm hồn Mị “ phơi phới trở lại ”. Điều đặc biệt quan trọng là Mị đã có ý thức về bản thân, cô nhận ra mình vẫn còn trẻ và muốn được đi chơi ngày Tết. Mong muốn đã chuyển sang thành hành vi : “ Mị lấy ống mỡ, xắn một miếng bỏ thêm vào đĩa đèn cho sáng ” rồi quấn lại tóc, “ lấy cái váy hoa vắt ở phía trong vách ” sửa soạn đi chơi .Tiếng sáo lửng lơ, mời gọi khiến Mị không hề chối từ. Cô đã thực sự hồi sinh và lột xác để thoát ra khỏi vòng ép chế của những thế lực cường quyền, thần quyền, phu quyền. Nhưng dự tính của Mị chưa thực thi được thì cô đã bị A Sử trói đứng vào cột nhà bằng cả thúng sợi đay. Hình như Mị đã quên đi nỗi đau về thể xác để tâm hồn đi theo những game show .Tiếng chân ngựa đạp vào vách đưa Mị trở lại thực tại, “ Mị thổn thức nghĩ mình không bằng con ngựa ”. Thân phận làm dâu gạt nợ nhà thống lí không khác gì thậm chí còn là không bằng thân phận của những con vật như con trâu, con ngựa .Ẩn đằng sau con người cam chịu đó là một sức sống tiềm tàng đến mãnh liệt. Điều ấy được biểu lộ qua cụ thể Mị cắt dây trói cho A Phủ và cùng anh trốn khỏi Hồng Ngài. Đây cũng là hành vi cởi trói, tự giải thoát cho chính mình. Nó xuất phát từ tấm lòng “ thương người như thể thương thân ” của cô. Mị đã tự giải thoát cho mình khỏi sự áp bức, đè nén của cường quyền, thần quyền, phu quyền. Hành động tuy có tính tự phát nhưng vô cùng hợp lý .Không chỉ khắc họa thân phận người phụ nữ, Tô Hoài còn khắc họa thân phận của người đàn ông miền núi chịu cuộc sống nô lệ. Đó là A Phủ, anh mồ côi cha mẹ từ khi còn nhỏ, không có người thân thích. Anh trở thành món hàng để đổi lấy thóc của người Thái nhưng “ A Phủ gan bướng, không chịu ở dưới cánh đồng thấp, A Phủ trốn lên núi, lưu lạc đến Hồng Ngài ” .Tuy nghèo khó nhưng A Phủ biết lao động để tự nuôi sống bản thân. Anh biết “ đúc lưỡi cày, biết đục cuốc, lại cày giỏi và đi săn bò tót rất bạo ”. Vì thế nhiều cô gái đã ví có được A Phủ “ cũng bằng được con trâu tốt trong nhà, chẳng mấy lúc mà giàu ”. Con người A Phủ có sự gan góc, biết vượt qua khó khăn vất vả, khổ cực và nguy khốn. Anh sống tự do, thân mật với vạn vật thiên nhiên nhưng vì tội đánh con thống lí mà phải chịu thân phận nô lệ .A Phủ đánh A Sử không phải do tính cách hiếu chiến, ngang tàn mà là do anh không đồng ý sự thống trị, lên ngôi của cái ác. Sự ép chế của cường quyền đã đẩy một con người tự do, phóng khoáng trở thành một con người cam chịu số phận. A Phủ phải chịu những trận đòn roi hung tàn nhưng anh “ chỉ im như cái tượng đá ”. Anh đã đồng ý cuộc sống đi ở trừ nợ cho nhà thống lí. Vì mải mê bẫy chim mà A Phủ để hổ bắt mất một con bò. A Phủ bị trói đứng vào cột bằng “ dây mây quấn từ chân đến vai ” .Tình cảnh này đã lay động được tình thương, lòng đồng cảm của Mị. Cô nghĩ rằng : “ Cơ chừng này chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết ” và Mị đã cắt dây trói cứu A Phủ. Hành động “ quật sức vùng lên chạy ” phần nào cho thấy khát vọng sống, khát vọng chấm hết thân phận đi ở trừ nợ của anh. Anh đã thức tỉnh để đến với khu du kích Phiềng Sa, tham gia vào cách mạng .Truyện “ Vợ chồng A Phủ ” tiềm ẩn những giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo cao quý. Thông qua tác phẩm, nhà văn Tô Hoài muốn tố cáo chính sách phong kiến và giai cấp thống trị bóc lột con người bằng hình thức cho vay nặng lãi. Vì món nợ của cha mẹ mà Mị bị mang ra làm vật thế mạng. Ông cũng lên án những hủ tục lỗi thời như “ cúng trình ma ” đã buộc con người vào vòng mê tín dị đoan, khiến họ không dám thoát ra vòng vây để tự cứu lấy mình .Đồng thời, tác giả cũng biểu lộ lòng xót xa, cảm thông với những người dân lao động miền núi phải cam chịu sự áp bức của những tầng lớp thống trị thủ đoạn, gian ác. Tô Hoài ca tụng sức sống mãnh liệt tiềm tàng trong con người họ. Chính sức sống ấy đã giúp họ giải thoát họ khỏi cuộc sống nô lệ để đến với cách mạng, đến với đời sống tự do .Bằng bút pháp thành viên hóa, nhà văn đã kiến thiết xây dựng nên hai nhân vật đại diện thay mặt cho những con người có phẩm chất tốt đẹp nhưng phải chịu số phận xấu số, đau khổ. Mị tiêu biểu vượt trội cho kiểu nhân vật tâm trạng và A Phủ tiêu biểu vượt trội cho kiểu nhân vật hành vi. Làm nền cho sự điển hình nổi bật của con người trong thiên truyện là bức tranh vạn vật thiên nhiên Tây Bắc tuyệt đẹp : “ gió thổi vào gianh vàng ửng ”, “ trong những làng Mèo Đỏ, những chiếc váy hoa đã đem ra phơi trên mỏm đá xòe như con bướm sặc sỡ ”. Đây là những chi tiết cụ thể nghệ thuật và thẩm mỹ giàu tính tạo hình .Cùng với đó là những phong tục, tập quán như tục bắt vợ, cảnh phạt vạ, cảnh xử kiện được hiện lên độc lạ. Truyện được kể theo ngôi thứ ba, điểm nhìn trần thuật có sự biến hóa từ điểm nhìn của người đi xa về đến điểm nhìn của người trong cuộc nên vừa mang tính khách quan lại vừa chứa chan sự cảm thông với nhân vật. Ngoài ra, Tô Hoài còn kiến thiết xây dựng những chi tiết cụ thể giàu sức gợi và ý nghĩa như cụ thể tiếng sáo, tiếng chân ngựa đạp vào vách, … Ngôn ngữ văn xuôi đậm chất thơ cũng là một yếu tố quan trọng tạo nên sức mê hoặc của tác phẩm .
Với tác phẩm “Vợ chồng A Phủ”, Tô Hoài đã mang đến cho bạn đọc cái nhìn bao quát, toàn diện về bức tranh cuộc sống của người dân Tây Bắc. Trang sách đã khép lại nhưng dư âm của nó thì còn vang mãi. Và tuy Tô Hoài đã ra đi nhưng những tác phẩm của ông vẫn vẹn nguyên giá trị trong lòng bạn đọc hôm nay và cả mai sau.
3. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 3:
Tô Hoài là một trong những cây bút truyện ngắn nổi tiếng của văn học Việt Nam hiện đại. Với lối trần thuật hóm hỉnh cùng sở trường về loại truyện phong tục và hồi ký ông đã để lại rất nhiều tác phẩm có giá trị. “Vợ chồng A Phủ” là một trong những tác phẩm làm nên tên tuổi của ông.
“ Vợ chồng A Phủ ” được rút từ tập “ Tây Bắc ”. Tác phẩm kể về đời sống nô lệ của Mị và A Phủ trong nhà thống lý Pá Tra. Để trả món nợ của cha, Mị phải trở thành dâu nhà thống lý, sống một đời sống khổ cực, bị ngưng trệ tự do. Trong lời kể của Tô Hoài, đời sống của Mị hiện lên trong cảnh giàu sang nhưng ẩn sâu bên trong đó là một đời sống bị nhốt cả thể xác lẫn tâm hồn. Câu chuyện về Mị đã phần nào giúp người đọc hiểu được số phận cùng cực của con người dưới sự thống trị của bọn phong kiến chúa đất .Tô Hoài đã khôn khéo sử dụng cấu trúc hồi tưởng, trần thuật ở hiện tại rồi ngược về quá khứ để kể về cuộc sống Mị một cách vô cùng linh động. Trước khi về làm dâu nhà thống lí, Mị là một cô gái xinh đẹp, sung sướng, yêu đời và tràn trề sự sống. Thế nhưng chỉ vì muốn trả món nợ truyền kiếp của cha mẹ mà cô phải làm dâu nhà thống lí. Cuộc sống hôn nhân gia đình không có tình yêu của Mị không chỉ bị trói buộc bởi món nợ truyền kiếp mà còn bị ràng buộc bởi những tập tục cổ hủ, lỗi thời. Cách gọi “ dâu gạt nợ ” từ đó mà hé mở đời sống đầy đau thương cùng những thảm kịch mà Mị phải chịu đựng .Sống ở nhà thống lí trước hết Mị phải chịu bóc lột về thể xác. Mị phải thao tác cực khổ cho nhà thống lí không phân biệt ngày hay đêm, thao tác hết ngày này qua tháng nọ, không ngừng nghỉ. Mị giống như bị cột trong vòng xoay luẩn quẩn của việc làm, không có tự do, không có lối thoát. Qua cách kể của Tô Hoài, Mị hiện lên như một cỗ máy lao động không công trong nhà thống lí Pá Tra để rồi đã nhiều hơn một lần Mị thấy mình còn không bằng kiếp trâu ngựa trong nhà .Nói về tháng ngày Mị sống ở nhà thống lí nhiều người cho rằng đây là một đời sống đang dần bị vật hóa. Không chỉ vậy, Mị còn bị chồng mình là A Sử đánh đập, hành hạ. Đã nhiều lần hắn uống say về rồi lôi Mị ra đánh một cách vô lý nhưng đỉnh điểm nhất là trong đêm tình mùa xuân. Một cô gái đã mất hết tự do, ngày ngày chỉ quanh quẩn với việc làm bỗng nhận ra những âm thanh của mùa xuân, muốn được ra ngoài đi chơi thì lại bị chính chồng của mình trói lại, đánh đập. Trong đoạn này, Tô Hoài đã miêu tả cụ thể hành vi tàn ác của A Sử, từ cách hắn trói đứng Mị, cột tóc Mị đến cách đánh đập Mị .Câu chuyện hiện lên như một thước phim quay chậm dần lột tả hết bộ mặt gian ác của những tầng lớp thống trị ngang tàn mà A Sử là đại diện thay mặt tiêu biểu vượt trội nhất. Ở nhà thống lí, Mị đã phải sống một đời sống bị trói buộc cả thể xác lẫn niềm tin. Cô không chỉ bị ngăn cách với đời sống ngoài kia đến nỗi mất hết khái niệm về thời hạn mà còn bị tước đi quyền sống, quyền được làm người .Cũng trong đêm tình mùa xuân ấy sức sống tiềm tàng trong Mị đã trỗi dậy. Không còn là câu truyện về cô gái hàng ngày phải sống trong đau đớn, khổ cực rồi dần thành quen với cái khổ, âm thanh tiếng sáo gọi bạn tình đã thức tỉnh khao khát được yêu thương trong sâu thẳm tâm hồn Mị. Chính tiếng sáo đó cũng thức tỉnh ý thức về quyền sống, quyền làm người trong Mị .Nghệ thuật độc thoại nội tâm đã được Tô Hoài khai thác thành công xuất sắc khi ông khôn khéo “ luồn lách ” ngòi bút vào từng ngóc ngách của đời sống tâm hồn Mị. Ông miêu tả cụ thể đến từng hành vi, khắc họa rõ nét đến từng tâm trạng để thấy sự biến hóa trong con người Mị. Sự đổi khác của một cô gái đã cam chịu với số phận cùng cực, muốn vùng lên để làm chủ đời sống của chính mình. Nhưng rồi cô lại bị chính người chồng của mình trói buộc lại. Đó là hành vi trói buộc cả về thể xác lẫn tâm hồn Mị .Sau đêm hôm đó, người đọc lại thấy hiện lên hình ảnh cô Mị lầm lũi ngày nào. Ý thức về đời sống tự do mới nhen nhóm lại liên tục bị tê liệt bởi đời sống khổ sai cùng cực, bởi sự đánh đập, hành hạ dã man. Những tưởng rằng toàn bộ điều đó đã làm mất đi niềm khát khao sống trong Mị nhưng không ai hoàn toàn có thể ngờ rằng nó lại chính là động lực to lớn để Mị cởi trói cứu A Phủ trong đêm đông giá rét. Hành động cởi trói của Mị đã giải thoát cho A Phủ nhưng nó cũng giống như Mị đang tự giải thoát cho chính mình, Mị đã tự đi tìm quyền sống và tự trao cho mình quyền được sống, quyền được làm người .Có thể thấy từng nét đổi khác trong quốc tế nội tâm của Mị đều được nhà văn tái hiện, miêu tả vô cùng chân thực. Cũng chính từ việc khai thác triệt để tính cách tâm hồn Mị, Tô Hoài đã từng bước đưa người đọc đi từ giật mình này đến giật mình khác. Hóa ra Mị không phải là một cô gái cam chịu. Hóa ra chính sách quản lý của bọn lãnh chúa có hung tàn đến nhường nào thì cũng không ngăn được khát khao được sống, được làm người của Mị nói riêng và nhân dân lao động nói chung. Miêu tả Mị, Tô Hoài không riêng gì bộc lộ sự xót xa, đồng cảm của mình với những số phận bị chà đạp, bị cướp đi quyền được làm người mà ông còn gián tiếp tố cáo xã hội nhơ nhuốc đã tước đi quyền sống của con người .Bên cạnh việc khắc họa thành công xuất sắc nhân vật Mị, A Phủ cũng là một nhân vật đáng được chăm sóc trong tác phẩm này. A Phủ mồ côi cha mẹ từ nhỏ, cậu đã trở thành một món hàng, một vật trao đổi và chính thức mất đi tự do từ đó. Là một đứa trẻ mồ côi, lớn lên không có sự bảo bọc, chăm nom của cha mẹ, cũng không có một mái nhà để phụ thuộc, ruộng vườn không có, tài lộc cũng không nên A Phủ cũng không hề kiến thiết xây dựng tổ ấm cho mình. Nhưng những điều đó không làm mất đi phẩm chất cao đẹp trong con người này .A Phủ là một chàng trai khoẻ mạnh, tính tình phóng khoáng. Anh là một con người can đảm và mạnh mẽ, hoàn toàn có thể vượt lên mọi khắc nghiệt của đời sống để kiếm tiền nuôi sống bản thân mình. Nhưng số phận xấu số cứ bám theo, đày đọa A Phủ để rồi giống như Mị, A Phủ cũng bị biến thành một người ở gạt nợ trong nhà thống lý Pá Tra. Ở đây, A Phủ cũng bị đày đọa, bóc lột, bị đối xử vô cùng rẻ rúng .Nhưng đời sống có quyết liệt đến đâu cũng không hề ngưng trệ được khát khao tự do trong con người này. Ngay trong cái đêm đông được Mị giải cứu, A Phủ đã cùng Mị trốn khỏi nơi “ ngục tù ” đày đọa đó để đi tìm đời sống tốt đẹp hơn cho chính mình. Kết thúc truyện A Phủ và Mị cùng nhau bỏ trốn khỏi nhà thống lí, giải phóng bản thân, hướng về tự do .Có thể thấy, hai nhân vật, hai tính cách, hai kiểu miêu tả : nếu Mị là kiểu nhân vật tâm trạng thì A Phủ lại là nhân vật hành vi nhưng lại vô cùng hài hòa cùng tạo nên một “ Vợ chồng A Phủ ” vô cùng thành công xuất sắc trong lòng fan hâm mộ. Bên cạnh đó, thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả vạn vật thiên nhiên cùng những phong tục tập quán đã làm nên một bức phông nền vùng cao chân thực, sôi động để hai nhân vật hoàn toàn có thể thỏa sức thể hiện những nét tính cách của mình .
Với tất cả những điều đó “Vợ chồng A Phủ” được đánh giá là tác phẩm kết tinh giữa giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo. Tác phẩm không chỉ là bản án tố cáo chế độ cai trị tàn bạo mà còn thể hiện niềm xót xa, trân trọng của nhà văn với những kiếp người phải sống trong sự cai trị đó.
4. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 4:
Tô Hoài là một tác giả tiêu biểu vượt trội của văn học Nước Ta tân tiến, ông để lại nhiều tác phẩm có giá trị như : Dế Mèn phiêu lưu ký, Giăng Thề, Quê nghèo, … Tập truyện Tây Bắc cũng là một trong những thành tựu vô cùng xuất sắc, một lần nữa chứng minh và khẳng định tên tuổi của ông trên văn đàn. Truyện ngắn ” Vợ chồng A Phủ ” trích trong tập “ Truyện Tây Bắc ” đã để lại cho người đọc nhiều ấn tượng với giá trị nhân văn thâm thúy .Truyện kể về đời sống của nhân vật Mị, một cô gái vùng núi Tây Bắc. Mị vốn là một người con gái xinh đẹp, có tài thổi sáo, lại là người con hiếu thảo, biết chăm sóc giúp sức mái ấm gia đình. Nhưng số phận trớ trêu khi Mị buộc phải đồng ý bán mình làm con dâu nhà thống lý để trả món nợ truyền kiếp của mái ấm gia đình. Có lẽ, trong xã hội lúc bấy giờ, có vô số người đang phải chịu cảnh trái ngang như Mị vậy, bởi hình thức cho vay nặng lãi của bọn người như Pá Tra mà họ phải dùng cả cuộc sống, thậm chí còn đánh đổi tương lai và niềm hạnh phúc của bản thân để trả .Ngày về làm dâu, Mị mất hết quyền tự do, bao nỗi uất ức, đau khổ đều mình nàng gánh chịu. Đau đớn thay cho phận đàn bà, phận con nợ hẩm hiu với đời sống lầm lũi, trước kia Mị trẻ đẹp yêu đời bao nhiêu thì giờ đây càng tồi tệ, thê thảm bấy nhiêu : ” Có đến mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc “, có lúc Mị chỉ muốn dùng nắm lá ngón mà tự tử, kết thúc cuộc sống khổ nhục, nhưng vì nghĩ đến bố, nàng đành ngậm ngùi cam chịu. Tình thân chính là thứ duy nhất khiến Mị nỗ lực để chịu đựng, bởi hơi ai hết, Mị hiểu cha nàng đã khổ quá nhiều rồi. Những khó khăn vất vả, việc làm nặng nhọc nơi nhà thống lý đều một tay Mị làm, con dâu mà không khác con ở là bao .Lâu dần, Mị quen với cái khổ, rồi cũng chẳng màng gì nữa, cứ thế lầm lũi qua ngày : “ Mị quên với cái khổ rồi. Bây giờ Mị tưởng mình là con trâu, con ngựa … chỉ biết việc ăn cỏ, việc đi làm mà thôi “. Bao việc làm giặt đay, bẻ bắp, hái thuốc phiện, .. Mị đều làm mà không một lời than vãn, mà có than vãn cũng chẳng ai chăm sóc đến .Đau khổ về thể xác, ý thức cũng bức bối khôn nguôi, có điều gì buồn hơn khi lấy chồng mà người bên cạnh không phải người mình thương, đến sự sẻ chia, lời ủi an cũng chẳng có, lấy gì làm người bạn tâm tình những lúc chán nản, mệt nhoài : ” Mỗi ngày Mị càng không nói … rùa nuôi trong xó cửa “. Thật đau đớn thay cho những kiếp người nghèo khó, chịu bao bất công, bao nỗi vô vọng ngập tràn. Hình như, lúc này đây, Mị đang phó mặc cho số phận mình vậy. Đọc những dòng miêu tả Mị lúc này, ta thấy xót thương, đồng cảm và phẫn nộ thật nhiều. Xót thương cho cuộc sống nàng, phẫn nộ với cái chính sách tàn ác bất công của xã hội của đã đẩy con người đến đường cùng tăm tối .Tuy sống cam chịu, lầm lũi nhưng bên trong Mị vẫn âm ỉ một sức sống mãnh liệt chỉ chực chờ để bụng tỏa. Khi xưa Mị là cô gái trẻ yêu đời, khao khát tự do, có niềm tin yêu đời sống. Sức trẻ, khát vọng niềm hạnh phúc ấy không lụi tắt mà chỉ bị kìm xuống bởi những bất công, bạo tàn. Để rồi vào đêm tình mùa xuân, khi khắp vùng trời Tây Bắc đang nghênh đón mùa xuân tới cùng tiếng sáo gọi bạn tình thiết tha, lòng Mị lại bồi hồi rạo rực với những kỉ niệm xưa : ” Ngoài đầu núi lấp ló có tiếng ai thổi sáo gọi bạn đi chơi. Nghe tiếng sáo vọng lại thiết tha bồi hồi ” .Tiếng sáo đã thôi thúc Mị liên tục đứng lên, liên tục sống, thôi thúc bao nỗi khát khao trong lòng nàng. Mị tìm đến men rượu, hơi rượu đã đưa Mị về với những kí ức xưa ” Mị thấy phơi phới trở lại “. Rồi Mị tìm đến nơi góc nhà, lấy ống mỡ bỏ vào đèn thắp lên thứ ánh sáng le lói, thứ ánh sáng của niềm tin nơi tăm tối, ngục tù .
Nhưng rồi, thật tàn nhẫn, tên A Sử tàn ác kia đã đứng trước mặt Mị, hắn không cho nàng đi chơi, hắn trói nàng vào cột nhà bằng những sợi đay rừng. Chính hắn đã dùng bàn tay tàn ác kia trói buộc cuộc đời nàng, giờ đây đến cả điều ước đơn giản muốn được đi chơi xuân cũng bị hắn vùi dập. Lúc này đây là nỗi đau thể xác đang hành hạ nàng nhưng lòng Mị vẫn đang mê say với tiếng sáo tha thiết kia. Có những phút Mị vùng bước đi nhưng không thể làm gì khác, thực tại quá phũ phàng đã bóp nghẹt một lần nữa khát vọng cuộc đời nàng.
Xem thêm: Trị Hôi Miệng Bằng Mẹo Dân Gian
Sau đêm mùa xuân ấy, Mị quay trở lại với đời sống của “ con trâu con ngựa ”, lầm lũi cam chịu. Khi nhìn thấy A Phủ bị trói đứng ngoài sân, Mị cũng dửng dưng vô cảm bởi lẽ cảnh người bị trói, bị hành hạ nhà thống lí đã quá quen thuộc trong nhận thức của Mị. Tỉnh dậy trong ánh lửa bập bùng, Mị thấy dòng nước mắt đang rơi dài trên má A Phủ. Giọt nước mắt ấy khiến Mị nhớ lại ngày trước, nàng cũng từng phải chịu nỗi hành hạ, đớn đau biết bao nhiêu rồi nàng nhớ đến chuyện người đàn bà xưa kia bị trói chết đứng trong nhà, rồi nàng thấp thỏm rằng có lẽ rằng đêm nay, đêm mai nữa thì người kia cũng sẽ phải chịu chết thôi .Mị chìm vào tâm lý, sự đấu tranh nội tâm đưa Mị đi đến hành vi kinh khủng là cắt dây trói cho A Phủ. Dù biết đây là hành vi hoàn toàn có thể khiến bản thân bị trọng tội, tuy nhiên Mị đã gật đầu hi sinh chính mình để cứu lấy con người tội nghiệp kia. Đây là một hành vi biểu lộ sự phản kháng can đảm và mạnh mẽ của con người trước tội ác, bất công đồng thời thấy được tình thương yêu giữa những người nghèo khó dành cho nhau. Cũng vào lúc ấy, Mị đã quyết định hành động đi theo A Phủ, đó là một sự lựa chọn đúng đắn để Mị giải thoát cho cuộc sống mình .
Đọc Vợ chồng A Phủ, ta mới thấy được tài năng của Tô Hoài trong việc khắc họa tâm lí nhân vật. Mỗi hành động, mỗi cử chỉ đều gắn với những tính cách, những chuyển biến tâm lí đầy tinh vi của nhân vật được thể hiện rõ nét. Truyện đã vạch trần được những tội ác, sự bất công ngang trái của xã hội xưa, nói lên tiếng nói thương cảm của nhà văn với những người dân miền núi chịu nhiều khổ cực. Ngoài ra, Tô Hoài còn đưa đến một thông điệp về giá trị sống: Trong cực khổ, bần hàn vẫn cần cố gắng, sống và quyết tâm vươn tới những chân trời tự do, tin tưởng ở tương lai tươi đẹp.
5. Phân tích Vợ chồng A Phủ đạt điểm cao – Bài số 5:
Với vốn hiểu biết phong phú về phong tục, tập quán của người dân miền núi cùng lối trần thuật hóm hỉnh, sâu sắc, chân thực của người từng trải và sự giàu có trong vốn từ vựng, những sáng tác của Tô Hoài luôn để lại dấu ấn đậm sâu và sức sống lâu bền trong lòng bạn đọc. Và có thể nói truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” sáng tác năm 1952, in trong tập Truyện Tây Bắc là một trong số những sáng tác tiêu biểu của Tô Hoài. Truyện ngắn đã dựng lại một cách chân thực, sâu sắc bức tranh số phận, cuộc đời của hai nhân vật Mị và A Phủ.
Ngay từ những dòng đầu của tác phẩm, Tô Hoài đã khôn khéo để nhân vật Mị Open một cách thật tự nhiên nhưng đã để lại ấn tượng đậm sâu trong lòng bạn đọc. “ Ai đi xa về, có việc ghé qua nhà thống lí Pá Tra thường trông thấy một cô gái ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa ”. Thêm vào đó tác giả đã tạo ra một thực trạng trái chiều giữa nét mặt “ khi nào cũng buồn rười rượi của Mị ” với sự phong phú, sung túc của nhà thống lí. Với trường hợp đối nghịch ấy tác giả đã phần nào hé mở cho người đọc về cuộc sống của Mị trong những tháng ngày làm con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra .Trước khi trở thành con dâu gạt nợ của nhà thống lí Pá Tra, Mị là cô gái Mèo xinh đẹp, tươi tắn, hiếu thảo và có tài thổi sáo. Chắc hẳn, những ai đã từng một lần đọc Vợ chồng A Phủ sẽ không thể nào quên được những câu văn tác giả miêu tả vẻ đẹp ngoại hình và năng lực của Mị. Mị đẹp đến nỗi “ trai làng đến đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị ” rồi “ có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi sáo đi theo Mị ”. Không chỉ xinh đẹp mà Mị còn có tài “ Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo vậy ” .Đặc biệt, ở Mị tất cả chúng ta còn nhận thấy vẻ đẹp trong tận sâu tâm hồn, tấm lòng của Mị. Mị là một cô gái hồn nhiên, yêu đời và có lòng hiếu thảo với cha. Lời nói của Mị với bố “ con phải làm nương giả nợ thay cho bố ” đã biểu lộ rõ tấm lòng hiếu thảo của Mị. Như vậy, Mị là một cô gái vừa đẹp người vừa đẹp nết vừa năng lực, những tưởng một cô gái như vậy sẽ có được niềm hạnh phúc. Song với Mị thì trọn vẹn ngược lại khi Mị trở thành con dâu gạt nợ nhà thống lí Pá Tra .Mị là nạn nhân của chính sách cho vay nặng lãi, trở thành “ con dâu gạt nợ ” nhà thống lí Pá Tra vì món nợ truyền kiếp của mái ấm gia đình từ hàng mấy năm nay. Mị trả món nợ của mái ấm gia đình bằng chính tuổi trẻ, sức khỏe thể chất và niềm hạnh phúc của bản thân mình. Trở thành con dâu gạt nợ cũng chính là lúc Mị trở thành công cụ lao động của nhà thống lí Pá Tra. Mị như một cỗ máy, thao tác quần quật suốt ngày suốt đêm, từ ngày này đến ngày khác, năm này qua năm khác “ Mị như một cỗ máy thao tác suốt ngày, suốt tháng, suốt năm ”, “ Mị tưởng mình là con trâu con ngựa. Mị nghĩ mình cũng không bằng con trâu, con ngựa … ” .Thêm vào đó, Mị còn bị còn bị A Sử đánh đập tàn ác, thô bạo. Có lẽ, đọc hàng loạt tác phẩm người đọc sẽ không thể nào hoàn toàn có thể quên được những trận đòn roi đến rợn người mà Mị đã phải gánh chịu. Không chỉ bị bóc lột về mặt thể xác, Mị còn bị hành hạ về mặt ý thức. Sống trong nhà Pá Tra, Mị “ sống lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa ”, Mị tị tê liệt về mặt ý thức, sống vô cảm và lặng lẽ. Hình như giờ đây Mị đã bị tê liệt trọn vẹn về mặt niềm tin, sống không chút hy vọng, không mảy may sức sống .Nhưng rồi, trong những ngày Tết đến ở Hồng Ngài, trong đêm tình mùa xuân ấy, sức sống trong Mị đã lần nữa trỗi dậy can đảm và mạnh mẽ trong cô. Hồng Ngài những ngày Tết đến, xuân về thật đẹp và đặc biệt quan trọng là âm thanh tiếng sáo gọi bạn đi chơi trong đêm tình mùa xuân mới thật tuyệt biết bao. Tiếng sáo ấy là âm thanh đặc trưng nơi núi rừng Tây Bắc vào mùa xuân, nó là tiếng gọi của tình yêu, tiếng gọi của niềm hạnh phúc và để rồi, tiếng sáo dìu dặt, thiết tha ấy đã thấu rọi, xuyên qua tâm hồn vốn đã bị ngừng hoạt động bấy lâu nay ở Mị để đồng vọng với khát vọng tình yêu, khát vọng sống đang trỗi dậy trong cô. Mị đã có những hành vi tiên phong, báo hiệu cho sự trỗi dậy của sức sống trong Mị .Nếu như trước đây, Mị “ sống lùi lũi như con rùa trong xó cửa ” thì ngày hôm nay, Mị đã nhẩm thầm lời bài hát, “ những lời thủ thỉ ấy như những lời thủ thỉ của mùa xuân ”, nó chính là động lực, là nguồn cội để rồi cuộc sống Mị từ đây bước sang một trang mới. Rồi Mị uống rượu – “ uống ừng ực từng bát ” – có vẻ như Mị muốn uống để quên đi hết bao sầu muộn, bao tức giận, khổ đau trong những tháng ngày đã qua. Những ý niệm về thời hạn từ từ sống lại trong Mị, cô nhớ về những kỉ niệm thời trẻ và sống với hiện tại của chính mình. “ Mị thấy mình phơi phới trở lại, Mị vẫn còn trẻ lắm ”, Mị muốn được đi chơi mùa xuân .Như vậy, đến đây, sức sống, khát khao sống trong Mị đã trỗi dậy nhưng rồi sự Open của A Sử đã buộc Mị không hề thực thi khát khao đi chơi trong đêm tình mùa xuân của mình. A Sử trói đứng Mị, đánh đập Mị tuy nhiên A Sử chỉ trói được thể xác của Mị chứ không thể nào trói buộc được tâm hồn, khao khát của cô. Hình như, Mị đã quên mất việc mình bị trói đứng, quên đi nỗi đau về mặt thể xác để tâm hồn Mị vẫn hòa cùng với tiếng sáo của những game show. Như vậy, sức sống mãnh liệt trong Mị đã trỗi dậy, vượt qua cả nỗi đau về mặt thể xác .Đặc biệt, sự hồi sinh của Mị bộc lộ rõ nét qua việc Mị cắt dây cởi trói cho A Phủ. Thoạt đầu, khi nhìn thấy A Phủ bị trói đứng, Mị vẫn thản nhiên ngồi sưởi tay bên nhà bếp lửa. Mị thản nhiên, dửng dưng cũng đúng thôi bởi với Mị nói riêng và với những người trong nhà thống lí Pá Tra nói chung, việc một con người bị trói đứng đâu có gì là lạ, là khác thường đâu. Nhưng rồi, Mị đã trọn vẹn đổi khác khi nhìn thấy giọt nước mắt của A Phủ, giọt nước mắt ấy đã một lần nữa thức tỉnh sức sống trong Mị, thức tỉnh tình thương người và thương mình ở cô. Để rồi, Mị nảy ra dự tính cứu A Phủ, nhưng rồi Mị lại thấy sợ .Tuy nhiên, lòng thương người, thương mình và khát khao sống trong Mị đã lớn hơn tổng thể, thắng lợi mọi nỗi sợ hãi để Mị đi đến quyết định hành động cắt dây cởi trói cho A Phủ rồi Mị cùng A Phủ chạy trốn khỏi Hồng Ngài. Hành động ấy của Mị đã chứng tỏ quy trình hồi sinh của Mị, Mị đã trở lại là chính mình với một khát vọng sống mãnh liệt .Cùng với Mị, trong tác phẩm, Tô Hoài đã thiết kế xây dựng thành công xuất sắc số phận nhân vật A Phủ. Từ nhỏ, A Phủ đã mồ côi cha mẹ, sống và lớn lên trong tình yêu thương, sự che chở, đùm bọc của dân làng. Lớn lên, A Phủ trở thành chàng trai khỏe mạnh “ A Phủ khỏe, chạy nhanh như con ngựa, con gái trong làng nhiều người mê ”. Không chỉ khỏe mạnh mà A Phủ còn là người nhanh gọn, việc gì cũng biết làm, lúc còn bé, đi làm cho nhà người, chẳng mấy chốc mà A Phủ “ biết đúc lưỡi cày, biết đục cuốc, lại cày giỏi và đi săn bò tót rất bạo ”, rồi đến lúc phải đi ở cho nhà Pá Tra, A Phủ càng chứng tỏ được sức lực lao động của mình “ đốt rừng, cày nương, cuốc nương, săn bò tót, bẫy hổ, chăn bò, chăn ngựa, quanh năm một thân một mình dạt dẹo rong ruổi ngoài gò nương gò rừng ”. Đồng thời, A Phủ là người có tính cách gan bướng, can đảm và mạnh mẽ, bị bắt xuống đồng thấp lại trốn lên đồng cao .Số phận của A Phủ cũng giống như Mị, đều phải trở thành người ở gạt nợ nhà thống lí Pá Tra. A Phủ trở thành người ở để gạt nợ chỉ vì A Phủ đánh con quan và thua trong một vụ kiện đầy bất công, phi lí. Thêm vào đó, khi trở thành người ở gạt nợ, A Phủ còn không có giá trị bằng một con bò, chỉ vì làm mất một con bò của nhà thống lí mà A Phủ bị trói đứng, bị hành hạ về mặt thể xác. Và rồi, trong chính lần bị trói đứng ấy, A Phủ đã gặp Mị và được Mị cắt dây cởi trói rồi cả hai cùng nhau chạy trốn khỏi Hồng Ngài .
Tóm lại, với ngòi bút trần thuật hấp dẫn, độc đáo, vốn từ vựng phong phú và sắc sảo, Vợ chồng A Phủ đã dựng lại một cách chân thực và sâu sắc số phận của hai nhân vật Mị và A Phủ. Đồng thời, qua số phận hai nhân vật cũng cho chúng ta thấy rõ giá trị hiện thực của tác phẩm về cuộc sống và số phận bi đát của những người lao động miền núi và về bộ mặt tàn ác của giai cấp thống trị. Thêm vào đó nó cũng cho ta thấy chiều sâu nhân đạo của tác phẩm, đó chính là lời ngợi ca, trận trọng những giá trị, khát vọng sống tốt đẹp của con người và lời lên án, tố cáo sự tàn ác, vô nhân tính của giai cấp thống trị.
(Nguồn: Lớp Văn thầy Nhật)
IV. Một số bài văn hay khác phân tích Vợ chồng A Phủ
1. Phân tích Vợ chồng A Phủ bài số 1
Tô Hoài là một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của văn học hiện đại Việt Nam đồng thời là một tấm gương cho con người về sức sáng tạo. Cách kể chuyện của Tô Hoài có sức hấp dẫn riêng ở lối kể hóm hỉnh với lời văn giản dị tinh tế mà giàu chất thơ. Trong đó, “Vợ chồng A Phủ” là một trong những tác phẩm ghi lại tên tuổi cũng như dấu ấn văn xuôi của nhà văn Tô Hoài.
“Vợ chồng A Phủ’’ được rút ra trong tập “Tây Bắc” kể về cuộc sống của Mị và A Phủ trong nhà thống lý Pá Tra làm nô lệ. Mị trở thành dâu nhà thống lý, phải sống một cuộc sống không giống con người. Ở đó, Mị không chỉ bị giam cầm về thể xác mà còn bị giam cầm cả về tâm hồn của mình. Mị xuất hiện trong lời kể của nhà văn Tô Hoài trong khung cảnh của cuộc sống giàu sang nhưng lại đối lập với tâm thế bên trong con người Mị là mặt buồn rười rượi.
Dưới ngòi bút của Tô Hoài gieo vào lòng người đọc những cảm hứng mãnh liệt về số phận con người mà đơn cử là nhân vật Mị. Sự Open của Mị giúp người đọc tưởng tượng ra số phận của những kiếp người lao động dưới ách thống trị của bọn phong kiến chúa đất .Bằng cấu trúc hồi tưởng, trần thuật ở hiện tại sau đó ngược về quá khứ Tô Hoài tạo được những dấu ấn cá thể riêng qua cách kể chuyện đầy linh động của mình. Trước khi về làm dâu nhà thống lý Pá Tra Mị là một cô gái xinh đẹp, nết na, có tài thổi sáo. Đặc biệt, Mị còn là cô gái rất giàu lòng tự trọng yêu đời và tràn trề sự sống, luôn muốn làm chủ và muốn tự định đoạt cuộc sống của mình. Mị trở thành nỗi niềm ao ước của nhiều trai bản trong làng .Thế nhưng cuộc sống lại xô đẩy Mị, trái lại với toàn bộ những gì mà cô mong ước. Chỉ vì muốn giúp cha mẹ trả món nợ truyền kiếp mà Mị bỗng dưng trở thành dâu nhà họ Lý kia. Bị ràng buộc về món nợ Mị còn bị ràng buộc cả về những tập tục hôn nhân gia đình cổ hủ. Chồng chất những đau khổ cho cô gái trước kia từng ao ước có một đời sống do mình định đoạt. Chỉ đến đây thôi người ta đã nhìn thấy cái xã hội mà bọn lang đạo, phong kiến chúa đất miền núi đã bóc lột sức lực lao động, tước đi quyền tự do của biết bao nhiêu số phận người lao động nghèo. Ba tiếng “ dâu gạt nợ ” như hé mở cho người đọc một đời sống chồng chất những đau thương, những thảm kịch mà Mị đang phải gánh chịu .Khi sống đời sống làm dâu trong nhà thống Lý, Mị phải chịu những đau khổ về thể xác. Mị bị bóc lột sức lao động hung tàn, Mị phải thao tác suốt ngày đêm, hết ngày này qua ngày khác, tháng này qua tháng khác. Mị bị cột chặt trong vòng vây của việc làm. Dưới ngòi bút kể của nhà văn Tô Hoài, Mị hiện lên như một công cụ biết nói, một cỗ máy thao tác trong nhà thống Lý. Để rồi đã hơn một lần Mị thổn thức mình không bằng con trâu con ngựa .Cuộc sống của Mị không giống như đời sống của con người, Mị đang dần bị vật hóa. Không chỉ vậy Mị còn bị A Sử – chồng của mình đánh đập, hành hạ một cách vô lý. Đỉnh điểm trong đêm tình mùa xuân khi Mị muốn đi chơi nhưng lại bị A Sử trói đứng vào cột. Tô Hoài đứng dưới vị trí là một người ngoài cuộc như quay lại những thước phim mà ông tỉ mỉ thu được .Tô Hoài miêu tả tỉ mỉ những hành vi hung tàn của A Sử lại càng lột tả hết được thực chất tàn tệ, phi nhân tính của giai cấp thống trị mà A Sử là một đại diện thay mặt tiêu biểu vượt trội hơn khi nào hết. Do vậy, qua đây mà ngòi bút của Tô Hoài có sức tố cáo nóng bức. Thêm nữa, đời sống của Mị còn bị trói buộc và đày đọa cả về mặt niềm tin. Mị bị ngăn cách với quốc tế bên ngoài, mất đi ý niệm về thời hạn, bị tước đi toàn bộ quyền làm người, quyền được sống, được tiếp xúc với bên ngoài .Mị đã trọn vẹn bị vật hóa, bị khống chế bởi thế lực và sức mạnh của thần quyền. Đến đây thôi, hình ảnh Mị hiện lên chồng chất những đau thương và thảm kịch mà qua đó Mị là một hiện thân cho người phụ nữ miền núi, người dân lao động dưới ách thống trị của bọn lãnh chúa .Tiếp đến trong đêm tình mùa xuân cũng là thời gian sức sống tiềm tàng trong Mị trỗi dậy. Âm thanh tiếng sáo gọi dậy khát khao yêu đương trong Mị lâu nay. Nó gọi dậy tiếng lòng, tiếng hát từ trong sâu thẳm Mị. Để rồi cũng gọi dậy khát khao yêu đương, niềm hạnh phúc, tuổi trẻ và thức tỉnh quyền sống con người bên trong Mị. Tô Hoài đã sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật độc thoại nội tâm, lách sâu ngòi bút của mình vào đời sống tâm hồn miêu tả Mị. Nhà văn miêu tả cụ thể từng hành vi “ uống từng ngụm rượu ” cho đến sự đổi khác trong tâm trạng của Mị để thấy rằng con người kia đang muốn làm chủ số phận của mình, muốn vượt lên số phận của chính mình .Sau đêm tình mùa xuân làm mưa làm gió không thành, Mị liên tục quay trở lại câm lặng như xưa, liên tục việc làm khổ sai làm tê liệt ý thức của con người, đánh đập, hành hạ làm tê liệt ý thức phẩm giá, cầm tù làm tê liệt những nhu yếu sống cơ bản của con người và bóng ma thần quyền đã hủy hoại đi ý thức phản kháng của con người. Và chính điều đó lại là nghị lực cho Mị trong đêm đông cứu A Phủ, thoát khỏi đời sống mà Mị và A Phủ không được sống làm con người. Những đổi khác trong tính cách và tâm ý của Mị đều được nhà văn Tô Hoài làm rõ tạo nên những giật mình cho người đọc .Sức sống tiềm tàng của Mị được miêu tả trong đoạn văn Mị cứu A Phủ cho thấy hiện thân của sức sống tiềm tàng của nhân dân lao động miền núi phía Bắc. Nhà văn không chỉ miêu tả đồng cảm số phận nhân vật mà còn như hé mở cho họ một lối giải thoát từ đau khổ, đáng thương đến tự do và làm chủ đời sống của mình. Qua đó, nhà văn ca tụng sức mạnh của Đảng, cách mạng giúp con người được làm chủ đời sống của mình .
2. Phân tích Vợ chồng A Phủ bài số 2
Mị là nhân vật trung tâm trong truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” mà nhà văn Tô Hoài đã giành nhiều tài năng và tâm huyết để xây dựng. Truyện được trích từ tập “Truyện Tây Bắc” (1953) của Tô Hoài. Trong chuyến đi cùng bộ đội vào giải phóng miền Tây Bắc (1952), Tô Hoài đã có dịp sống, cùng ăn, cùng ở với đồng bào các dân tộc miền núi, chính điều đó đã giúp Tô Hoài tìm được cảm hứng để viết truyện này.
Tô Hoài thành công xuất sắc trong “ Vợ chồng A Phủ ” không chỉ do vốn sống, tình cảm sống của mình mà còn là do năng lực thẩm mỹ và nghệ thuật cùa một cây bút tài hoa. Trong “ Vợ chồng A Phủ ”, Tô Hoài đã sử dụng nhiều giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật, trong đó điển hình nổi bật và đáng chú ý quan tâm nhất là giải pháp phân tích tâm ý và hành vi của Mị trong từng chặng đường đời. Điểm thẩm mỹ và nghệ thuật ấy thật sự phát sáng và thăng hoa trong đoạn văn miêu tả tâm ý và hành vi của nhân vật Mị trong đêm mùa đông cứu A Phủ. Qua đó ta thấy được giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm .Trong tác phẩm này, điều gây cho bạn đọc ấn tượng nhất đó chính là hình ảnh của cô gái “ dù làm bất kỳ việc gì, cô ta cũng cúi mặt, mắt buồn rười rượi ”. Đó là tâm ý của một con người cam chịu, buông xuôi trước số phận, thực trạng sống đen tối đầy thảm kịch. Sở dĩ Mị có nét tính cách ấy là do đời sống hôn nhân gia đình cưỡng bức giữa Mị và A Sử. Mị không được lấy người mình yêu mà phải ăn đời ở kiếp với một người mà mình sợ hãi, lạnh nhạt. Một nguyên do nữa chính là do uy quyền, thần quyền, đồng tiền của nhà thống lý Pá Tra đã biến Mị thành một đứa con dâu gạt nợ .Mang tiếng là con dâu của một người giàu sang nhất vùng, nhưng thật sự Mị chỉ là một kẻ nô lệ không hơn không kém. Điều đó làm Mị đau khổ, Mị khóc ròng rã mấy tháng trời và từng có dự tính ăn nắm lá ngón kết thúc cuộc sống mình. Thế nhưng “ sống lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi ”. Chính do đó Mị đã buông xuôi trước số phận đen tối của mình, trái tim của Mị dần chai sạn và mất đi nhịp đập tự nhiên của nó. Song song với nét tính cách đó lại là tâm trạng của một người yêu đời, yêu đời sống, mong ước thoát khỏi thực trạng sống đen tối, đầy thảm kịch. Điều đó đã được bộc lộ trong đêm mùa xuân .Trong đêm mùa xuân ấy, tâm trạng của Mị tăng trưởng theo những cung bậc tình cảm khác nhau, cung bậc sau cao hơn cung bậc trước. Ban đầu, Mị nghe tiếng sáo Mèo quen thuộc, Mị nhẩm thầm bài hát người đang thổi, rồi Mị uống rượu và nhớ lại kỷ niệm đẹp thời thời xưa … Mị ý thức được về bản thân và về cuộc sống rồi Mị muốn đi chơi. Nhưng sợi dây thô bạo của A Sử đã trói đứng Mị vào cột .Thế nhưng sợi dây ấy chỉ hoàn toàn có thể “ trói ” được thân xác Mị chứ không hề “ trói ” được tâm hồn của một cô gái đang hòa nhập với mùa xuân, với cuộc sống. Đêm ấy thật là một đêm có ý nghĩa với Mị. Đó là đêm cô thực sự sống cho riêng mình sau hàng ngàn đêm cô sống vật vờ như một cái xác không hồn. Đó là một đêm cô vượt lên uy quyền và đấm đá bạo lực đế sống theo tiếng gọi trái tim mình .Sau đêm mùa xuân ấy, Mị lại liên tục sống kiếp đời trâu ngựa. Thế nhưng viết về yếu tố này, Tô Hoài chứng minh và khẳng định : cái khổ cái nhục mà Mị gánh chịu như lớp tro tàn phủ khuất che lấp sức sống tiềm tàng trong lòng Mị. Và chỉ cần có một luồng gió mạnh đủ sức thổi đi lớp tro buồn nguội lạnh ấy thì đốm lửa ấy sẽ phát cháy và giúp Mị vượt qua đời sống đen tối của mình. Giá trị nhân đạo của tác phẩm ngời lên ở chỗ đó .Và sau cuối, luồng gió ấy cũng đến. Đó chính là những đêm mùa đông dài và buồn trên núi rừng Tây Bắc đang về. Mùa đông rét buốt như cắt da cắt thịt, do đó đêm nào Mị cũng ra bên ngoài nhà bếp lửa để thổi lửa hơ tay. Trong những đêm đó Mị gặp A Phủ đang bị trói đứng chờ chết giữa trời giá rét. Thế nhưng Mị vẫn thản nhiên thổi lửa hơ tay “ Dù A Phủ là cái xác chết đứng đó cũng thế thôi ” .Tại sao Mị lại lãnh cảm, lãnh đạm trước vấn đề ấy ? Phải chăng việc trói người đến chết là một việc làm thông thường ở nhà thống lý Pá Tra và ai cũng quen với điều đó nên chẳng ai chăm sóc đến. Hay bởi Mị “ sống lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi ” nên Mị lãnh đạm, lạnh nhạt trước nỗi đau khổ của người khác .Một đêm nữa lại đến, lúc đó mọi người trong nhà đã ngủ yên cả rồi, Mị lại thức dậy đến nhà bếp đốt lửa lên để hơ tay. Lửa cháy sáng, “ Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở, một dòng nước mắt lấp lánh lung linh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại ”. Đó là dòng nước mắt của một kẻ nô lệ khi phải đương đầu với cái chết đến rất gần. Chính “ dòng nước mắt lấp lánh lung linh ấy ” đã làm tan chảy lớp băng giá lạnh trong lòng Mị. Lòng Mị chợt bồi hồi trước một người, trùng cảnh ngộ .Đêm mùa xuân trước Mị cũng bị A Sử trói đứng thế kia, có nhiều lần khóc nước mắt rơi xuống miệng, xuống cổ không lau đi được. Mị chợt nhận ra người ấy giống mình về cảnh ngộ, mà những người cùng cảnh ngộ rất dễ cảm thông cho nhau. Mị nhớ lại những chuyện thật kinh khủng lúc trước kia, “ chúng nó bắt trói đến chết người đàn bà ngày trước cũng ở trong cái nhà này ” .Lý trí giúp Mị nhận ra “ Chúng nó thật gian ác ”. Việc trói người đến chết còn ác hơn cả thú dữ trong rừng. Chỉ vì bị hổ ăn mất một con bò mà một người người trẻ tuổi khỏe mạnh, siêng năng, say sưa với cuộc sống đã phải lấy mạng mình thay cho nó. Bọn thống trị coi sinh mạng của A Phủ không bằng một con vật. Và dẫu ai phạm tội như A Phủ cũng bị xử phạt như thế mà thôi .Nhớ đến những chuyện ngày trước, trở lại với hiện tại, Mị đau khổ cay đắng cho thân phận của mình : “ Ta là thân đàn bà chúng nó đẵ bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết chờ ngày rũ xương ở đây thôi ”. Nghĩ về mình, Mị lại nghĩ đến A Phủ “ có chừng này, chỉ đêm nay thôi là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết. Người kia việc gì mà phải chết như vậy. A Phủ …. Mị phảng phất nghĩ như vậy ” .Thật sự, chẳng có lí do gì mà bọn thống lí Pá Tra bắt A Phủ phải chết vì cái tội để mất một con bò ! Trong đầu Mị tự nhiên nghĩ đến cảnh A Phủ bỏ trốn và chính Mị sẽ là người chết thay cho A Phủ trên cái cột tưởng tượng đó. Thế nhưng, Mị vẫn không thấy sợ, sự suy tưởng của Mị là có cơ sở của nó. Cha con Pá Tra đã biến Mị từ một con người yêu đời, yêu đời sống, tài hoa cần mẫn, hiếu thảo, tha thiết với tình yêu thành một con dâu gạt nợ, một kẻ nô lệ đúng nghĩa, chúng đã gian ác khi trói một người đàn bà ngày trước đến chết thì chẳng lẽ chúng lại không đối xử với Mị như vậy ư ?Như vậy, tận mắt chứng kiến “ dòng nước mắt lấp lánh lung linh ” của A Phủ, tâm trạng của Mị diễn biến phức tạp. Mị thông cảm với người cùng cảnh ngộ, Mị nhớ đến chuyện người đàn bà ngày trước, lí trí giúp Mị nhận ra bọn lãnh chúa phong kiến thật gian ác, Mị xót xa trước số phận của mình rồi Mị lại nghĩ đến A Phủ ; sau đó Mị lại tưởng tượng đến cái cảnh mình bị trói đứng … Một loạt nét tâm lí ấy thôi thúc Mị đến với hành vi : dùng dao cắt lúa rút dây mây cởi trói cho A Phủ. Đó là một việc làm táo bạo và rất là nguy khốn nhưng nó tương thích với nét tâm lí của Mị trong đêm mùa đông này .Sau khi cắt dây cởi trói cho A Phủ, Mị cũng không ngờ mình dám làm một chuyện động trời đến vậy. Mị thì thào lên một tiếng “ đi ngay ” rồi Mị nghẹn lại. A Phủ vùng chạy đi, còn Mị vẫn đứng lặng trong bóng tối. Ta hoàn toàn có thể tưởng tượng được nét tâm lí bộn bề trăm mối của Mị lúc này. Lòng Mị rối bời với trăm câu hỏi : Vụt chạy theo A Phủ hay ở đây chờ chết ? Thế là ở đầu cuối sức sống tiềm tàng đã thôi thúc Mị phải sống và Mị vụt chạy theo A Phủ. Trời tối lắm nhưng Mị vẫn băng đi. Bước chân của Mị như đạp đổ uy quyền, thần quyền của bọn lãnh chúa phong kiến đương thời đã đè nặng tâm hồn Mị suốt bao nhiêu năm qua .Mị đuổi kịp A Phủ và nói lời tiên phong Mị nói với A Phủ sau bao nhiêu năm câm nín : “ A Phủ. Cho tôi đi ! Ở đây thì chết mất ”. Đó là lời nói khao khát sống và khát khao tự do của nhân vật Mị. Câu nói ấy tiềm ẩn biết bao tình cảm và làm quặn đau trái tim bạn đọc. Đó chính là nguyên do – hệ quả của việc Mị cắt đứt sợi dây vô hình dung ràng buộc cuộc sống của mình. Thế là Mị và A Phủ dìu nhau chạy xuống dốc núi .Hai người đã rời bỏ Hồng Ngài – một nơi mà những kỉ niệm đẹp so với họ quá ít, còn nỗi buồn đau, tủi nhục thì chồng chất không sao kể xiết. Hai người rời bỏ Hồng Ngài và đến Phiềng Sa, nhưng những ngày phía trước ra làm sao họ cũng chưa biết đến …Rõ ràng, trong đêm mùa đông này, sức sống tiềm tàng đóng một vai trò rất là quan trọng. Chính nó đã giúp Mị vượt lên trên số phận đen tối của mình. Mị cứu A Phủ cũng đồng nghĩa tương quan với việc Mị tự cứu lấy bản thân mình. Qua đoạn trích trên, Tô Hoài đã ca tụng những phẩm chất xinh xắn của người phụ nữ miền núi nói riêng và những người phụ nự Nước Ta nói chung. Tô Hoài đã rất cảm thông và xót thương cho số phận hẩm hiu, không lối thoát của Mị. Thế nhưng bằng một trái tim nhạy cảm và chan chứa yêu thương, Tô Hoài đã phát hiện và ngợi ca đốm lửa còn sót lại trong trái tim Mị. Tư tưởng nhân đạo của nhà văn sáng lên ở đó .Đồng thời qua tác phẩm, Tô Hoài cũng đã khẳng định chắc chắn được chân lí muôn đời : ở đâu có áp bức bất công thì ở đó có sự đấu tranh để chống lại nó dù đó là sự vùng lên một cách tự phát như Mị. Quả thật, tác phẩm này giúp ta hiểu được nhiều điều trong đời sống. Với truyện ngắn “ Vợ chồng A Phủ ” nói riêng và tập “ Truyện Tây Bắc ” nói chung, ta hiểu vì sao Tô Hoài lại thành công xuất sắc trong thể loại truyện ngắn đến như vậy .Nét phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ : sắc tố dân tộc bản địa đậm đà chất thơ chất trữ tình thấm đượm, ngôn từ lời văn giàu tính tạo hình đã quy tụ và phát sáng trong truyện ngắn này. Tác phẩm “ Truyện Tây Bắc ” xứng danh với giải nhất truyện ngắn – phần thưởng do Hội nghệ sĩ Nước Ta trao tặng năm 1954 – 1955. Và “ Vợ chồng A Phủ ” thực sự để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng bạn đọc bởi những giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ, giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của nó. Truyện ngắn này quả là một truyện ngắn tiêu biểu vượt trội cho phong thái Tô Hoài .
Đối với riêng em, truyện “Vợ chồng A Phủ” giúp em cảm thông sâu sắc trước nỗi khổ của người phụ nữ trong xã hội phong kiến miền núi, từ đó giúp em ngày càng trân trọng khát vọng của họ hơn. Đây quả là một tác phẩm văn chương đích thực bởi nó đã góp phần nhân đạo hóa tâm hồn bạn đọc như Nam Cao đã quan niệm trong truyện ngắn “Đời thừa”.
3. Phân tích Vợ chồng A Phủ bài số 3:
Tô Hoài là một ngôi sao 5 cánh rất sáng trong nền văn học Nước Ta, ông sáng tác từ rất sớm và được dư luận chú ý quan tâm ngay từ những tác phẩm đầu tay. Bằng sự hiểu biết sâu rộng nhiều nghành và vốn sống đa dạng chủng loại về phong tục, tập quán của nhiều dân tộc bản địa ở nhiều vùng miền khác nhau trên quốc gia nên sáng tác của Tô Hoài thiên về miêu tả những tình cảnh của đời thường. Tác phẩm của Tô Hoài luôn mê hoặc người đọc bởi lối kể chuyện hóm hỉnh, sinh động, bởi vốn từ vựng phong phú lạ lùng. Năm 1996, Tô Hoài được Nhà nước khuyến mãi ngay Trao Giải Hồ Chí Minh về văn học và thẩm mỹ và nghệ thuật .
Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ sáng tác năm 1952, in trong tập Truyện Tây Bắc (1953), được tặng giải Nhất – giải thưởng Hội Văn nghệ Việt Nam 1954 – 1955. Đây là tác phẩm mang lại nhiều thành công cho nhà văn Tô Hoài, để lại nhiều ấn tượng rất lớn trong lòng bạn đọc. Tác phẩm đặc biệt lôi cuốn, hấp dẫn nhờ lời văn giản dị, mộc mạc, am hiểu văn hóa dân tộc, và điểm cốt lõi là nêu bật được giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc. Qua đó cũng nói lên quá trình đến với cách mạng, con đường mở ra tự do hạnh phúc của những số phận đau khổ.
Tác phẩm Vợ chồng A Phủ kể về hai cuộc sống, hai số phận đó là Mị và A Phủ. Mị – một cô gái xinh đẹp bị bắt về làm con dâu trừ nợ nhà Thống lý Pá tra, cuộc sống cô tăm tối và đau khổ từ đó. A Phủ vì dám đánh con quan A Sử khi A Sử phá game show của đám trai làng trong ngày hội mùa xuân, từ đó A Phủ bị phạt vạ và phải làm nô lệ không công nhà Thống lý. Hai cuộc sống đau khổ gặp nhau, trong đêm mùa đông lạnh buốt Mị đã cắt dây cứu A Phủ bỏ trốn, tìm đến Phiềng Sa, họ thành vợ chồng và tìm đến với cách mạng. Câu truyện hiện lên với đầy chân thực, mộc mạc nhưng cũng lồng ghép vào đó là tinh thần nhân đạo thâm thúy của tác giả gửi gắm .Ngay đầu tác phẩm nhà văn Tô Hoài đã đưa một hình ảnh đơn giản và giản dị, chân thực nhưng lại có sức ám ảnh rất lớn so với bạn đọc. Hình ảnh “ ai ở xa về, có việc vào nhà thống lý Pá Tra thường trông thấy có một cô gái ngồi quay sợi gai bên tầng đá trước cửa, cạnh tầu ngựa ”. Hình ảnh cô gái ấy là Mị, một cô gái hiền hậu, xinh đẹp, là vợ A Sử con trai Thống Lý Pá Tra. Cuộc đời Mị trải qua rất nhiều đau khổ khi phải sống tại ngôi nhà ấy, vô hồn trong bể khổ .Cuộc đời Mị hiện lên từ từ qua những trang văn đầy hiện thực những cũng đầy xúc cảm bằng ngòi bút tài hoa của tác giả. Mị là một cô gái xinh đẹp, khỏe mạnh, nhưng vì nhà nghèo cô đã bị bắt về nhà Thống Lý Pá Tra làm vợ A Sử, nói đúng nghĩa cô phải làm con dâu gạt nợ. Lúc đầu, bằng con mắt ngây thơ, trong sáng, bằng sự nhiệt tình của tuổi trẻ Mị đã khuyên cha, “ con biết cuốc nương, làm ngô, con sẽ cuốc tương, làm ngô trả nợ thay cha, cha đừng bán con cho nhà Thống Lý ” .Tuy nhiên, cái xã hội ngày ấy, đồng bào dân tộc bản địa ta bị áp bức bởi bọn chúa đất ức hiếp người dân vô tội, và cho vay nặng lãi chính là thủ đoạn đầy thâm độc, ép con người ta tới bước đường cùng. “ Ông lão nhớ câu nói của thống lý dạo trước ; cho con gái về nhà thống lý thì trừ được nợ. Thế là cha mẹ ăn bạc nhà giàu kiếp trước, giờ đây người ta bắt con trừ nợ. Không làm thế nào khác được rồi ”. Mị bị bắt làm con dâu gạt nợ nhà Thống lý, thực sự khó thoát khỏi số kiếp đau khổ. Sự giằng buộc bởi sự thâm ác của chính sách cũ nhưng thêm vào đó cũng có một phần của hủ tục, phong tục xưa cũ còn lưu lại, Mị còn bị buộc chặt hơn với cái số phận con dâu trừ nợ vì “ đã trình ma ” ở nhà Thống Lý sống làm người của nhà Thống Lý chết cũng làm ma nhà Thống Lý Pá Tra .Cuộc sống ấy đã khiến cô nghĩ đến cái chết “ Một hôm, Mị trốn về nhà, hai tròng mắt còn đỏ hoe. Trông thấy bố, Mị quỳ, úp mặt xuống đất, nức nở. Bố Mị cũng khóc, đoán biết lòng con gái ” .” Mày về chào lậy tao để mày đi chết đấy à ? Mày chết nhưng nợ tao vẫn còn quan lại bắt trả nợ. Mày chết rồi, không lấy ai làm nương ngô, trả được nợ, tao thì ốm yếu quá rồi. Không được, con ơi ! ”. Sự thật vẫn mãi là thực sự, đã xảy ra thực sự khó mà biến hóa, Mị đau khổ tìm đến cái chết, một sự giải thoát đầy xấu đi, bế tắc. Thế nhưng cuộc sống khéo đùa giỡn, Mị không hề chết, Mị thương cha mà không hề chết. Cha cô đã già, cô chết đi ông cũng sẽ đau lòng gấp bội, nhưng chết đâu phải đã hết, nợ vẫn còn đó, sự ác nghiệt vẫn còn đó, cái chết ấy đâu đổi khác được gì. Mị vứt nắm là ngón xuống đất, cô chỉ biết khóc, giọt nước mắt trong vô vọng. Những chuỗi ngày đau khổ sẽ mãi lê dài từ đó .Từ đó trở đi, đời sống của Mị đều như người không hồn, lầm lũi, khó khăn vất vả, nói là con dâu nhà nhiều đất, nhiều thuốc phiện nhất vùng nhưng Mị phải lao động như người hầu, không có thời hạn nghỉ ngơi. Năm nào cũng vậy, làm những việc làm giống nhau, “ tước đay, bẻ bắp ”, cứ lặp đi, lặp lại tẻ nhạt, căng thẳng mệt mỏi. Cuộc sống của cô gái xinh đẹp ngày nào giờ chỉ một màu u ám và đen tối. Căn phòng của Mị không có đủ ánh sáng, nhìn ra cái ô cửa nhỏ “ chỉ một màu mờ mờ trắng trắng không rõ ”, đầy tù túng, vây hãm. Mị còn tự nhủ đời sống của mình còn không bằng con trâu, không bằng con ngựa .Cuộc sống cứ trôi đi, trôi đi, những xác không hồn ấy phải trải qua những nỗi đau khó tả, nỗi đau thể xác khi phải thao tác như trâu ngựa, nhưng nỗi đau ấy đâu thể bằng nỗi đau trong tim, nỗi đau của người con gái mất đi niềm hạnh phúc, mất đi hy vọng “ Ở lâu trong cái khổ Mị đã quen khổ rồi ”. Rồi đêm tình mùa xuân lại đến, mùa xuân, mùa của yêu thương, mùa của muôn hoa khoe sắc, trai gái hẹn hò. Tiếng sáo lay động lòng người .” Mày có con trai con gáiMày đi nươngTa không có con trai con gáiTa đi tìm tình nhân “Tiếng sáo gọi bạn tha thiết, khiến Mị nghĩ đến những ngày tháng đã qua, Mị thổi sáo rất hay, thổi lá cũng hay như thổi sáo, rồi chợt bừng lên bao tâm lý “ Mị còn trẻ, Mị vẫn muốn đi chơi ”. Đâu phải rằng ở lâu trong cái khổ mà con người mãi phải tăm tối. Mị cũng đã bùng lên một tia sáng nhỏ trong lòng, Mị như phơi phới trở lại, diễn biến tâm trạng nhân vật có sự đổi khác. Nhà văn Tô Hoài đã rất khôn khéo đưa những chi tiết cụ thể tả thực, nhẹ nhàng nhưng sôi động để diễn đạt tâm ý nhân vật. “ Mị đứng dậy sắn ít mỡ bỏ vào ống dầu cho sáng, … rồi lấy cái váy hoa … ” .Trong một phút tâm lý cô đã muốn vượt khỏi cái âm ti, vượt ra ngoài căn phòng tối tăm để đến với đời sống ngoài kia. Không khí sinh động, đêm tình đầy mong ước đáng ra Mị phải được hưởng, đã rất lâu, rất lâu Mị không được sống lại cảm xúc ấy. Quả thực, ngòi bút của nhà văn đã luồn lách rất sâu vào tâm ý nhân vật của mình mới hoàn toàn có thể lột tả cho bạn đọc thấy rõ được một tâm hồn đang trỗi dậy .Trong lúc Mị muốn được giải thoát, chỉ là một đêm thôi, một đêm như bao người khác “ người ta cũng có vợ có chồng, người ta cũng được đi chơi, đằng này Mị và A Sử không có lòng với nhau mà vẫn phải sống với nhau ”. Một tâm lý đầy sự phản kháng đã hiện lên, tuy nhiên trong lúc ấy Mị đã bị A Sử chặn lại. Bằng bản tính thâm độc của con quan chúa đất, hắn trói Mị vào cột, thậm chí còn còn cuốn tóc mị một cách dã man khiến Mị không sao cử động được. Suy nghĩ đã bị vùi tắt, nước mắt chảy xuống trong đau đớn cả về thể xác lẫn tâm hồn, phải nói gì đây khi đời sống là vậy, khi bọn gian ác vẫn còn thì bao số phận, bao con người vẫn bị vùi lấp vào đau khổ. Mị chỉ còn nghe thấy tiếng ngựa đạp vách, ánh sáng đèn dầu bị A Sử dập tắt, còn lại chỉ một khe hở le lói yếu ớt. Hiện thực hiện lên đầy trần trụi, tố cáo sự gian ác của bọn thống trị thời đó nhưng cũng đầy thương cảm so với nhân vật Mị .Cũng trong đêm tình mùa xuân ấy, nhân vật A Phủ Open. Một chàng trai khỏe mạnh, dũng mãnh đã dám đánh A Sử khi hắn phá vỡ cuộc vui của đám trai làng tìm bạn. Vì đánh A Sử nên số phận của A Phủ cũng bị rơi vào nhà Thống Lý Pá Tra, cái âm ti trần gian đã đẩy con người ta đến cái bế tắc cùng cực có vẻ như chỉ nghĩ đến cái chết mới hoàn toàn có thể giải thoát. Sau đêm đánh A Sử trọng thương, A Phủ bị người nhà Thống Lý phạt rất nặng bị đánh bầm dập nhưng anh không kêu lên một tiếng, bộc lộ một con người quả cảm, cứng cỏi vô cùng. A Phủ bị phạt vạ một trăm quan tiền, một trăm quan tiền chẵn. Vậy như là món nợ truyền kiếp này đến khi nào mới hết “ đời mày không trả được thì đời con mày … đời cháu mày phải trả … ” .Vậy là A Phủ phải ở đợ, làm thuê không công cho nhà Thống Lý, nào là những việc làm khó khăn vất vả đốt rừng, cày nương, cuốc nương, săn bò tót, bẫy hổ, chăn bò chăn ngựa, quanh năm một thân một mình rong ruổi ngoài gò rừng. Thực sự không còn có cái gọi là công minh, công lý ở cái xã hội ấy mà chỉ còn áp bức bóc lột. Cuộc sống của nhân dân trước cách mạng khổ đau đã hiện lên rất rõ qua hai nhân vật Mị và A Phủ .Và một lần để lỡ hổ ăn thịt mất bò nhà Thống Lý, A Phủ lại bị phạt nặng, anh bị người nhà Thống Lý trói vào chặt vào cột bằng sợi mây siết chặt. Trong đêm mùa đông giá rét A Phủ bị đánh đập dã man, bị bỏ đói mấy ngày liền, thực sự không còn tính người, không còn coi tính mạng con người con người bằng súc vật nữa. Đêm mùa đông ấy, nếu như không có sự giải thoát thì A Phủ sẽ chết, chắc như đinh là phải chết .Mùa đông giá rét ở Hồng Ngài thật khiến con người ta sợ hãi, hai số phận gặp nhau Mị và A Phủ. Hai con người bị giam chặt, ngưng trệ, bị áp đặt đời sống, mọi thứ của cuộc sống dần như không có ý nghĩa. Khi Mị phát hiện ánh mắt của A Phủ, khi Mị nhìn ánh lửa và nghĩ đến đời sống của bản thân mình, một ánh sáng trong tâm lý như đã hiện lên. Tâm trạng nhân vật Mi như có một chuyển biến đầy rõ nét hơn nữa, Mị đã quyết định hành động cắt dây cứu A Phủ. Đây là tác dụng tất yếu của một quy trình bị dồn nén, áp bức về niềm tin, đọa đày về thể xác, giờ đây đã đến lúc phải chấm hết. Mị cắt dây trói cứu A Phủ đồng thời cũng là tự cắt đứt sợi dây vô hình dung đã trói chặt cô vào quãng đời tủi nhục. Hành động nhanh gọn, dứt khoát cứu một con người như mang lại chính vì sự sống cho Mị và rồi Mị và A Phủ đã cùng nhau trốn đi. Họ đã chốn đến Phiếng Sa sống một cuộc sống mới, mở ra niềm hạnh phúc mới và tìm đến được với ánh sáng cách mạng .Trong giá trị hiện thực của tác phẩm đã chứa đựng giá trị nhân đạo sâu xa. Có căm thù giai cấp thống trị và xã hội bất công, tác giả mới lên tiếng tố cáo can đảm và mạnh mẽ. Có thực sự cảm thương số phận đau khổ của con người, tác giả mới viết nên những trang văn gây xúc động can đảm và mạnh mẽ như vậy .Tính nhân đạo của tác phẩm trước hết bộc lộ ở sự bênh vực và cảm thông thâm thúy với số phận của những con người xấu số như Mị và A Phủ. Ở góc nhìn này, Tô Hoài tỏ ra có sự am hiểu thâm thúy từ đời sống vật chất đến đời sống tâm lí của đồng bào những dân tộc bản địa miền núi Tây Bắc .Thành công cơ bản của truyện ngắn Vợ chồng A Phủ là thẩm mỹ và nghệ thuật thiết kế xây dựng nhân vật, đặc biệt quan trọng là thẩm mỹ và nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật. Cả hai nhân vật Mị và A Phủ đều biểu lộ một cách sôi động vả chân thực những nét riêng, nét lạ trong tính cách của người Mông nói riêng và đồng bào miền núi nói chung. Trên hết là một lối sống mộc mạc, hồn nhiên, phóng khoáng, tự do. Những phẩm chất này khiến người Mông có một sinh lực sống dồi dào khiến họ đủ sức mạnh để vượt qua bất kỳ sự áp bức đè nén nào .Mị vẻ bên ngoài lặng lẽ, bí mật, nhẫn nhục nhưng bên trong sôi sục một khát vọng sống, khát vọng tự do và niềm hạnh phúc. A Phủ táo bạo, gan góc mà chất phác, tự tin. Cả hai cùng là nạn nhân của bọn chúa đất, quan lại thống trị miền núi tàn ác, gian ác. Trong con người họ tiềm ẩn sự phản kháng vô cùng mãnh liệt .Ngòi bút diễn đạt tâm ý nhân vật của nhà văn Tô Hoài chính là một độc lạ của tác phẩm, nhất là miêu tả tâm ý nhân vật Mị trong đêm tình mùa xuân để lại nhiều ám ảnh so với bạn đọc. Sự biến hóa trong tâm ý nhân vật được miêu tả rõ nét cho thấy nhà văn là một người rất tinh xảo, tài hoa, biết nhiều, hiểu nhiều và đầy cảm thông so với đời sống của những người dân khổ cực .Qua tác phẩm Vợ chồng A Phủ cho ta thấy đời sống đầy khổ cực của nhân dân ta trước cách mạng, tố cáo can đảm và mạnh mẽ xã hội thời bấy giờ sự lộng quyền của bọn nhà giàu chúa đất ép con người ta đến bước đường cùng. Tác phẩm cũng đề cao giá trị con người, giá trị của sự thay đổi vùng lên phản kháng, người dân đã đến với cách mạng, tìm đến với tự do, niềm hạnh phúc. Những trang văn cũng chính là lời nói làm điển hình nổi bật lên nét tài hoa của nhà văn Tô Hoài để tên tuổi ấy mãi đi vào lòng bạn đọc .>> > Đọc thêm văn mẫu hay : Tuyển chọn mở và kết bài Vợ chồng A Phủ hay
4. Phân tích Vợ chồng A Phủ ngắn gọn bài số 4
Nếu như tác phẩm Dế mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài mang một giọng hồn nhiên trong sáng thì tác phẩm Vợ chồng A Phủ của ông lại mang sắc tố dân tộc bản địa đậm đà, chất thơ chất trữ tình thấm đượm. Qua tác phẩm, nhà văn đã dựng nên một bức tranh hiện thực của hai cuộc sống : Mị và A Phủ, những bức tranh đó cũng chứa chan một tấm lòng nhân đạo của Tô Hoài .Mị, một cô gái xinh đẹp tươi tắn, nhưng lại mang một kiếp sống nghèo của kẻ “ thấp cổ bé họng ”. Cha mẹ cô không hề trả nổi món nợ nhà thống lí thế là món nợ ấy truyền sang Mị. Tên thống lí tàn khốc ấy lại muốn bắt Mị làm “ con dâu gạt nợ ”. Mà quan đã muốn là trời muốn, cô Mị về làm dâu nhà quan mà trong lòng mang một mối uất ức không hề giãi bày. Tiếng làm dâu nhưng lại là một thứ nô lệ không hơn không kém, cô mất toàn bộ quyền sống, quyền được xem là một con người. Ngày trước dẫu nghèo nhưng được tự do, yêu đời, giờ đây vẫn nghèo vẫn cực nhọc lại nhục nhã chịu kiếp sống nô lệ .Qua kiếp sống của Mị, nhà văn thể hiện một tấm lòng thương người, chua xót cho số phận con người, và cũng qua đó Tô Hoài đã vạch trần cái thực chất bóc lột của giai cấp thống trị. Người ta dùng cái thế lực và tiền tài “ cướp người đàn bà đem về trình ma ”, thế là người đàn bà cũng bị cái “ ma ” vô hình dung trói cả cuộc sống trong nhà ấy, “ chỉ còn biết chờ ngày rũ xương ở đây thôi ” .Mị đã khổ nhiều rồi, trong cái âm ti trần gian ấy, lại càng khổ hơn khi phải gật đầu mình là kiếp trâu kiếp ngựa. Cả những con người cứng rắn, có lẽ rằng không khỏi động lòng khi đọc đến câu “ Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi. Bây giờ thì Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa ” … Khổ mà đến “ quen ” rồi quả thật ý thức con người đã bị tê liệt, đã mất đi cái “ yếu tố xã hội ” để được xem là con người .Chuỗi ngày cực nhục đã cướp đi của Mị sức sống năng lực, cướp đi những tuyệt vọng tuổi trẻ những “ lúc bồn chồn chờ đón tình nhân ”. Lúc nào và khi nào cũng thế, việc làm cứ tiếp nối đuôi nhau nhau vẽ ra trước mặt Mị, cứ những việc làm quen thuộc làm đi làm lại “ Tết xong thì lên núi hái thuốc phiện, giữa năm thì giặt đay, xe đay, đến mùa thì đi nương bẻ bắp … Bao giờ cũng thế, suốt năm suốt đời như vậy ”. Khổ quá, cái khổ cứ chực bóp nát cuộc sống Mị, thế sao Mị không tự tử chết đi cho rồi ? Không được bởi “ Mị chết thì bố Mị còn khổ hơn bao nhiêu lần giờ đây. Mị đành trở lại nhà thống lí ” .Cuộc sống trong cái âm ti kinh khủng đã bào mòn đi trái tim yêu đời của Mị, giờ đây nó đã trở nên trơ lì, chai sạn. Mị chỉ còn biết vùi đầu vào việc làm : “ Mị cúi mặt, không nghĩ ngợi nữa ”, “ càng ngày mị càng không nói, cứ lùi lũi như một con rùa nuôi trong xó cửa ”. Thế giới của Mị thu vào một “ cái buồng kín kẽ, chỉ có chiếc hành lang cửa số lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào trông ra chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng ”. Ý thức đã trọn vẹn biến dạng, Mị nhìn ra cuộc sống bằng ô hành lang cửa số, mà lại chẳng biết gì ngoài ấy thì có phải Mị đã quên mình là con người !Rõ ràng Tô Hoài đã tuân thủ nguyên tắc biện chứng của chủ nghĩa hiện thực một cách khắt khe : thực trạng đã tác động ảnh hưởng vào tính cách Mị. Vợ chồng A Phủ chính là một bản cáo trạng đanh thép phán quyết những bọn cường hào thống lí và Tô Hoài đã lan rộng ra tấm lòng mình để phủ bọc, che chở, bênh vực cho những người phụ nữ miền núi chịu hai tầng bóc lột .Bức tranh hiện thực được hoàn hảo hơn với sự Open của A Phủ, một chàng trai khỏe mạnh cường tráng, trung thực. Chỉ vì những cuộc ẩu đả thường tình mà A Phủ bị đưa ra xử kiện thật là phi lí. Nhưng yếu tố ở chỗ : Người đúng là con dân còn kẻ sai là con quan, hơn thế nữa, quan lại là người xử kiện. Như thế chẳng biết “ công lí ” có còn ngự trị nơi quan đường ? Chỉ biết rằng A Phủ đang là một con chim xoãi cánh trong khung trời tự do bỗng chốc bị nhốt trong lồng, bị trở thành nô lệ. Hình như cuộc sống A Phủ có lặp lại không ít những biến thái của cuộc sống Mị. Đó là số phận chung cho những người miền núi thời bấy giờ .Nhắc đến tác phẩm, người ta nhắc đến tính hiện thực và giá trị nhân đạo. Hiện thực mà chỉ bằng tố cáo phê phán thì còn khiếm khuyết, “ nhân đạo ” mà chỉ có yêu và ghét thì chưa phải là nhân đạo. Nhà văn cần phải hiểu nhân vật và tìm ra con đường tất yếu mà nhân vật phải đi. Tính cách nhân vật tăng trưởng theo thực trạng và được Tô Hoài phân tích theo con đường tăng trưởng của tâm lí nhân vật. Thiết nghĩ đây mới là giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo độc lạ của tác phẩm .Nhân cách Mị bị chôn vùi trong cái âm ti trần gian là phải chăng, sống cho ra người thì không sống được muốn chết cũng không chết được. Có phải Mị đã ở cái trạng thái “ sống dở chết dở ”. Rồi Mị phải quen, phải chịu đựng, và trở nên chai lì như một cỗ máy. Liệu Mị có còn lối thoát ? Nếu như có một thực trạng đã làm tê liệt ý thức con người thì sẽ có một thực trạng để vực dậy trong lòng họ một sức sống. Nghe như mơ hồ nhưng đó là sự thực .Khi tận mắt chứng kiến A Phủ bị trói, lúc đầu “ Mị thản nhiên thổi lửa hơ tay … nếu A Phủ là cái xác chết đứng đấy cũng thế thôi ”. Nhưng “ dòng nước mắt lấp lánh lung linh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại của A Phủ ” chính là “ thực trạng ” đã giúp Mị sống dậy. “ Lúc ấy đã khuya. Trong nhà đã ngủ yên Mị trở dậy thổi lửa. Ngọn lửa bập bùng sáng lóe Mị lé mắt trông sang, thấy hai mắt A Phủ cũng vừa mở. Một dòng nước mắt lấp lánh lung linh bò xuống hai hõm má đã xám đen lại ”. Mị phát hiện dòng nước mắt ấy và nhớ về mình, Mị cũng phải trói đứng thế kia và Mị cũng khóc “ nhiều lần khóc, nước mắt chảy xuống miệng, xuống cổ không biết lau đi được ” .Dòng nước mắt là sự đồng cảm giữa hai con người. Dòng nước mắt của A Phủ đã làm bỏng rát vết thương trong lòng Mị. Tất cả thôi thúc Mị cởi trói cho A Phủ và cả hai người “ lẳng lặng đỡ nhau lao chạy xuống dốc núi ”. Họ đến lập nghiệp ở Phiềng Sa. Thế rồi chẳng bao lâu sau, cái đồn Tây, lại lù lù Open, cha con thống lí lại vào ở đó. Trước mắt hai người chỉ còn một sự lựa chọn : trở lại kiếp sống nô lệ hoặc chống quân địch. Cách mạng rồi sẽ đến với họ và họ sẽ trở thành người của cách mạng .Muốn phân biệt giữa giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo là điều không phải dễ. Thực ra, cả hai hòa quyện vào nhau, xen kẽ vào nhau. Có ghét nhà văn mới tố cáo bọn thống lí Pá Tra, có thương cảm nhà văn mới viết được những câu văn đầy xúc động, có hiểu nhà văn mới đi sâu vào đời sống tâm lí con người. Và Tô Hoài có thông cảm với nhân vật lắm mới hoàn toàn có thể xét đoán tinh xảo đời sống ý thức của Mị .Những ngày tháng tiên phong ở nhà thống lí, Mị cứ khóc có đến hàng mấy tháng, thế rồi định ăn lá ngón để tự tử vì không chịu nhục. Nhưng vẫn cố sống, sống một cách gượng gạo vì chữ hiếu. Mị nghèo vật chất nhưng không nghèo tình thương, lòng Mị vẫn âm ỉ một khao khát sống khao khát được tự do. Nếu như nhà văn lạnh nhạt theo chủ nghĩa hiện thực khách quan thì làm thế nào nhà văn chớp lấy được cái khoảnh khắc ngắn ngủi nhưng vẫn “ sống sót đời đời ” ấy .Rõ ràng nhà văn Tô Hoài tuân theo chủ nghĩa hiện thực nhưng ông tin rằng thực trạng dẫu có khắc nghiệt vẫn không hề vùi dập trọn vẹn nhân tính. Hoàn cảnh tác động ảnh hưởng tính cách nhưng không giết chết tính cách. Trải qua hơn nửa thế kỉ, tác phẩm vẫn còn còn nguyên giá trị hiện thực và nhân đạo cao quý của nó. Vì vậy truyện ngắn “ Vợ chồng A Phủ ” mới mãi mãi đọng lại trong lòng người đọc .
5. Phân tích Vợ chồng A Phủ ngắn gọn bài số 5
“Vợ chồng A Phủ” là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của nhà văn Tô Hoài. Truyện ngắn là kết quả của 8 tháng tham gia chiến dịch Tây Bắc, sống và gắn bó nghĩa tình với đồng bào dân tộc của nhà văn. Có thể nói, “Vợ chồng A Phủ” là bức tranh chân thực về cuộc sống sinh hoạt của người dân lao động vùng núi cao dưới ách thống trị tàn bạo của bọn thực dân phong kiến miền núi.
Về nội dung, “ Vợ chồng A Phủ ” chính là lời tố cáo đanh thép chính sách thực dân nửa phong kiến. Truyện đã phản ánh chân thực xích míc giai cấp stress và đời sống tăm tối của nhân dân lao động nghèo ở miền núi Tây Bắc. Tác phẩm mở màn bằng lời kể về thực trạng nhân vật Mị : “ Ai ở xa về, có dịp vào nhà thống lí Pá Tra thường trông thấy có một cô gái ngồi quay sợi gai bên tảng đá trước cửa, cạnh tàu ngựa .Lúc nào cũng vậy, dù quay sợi, thái cỏ ngựa, dệt vải, chẻ củi hay đi cõng nước dưới khe suối lên, cô ấy cũng cúi mặt, mặt buồn rười rượi ”. Vẻ bí mật, buồn bã cùng việc làm khó khăn vất vả của Mị trọn vẹn trái chiều với sự giàu sang, sinh động của mái ấm gia đình nhà thống lý. Bằng cách mở màn đầy nghịch lí như vậy, Tô Hoài gợi được sự tò mò nơi fan hâm mộ đồng thời cũng hé mở số phận đau khổ của Mị trong nhà chồng .Trước khi về làm dâu nhà thống lí Pá Tra, Mị là một cô gái H’mông xinh đẹp, tài hoa, hiếu thảo. Tiếng sáo của Mị khiến trai bản “ đứng nhẵn cả chân vách buồng ”. Nhưng, chỉ vì nghèo, không trả nổi tiền cho nhà thống lí nên Mị đã bị bắt về làm dâu gạt nợ. Từ đây, bao nhiêu hy vọng về niềm hạnh phúc, về tương lai của cô như vụt tắt. Là con nợ, trả nợ xong là thôi nhưng đằng này Mị còn là một cô con dâu. Một cổ hai gông, toàn bộ đã đẩy cuộc sống Mị vào vòng tuần hoàn của khổ đau .Khi mới bị bắt, đêm nào Mị cũng khóc, có lần cô trốn về nhà định ăn lá ngón tự tử. Qua những chi tiết cụ thể này, ta thấy được niềm tin phản kháng kinh khủng, không đồng ý số phận của Mị. Quyết định tìm đến cái chết của cô không phải là bộc lộ của sự đầu hàng, buông xuôi. Đó là lời nói phản kháng đầy can đảm và mạnh mẽ của một con người luôn khát khao tự do, khát khao niềm hạnh phúc .Đối với Mị, làm dâu nhà thống lí Pá Tra còn đáng sợ hơn cái chết, chính do ở đó, cô không được đối xử như một con người, không được lên tiếng quyết định hành động cuộc sống mình, không có tự do cũng như niềm hạnh phúc. Nhưng vì cha, Mị lại gật đầu liên tục sống và chịu đựng : “ Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi. Bây giờ thì Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa … ” .Từ một người con gái đầy sức sống, Mị giờ đây “ lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa ”. Hình ảnh căn buồng Mị nằm với chiếc “ hành lang cửa số một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào trông ra cũng chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng ” như một nhà giam không những giam hãm thân xác mà còn vây khốn tâm hồn Mị. Đó cũng là hiện thực đầy quyết liệt của những người dân nghèo dưới ách thống trị của bọn địa chủ phong kiến. Họ không chỉ bị tước đoạt tự do thân thể, mà niềm tin họ cũng vướng phải gông xiềng của lề thói, hủ tục .Giữa bức tranh tăm tối ấy, đêm tình mùa xuân cùng tiếng sáo gọi bạn réo rắt như thổi một làn gió mới làm bùng lên ngọn lửa yêu thương, khát vọng sống tiềm tàng ngỡ đã vụt tắt. Tiếng sáo được Tô Hoài miêu tả nhiều lần với nhiều tầng bậc khác nhau : “ Ngoài đầu núi … thổi ”, “ Tai Mị … gọi bạn ”, “ Trong đầu … sáo ”, “ Tiếng sáo … chơi ”. Tiếng sáo gợi nhớ về kỉ niệm, tiếng sáo thôi thúc Mị tìm đến niềm niềm hạnh phúc yêu thương .Thế nhưng, A Sử Open và giết chết khát vọng sống trong Mị, hắn “ lấy thắt lưng trói hai tay Mị. Nó xách cả thúng sợi đay ra trói đứng Mị vào cột nhà. Tóc Mị xõa xuống. A Sử quấn luôn tóc lên cột, làm cho Mị không cúi, không nghiêng được đầu nữa ”. Sự lạnh nhạt, gian ác của A Sử so với Mị không phải là một trường hợp riêng biệt, trước đó, có người đàn bà cũng đã bị trói đến chết trong nhà này. Đến đây, bức tranh về tội ác dã man của bọn địa chủ phong kiến được hiện lên rõ nét. Đối với chúng, mạng sống con người chẳng khác gì con trâu, con ngựa .Bên cạnh hình tượng nhân vật Mị là A Phủ, một người trẻ tuổi mồ côi cha mẹ từ nhỏ, lao động giỏi “ chạy nhanh như ngựa, con gái trong làng nhiều người mê ”. Vì đánh con quan, A Phủ bị phạt vạ và từ đó trở thành nô lệ cho nhà thống lí. Có thể thấy, dù là một chàng trai gan góc, can đảm và mạnh mẽ, nhưng sau cuối, A Phủ cũng như Mị, không hề thoát khỏi bàn tay tội ác của bọn địa chủ phong kiến, ở đây đại diện thay mặt là nhà thống lí Pá Tra .Ở trong nhà thống lí Pá Tra, sinh mạng người dân nghèo không bằng cả súc vật. Chỉ vì làm mất bò, A Phủ bị trói đứng giữa trời đông lạnh lẽo. Và giọt nước mắt của anh là giọt nước mắt của sự đắng cay, sự cô độc, bất lực và vô vọng. Đây là cụ thể vô cùng đắt giá. Giọt nước mắt ấy biểu lộ tâm trạng vô vọng của A Phủ đồng thời nó cũng làm dậy lên niềm đồng cảm, xót thương và sức sống ngỡ đã chai sạn trong Mị .Tình cảnh của A Phủ làm Mị nhớ lại đêm mùa xuân mà cô bị A Sử trói nơi cột nhà. Cô chợt cảm thấy xót thương cho chàng trai tội nghiệp kia, xót thương cho tình cảnh của chính mình. Dòng nước mắt của A Phủ như thổi bùng khát vọng sống trong Mị mà lâu nay bị lớp tro tàn phong kiến phủ kín. Hành động Mị cắt dây trói cứu thoát A Phủ và chạy khỏi nhà thống lí Pá Tra là sự trỗi dậy của sức sống tiềm tàng, khao khát tự do niềm hạnh phúc của con người bị áp bứcCó thể nói, bằng năng lực tuyệt vời của mình, Tô Hoài đã kiến thiết xây dựng nên những hình tượng nhân vật vô cùng chân thực và sôi động. Nếu Mị là hình tượng tiêu biểu vượt trội cho phụ nữ miền núi nước ta trong thời kì trước Cách mạng đến những năm kháng chiến chống Pháp thì A Phủ mang nét đẹp tiêu biểu vượt trội cho những người trẻ tuổi dân tộc bản địa miền núi Tây Bắc : ngay thật, chất phác, khỏe mạnh tuy bị đẩy vào số phận khổ đau nhưng không nguôi khát vọng tự do .Bên cạnh bức tranh hiện thực về tội ác của giai cấp thống trị cùng đời sống tăm tối của nhân dân, tác phẩm còn là một bài ca về tình người, bài ca về khát vọng sống, khát vọng tự do. Hành động cắt đứt dây trói, bước chân gấp gáp chạy khỏi nhà thống lí và đứng dưới là cờ Cách mạng của Mị và A Phủ chính là sự vùng lên tất yếu của những con người không đầu hàng số phận. Tác giả bày tỏ sự đồng cảm, xót thương nhưng cũng đầy tự hào, ngợi ca khi viết về họ và cuộc sống của họ. Đó cũng chính là giá trị nhân đạo thâm thúy của tác phẩm này ,Về nghệ thuật và thẩm mỹ, tác phẩm cho thấy năng lực trong việc dẫn chuyện và miêu tả tâm lí nhân vật của Tô Hoài. Đặc biệt, dưới ngòi bút miêu tả bậc thầy, Tô Hoài cũng đã phác họa cho người đọc một cuộc xử kiện sôi động và giàu sức tố cáo, từ đó vạch trần sự áp bức dã man của bọn thống trị miền núi. Qua giọng kể khi thì khách quan, khi thì nhập vào nhân vật, cùng ngôn từ sinh động, tinh lọc, có phát minh sáng tạo, bức tranh về vạn vật thiên nhiên và đời sống hoạt động và sinh hoạt của người dân Tây Bắc đã được hiện lên vô cùng chân thực và xúc động .
Tóm lại, có thể khẳng định, “Vợ chồng A Phủ” là một trong những tác phẩm mẫu mực nhất khi viết về thiên nhiên và con người miền núi. Qua “Vợ chồng A Phủ”, Tô Hoài đã khẳng định tên tuổi của mình trong văn đàn đồng thời ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc bao thế hệ.
6. Sơ đồ tư duy phân tích Vợ chồng A Phủ
>>> Xem chi tiết và đầy đủ các dạng sơ đồ tư duy Vợ chồng A Phủ theo từng đề tài để có lựa chọn phù hợp cho bài văn mình định viết.
Xem thêm: Những Loại Nước Súc Miệng Trị Hôi Miệng
Trên đây là những gợi ý chi tiết của Đọc Tài Liệu về cách làm bài văn phân tích tác phẩm Vợ chồng A Phủ của nhà văn Tô Hoài. Các em cũng có thể tham khảo một số bài văn mẫu mà chúng tôi đã tổng hợp để mở rộng vốn từ cho bài viết của mình thêm phong phú, hấp dẫn.
Truy cập kho tài liệu Văn mẫu 12 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay tham khảo, giúp rèn luyện kỹ năng làm văn, chuẩn bị tốt cho các bài thi và kiểm tra môn Văn lớp 12.
Chúc các bạn học tốt !
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Để lại một bình luận