Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương

Hướng dẫn phân tích bài thơ Viếng lăng Bác, tuyển chọn những bài văn hay phân tích nội dung bài Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương .

Tài liệu hướng dẫn phân tích bài thơ Viếng lăng Bác (Viễn Phương) của Đọc Tài Liệu gồm những gợi ý chi tiết giúp em làm tốt các bước phân tích đề, lập dàn ý và sơ đồ tư duy kèm theo một số mẫu bài văn tham khảo hay.

I. Hướng dẫn phân tích bài Viếng lăng Bác

Đề bài: Phân tích bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương.

1. Phân tích nhu yếu đề bài

– Yêu cầu của đề bài : phân tích bài thơ Viếng lăng Bác .

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng: từ ngữ, chi tiết tiêu biểu trong bài thơ Viếng lăng Bác.

– Phương pháp lập luận chính : Phân tích .

2. Luận điểm bài Viếng lăng Bác

– Luận điểm 1: Cảm xúc của tác giả khi đứng trước lăng Bác

– Luận điểm 2: Cảm xúc trước cảnh đoàn người vào lăng viếng Bác

– Luận điểm 3: Cảm xúc khi tác giả vào lăng viếng Bác

– Luận điểm 4: Tâm trạng lưu luyến và ước nguyện của nhà thơ khi rời xa lăng Bác

II. Lập dàn ý cụ thể phân tích bài thơ Viếng lăng Bác (Viễn Phương)

1. Mở bài phân tích Viếng lăng Bác

– Giới thiệu đôi nét về tác giả Viễn Phương+ Viễn Phương ( 1928 – 2005 ) là một nhà thơ tiêu biểu vượt trội của miền Nam, một trong những cây bút xuất hiện sớm nhất của lực lượng văn nghệ giải phóng miền Nam thời kỳ chống Mỹ cứu nước .

– Giới thiệu khái quát về bài thơ Viếng lăng Bác: Bài thơ Viếng lăng Bác in trong tập thơ “Như mây mùa xuân” (1978) là một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của Viễn Phương.

2. Thân bài phân tích Viếng lăng Bác

a) Hoàn cảnh sáng tác bài thơ

– Bài thơ được viết vào tháng 4 năm 1976, một năm sau ngày giải phóng miền Nam, quốc gia vừa được thống nhất. Đó cũng là khi lăng quản trị Hồ Chí Minh vừa được khánh thành, phân phối nguyện vọng tha thiết của nhân dân cả nước là được đến viếng lăng Bác. Tác giả là một người con của miền Nam, suốt ba mươi năm hoạt động giải trí và chiến đấu ở mặt trận Nam Bộ xa xôi. Cũng như đồng bào và chiến sỹ miền Nam, nhà thơ mong mỏi được ra thăm Bác và chỉ đến lúc này, khi quốc gia đã thống nhất, ông mới hoàn toàn có thể thực thi được ước nguyện ấy. Tình cảm so với Bác trở thành nguồn cảm hứng để ông sáng tác bài thơ này .

b) Phân tích nội dung bài thơ Viếng lăng Bác

* Luận điểm 1: Cảm xúc khi đứng trước lăng Bác

– Tình cảm chân thành giản dị và đơn giản, chân thành của tác giả Viễn Phương cũng chính là tấm lòng đau đau thương nhớ Bác của người con miền Nam nói chung :“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác ”+ Cách xưng hô “ Con – Bác ” rất thân mật, thân thương, ấm cúng tình thân mật, miêu tả tâm trạng của người con ra thăm cha sau nhiều năm mong mỏi .+ Cách nói giảm nói tránh, cùng việc sử dụng từ “ thăm ” để giảm nhẹ nỗi đau mất mát, cũng là cách nói thân tình diễn đạt tâm trạng mong mỏi của tác giả .=> Câu thơ gợi ra tâm trạng xúc động của một người từ mặt trận miền Nam bao nhiêu năm mong mỏi giờ đây được ra lăng viếng Bác .- Hình ảnh hàng tre là hình ảnh ẩn dụ đa nghĩa :” Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát “+ Với đặc thù tượng trưng, hình ảnh hàng tre gợi lên những liên tưởng quen thuộc của hình ảnh làng quê, quốc gia đã thành hình tượng của dân tộc bản địa .+ Cây tre tượng trưng cho khí chất, tâm hồn, sự thẳng thắn, kiên trung, kiên cường quật cường và sức sống bất diệt của dân tộc bản địa Nước Ta .+ Từ “ Ôi ” cảm thán, biểu lộ niềm xúc động tự hào về phẩm chất ngay thật, can đảm và mạnh mẽ của dân tộc bản địa ta .

* Luận điểm 2: Cảm xúc của tác giả nhìn dòng người vào lăng viếng Bác

– Ở khổ thơ thứ hai tác giả tạo ra được cặp hình ảnh thực và ẩn dụ sóng đôi :+ ” Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng ” : Mặt trời tự nhiên, là nguồn sáng cho toàn cầu .+ ” Mặt trời trong lăng rất đỏ ” : hình ảnh ẩn dụ, đây chính là mặt trời soi sáng cho dân tộc bản địa Nước Ta sưởi ấm tim dân cư Nước Ta, mang lại nguồn sống, ánh sáng niềm hạnh phúc, ấm no cho dân tộc bản địa .- Hình ảnh dòng người đi trong thương nhớ, đây là hình ảnh thực miêu tả nỗi xúc động bồi hồi trong lòng tiếc thương kính cẩn của người dân khi vào lăng .- Hình ảnh biểu lộ sự kết tinh đẹp tươi “ kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ”+ Hình ảnh ẩn dụ ” tràng hoa ” biểu lộ sự tôn kính thiêng liêng, sự ngưỡng mộ chân thành của nhân dân và của nhà thơ so với Bác .+ Bảy mươi chín mùa xuân : là hình ảnh hoán dụ chỉ số tuổi của Bác, cuộc sống Bác tận hiến cho sự tăng trưởng của quốc gia dân tộc bản địa .-> Đoàn người vào viếng Bác là hình ảnh thực, đây còn là hình ảnh ẩn dụ đẹp tươi, phát minh sáng tạo của nhà thơ : cuộc sống của dân tộc bản địa ta nở hoa dưới ánh sáng cách mạng của Bác .

* Luận điểm 3: Cảm xúc khi vào trong lăng viếng Bác

– Niềm biết ơn tôn kính dần chuyển sang sự xúc động nghẹn ngào khi tác giả nhìn thấy Bác :Bác nằm trong giấc ngủ bình yênGiữa một vầng trăng sáng dịu hiền+ Ánh sáng dịu nhẹ trong lăng gợi lên sự liên tưởng mê hoặc : “ vầng trăng sáng dịu hiền ”+ Những vần thơ của Bác luôn gắn chặt với ánh trăng, hình ảnh “ vầng trăng ” gợi lên niềm xúc động và khiến ta nghĩ tới tâm hồn thanh cao của Bác .-> Ở Người là sự hòa quyện giữa sự vĩ đại thanh cao với sự đơn giản và giản dị thân thiện- Nhà thơ xúc động, đau xót trước sự ra đi mãi mãi của NgườiVẫn biết trời xanh là mãi mãiMà sao nghe nhói ở trong tim+ Dù Người ra đi, nhưng sự ra đi đó hóa thân vào vạn vật thiên nhiên, vào dáng hình xứ sở, giống như Tố Hữu có viết “ Bác sống như trời đất của ta ”+ Nỗi lòng “ nghe nhói ở trong tim ” của tác giả chính là sự quặn thắt tê tái trong đáy sâu tâm hồn khi đứng trước di hài của Người, đó chính là sự rung cảm chân thành của nhà thơ .-> Trời xanh … mãi mãi … nghe nhói : Thấy sự xích míc giữa tình cảm lý trí, đó chính là nỗi tiếc thương vô hạn, lời thơ nghẹn ngào miêu tả sự mất mát, sự nhớ thương không gì bù đắp được trong lòng tác giả .=> Cuộc đời của Bác như mặt trời, giấc ngủ của Bác như vầng trăng. Bác trở nên bất tử, hòa nhập với trời xanh. Tác giả sử dụng những hình ảnh kỹ vĩ : Vầng trăng, trời xanh tiếp nối đuôi nhau nhau làm nỗi bật sự cao quý, vĩ đại của Người .

* Luận điểm 4: Cảm xúc khi rời lăng Bác và ước nguyện chân thành của tác giả

– Cuộc chia li lưu luyến bịn rịn, thấm đẫm nước mắt của tác giả+ Mai về miền Nam thương trào nước mắt : như một lời giã từ đặc biệt quan trọng, lời nói diễn đạt tình cảm sâu lắng, đơn giản và giản dị, chân thành, xúc động của tác giả .+ Cảm xúc “ dâng trào ” nỗi luyến tiếc, bịn rịn, không muốn xa rời- Ước nguyện chân thành của nhà thơ+ Muốn được hóa thân thành “ chim ”, cây tre ”, “ đóa hoa ” để được ở gần bên Bác-> Điệp từ “ muốn làm ” diễn đạt trực tiếp và gián tiếp tâm trạng lưu luyến của nhà thơ .+ Đặc biệt tác giả ” muốn làm cây tre ” trung hiếu, thẳng thắn, quật cường, đó cũng là sự tự hứa sống có nghĩa vụ và trách nhiệm với sự nghiệp của Người .=> Hình ảnh cây tre kết thúc bài thơ như một cách kết thúc khôn khéo, hình ảnh cây tre trung hiếu được nhân hóa mang phẩm chất trung hiếu như con người .

>>> Bài văn mẫu phân tích khổ cuối bài thơ Viếng lăng Bác

3. Kết bài phân tích Viếng lăng Bác

– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của bài thơ+ Nội dung : Thể hiện niềm xúc động, tôn kính, và nỗi đau xót của nhà thơ trước sự ra đi của Bác, ước nguyện là được ở mãi bên Bác, dâng lên Bác tổng thể lòng tôn kính và biết ơn …+ Đặc sắc thẩm mỹ và nghệ thuật : Sử dụng hình ảnh kỳ vĩ, lớn lao ; thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ, tượng trưng biểu lộ tình cảm mến thương so với Bác Hồ ; âm hưởng trẻ khỏe, hào hùng, sáng sủa ; giọng điệu sang chảnh và tha thiết, ngôn từ bình dị, hàm súc .- Nêu cảm nghĩ của em về bài thơ .

 // Vậy là Đọc Tài Liệu vừa cùng các em xây dựng được hệ thống dàn ý chi tiết phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương. Trước khi triển khai thành bài văn hoàn chỉnh, các em có thể đọc tham khảo một số bài văn mẫu mà chúng tôi tổng hợp được bên dưới để nắm chắc cách làm cũng như mở rộng vốn từ ngữ cho bài viết của mình.

III. Văn mẫu hay tuyển chọn phân tích bài thơ Viếng lăng Bác

Cùng Đọc Tài Liệu tìm hiểu thêm ngay những bài văn phân tích Viếng lăng Bác hay và giàu xúc cảm để có thêm vốn từ ngữ dồi dào cho bài văn sắp viết nhé !

1. Bài phân tích Viếng lăng Bác của học viên giỏi – Bài văn mẫu 1

“ Bác Hồ ” – tiếng gọi sao mà thân thương đến thế ! Người là một nguồn cảm hứng bất tận trong thơ ca Nước Ta, thơ về Người rất nhiều nhưng mỗi bài thơ lại dẫn ta đến những vùng đất khác nhau. Thật vậy, nếu “ Sáng tháng Năm ” của Tố Hữu là tình cảm tha thiết, sôi sục của nhà thơ với Bác khi ở chiến khu, hay “ Đêm nay Bác không ngủ ” của nhà thơ Minh Huệ là niềm xúc động của ông trước tình thương bát ngát của nguồn sáng dân tộc bản địa với mọi người, … Trong khi đó ” Viếng lăng Bác ” của Viễn Phương lại là bài ca chân thành, cảm động của nhà thơ so với Người, và có lẽ rằng đây chính là một trong những bài thơ hay nhất viết về Người !Viễn Phương là một trong những cây bút xuất hiện sớm nhất của lực lượng giải phóng miền Nam trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc bản địa. Bài thơ ” Viếng lăng Bác ” được in trong tập ” Như mây mùa xuân ” ( 1978 ), bài thơ sinh ra khi cuộc kháng chiến chống Mĩ thắng lợi, quốc gia được thống nhất và lăng quản trị cũng vừa được khánh thành năm 1976 .Bài thơ mở màn thật tự nhiên, như một lời kể chuyện mà chứa chan trong đó là biết bao xúc cảm của nhà thơ :“ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác ”Giọng điệu câu thơ thật nhẹ nhàng, thiết tha mà sâu lắng, với việc sử dụng cách xưng hô thân thương “ con ” – “ Bác ” nghe thật thân thương, gắn bó như người một nhà – nơi mà họ cùng nhau vượt qua khó khăn vất vả, thử thách, cùng nhau trao nhau những yêu thương đầm ấm, cũng như có nhà thơ từng viết :“ Người là cha, là bác, là anhQuả tim lớn bọc trong dòng máu đỏ ”Bác đã mất … Nhưng không, trong lòng Viễn Phương cũng như hàng triệu người con đất Việt khác, Bác mãi sống trong lòng tất cả chúng ta ! Tác giả đã dùng từ “ thăm ”, một cách nói giảm nói tránh đầy tinh xảo như muốn nhấn mạnh vấn đề rằng Bác vẫn còn sống và đây chỉ là một chuyến thăm từ miền Nam. Chuyến thăm từ miền đất đau thương, quật cường trong bao năm gian khó kháng chiến chống Mĩ, nơi mà Bác đã gửi gắm biết bao yêu thương, niềm tin và hy vọng cũng là nói gửi gắm yêu thương của hàng vạn người dân nơi đây đến Bác “ Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà / Miền Nam mong Bác nỗi mong cha ” .“ Đã thấy trong sương hàng tre bát ngátÔi ! Hàng tre xanh xanh Nước TaBão táp mưa sa đứng thẳng hàng ”Chẳng phải tự nhiên mà Viễn Phương nhắc tới những hàng tre, ta đều biết rằng tre là loài cây dẻo dai, mặc kệ mọi khó khăn vất vả của vạn vật thiên nhiên mà chúng vẫn kiên cường chính vì thế nó đã thành hình tượng cao đẹp nhất của dân cư Nước Ta ta. Hình ảnh tre đã có trong “ Cây tre Nước Ta ” của Nguyễn Duy hay “ Tre Nước Ta ” của Thép Mới đều can đảm và mạnh mẽ như vậy và tre của Viễn Phương cũng không ngoại lệ : ” Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ”. Thán từ “ Ôi ! ” như để thể hiện xúc cảm, một cảm hứng mãnh liệt, tha thiết khi nhìn thấy lại hàng tre quật cường muôn thuở trong kháng chiến ngày nào của dân tộc bản địa khi mà ” Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín ”. Tre của Viễn Phương còn ẩn dụ cho những người lính canh tận tụy canh giữ chốn thiêng liêng, bảo vệ giấc ngủ của Người .Khổ thơ tiếp theo chính là cảm hứng của Viễn Phương khi hòa vào dòng người thăm lăng Bác .“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏ ”Mặt trời chính là nguồn sáng bất tận của thiên hà, nó không hề thiếu trên toàn cầu này được. Bác cũng vậy, Bác cũng không hề thiếu trong con đường cứu nước trường kì của dân tộc bản địa. Nếu ánh sáng của mặt trời soi sáng đường đi, giúp sinh vật tăng trưởng, lớn lên còn mặt trời trong lăng kia đã soi sáng cho cách mạng Nước Ta, soi sáng cho tâm can lòng người, chính mặt trời ấy đã cứu biết bao sinh mệnh trước cuộc chiến tranh đau thương, và ánh dương ấy dẫn ta đến niềm vui, niềm hạnh phúc …Bác được Viễn Phương ngợi ca như mặt trời – thứ ánh sáng bật diệt của trần gian, phải chăng nhà thơ đang gửi gắm một niềm tin về sự vĩnh cửu mãi mãi của Người so với quốc gia. Với nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa ” Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ ” đó như một đòn kích bẩy ngợi ca Bác, ngay cả mặt trời vĩ đại của vụ trụ cũng phải ngước nhìn sự sáng bừng vĩ đại trong lăng kia. Mặt trời “ rất đỏ ” đã gợi cho ta đến trái tim nhiệt huyết của Bác, một trái tim nhiệt huyết với cách mạng, với nhân dân, với quốc gia, …“ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân. ”“ Ngày ngày ” được lặp lại hai lần như bộc lộ sự tiếp nối đuôi nhau thời hạn, tạo một nhịp điệu chậm rãi và rất lắng sâu của dòng người đi thăm lăng Bác. Và rồi Viễn Phương đã khôn khéo sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ quy đổi cảm xúc, có vẻ như những con người ấy đi ” trong thương nhớ ” và đó là niềm thương nhớ khôn nguôi so với Người, để rồi họ ” kết tràng hoa ” gửi khuyến mãi đến Bác, đó là những tràng hoa đẹp nhất, thơm nhất, lộng lẫy nhất để tỏ lòng biết ơn :“ Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ”Ở đây “ bảy mươi chín mùa xuân ” không những chỉ tuổi của Bác mà tác giả còn nhấn mạnh vấn đề một điều rằng trong bảy mươi chín mùa xuân ấy Bác đã không ngừng góp sức hết mình để mang tới biết bao mùa xuân ấm êm niềm hạnh phúc cho muôn dân và giờ đây dòng người kia muốn tỏ lòng biết ơn tới Bác bằng những bông hoa tươi thắm nhất .Đến khổ thơ tiếp, xúc cảm của nhà thơ thật mãnh liệt biết bao khi thấy Người, nhìn thấy bị cha già kính yêu của dân tộc bản địa :“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yênGiữa một vầng trăng sáng dịu hiền ”Tác giả lại một lần nữa sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật nói giảm nói tránh, chẳng là Bác chỉ mệt quá chỉ ngủ chút thôi ? Cả cuộc sống Bác có lẽ rằng chẳng có nổi một giấc ngủ yên chính bới Bác lo cho nước nhà, cho Tổ quốc và Bác ” chỉ biết quên mình cho toàn bộ ”. Câu thơ như chứng minh và khẳng định lại Bác mãi sống trong lòng nhân dân Nước Ta, cũng như Tố Hữu đã từng viết :“ Suốt cuộc sống Bác có ngủ yên đâuNay Bác ngủ chúng con canh giấc ngủ ”Chúng ta đều biết rằng, trong thơ của Bác trăng đã thành tri kỉ và cũng đã từng có người nói rằng : ” thơ của Bác đầy trăng ”. Từ chiến khu Việt Bắc ” Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa ” rồi đến lúc bàn việc quân ” Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền ” hay là cả khi trong tù ” Người ngắm trăng soi ngoài hành lang cửa số / Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ ”. Và giờ đây khi đã nhắm mắt, trăng vẫn luôn theo Bác, vẫn luôn là người bạn tri kỉ của Người .“ Vẫn biết trời xanh là mãi mãiMà sao nghe nhói ở trong tim ”Viễn Phương lại một lần nữa cho ta thấy cách sử dụng ngôn từ khôn khéo của mình qua cách nói ” Vẫn biết – Mà sao ” khiến người đọc đau nhói vô cùng khi mà không hề phủ nhận một quy luật của tạo hóa đó là có sinh có tử. “ Trời xanh ” – hình tượng vĩnh hằng của vạn vật thiên nhiên, thiên hà và đó cũng là ẩn dụ cho Bác. Người vẫn còn sống với nước nhà, dân tộc bản địa, còn mãi trong tim mỗi người dân Nước Ta cũng như nhà thơ Tố Hữu đã từng viết :“ Bác còn đó lớn bát ngátTrời xanh biển rộng ruộng đồng nước non ”Dù lí trí vẫn tin là thế nhưng hàng triệu con đất Việt vẫn không nguôi đau xót, tiếc thương trước sự ra đi của Người. Nỗi đau mà quặn thắt, tê tái tận đáy sâu tâm hồn như hàng nghìn mũi kim đâm vào trái tim thổn thức của nhân dân ta, và rồi chính sự ra đi của Bác cũng khiến vạn vật thiên nhiên nhỏ lệ tiếc thương :“ Suốt mấy hôm rày đau tiễn đưa“ Đời tuôn nước mắt trời tuôn mưa ”Đến bên Bác để khóc, người con miền Nam đã vô cùng xót đau, thương tiếc cứ trào dâng rồi vỡ òa trong lời nguyện ước của nhà thơ trước lúc ra về :” Mai về miền Nam thương trào nước mắtMuốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đoá hoa toả hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này … “Bao tình yêu thương, nỗi nhớ giờ lại càng đau hơn bởi ông sắp phải xa Bác, xa người cha kính yếu …. Và rồi trong dây phút nghẹn ngào ấy, tác giả có những ước nguyện hoá thân rất đỗi bình dị và khiêm nhường. Ông chỉ muốn hoá thân thành con chim nhỏ bé để hót những âm thanh thật trong trẻo cho Người nghe mỗi ngày và ông cũng chỉ muốn hoá thành đoá hoa, gửi những hương thơm bát ngát quanh lăng. Và một lần nữa hàng tre lại Open ở cuối bài thơ tạo cấu trúc đầu cuối tương ứng toàn vẹn. Nếu như đầu bài cây tre Open với hình tượng, phẩm chất rất Nước Ta của nó ” Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ” thì ở đây hàng tre lại được nhà thơ nhấn mạnh vấn đề phẩm chất ” trung hiếu ”. Đó như một điều khắc cốt ghi tâm những gì Bác đã nói ” Trung với nước, hiếu với dân ”. Cả khổ thơ Viễn Phương đã dùng nghệ thuật và thẩm mỹ ẩn chủ ngữ, đó chính là để khẳng định chắc chắn một điều rằng ước nguyện trên không riêng gì của riêng ông mà còn biết bao người con Nước Ta khác nữa. Họ luôn thực thi những lời Bác dạy : quyết tâm theo lí tưởng, đi theo sự nghiệp cách mạng đúng đắn của Người .Bài thơ có giọng điệu chững lại, sang trọng và quý phái, tha thiết với nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp và quyến rũ, ngôn từ bình dị mà cô đúc. Bài thơ như chạm đến trái tim người đọc, để lại trong họ niềm xúc động sâu xa trong một nỗi buồn man mác : ôm cả tổ quốc một kiếp người, Bác đã đi rồi sao Bác ơi !

2. Phân tích Viếng lăng Bác – Bài văn mẫu 2

” Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhàMiền Nam mong Bác nỗi mong cha. “

Nỗi mong chờ và ao ước của đồng bào miền Nam được Bác vào thăm không còn nữa! Người đã ra đi mãi mãi để lại bao niềm nuối tiếc trong lòng mỗi người dân Nam Bộ. Viễn Phương – nhà thơ trẻ miền Nam – được vinh dự ra thăm lăng Bác. Tác giả đã thay mặt nhân dân miền Nam bày tỏ tình cảm của mình khi đứng trước người cha già dân tộc. Xúc động tận đáy lòng, Viễn Phương viết bài “Viếng lăng Bác“. Đây là bài thơ gợi cho em niềm cảm xúc sâu xa nhất.

Cảm xúc tiên phong mà em cảm nhận được từ bài thơ có lẽ rằng vì bài thơ bộc lộ được tình cảm chân thành và đơn giản và giản dị của đồng bào Nam Bộ muốn nhắn gửi, nhờ Viễn Phương nói hộ cùng Bác nỗi mong đợi và mong đợi Bác vào thăm .Xúc động dạt dào, mở đầu bài thơ, tác giả viết :” Con ở miền Nam ra thăm lăng BácĐã thấy trong sương hàng tre bát ngátÔi hàng tre ! Xanh xanh Nước Ta “Tình cảm của nhà thơ rất chân thành và cũng rất thân thiện. Đối với người chiến sỹ miền Nam được ra thăm lăng Bác là một điều rất vinh dự. Nhưng không do đó mà giảm mất tình yêu thương của tác giả so với Bác. Câu thơ ấm cúng tình người với cách xưng hô thân thương ” con “. Bởi toàn bộ mọi người đều là những người con trung hiếu của Bác, xem Bác như ” là cha, là bác, là anh “. Tình người bát ngát, giản dị và đơn giản, tình dân tộc bản địa đằm thắm mến yêu. Đoạn thơ đã tạo nên một không khí ấm cúng, thân thiện .Tác giả khôn khéo chọn hình ảnh cây tre, hình ảnh quen thuộc của quốc gia để mở bài thơ rộng hơn. Xa hơn nhưng cũng thân mật hơn khi nào hết. Nhắc đến hình ảnh cây tre, ta lại nghĩ tới quốc gia, tới dân tộc bản địa Nước Ta với bao đức tính cao quý. Tre gan góc trong chiến đấu, tre yêu thương trợ giúp dân tộc bản địa, tre hi sinh cho thế hệ tương lai và tre cũng rất anh hùng quật cường :” Nòi tre đâu chịu mọc congChưa lên đã nhọn như chông quái đản “Tre đã khó khăn vất vả, chịu nhiều nắng mưa nhưng vẫn hiên ngang đứng giữa trời xanh, như dân tộc bản địa ta không khi nào khuất phục bọn giặc cướp nước ” Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ” .Theo đoàn người, tác giả vào thăm lăng Bác, nhà thơ nhìn thấy :” Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏ. “” Mặt trời ” ngày ngày đi qua trên lăng là mặt trời của đất, nguồn sáng lớn nhất, bùng cháy rực rỡ và vĩnh viễn trên trần gian. Nhưng mặt trời ấy còn thấy và nhận ra một mặt trời khác, một ” ‘ mặt trời trong lăng ” rất đỏ. Mặt trời trên cao được nhân hóa, nhìn mặt trời trong lăng bằng đôi mắt của mặt trời. Một hình ảnh chứa chan bao tôn kính so với Bác Hồ vĩ đại. Bằng hình ảnh ẩn dụ, nhà thơ đã ví Bác là mặt trời. Người là mặt trời đỏ rực màu cách mạng sẽ mãi mãi chiếu sáng đường tất cả chúng ta đi bằng sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Người. Đây là nét thẩm mỹ và nghệ thuật phát minh sáng tạo của tác giả .Độc đáo hơn, nhà thơ còn phát minh sáng tạo một hình ảnh khác nữa để ca tụng Bác :” Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân. “Hình ảnh những dòng người đi trong thương nhớ kết thành những tràng hoa không chỉ là hình ảnh tả thực so sánh những dòng người xếp thành hàng dài vào lăng Bác trông như những tràng hoa vô tận. Nó còn có nghĩa tượng trưng : Cuộc đời của họ đã nở hoa dưới ánh sáng của Bác. Những bông hoa tươi thắm đó đang đến dâng lên Người những gì tốt đẹp nhất. ” Dâng bảy mươi chín mùa xuân ” – đây là hình ảnh hoán dụ mang ý nghĩa tượng trưng. Con người bảy mươi chín mùa xuân ấy đã sống một cuộc sống đẹp như những mùa xuân và đã làm ra những mùa xuân cho quốc gia, cho con người .Nhà thơ vào lăng, được nhìn thấy Bác nằm trong giấc ngủ bình yên giữa một vùng ánh sáng nhè nhẹ dịu hiền. Ánh sáng ấy nơi Bác nằm được nhà thơ miêu tả như ánh sáng một vầng trăng hiền dịu :” Bác nằm trong giấc ngủ bình yênGiữa một vầng trăng sáng dịu hiềnVẫn biết trời xanh là mãi mãiMà sao nghe nhói ở trong tim ! “Ánh sáng của những ngọn đèn mờ ảo trong lăng gợi nhà thơ sự liên tưởng thật là mê hoặc ” ánh trăng “. Tác giả đã thế hiện sự am hiểu của mình về Bác qua sự liên tường kì quặc đó. Bởi trăng với Bác từng là đôi bạn tri âm tri kỉ. Ánh trăng bát ngát ngoài trời đã từng vào thơ Bác trong nhà lao, trên chiến trận, giờ đây trăng cũng đến để ru giấc ngủ ngàn thu cho Người. Với hình ảnh ” vầng trăng sáng dịu hiền ” dụng ý nhà thơ còn muốn tạo ra một mạng lưới hệ thống hình ảnh ngoài hành tinh để ví với Bác. Người có lúc như mặt trời ấm cúng, có lúc dịu hiền như ánh trăng rằm .Bác của chúng là là vậy. ” Mặt trời “, ” vầng trăng “, ” trời xanh ” đó là những cái bát ngát bát ngát của ngoài hành tinh được nhà thơ ví như cái bát ngát to lớn trong tình thương của Bác. Đó cũng là bộc lộ sự vĩ đại, rực rỡ tỏa nắng, cao siêu của con người và sự nghiệp của Bác. Biết rằng Bác vẫn sống mãi trong sự nghiệp cách mạng và tâm lý nhân dân như khung trời xanh vĩnh viễn trên cao. Nhưng nhà thơ vẫn không khỏi thấy nhói đau trong lòng khi đứng trước thi thể của Người : ” Mà sao nghe nhói ở trong tim “. Nỗi đau như hàng ngàn mũi kim đâm vào trái tim thổn thức của tác giả. Đó là sự rung cảm chân thành của nhà thơ .

Còn đứng trong lăng Bác, nhưng khi nghĩ đến lúc phải xa Bác, Viễn Phương thấy bịn rịn không muốn dứt. Tình cảm của nhà thơ trong suốt thời gian trên luôn sâu lắng, đau lặng lẽ nhưng đến giây phút này, Viễn Phương không thể nào ngăn được nữa để cho tình cảm theo dòng nước mắt tuôn trào, dâng lên cao và tha thiết nhất “mơ về miền Nam thương trào nước mắt”.

Chỉ nghĩ đến việc về miền Nam, tác giả cũng đã ” trào nước mắt “, luyến tiếc khi chia tay, bịn rịn không muốn xa nơi Bác nghỉ, ở câu thơ này, tác giả không sử dụng một thẩm mỹ và nghệ thuật gì cả, chỉ là lời nói giản dị và đơn giản, là tình thương sâu lắng tự tấm lòng nhưng lại làm cho ta xúc động, bài thơ thêm giàu cảm hứng. Một cách nói không hoa mĩ, chân thành như người dân Nam Bộ, nhưng lại lắng trong đó nỗi yêu dấu đau đớn không có gì hoàn toàn có thể nói và tả được .Tác giả thay mặt đại diện cho nhân dân miền Nam bày tỏ niềm thương tiếc vô hạn so với vị cha già dân tộc bản địa. Câu nói đơn giản và giản dị ấy làm người đọc thêm hiểu và đồng cảm với xúc cảm của Viễn Phương, bởi lời nói đó đều xuất phát từ muôn triệu trái tim nhỏ bé cùng chung nỗi đau không khác gì tác giả. Được gần Bác dù chỉ trong tích tắc nhưng không khi nào ta muốn xa Bác bởi Người ấm cúng quá, to lớn quá. Ước nguyện tôn kính của Viễn Phương cũng là mong ước chung của những người đã hoặc chưa một lần nào gặp Bác :” Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này. “Từ ngữ ” muốn làm ” được lặp đi lặp lại nhiều lần trong đoạn thơ bộc lộ được mong ước, sự tự nguyện của tác giả. Hình ảnh cây tre lại Open khép bài thơ lại một cách khôn khéo. Một mong ước chân thành của nhà thơ. Tác giả muốn làm con chim hằng ngày ca hót cho Bác yên ngủ, làm đóa hoa tỏa hương thơm ngào ngạt, cùng muôn đóa hoa khác làm đẹp nơi Bác nghỉ. Và vui sướng nhất khi được làm cây tre trung hiếu đứng mãi bên Bác canh từng giấc ngủ của Người. Cánh hoa ấy, tiếng chim hót và cây tre trung hiếu ấy giữ mãi cho Người giấc ngủ bình yên .Viễn Phương nói lên mong ước của mình cũng như là ước nguyện của tổng thể tất cả chúng ta muốn được gần Bác để được lớn lên một chút ít :” Ta bên Người, Người tỏa sáng trong taTa bỗng lớn ở bên Người một chút ít. “Bác của tất cả chúng ta là vậy. Người giàu tình thương yêu, giàu đức hi sinh và đời Người thì vô cùng đơn giản và giản dị. Đất nước ta mất Bác như mất người cha vĩ đại, người cha luôn luôn dành cho quả đât tình thương vô bờ bến .

Bài thơ “Viếng lăng Bác” thật giàu hình ảnh, giàu cảm xúc, mấy ai đọc bài thơ mà không thấy rung động trong lòng. Bằng cách sử dụng điêu luyện những biện pháp tu từ một cách sáng tạo, tác giả đã thể hiện tình cảm ngọt ngào đằm thắm lại rất giản dị chân thành đối với Bác. Nhà thơ đã truyền được cảm xúc của mình đến với người đọc chính bởi cảm xúc của cả đồng bào Nam Bộ nói riêng cùa dân tộc nói chung. Chúng ta những cháu ngoan của Bác Hồ cũng xin nguyện như Viễn Phương làm cây tre trung hiếu, làm bông hoa đẹp, làm tiếng chim hay và làm muôn ngàn công việc tốt để dâng lên Người.

>>>Tìm hiểu sâu hơn về tình cảm, tấm lòng chân thành của tác giả với Bác qua những bài văn hay về lòng thành kính và niềm xúc động sâu sắc qua 2 khổ cuối Viếng lăng Bác

Nghe bài văn phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương

3. Bài văn mẫu 3 phân tích những cảm nhận của em về bài thơ Viếng lăng Bác

Mỗi tác giả đều có những xúc cảm riêng khi viết về Hồ Chí Minh, là xót xa, nuối tiếc, tự hào, ngưỡng mộ cho một đời người vì dân, vì nước. Nhà thơ Viễn Phương lần đầu tiên từ miền Nam ra thăm lăng Bác cũng đã giật mình nhận ra có những thay đổi trong chính cảm xúc của mình khi nhìn thấy Bác đang ngủ yên lành. Bài thơ “Viếng lăng Bác” là lòng thành kính, ngưỡng mộ, biết ơn của nhà thơ dành cho vị lãnh tụ vĩ đại.

Năm 1976, quốc gia thống nhất, lăng quản trị Hồ Chí Minh được khánh thành ; tác giả theo đoàn từ Nam ra viếng lăng Bác. Cảm xúc của một người con lần tiên phong ra thăm lăng Bác thực sự dồn nén trong trái tim của tác giả. Bài thơ như một lời tri ân, lòng tôn kính của một đứa con phương xa được trở lại thăm Người. Có lẽ những câu thơ này như nói hộ tấm lòng của rất nhiều người, rất nhiều con dân Nước Ta được ra thăm lăng Bác .Xuyên suốt bài thơ chính là mạch xúc cảm rưng rưng, xúc động, không kìm nổi lòng mình khi đứng trước một người anh hùng dân tộc bản địa. Bài thơ được mở màn như một tiếng reo vui :Con ở miền Nam ra thăm lăng BácĐã thấy trong sương hàng tre bát ngátÔi hàng tre xanh xanh Nước TaBão táp mưa sa đứng thẳng hàngMột tiếng reo vui nhẹ nhàng, một tiếng “ con ” chân thành và thâm thúy của một người con từ phương xa. Câu thơ trở nên mềm mịn và mượt mà, hấp dẫn, chan chứa tình cảm. Một hành trình dài từ miền Nam ra tận miền Bắc chỉ để được nhìn ngắm Hồ Chí Minh một lần. Mặc dù Bác Hồ đã không còn nữa nhưng nhà thơ không dùng từ “ viếng ” mà lại dùng từ “ thăm ” rất nhẹ nhàng, tình cảm. Điều này cho thấy rằng mặc dầu Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ nhưng lại rất thân thiện, thân thương với nhân dân. Người đọc cảm nhận được rằng có vẻ như Bác Hồ vẫn còn sống mãi, chỉ là Bác đang ngủ một giấc ngủ thật lâu, thật dài .Khung cảnh hiện ra trước mắt khi nhà thơ đến đây là hàng tre “ bát ngát ”. Tre là hình ảnh quen thuộc, thân mật với quốc gia Nước Ta, hình tượng cho sự dẻo dai, kiên cường, ý thức không khuất phục của cả dân tộc bản địa ta. Mặc dù bão táp mưa sa nhưng hàng tre vẫn kiên cường, hiên ngang và quật cường như chính ý thức quật cường của dân tộc bản địa ta .Viễn Phương mang một trái tim yêu thương và ngưỡng mộ với quản trị Hồ Chí Minh. Ông đã mượn hình ảnh “ mặt trời ” hình tượng cho Bác Hồ vĩ đại, luôn sống mãi với quốc gia :Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏRõ ràng hình ảnh “ mặt trời ” ở hai câu thơ trọn vẹn có ý nghĩa khác nhau. Một mặt trời thực của vạn vật thiên nhiên, một mặt trời mang giá trị ẩn dụ, tượng trưng cho người cha già dân tộc bản địa. Phép ẩn dụ này đã làm tăng lên tính biểu cảm, phần nào làm sắc nét hơn tình cảm yêu dấu, trân trọng mà Viễn Phương dành cho Người. Mặt trời luôn sống sót để soi sáng nhân gian cũng như Hồ Chí Minh còn sống mãi trong lòng dân .Hòa vào dòng người viếng thăm Bác, Viễn Phương xúc động nghẹn ngào :Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuânĐời người hữu hạn, thời hạn vô hạn. Sự ra đi của Người để lại muôn vàn tiếc thương cho dân tộc bản địa. Niềm thương nhớ ấy kết thành những “ tràng hoa ” dâng Người. “ Bảy mươi chín mùa xuân ” chính là bảy mươi chín năm Người sống và góp sức cho dân tộc bản địa. Hồ Chí Minh chính là mùa xuân lớn của quốc gia ta, cho những kiếp người lầm than trong xã hội .Tác giả được nhìn ngắm Bác Hồ, có một niềm xúc động thâm thúy :Bác nằm trong lăng giấc ngủ bình yênGiữa một vầng trăng sáng trong dịu hiềnVẫn biết trời xanh là mãi mãiMà sao nghe nhói ở trong timBác vẫn nằm đây, giữa TP. hà Nội đầy nắng, giữa hàng triệu trái tim của dân tộc bản địa đang hướng về Người. Nét ” dịu hiền ” trên khuôn mặt người chính là tượng trưng cho những gì cao đẹp, thanh khiết nhất của một cuộc sống. Dù nỗi đau còn đó, mất mát còn đó nhưng quốc gia luôn nhớ đến người .Có lẽ khổ thơ sau cuối người đọc sẽ bần thần trước lời nguyện ước của Viễn Phương :Mai về miền Nam thương trào nước mắtMuốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn nàyNhững vẫn thơ chân chất, bình dị này khiến cho người đọc “ trào nước mắt ”. Giây phút tác giả sắp rời xa Người trở lại với miền Nam là khoảng thời gian ngắn ngưng lại nhiều xúc cảm nhất. Điệp từ “ muốn ” có vẻ như nhấn mạnh vấn đề hơn nữa khát khao, ước vọng của tác giả được ở cạnh Bác Hồ. Những mong ước bình dị, mộc mạc nhưng chan chứa tình cảm .

Thật vậy, bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương khiến người đọc không cầm được nước mắt vì tình cảm của một người con dành cho Bác. Qua đó thấy được vị trí của Bác Hồ trong lòng dân quan trọng như thế nào.

4. Phân tích Viếng lăng Bác – Bài văn mẫu 4: Nỗi xót thương sâu sắc của Viễn Phương

Sự vĩ đại, công lao to lớn của chủ tịch Hồ Chí Minh đối với dân tộc Việt Nam cả đời nhân dân ta vẫn luôn ghi nhớ, biết ơn. Viết về đức tính, tấm lòng của Bác là một mảng đề tài lớn trong sáng tác thơ ca. Và ngay cả khi Bác mất đi, nỗi tiếc thương vô hạn, đã dấy lên niềm biết ơn, kính trọng sâu sắc với Bác. Viếng lăng Bác của Viễn Phương là bài thơ được làm trên mạch cảm xúc ấy.

Trước sự ra đi của Bác, Tố Hữu đã từng thốt lên vô cùng đau đớn :Bác đã xa rồi sao Bác ơiMùa thu đang đẹp, nắng xanh trờiDù Viễn Phương không viết bài thơ ngay thời gian Bác qua đời, nhưng xúc cảm vẫn vẹn nguyên, mãnh liệt. Tác phẩm được viết vào năm 1976, khi quốc gia đã giải phóng, và lăng quản trị Hồ Chí Minh vừa được khánh thành. Là một người con của miền Nam, tác giả cũng có một mong ước mãnh liệt được ra thăm vị cha già của dân tộc bản địa khi quốc gia đã trọn vẹn thống nhất. Bởi vậy, bài thơ là xúc cảm chân thành, tha thiết, đầy xúc động tác giả dành cho Bác .Từ miền Nam xa xôi, Viễn Phương không quản ngại khó khăn vất vả để ra gặp Người. Lời thơ thân thương, thân thiện, như đứa con quay trở lại thăm cha :Con ở miền Nam ra thăm lăng BácCâu thơ như một lời thông tin ngắn gọn, nhưng chứa đựng trong đó biết bao nỗi niềm và cảm hứng của tác giả. Từ cực Nam của tổ quốc, Viễn Phương ra TP. Hà Nội không chỉ để chiêm ngưỡng và thưởng thức khu công trình kiến trúc nơi Bác yên nghỉ mà đó là hành trình dài về với người cha, hành trình dài quay trở lại nguồn cội của chính mình. Tiếng con nghe sao thiêng liêng và ấm cúng quá, nó cho thấy mối quan hệ thân thương, thân thiện mà cũng rất đỗi tôn kính, thiêng liêng. Và qua đó cũng diễn đạt nỗi xúc động thâm thúy của tác giả sau bao năm xa cách được trở lại thăm Người .Cái hay, cái đẹp của khổ thơ không chỉ dừng lại ở lớp ngôn từ bình dị, mà còn ở những hình ảnh rất đỗi thân thương : “ Đã thấy trong sương hàng tre bát ngát / Ôi ! Xanh xanh hàng tre Nước Ta / Bão táp mưa sa vẫn thẳng hàng ”. Hàng tre xanh ấy chính là tượng trưng cho làng quê, cho con người Nước Ta cần mẫn, chịu thương chịu khó. Cảm xúc trào dâng, khiến ông bật lên tiếng cảm thán đầy cảm hứng “ ôi ” chất chứa lòng tự hào .Dân tộc ta trải qua “ bão táp mưa sa ” – cuộc chiến tranh liên miên, đời sống còn nhiều khó khăn vất vả nhưng vẫn “ đứng thẳng hàng ” – họ những con người kiên cường, quật cường trước mọi gian lao, thử thách. Đúng như Nguyễn Duy đã từng chứng minh và khẳng định : “ Thân gầy guộc lá mong manh / Mà sao nên lũy nên thành tre ơi ”. Đồng thời những hàng tre này, cũng như vòng tay của quê nhà, những đứa con đang ngày đêm canh gác giấc ngủ cho Người .Đứng trước lăng Bác, Viễn Phương càng cảm nhận rõ hơn nữa sự vĩ đại của Người :Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏHình ảnh ” mặt trời ” trong câu thơ đầu là mặt trời thực, là nguồn gốc sự sống của vạn vật. Nhưng hình ảnh ” mặt trời ” thứ hai là hình ảnh ẩn dụ cho Bác. Bác là nguồn sống, đem đến ánh sáng cho dân tộc bản địa. Dưới sự dẫn dắt của Bác, quốc gia đã được giải phóng, dân tộc bản địa được hưởng đời sống tự do, niềm hạnh phúc. Bởi vậy, Bác chính là mặt trời của nhân dân, dân tộc bản địa Nước Ta. Đồng thời mặt trời mang trong mình hơi ấm, cũng như Bác mang trong mình tình yêu thương bát ngát với dân tộc bản địa : “ Bóng Bác cao lồng lộng / Ấm hơn ngọn lửa hồng ” ( Đêm nay Bác không ngủ – Minh Huệ ) .Trước sự vĩ đại của Người, ngày ngày những người con Nước Ta vẫn lặng lẽ đến bên và kính dâng lên tình cảm, sự trân trọng, kính yêu : “ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớ / Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ”. Dòng người trĩu nặng nhớ thương, từ khắp mọi miền quốc gia vẫn tề tựu về đây, theo dòng người vào thăm lăng Bác. Bằng sự quan sát tinh xảo, tác giả đã tạo ra hình ảnh ẩn dụ rực rỡ : tràng hoa. Tràng hoa từ khắp mọi miền tổ quốc, kính dâng lên Người với lòng biết ơn vô hạn. Hình ảnh thơ đã biểu lộ tấm lòng tôn kính không riêng gì của riêng nhà thơ mà còn là của nhân dân so với Bác .Tiến vào trong lăng thời hạn như ngưng đọng. Bác nằm trong giấc ngủ bình yên sau những năm tháng hoạt động giải trí cách mạng và bên cạnh Bác luôn có người bạn hiền kề cận – ánh trăng. Đồng thời ánh trăng đó cũng cho thấy lối sống thanh cao, nhân cách trong sáng trong cả cuộc sống của Bác. Trong niềm xúc động vô hạn, Viễn Phương thốt lên đầy đau đớn : “ Vẫn biết trời xanh là mãi mãi / Mà sao nghe nhói ở trong tim ”. Vẫn biết Bác đã hóa thân vào dáng hình, xứ sở trường tồn cùng quốc gia, nhưng nỗi đau trước sự ra đi của Bác vẫn làm nhà thơ đau nhói, đó là nỗi đau bất thần, quặn thắt. Ấy là nỗi đau quá lớn, nghẹn ứ không hề nói thành lời của triệu con tim Nước Ta .Thời khắc ở bên Người quả là quá ngắn ngủi, chẳng mấy chốc đã đến giờ phút chia xa. Nghĩ đến việc mình sẽ phải trở lại miền Nam, phải xa Người nhà thơ không hề kìm nén nổi nỗi xúc động mà biểu lộ ra ngoài :Mai về miền Nam thương trào nước mắtCâu thơ như một lời giã biệt, mà lắng sâu tình cảm. Những giọt nước mắt trào dâng, lưu luyến, bịn rịn không muốn rời xa nơi Bác yên nghỉ. Mặc dù lưu luyến, không muốn rời xa, nhưng bản thân ông cũng hiểu rằng đã đến lúc phải quay trở lại miền Nam. Và đến lúc này ông dấy lên một ước nguyện chân thành tha thiết :Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn nàyĐiệp ngữ muốn làm phối hợp với những hình ảnh : con chim, đóa hoa, cây tre đã biểu lộ nguyện ước chân thành, mãnh liệt của ông. Đó là những sự vật rất là thân mật, quen thuộc. Và đặc biệt quan trọng, ông muốn làm cây tre trung hiếu để nhập vào hàng tre quanh lăng Bác canh giữ giấc ngủ ngàn năm cho Người. Đồng thời hình ảnh này cũng bộc lộ niềm kính yêu, lòng biết ơn vô hạn tác giả dành cho quản trị Hồ Chí Minh .Cả bài thơ là nỗi xót thương thâm thúy của Viễn Phương khi đến thăm lăng Bác. Nhưng đằng sau đó ta còn thấy tấm lòng tôn kính, tự hào trước công lao vĩ đại của Người so với dân tộc bản địa Nước Ta. Cùng với đó là sự phối hợp linh động những giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật : so sánh, ẩn dụ, điệp ngữ, … giọng điệu đầy trữ tình đã ảnh hưởng tác động thâm thúy đến tâm khảm bạn đọc .

5. Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác ngắn gọn – Bài văn mẫu 5

Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhân vật lịch sử thân yêu nhất của dân tộc Việt Nam thế kỉ XX. Người để lại hình ảnh một người Cha già hiền từ, một tên gọi Bác thân thiết, người hiện thân cho những gì cao đẹp và mạnh mẽ của dân tộc. Lăng Bác trở thành nơi lưu giữ bóng dáng Bác lúc sinh thời, nơi chiêm ngưỡng thành kính của nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế. Biết bao nhà thơ đã làm thơ về Người, về lăng Người. “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương là một bài thơ ngắn đầy xúc động, thể hiện tấm lòng của đồng bào miền Nam đối với Người.           .

Mở đầu bài thơ, tác giả tự giới thiệu:

Con ở miền Nam ra thăm lăng BácLời thơ đơn giản và giản dị nhưng tiềm ẩn rất nhiều cảm hứng. Sinh thời, Người luôn nghĩ đến miền Nam. Nhà thơ Tố Hữu từng viết :Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhàMiền Nam mong Bác nỗi mong Cha( Bác ơi )Lời bài thơ đúng là lời của người con miền Nam ra thăm lăng Bác, nơi yên nghỉ của người Cha già dân tộc bản địa. Tình cảm trong bài đúng là tình cảm của người con ở xa mà nỗi niềm nhớ thương ấp ủ lâu nay như chỉ chờ gặp lại bóng hình thân yêu là trào dâng, thổn thức .Từ xa, nhà thơ vừa nhìn thấy hàng tre quanh lăng, đã xiết bao xúc động :Đã thấy trong sương hàng tre bát ngátÔi hàng tre xanh xanh Nước TaBão táp mưa sa đứng thẳng hàng .Nhà thơ hẳn phải đến rất sớm để xếp hàng vào viếng, khi sương sớm còn bao trùm quanh lăng. Theo con đường quanh quanh dẫn tới lăng nổi lên hàng tre bát ngát. Bát ngát của tre và bát ngát của sương. Nhà thơ phát hiện một hình ảnh quen thuộc mà bao năm đã in hằn trong tiềm thức : “ Ôi hàng tre xanh xanh Nước Ta / Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ” .Một tình cảm vừa thân quen, vừa thương xót và tự hào. Thân quen vì người Nước Ta nào mà không biết tre. Thương xót vì tre phải chịu đựng bão táp, mưa sa, và tự hào vì tre vẫn thẳng hàng, không nghiêng ngả. Từ sương sa mà liên tưởng đến bão táp, mưa sa cũng rất tự nhiên. Từ cây tre mà nghĩ đến Nước Ta, rồi sẽ nghĩ đến Bác cũng là tự nhiên, bởi từ lâu “ cây tre ”, ” Nước Ta ”, “ Hồ Chí Minh ” là những từ ngữ có mối liên hệ nội tại .Khổ thứ hai nói tới xúc cảm trước cảnh đoàn người xếp hàng vào lăng. Hẳn là đoàn người rất dài, vận tốc đi rất chậm. Khổ thơ trên, cảnh vật đang còn sương phủ, giờ đây mặt trời đã lên cao trên đầu. Mặt trời trên lăng lại gợi lên một liên hệ mới :Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏVí Bác với mặt trời là hình ảnh đã quen, nhưng đem so sánh mặt trời trên lăng và mặt trời trong lăng là một phát minh sáng tạo mới xuất thần, thoát sáo, chưa hề có. Mặt trời “ rất đỏ ” làm nhớ đến trái tim, trái tim nhiệt huyết, chân thành, trái tim thương nước, thương dân .Ngắm nhìn dòng người vào viếng, nhà thơ lại nghĩ đến vòng hoa :Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân …Tràng hoa là chuỗi hoa vòng kết thành tròn. Từng đoàn người đi viếng chuyển dời từ phía sau lăng, qua bên lăng, vòng ra trước lăng rồi quay vào chính diện của lăng, đúng là tạo thành một vòng tròn, khiến nhà thơ nghĩ đến tràng hoa. Bởi vì con người là hoa của đất, những con người từng được Bác Hồ chăm sóc. Mọi người hình như không phải đến viếng một người đã từ trần, viếng một thi hài, mà là đến viếng một cuộc sống bảy mươi chín mùa xuân đã hiến dâng bao nhiêu hoa trái .Ở đây tác giả không riêng gì liên tưởng thâm thúy, mà còn dùng từ tinh xảo, đầy tình cảm nâng niu, quý trọng. Những chữ “ ngày ngày ” được lặp lại hai lần gây cảm xúc một thời hạn vô tận, vĩnh viễn, không khi nào ngừng, như tấm lòng nhân dân không nguôi nhớ Bác .Khổ thơ thứ ba nói về cảm hứng khi đã vào đến trong lăng. Đây là nơi ngự trị của cái lạng lẽ trang nghiêm của sự yên nghỉ đời đời. Câu thơ đã viết rất đỗi chân thực và thơ mộng :Bác nằm trong giấc ngủ bình yênGiữa một vầng trăng sáng dịu hiềnKhung cảnh bình yên, lặng lẽ gợi lên giấc ngủ đêm hôm, êm đềm dưới vầng trăng sáng dịu hiền. Nhà thơ một mặt không muốn cảm nhận đây là giấc ngủ vĩnh viễn, ngủ giữa ban ngày, nhưng mặt khác không hề không thấy một thực sự rằng con người đang nằm kia đã vĩnh viễn ra đi :Vẫn biết trời xanh là mãi mãi .Mà sao nghe nhói ở trong timDù biết Bác sống vĩnh viễn như trời xanh thì cũng không che giấu được một thực sự mất mát, làm đau nhói con tim. Câu thơ nghe như một tiếng khóc nghẹn ngào .Khổ thơ sau cuối là xúc cảm trước khi ra về :Muốn làm con chim hót quanh lăng BácMuốn làm đóa hoa tỏa hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn nàyNghĩ đến ngày mai về miền Nam, nỗi thương xót làm trào rơi nước mắt. Không phải rưng rưng, rơm rớm, mà là trào, một cảm hứng mãnh liệt. Tình thương xót như nén giữa tâm hồn, làm phát sinh bao mong ước. Ước muốn làm con chim hót quanh lăng Bác, để lại chút vui vẻ, nhí nhảnh bên một người đã quyết tử cả mái ấm gia đình, tình riêng vì quốc gia. Ước muốn làm đóa hoa tỏa hương quanh lăng, một làn hương như thực như hư “ đâu đây ”, thoang thoảng. Ước muốn làm cây tre trung hiếu quanh lăng .Mọi mong ước đều quy tụ vào một điểm là mong được gần Bác mãi mãi, hẳn là muốn làm vui, làm khuây, làm vợi nỗi lạnh lẽo của con người đã suốt đời hi sinh cho sự nghiệp giải phóng Tổ quốc, giải phóng dân tộc bản địa, một con người lúc sinh thời đã dành trọn tình thương mến cho mọi những tầng lớp nhân dân và đặc biệt quan trọng cho đồng bào miền Nam ruột thịt .

Bài thơ Viếng lăng Bác tả lại một ngày ra thăm lăng Bác, từ tinh sương đến trưa, rồi chiều. Nhưng thời gian trong tưởng niệm là thời gian vĩnh viễn của vũ trụ, của tâm hồn. Cả bài thơ bốn khổ, khổ nào cũng trào dâng một niềm thương nhớ bao la và xót thương vô hạn. Bốn khổ thơ, khổ nào cũng đầy ắp ẩn dụ, những ẩn dụ đẹp và trang nhã, thể hiện sự thăng hoa của tình cảm từ cõi hằng ngày lên cõi cao cả. Tình cảm đối với Bác chỉ có thể là tình cảm cao cả, nâng cao tâm hồn con người. Viếng lăng Bác của nhà thơ Viễn Phương là một đóng góp quý báu vào kho tàng thi ca viết về Hồ Chủ tịch, vị lãnh tụ vĩ đại, kính yêu của dân tộc.

6. Phân tích bài thơ Viếng lăng Bác mẫu tìm hiểu thêm số 6

Bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương được sáng tác vào năm 1976, bài thơ mang đậm chất trữ tình này đã ghi lại tình cảm sâu lắng, thành kính của nhà thơ khi hòa vào dòng người viếng lăng Bác. Bài thơ cũng là tiếng nói, là nỗi niềm tâm sự của nhân dân Nam Bộ và nhân dân cả nước dành cho Bác.

Mở đầu bài thơ là cảm hứng của tác giả khi vừa bước chân vào lăng. Nhà thơ xưng “ con ” và gọi “ Bác ” ; lời thơ đơn giản và giản dị, mộc mạc mà chất chứa bao tình cảm thân thiện, thân thương, kính trọng quản trị Hồ Chí Minh của ông. Điều đó càng cho thấy Bác là một con người rất hòa đồng và thân thiện. Chính vậy, nhà thơ Tố Hữu có viết “ Người là Cha, là Bác, là Anh ” .Chi tiết thơ “ Con ở miền Nam ” còn mang một sắc thái đầy xúc động. Khúc ruột miền Nam là miền đất xa xôi mà Bác không nguôi ngóng chờ, cho đến những ngày trước lúc lâm chung thì trái tim người vẫn luôn hướng về miền Nam ruột thịt. Nơi đó có biết bao đồng bào ta đang ngày đêm chiến đấu và can đảm quyết tử vì một ngày mai nước nhà thống nhất. Nhưng … Bác đã không chờ được đến ngày đó. Người đã ra đi mãi mãi vào cõi vĩnh hằng để lại muôn vàn niềm thương tiếc cho nhân dân ta. Câu thơ đầu gọn như một lời thông tin nhưng lại chứa chan bao tình cảm xúc động, bồi hồi của tác giả so với vị cha già kính yêu của dân tộc bản địa .Và trong cái mênh mang sương mù của một ngày mùa thu Thành Phố Hà Nội, qua con mắt thi nhân của Viễn Phương, ta chợt tìm thấy một “ hàng tre ” Nước Ta. Đến với Bác, đến với hàng tre, ta như đến với quê nhà làng mạc, đến với mái nhà tranh âm vang lời ru của bà, của mẹ ; đến với Bác là đến với dân tộc bản địa mình, thế mới đẹp làm thế nào ! Hình ảnh nhân hóa hàng tre “ bão táp mưa sa đứng thẳng hàng ” còn là hình tượng bất diệt của con người Nước Ta kiên cường, quật cường bền chắc. Màu xanh của tre chính là màu xanh của sức sống Nước Ta, màu xanh của kỳ vọng, niềm hạnh phúc và tự do .Đây quả là một tứ thơ độc lạ, giàu ý nghĩa tượng trưng :“ Con ở miền Nam ra thăm lăng BácĐã thấy trong sương hàng tre bát ngátÔi hàng tre xanh xanh Nước TaBão táp mưa sa đứng thẳng hàng ”Và nhà thơ phải kính yêu Bác lắm mới viết được những hình ảnh ẩn dụ tài tình này :“ Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăngThấy một mặt trời trong lăng rất đỏ ”Cũng là “ mặt trời ” nhưng “ mặt trời ” ở câu thơ thứ nhất là mặt trời của vạn vật thiên nhiên thiên hà, ngày ngày tỏa sáng, đem sự sống cho muôn loài, vạn vật, nó cũng có lúc quạnh quẽo, u ám và sầm uất. Còn “ mặt trời ” của nhân dân Nước Ta, “ mặt trời ” trong lăng thì vẫn luôn chiếu ánh sáng vĩnh hằng, đỏ mãi. Bác chính là vầng mặt trời hồng tỏa tia sáng soi rọi con đường giúp dân tộc bản địa ta thoát khỏi kiếp đời nô lệ, là sức mạnh giúp nhân dân ta chèo lái con thuyền cách mạng cập bến vinh quang, đi đến bờ thắng lợi. Dù rằng đã ra đi mãi mãi nhưng Bác vẫn luôn bất tử, tư tưởng Hồ Chí Minh vẫn luôn vĩnh cửu, soi đường dẫn lối cho dân tộc bản địa ta đứng lên .Hòa nhịp với gần trăm triệu bàn chân Nước Ta, hàng triệu bàn chân lao động trên quốc tế, Viễn Phương bùi ngùi xúc động bước vào lăng :“ Ngày ngày dòng người đi trong thương nhớKết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân ”Hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác được tác giả ví như nhưng trànghoa dâng lên người. “ Bảy mươi chín ” tràng hoa, ấy là bày mươi chín màu xuân, bày mươi chín năm góp sức, quyết tử hết mình của Bác so với dân tộc bản địa và nhân dân ta. Và quả thật, Bác chính là mùa xuân, và mùa xuân ấy đã làm cho cuộc sống người dân Nước Ta nở hoa. Điệp ngữ “ ngày ngày ” đứng mỗi ý thơ giữ vị trí “ nhãn tự ”, vừa bộc lộ một qui luật trình tự của dòng người vào lăng viếng Bác, lại vừa bộc lộ một qui luật tự nhiên của tạo hóa .Đứng trước sự vĩ đại, to lớn của Bác, ta cũng vô thức bị dòng thơ cuốn vào trong lăng khi nào không hay :“ Bác nằm trong giấc ngủ bình yênGiữa một vầng trăng sáng dịu hiềnVẫn biết trời xanh là mãi mãiMà sao nghe nhói ở trong tim ”Bác đang nằm đây, ngay trước mắt nhà thơ, hiền hậu, nhân từ như một vầng trăng “ dịu hiền ”, thoáng mát mà vẫn trong sáng rạng ngời. Ta có cảm xúc như Bác vẫn chưa đi xa, vẫn chưa rời khỏi trần gian này mà Người đang ngủ đấy thôi. Lí trí thì nói Bác đang ngủ, nghĩa là Bác vẫn còn sống mãi với quốc gia, với dân tộc bản địa ta như trời xanh còn mãi trên đầu. Mỗi ngày ngẩng đầu nhìn ta lại thấy trời xanh, lại thấy Bác. Bác không khi nào mất, Bác sống mãi cùng dân tộc bản địa ta, trong mỗi cuộc sống, trong mỗi vấn đề mà tất cả chúng ta làm vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội. Ta biết thế, ta nghĩ thế nhưng sao tim ta vẫn “ đau nhói ”, mắt ta vẫn trào dâng khi nhận ra rằng : Bác đã không còn nữa !Khổ thơ thứ hai và ba là một chuỗi những hình ảnh ngoài hành tinh : mặt trời, vầng trăng, trời xanh lồng vào nhau như để ca tụng tầm vóc lớn lao của Bác ; đồng thời biểu lộ lòng tôn kính vô hạn của tác giả, của nhân dân so với vị cha già kính yêu của dân tộc bản địa .Bài thơ khởi đầu bằng sự kiện “ Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác ” và cũng kết thúc bằng chi tiết cụ thể “ Mai về miền Nam ”. Đây là giờ phút sắp chia tay với Bác, tâm trạng nhà thơ tràn trề niềm cảm thương xen lẫn bùi ngùi, lưu luyến. Điều đó được bộc lộ qua hình ảnh cuờng điệu : “ Thương trào nước mắt ” :“ Mai về miền Nam thương trào nước mắtMuốn làm con chim hót quanh lăng BácMúon làm đóa hoa toả hương đâu đâyMuốn làm cây tre trung hiếu chốn này ”Tình thương xót nén giữa tâm hồn đã làm phát sinh bao mong ước : “ muốn là con chim ” để dâng lên tiếng hót vui, “ muốn là đóa hoa ” dâng hương thơm ngát, “ muốn làm cây tre trung hiếu ” canh gác cho giấc ngủ yên lành của Bác. Nhịp điệu khổ thơ lúc này dồn dập với điệp ngữ “ muốn làm ” nhắc lại đến ba lần và những hình ảnh liên tục Open như một dòng khát khao mãnh liệt của nhà thơ muốn được gần Bác mãi mãi .Bằng toàn bộ tình cảm chân thành, Viễn Phương đã làm “ Viếng lăng Bác ” trở thành một bản tình ca bất tận để lại ấn tượng thâm thúy cho bao dân cư Nước Ta. Bài thơ hay không chỉ vì những nghệ thuật và thẩm mỹ, kĩ xảo độc lạ mà quan trọng hơn, đó là sự phối hợp nhuẫn nhị giữa cái “ tâm ” của một người con yêu nước và cái “ tài ” của người nghệ sĩ. Rất nhiều năm tháng đã đi qua nhưng mỗi thế hệ đọc lại “ Viếng lăng Bác ” đều đảm nhiệm vào tâm hồn mình một ánh sáng tư tưởng, tình cảm của nhà thơ và đồng thời cũng thấm nhuần vẻ đẹp trong suốt, lấp lánh lung linh tỏa ra từ chính cuộc sống, trí tuệ và trái tim Bác Hồ .

(Nguồn: thegioivanmau.com)

IV. Kiến thức lan rộng ra

1. Sơ đồ tư duy phân tích Viếng lăng Bác

2. Nhận xét về thơ Viễn Phương và bài Viếng lăng Bác

Thơ Viễn Phương dễ nhớ, giàu xúc cảm, nhưng không bị lụy, cường điệu nỗi đau … Thơ ông lộng lẫy hình bóng người phụ nữ miền Nam và Mẹ, ấn tượng nhiều mặt về người mẹ rất đậm đà, thắm thiết. Anh viết rất nhiều bài thơ về Mẹ. Người mẹ dưới gầm cầu, những người phụ nữ trong những đề lao, người nữ chiến sỹ quyết tử trong ngọn lửa, những nữ học sinh Hồ Chí Minh – Chợ Lớn ” xuống đường ” trong những ngày ” bão tố đô thị “, người vợ chiến đấu trong nội thành của thành phố, chồng ở chiến khu, người mẹ đào hầm nuôi giấu cán bộ, bà mẹ đưa đường những anh bộ đội – bà mẹ ấy nói những lời rất thật, như dặn dò, như lời thề quyết tử : ” Ðể má cầm đuốc đi trước, gặp giặc má chúc ngọn đuốc xuống, những con ở sau biết mà tránh. Nếu chúng bắn má chết, tức là chúng báo động những con ” ( Lời má Sáu ) …. Thơ Viễn Phương nền nã, thủ thỉ, man mác, bâng khuâng, day dứt, không gút mắt, cầu kỳ, kênh kiệu, khoa ngôn. Hình ảnh nào trong đời sống anh cũng tìm thấy chất thơ. Không đợi đến Tiếng tù và trong sương đêm, Hoa lục bình trôi man mác tím, bông lau bát ngát nắng chiều hay Chòm xanh điên điển nhuộm vàng mặt nước … Một mái lá khô khô hanh trong rừng vắng anh cũng đưa vào đấy cái thực, cái hư, rất thơ mà thực, rất thực mà thơ .

(Nhà văn Mai Văn Tạo)

“Bốn khổ thơ, khổ nào cũng đầy ắp ẩn dụ, những ẩn dụ đẹp và trang nhã, thể hiện sự thăng hoa của tình cảm cao cả, nâng cao tâm hồn con người. Viếng lăng Bác của Viễn Phương là một đóng góp quý báu vào kho tàng thi ca viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại kính yêu của dân tộc”

( Giáo sư Trần Đình Sử )

Các bạn vừa tham khảo gợi ý làm bài và một số bài văn mẫu hay phân tích bài thơ Viếng lăng Bác của Viễn Phương (chương trình Ngữ Văn 9). Truy cập kho tài liệu Văn mẫu lớp 9 để cập nhật thêm nhiều bài văn hay khác giúp bạn rèn luyện kỹ năng làm văn, chuẩn bị tốt cho các bài thi và kiểm tra môn Văn. Chúc các bạn học tốt !

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức