soạn bài tiếng vọng lớp 9 chương trình địa phương gia lai

Ngữ văn lớp 9 Năm học 2008-2009 =========================================================================== GIÁO ÁN DẠY THỰC NGHIỆM Người dạy : Đàm Thị Phượng Tổ xã hội Năm học 2008-2009 Trường THCS Nguyễn Viết Xuân -Chư prông -Gia Lai. Ngày soạn :1/11/2008 Ngày dạy : 5/11/2008 : lớp 9a (tiết 1) Tiết 42 Bài 16 TIẾNG VỌNG (Hương Đình ) A.Mục tiêu Giúp học sinh cảm nhận được : -Tiếng vọng trong bài là tiếng vọng của tuổi thơ,một thế giới hồn nhiên trong trẻo ,đẹp đẽ và đầy thơ mộng ,được dội về từ

Thể loại Giáo án bài giảng Ngữ văn 9
Số trang 1
Ngày tạo 10/4/2011 3 : 00 : 52 PM + 00 : 00

Loại tệp doc

Kích thước 0.15 M
Tên tệp tiet 42 bai 16 chuong trinh dia phuong doc
Đang xem : Soạn bài tiếng vọng lớp 9 chương trình địa phương gia lai
hướng dẫn
GIÁO ÁN DẠY THỰC NGHIỆM
Người dạy : Đàm Thị Phượng
Tổ xã hội Năm học 2008 – 2009
Trường trung học cơ sở Nguyễn Viết Xuân – Chư prông – Gia Lai .

Ngày soạn : 1/11/2008 Ngày dạy : 5/11/2008 : lớp 9 a ( tiết 1 )
Tiết 42 Bài 16
TIẾNG VỌNG
( Hương Đìn h )
A.Mục tiêu
Giúp học viên cảm nhận được :
– Tiếng vọng trong bài là tiếng vọng của tuổi thơ, một quốc tế hồn nhiên trong trẻo, xinh xắn và đầy thơ mộng, được dội về từ kí ức xa xăm nhưng rất ngọt ngào của tác giả. Qua đó, hiểu được tâ m trạng nhớ tiếc tuổi thơ và niềm khát khao được lưu giữ nó mãi mãi trong tâm hồn của nhà thơ .
– Thấy được thẩm mỹ và nghệ thuật độc lạ của bài thơ là những khổ thơ đều được cấu trúc theo hình htức đối thoại ( dưới dạng phân thân ) nhằm mục đích tăng tính chân thực của cảm và đem lại sự mới lạ cho tứ thơ .
– Biết trân trọng giữ gìn những kí ức xinh xắn về tuổi thơ, bởi đó là một phần đời rất quan trọng của mỗi con người .
B.Chuẩn bị :
* GV : Soạn bài, bảng phụ, và một số ít tài liệu khác ship hàng cho tiết dạy .
* HS : Đọc bài thơ và vấn đáp những câu hỏi sgk vào vở bài tập .
C.Hoạt động dạy và học
* Ổn định lớp : 1 ’
* GV kiểm tra sự sẵn sàng chuẩn bị của hs ( Yêu cầu lớp phó học tập báo cáo giải trình tác dụng chuẩn bị sẵn sàng bài của cả lớp ) 2 ’
* Bài mới : GV trình làng bài ( 2 ’ )
Tuổi thơ là phần không hề thiếu trong cuộc sống mỗi con người. Có những tuổi đẹp tươi, có tuổi thơ nhọc nhằn, có tuổi thơ sôi sục, can đảm và mạnh mẽ có tuổi thơ lặng lẽ, bí mật …. Vâng ! ở tuổi thơ con người chưa trưởng thành, chưa có những nhận thức chín chắn thâm thúy về cuộc sống nhưng lại là quãng thời hạn người ta nuối tiếc và khát khao được trở lại nhất. Đặc biệt, càng đi xa tuổi thơ, người ta càng nhớ và càng khao khát, vì tuổi thơ là nơi lưu giữ những kí ức ngọt ngào của tuổi hoa niên, đánh mất tuổi thơ đồng nghĩa tương quan với việc đánh mất một phần đời xinh xắn và quý giá của bản thân. Vậy điều đó được tác giả Hương đình nói đến như thế nào qua bài thơ “ Tiếng vọng ” nội dung bài học kinh nghiệm thời điểm ngày hôm nay cô sẽ giúp những em khám phá bài thơ về nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ trong thời hạn 1 tiết .
TG
Hoạt động của giáo viên và học viên
Nội dung kiến thức và kỹ năng
3 ’

5 ’

20 ’

4 ’

4 ’

Hoạt động 1
GV : hướng dẫn học viên khám phá về tác giả và về bài thơ .
H ’ : Hãy trình làng vài nét chính về tác giả và về bài thơ ?

HS vấn đáp ( Dựa vào tài liệu )
GV nhấn mạnh vấn đề thêm : là Nhà giáo, là nhà thơ, năm 2004, nhà giáo Trịnh Đình Chiến, tức Hương Đình, vừa ra đời thi tập thứ 3 : Quán sông. Anh sinh tại An Nhơn ( Tỉnh Bình Định ), thao tác ở Tây Nguyên ( Sở Giáo dục – Đào tạo Gia Lai ), in thơ ở Nhà xuất bản Thuận Hóa ( Huế ), và viết nhiều bài về Đà Lạt ( Một lần mưa ), cao nguyên và Pleiku ( Mưa mờ thung lũng ), ruộng đồng nhung nhớ ( Với mưa viễn du ) …
GV : Dù tác phẩm được viết khi tác giả không còn trẻ nhưng nó vẫn thân thiện với fan hâm mộ nhỏ vì một quốc tế hồn nhiên, trong trẻo xinh xắn, đầy thơ mmọng hiện lên một cách rõ nét trong toàn bài
Hoạt động 2 : GV hướng dẫn hs đọc, tìm hiểu và khám phá chú thích, bố cục tổng quan bài thơ .
– GV hướng dẫn hs đọc : Bài thơ cấu tứ theo hình thức đối thoại nên khi đọc phải bộc lộ được sắc thái đối thoại đó. Các em cần đọc với giọng thiết tha, truyền cảm, ngắt nhịp đúng để biểu lộ được tình – điệu của bài thơ .
Gv đọc một lần và gọi 2 hs đọc cho đến hết .
– GV cho h s xem chú thích trong sgk .
GV bài thơ gồm 5 đoạn, mỗi đoạn được cấu trúc theo hình thức hỏi đáp của “ tôi ” hiện tại và “ tôi ” quá khứ H ’ : Vậy bài thơ được chia thành mấy phần ? nội dung từng phần ?
H ’ : Bài thơ được viết theo thể thơ gì ? Nhân vật trữ tình là ai ?
HS : Thể thơ tự do, nhân vật trữ tình là “ tôi ” .
GV : chuyển nội dung
Hoạt động 3 : GV : Hướng dẫn hs khám phá văn bản .
– GV nói đến tuổi thơ, tất cả chúng ta nghĩ đến quãng thời hạn nà o trong cuộc sống con người ? kỉ niệm tuổi thơ trong lòng mỗi người giống hay khác nhau ?
GV gợi ý cho học viên và hs vấn đáp được :
– Tuổi thơ là quãng thời hạn đầu của đời người, còn trẻ dại, hồn nhiên và thơ ngây .
– Kỉ niệm tuổi thơ trong lòng mỗi người không giống nhau nhưng đều có một điểm chung là nó thường hằn sâu trong trí nhớ nên không dễ bị quên béng. Giữa bộn bề lo toan của đời sống, kỉ niệm tuổi thơ nhiều lúc ngủ yên trong một vùng kí ức nhưng khi ta phát hiện hình ảnh thân quen nó sẽ khuấy động tâm hồn và thức tỉnh kí ức đang ngủ yên đó. Lúc ấy, kỉ niệm của ngày tháng tuổi thơ sẽ sốn lại trong tâm hồn và trái tim ch úng ta .
H ’ : T rong bài “ Tiếng vọng ”, Ở ba đoạn đầu, kí ức tuổi thơ hiện về qua những chi tiết cụ thể, hình ảnh nào ? – Kí ức tuổi thơ hiện về :
+ Cánh đồng làng, chú chó con đuôi xòe bím tóc, đồi hoang và những cánh diều ..
. -> Gợi nhớ về một thời thơ ấu hồn nhiên, chân chất hồn nhiên và nghịch ngợm, rất vô tư -> Chú chó con theo sau cậu chủ nhỏ như một người bạn chân thành. Tuổi thơ Gắn liền với quê nhà vùng duyên hải miền Trung của tác giả .
+ Những dế mèn, khúc lãng du lá cỏ …
-> Những tiếng vọng rỉ tai xa xăm vọng về từ một thời hoa niên đẹp tươi. Những trang sách của Tô Hoài cùng những ngày tháng tìm về với tháp Chàm bên thành cổ là những kí ức không phai mờ theo năm tháng. Bao tham vọng, bao hoài bão, bao khát vọng được ấp ủ trong những tháng ngày qua này .
+ Triền sông – tôi trong veo …
Chỉ có “ Gió ”, ” mùa thu ” và “ tiếng kẹt cửa ” thôi đã
-> Đưa tác giả về dòng sông tuổi thơ, dòng sông cội nguồn, dòng sông của kí ức .
H ’ : Những hình ảnh đó gợi cho em tâm lý gì về kí ức tuổi thơ trong lòng tác giả ?
HS vấn đáp – GV : Như vậy, kí ức tuổi thơ trong lòng tác giả là một quốc tế hồn nhiên, trong trẻo, đẹp tươi và đầy thơ mộng .
H ’ : T iếng vọng tuổi thơ đã đưa tác giả trở lại quá khứ và tạo nên một cuộc gặp gỡ giữa “ Tôi ” hiện tại và “ Tôi ” quá khứ. Câu thơ nào biểu lộ điều đó ? Sự gặp gỡ ấy đem lại cảm xúc và tâm trạng gì cho tác giả ?
Giáo viên giảng những từ : Trong veo, ám bụi, bộn bề, rỗng không
+ trong veo, rỗng không => Tôi ” Ngày xưa hồn nhiên, trong trẻo và thanh khiết như dòng sông
+ ám bụi, bộn bề => ” Tôi ” giờ đây bộn bề bao nỗi lo toan và ám bụi đường đời
-> Hình ảnh trái chiều tiềm ẩn sự nuối tiếc quá khứ xa xôi và một chút ít xót xa cho hiện tại .
GV chuyển nội dung : Tiếng vọng dội về hiện tại và tương lai như thế nào qua những hình ảnh nào ? HS
H ’ : H ình ảnh : “ cánh đồng ”, ” hạt cựa mình trong đất ấm ”, ” mùa vàng ”. .. có mang ý nghĩa tả thực không ? Theo em, nó bộc lộ mong ước gì của tác giả ?
Hs vấn đáp :
+ “ Cánh đồng ” -> Là cánh đồng sự nghiệp
+ ” hạt cựa mình trong đất ấm ” -> là hạt giống tâm hồn
+ ” mùa vàng ” … – là niềm mong ước về mmột thành quả chín rộ. >
– GV : Mang ý nghĩa tượng trưng : Là cánh đồng sự nghiệp, là hạt giống tâm hồn, là niềm mong ước về mmột thành quả chín rộ .
GV : như cuộc sống của tác giả so với sự nghiệp giáo dục .
H ’ : Những hình ảnh đó có mối quan hệ gì với tiếng vọng tuổi thơ ở trên ?
HS vấn đáp
GV : chốt qua bảng phụ :
– Tuổi thơ có những cánh đồng và những mùa gặt, trong hiện tại, sự nghiệp của nhà thơ cũng tựa như cánh đồng, hạt giống gieo đã tăng trưởng, trưởng thành, tác giả mơ ngày gặt hái .
– Tuổi thơ đã soi chiếu cho cuộc sống thực tại để con người không bị “ ám bụi ”, ” bộn bề ” hơn mà biết hướng mình tới những điều đẹp tươi, biết gieo niềm tin, h y vọng, biết cảnh tỉnh mình trư ớc những ham muốn tầm thường. … .
H ’ : Hình ảnh vầng trăng cuối bài thơ có ý nghĩa gì ?
HS vấn đáp
GV nhận xét và bổ trợ : Thời gian lặng lẽ trôi, tuổi thơ đi qua không khi nào trở lại, chỉ nhiều lúc hiện về trong kí ức tất cả chúng ta. Còn vầng trăng muôn đời vẫn thế, vẫn sáng trong vẫn thanh khiết vô ngần. Vầng trăng đẹp tươi như tuổi thơ và tuổi thơ là một vầng trăng trong tâm tưởng, hãy để cho vầng trăng kia chiếu sáng kia chiếu sáng tâm hồn, để kí ức tuổi thơ không khi nào lịm tắt và hiện tại cuộc sống đáng sống, đáng yêu hơn .
HS đọc lại bài thơ và chốt lại nội dung đã nghiên cứu và phân tích .
GV cho hs đàm đạo theo bàn ( 4 ’ ) câu hỏi :
H ’ : Phân tích những đặc thù nghệ thuật và thẩm mỹ điển hình nổi bật của bài thơ ?
Hs đại diện thay mặt một vài bàn vấn đáp những bàn còn lại nhận xét bổ trợ .
GV Tóm lại qua bảng phụ :
– Dùng hình thức tự vấn : Tôi ơi. .. vừa thiết tha vừa khắc khoải bồi hồi vừa bộc lộ sự rung động của tâm hồn trước tiếng vọng tuổi thơ .
– Hệ thống hình ảnh giàu sức gợi và sức biểu cảm : Cánh đồng làng, chú chó con đuôi xòe bím tóc, khúc lãng du, bóng tháp chàm trầm mặ c …
– Điệp cấu trúc thơ : hỏi và đáp, mỗi khổ thơ là một tiếng vọng trong tâm hồn, vừa bổ trợ vừa tiếp nối đuôi nhau nhau tạo nên một dòng chảy trong kí ức .
* Hoạt động 4
GV hướng dẫn hs tổng kết nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật bài thơ
H ’ : Qua nội d ung bài thơ em hãy khái quát lại nội dung và thẩm mỹ và nghệ thuật toàn bài ?
HS khái quát qua ghi nhớ, gv chốt lại .
H ’ : E m rút ra được bài học kinh nghiệm gì sau khi học xong bài thơ ?
– HS vấn đáp – GV liên hệ và giáo dục học viên từ nội dung bài học kinh nghiệm – Liên hệ tuổi thơ của Nguyên Hồng, của Tế Hanh, Của Duy Khán, của Giang Nam và giáo dục hs trân trọng tuổi thơ của mình. Ví dụ tuổi thơ Tế Hanh : kỉ niệm với c on sông quê nhà .
Hoạt động 4
GV hướng dẫn hs rèn luyện
– GV cho hs đọc lại bài thơ .
GV cho hs trình diễn miệng theo nhu yếu bài tập 2 :
Từ việc học bài thơ, hãy viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nhận của em về vai trò, vị trí của tuổi thơ trong đời sống tâm hồn của con người .
GV gợi ý :
– Tuổi thơ là phần không hề thiếu trong cuộc sống mỗi con người .
– Có những tuổi đẹp tươi, có tuổi thơ nhọc nhằn, có tuổi thơ sôi sục, can đảm và mạnh mẽ có tuổi thơ lặng lẽ, bí mật …. Ở tuổi thơ con người chưa trưởng thành, chưa có những nhận thức chín chắn thâm thúy về cuộc sống nhưng lại là quãng thời hạn người ta nuối tiếc và khát khao được trở lại nhất. Đặc biệt, càng đi xa tuổi thơ, người ta càng nhớ và càng khao khát, vì tuổi thơ là nơi lưu giữ những kí ức ngọt ngào của tuổi hoa niên, đánh mất tuổi thơ đồng nghĩa tương quan với việc đánh mất một phần đời xinh xắn và quý giá của bản thân .
I / Giới thiệu về tác giả và về bài thơ
– Tác giả : Hương Đình ( sinh năm 1962 ) -> SGK – tr35
– Bài thơ : in trong tập “ Mưa phố ” Năm 2001 .

II / Đọc, tìm hiểu và khám phá chú thích, bố cục tổng quan bài thơ .
1. Đọc, chú thích ( sgk )

2 / Bố cục : 2 phần
– Phần 1 : 3 đoạn đầu : Tiếng vọng cất lên từ quá khứ .
– Phần 2 : 2 đoạn cuối : Tiếng vọng dội về hiện tại và tương lai .

III / Tìm hiểu bài thơ
1 / Tiếng vọng cất lên từ trong quá khứ .

– Kí ức tuổi thơ hiện về :
+ Cánh đồng làng, chú chó con đuôi xòe bím tóc, đồi hoang và những cánh diều … .

+ Những dế mèn, khúc lãng du lá cỏ. …

+ Gió mùa thu và tiếng kẹt cửa – Trả tôi về hun hút một triền sông …

=> là một quốc tế giới hồn nhiên, trong trẻo, xinh xắn và đầy thơ mộng .

–

2 / Tiếng vọng dội về hiện tại và tương lai .
– Hình ảnh :
+ “ Cánh đồng ”, ” hạt cựa mình trong đất ấm ”, ” mùa vàng ” …

=> mang ý nghĩa tượng trưng
=> Là cánh đồng sự nghiệp, là hạt giống tâm hồn, là niềm mong ước về mmột thành quả chín rộ .

=> Tuổi thơ -> soi c hiếu -> cuộc sống thực tại -> để con người : + biết hướng mình tới những điều đẹp tươi
+ biết gieo niềm tin, kỳ vọng
+ biết cảnh tỉnh mình trước những ha m muốn tầm thường … ..
– Hình ảnh vầng trăng cuối bài :
-> vầng trăng trong tâm tưởng chiếu sáng tâm hồn, để kí ức tuổi thơ không khi nào lịm tắt và hiện tại cuộc sống đáng sống, đáng yêu hơn .

3 / Nghệ thuật điển hình nổi bật của bài thơ :
– Dùng hình thức tự vấn
– Hệ thống hình ảnh giàu sức gợi và sức cảm
– Điệp cấu trúc thơ

 

* Ghi nhớ ( sgk )

IV / Luyện tập ( Sgk )
Câu 2 : Từ việc học bài thơ, hãy viết một đoạn văn nêu cảm nhận của em về vai trò, vị trí của tuổi thơ trong tâm hồn con người .
* Củng cố – Dặn dò ( 4 ’ ) – GV chốt lại nội dung cơ bản của bài thơ và nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật của bài. – Cho hs về nhà học thuộc bài thơ và ghi nhớ, làm bài tập sgk
GV : cho hs làm bài tập trắc nghiệm :
Câu : Dòng nào nêu được nội dung chính của bài thơ “ Tiếng vọng ” ?
Thể hiện mối qua hệ giữa vạn vật thiên nhiên với tâm hồn trẻ thơ. Tái hiện tham vọng tự do, bay bổng, lãng mạn của tuổi thơ. Vừa ca tụng vừa nuối tiếc tuổi thơ hồn nhiên trong trẻo và thơ mộng vừa thể hiện niềm khao khát hướng đến một cuộc sống đẹp tươi có ý ngiã trong hiện tại. Thể hiện bức tranh vạn vật thiên nhiên đẹp, thơ mộng, kì ảo .

NGỮ VĂN 9
* Hình ảnh vầng trăng cuối bài thơ có ý nghĩa g ì :
– Thời gian lặng lẽ trôi, tuổi thơ đi qua không khi nào trở lại, chỉ đôi lúc hiện về trong kí ức tất cả chúng ta. Còn vầng trăng muôn đời vẫn thế, vẫn sáng trong vẫn thanh khiết vô ngần .
– Vầng trăng xinh xắn như tuổi thơ và tuổi thơ là một vầng trăng trong tâm tưởng, hãy để cho vầng trăng kia chiếu sáng kia chiếu sáng tâm hồn, để kí ức tuổi thơ không khi nào lịm tắt và hiện tại cuộc sống đáng sống, đáng yêu hơn .
* Những đặc thù thẩm mỹ và nghệ thuật điển hình nổi bật của bài thơ :
– Dùng hình thức tự vấn : Tôi ơi. .. vừa thiết tha vừa khắc khoải bồi hồi vừa biểu lộ sự rung động của tâm hồn trước tiếng vọng tuổi thơ .
– Hệ thống hình ảnh giàu sức gợi và sức biểu cảm : Cánh đồng làng, chú chó con đuôi xòe bím tóc, khúc lãng du, bóng tháp chàm trầm mặc …
– Điệp cấu trúc thơ : hỏi và đáp, mỗi khổ thơ là một tiếng vọng trong tâm hồn, vừa bổ trợ vừa tiếp nối đuôi nhau nhau tạo nên một dòng chảy trong kí ức .
Bài tập : Dòng nào nêu được nội dung chính của bài thơ “ Tiếng vọng ” ?
A .
Xem thêm : Chuyển File Excel Sang Pdf Bằng Foxit Reader, Cách Chuyển File Excel Sang Pdf Không Mất Font
Xem thêm : How To Record A Macro In Excel 2007, 2010, 2013, năm nay, 2019 And 365
Thể hiện mối qua hệ giữa vạn vật thiên nhiên với tâm hồn trẻ thơ .
B. Tái hiện tham vọng tự do, bay bổng, lãng mạn của tuổi thơ .
C. Vừa ca tụng vừa nuối tiếc tuổi thơ hồn nhiên trong trẻo và thơ mộng vừa thể hiện niềm khao khát hướng đến một cuộc sống xinh xắn có ý ngiã trong hiện tại .
D. Thể hiện bức tranh vạn vật thiên nhiên đẹp, thơ mộng, kì ảo .

GDCD lớp 8
Câu 1 :
Luật tục là hình thức tăng trưởng cao của phong tục, tập quán và hình thức sơ khai của pháp lý, vừa qui định những hành vi phạm tội, dẫn chứng, việc xét xử và hình phạt lại vừa mang tính qui ước, khuyên răn có ý nghĩa đạo đức .
Câu 2 :
Những qui định tích cực của luật tục như :
Siêng năng lao động, không trộm cắp, thủy chung, con cháu phải ghi nhận kính trọng, vâng lời cha mẹ .
Ngoài ra nhiều chuẩn mực đạo đức khác như : sự trung thực, đoàn kết hội đồng …. cũng được đề cập đến trong những luật tục .
=> Những qui định này đã góp thêm phần đem lại đời sống ấm no, không thay đổi, duy trì quan hệ tốt đẹp giữa những thành viên trong hội đồng .
Câu 3 :
Việc xét xử bằng hình thức thi lặn nước là không khoa học, không bảo vệ được tính đúng mực, công minh .
=> Nó hoàn toàn có thể dẫn đến hậu quả chết oan, khánh kiệt gia tài, đem đến đau buồn cho người thua cuộc oan ức, mất đoàn kết. v.v. v

GIÁO ÁN DẠY THỰC NGHIỆM
Người dạy : Đàm Thị Phượng
Tổ xã hội Năm học 2008 – 2009
Trường trung học cơ sở Nguyễn Viết Xuân – Chư prông – Gia Lai .

Ngày soạn : 3/11/2008 Dạy lớp 8 b
Ngày dạy : 5/11/2008
Bài 9 : LUẬT TỤC JRAI, BAHNAR
( Tiết 28, sau bài 21 )

A.Mục tiêu
Giúp học viên :
1. Về kiến thức và kỹ năng : Hiểu được khái niệm luật tục là gì ; Vai trò của luật tục trong đời sống đồng bào J rai và Bahnar ; Hai mặt tích cực và xấu đi của luật tục .
2. Về kĩ năng : Biết phân biệt những luật tục văn minh và lỗi thời và có khả năn ứng xử tốt ttrong những trường hợp tiếp xúc với luật tục .
3. Về thái độ : Giáo dục đào tạo cho học si nh thái độ tôn trọng so với những luật tục còn tương thích với sự văn minh của xã hội và mong ước góp thêm phần đấu tranh xóa bỏ những luật tục lỗi thời, phản khoa học .
B. Phương pháp :
– Kết hợp giữa thuyết giảng, giả thích với phát huy tính tích cực của học viên để làm rõ khía niệm luật tục .
– Phát huy những kinh nghiệm tay nghề thực tiễn của học viên .
– Các giải pháp hoàn toàn có thể sử dụng : Kể chuyện, liên hệ thực tiễn, xử lí trường hợp, sắm vai, luận bàn nhóm .
B.Chuẩn bị :
* GV : Soạn bài, bảng phụ, và một số ít tài liệu khác Giao hàng cho tiết dạy .
* HS : Đọc thông tin và sự kiện sgk và vấn đáp vào vở bài tập .
C.Hoạt động dạy và học
* Ổn định lớp : 1 ’
* GV kiểm tra sự chuẩn bị sẵn sàng của hs ( Yêu cầu lớp phó học tập báo cáo giải trình tác dụng sẵn sàng chuẩn bị bài của cả lớp ) 2 ’
* Bài mới :
GV trình làng bài ( 1 ’ ) N ói đến dân tộc bản địa Jrai, ba nahnar, người t a thường nghĩ đến nhiều luật tục, liên hoan như : Lễ bỏ mả, Lễ đâm trâu, tiệc tùng cơm mới, lễ cầu mưa, lễ cúng bến nước v. v .
Vậy luật tục là gì ? Vai trò của luật tục trong đời sống đồng bào Jrai và Bahnar ? mặt tích cực và xấu đi của luật tục là gì ? nội dung bài học kinh nghiệm ngày hôm nay cô sẽ hướng dẫn những em đi tìm hiểu và khám phá .
TG
Hoạt động thầy và trò
Nội dung kỹ năng và kiến thức
12 ’

15 ’

10 ’
Hoạt động 1
GV hướng dẫn hs khai thác thông tin về những luật tục .
GV cho 2 hs đọc thông tín, sự kiện sgk – tr13, 14
GV chia nhóm cho hs tranh luận ( 4 ’ )
– Nhóm 1
Câu 1 : luật tục là gì ? Luật tục khác phong tục tập quán và pháp lý như thế nào ?
– Nhóm 2,3 :
Câu 2 : Đọc thông tin ( 1 ), cho biết những luật tục này của đồng bào Jrai qui định điều gì ? Ngoài những qui định này luật tục Jrai và Bahnar còn có những qui định văn minh nào ?
– Nhóm 4 :
Câu 3 : Đọc thông tin ( 2 ), cho biết việc xét xử bằng hình htức thi lặn nước trong câu truyện trên có bảo vệ tính khoa học, đúng mực không ? Nó để lại những hậu quả như thế nào ?
HS đàm đạo xong, đại diện thay mặt từng nhóm lên trình diễn, hs khác bổ trợ
– GV khái quát ( Qua bảng phụ :
Câu 1 :
Luật tục là hình thức tăng trưởng cao của phong tục, tập quán và hình thức sơ khai của pháp lý, vừa qui định những hành vi phạm tội, dẫn chứng, việc xét xử và hình phạt lại vừa mang tính qui ước, khuyên răn có ý nghĩa đạo đức .
* Luật tục khác với phong tục tập quán ở chỗ :
Khác với phong tục tập quá chỉ điều c h ỉnh hành vi con người bằng sự tự giác và bằng dư luận xã hội, luật tục có qui định những hành vi phạm tội, vật chứng, việc xét xử và hình phạt như pháp lý nhưng khác với pháp lý ở chỗ chỉ mang tính cưỡng chế trong khi đó luật tục ngoài tính cưỡng chế còn mang tính qui ước, khuyên răn và sự cưỡng chế của luật tục là do chính sách tự quản của buôn làng chứ không do nhà nước như pháp lý .
Câu 2 :
Những qui định tích cực của luật tục như :
Siêng năng lao động, không trộm cắp, thủy chung, con cháu phải ghi nhận kính trọng, vâng lời cha mẹ .
Ngoài ra nhiều chuẩn mực đạo đức khác như : sự trung thực, đoàn kết hội đồng …. cũng được đề cập đến trong những luật tục .
=> Những qui định này đã góp thêm phần đem lại đời sống ấm no, không thay đổi, duy trì quan hệ tốt đẹp giữa những thành viên trong hội đồng .
Câu 3 :
Việc xét xử bằng hình thức thi lặn nước là không khoa học, không bảo vệ được tính đúng chuẩn, công minh .
 Nó hoàn toàn có thể dẫn đến hậu quả chết oan, khánh kiệt gia tài, đem đến đau buồn cho người thu a cuộc oan ức, mất đoàn kết. v.v. v
GV giảng thêm : những yếu tố truyền thống lịch sử tốt bộc lộ sự lành mạnh => gọi là phong tục tập quán .
trái lại, truyền thống cuội nguồn không tốt, không phải => gọi là hủ tục .
GV chuyển nội dung .
Hoạt động 2
GV Tóm lại cho hs rút ra nội dung bài học kinh nghiệm bằng những câu hỏi :
H ’ : Nhắc lại khái niệm luật tục là gì ? Vai trò của luật tục trong đời sống đồng bào Jrai và Bahnar trong thời kì khi chưa có nhà nước ?
HS vấn đáp
H ’ : Bằng hiểu biết của em, em hãy nêu mặt tích cực mặt xấu đi của luật tục ?
HS vấn đáp
H ’ : Ngoài hình thức xét xử bằng thi lặn nước ra em biết đồng bào Jrai và Bahanr còn có những luật tục lỗi thời nào khác ?
– Sau đó gv gọi hs trình diễn – hs khác bổ trợ – Gvliên hệ thực tiễn và kể cho hs nghe một số ít câu truyện .
GV cho hs đọc tư liệu tìm hiểu thêm sgk .
Và 1 tư liệu gv sẵn sàng chuẩn bị .
GV : gợi ý cho hs về một số ít luật tục ở những buôn làng lúc bấy giờ như : Tục nối dây, tục “ thử malai ” bằng hình thức đổ chì kiểm chứng, gọi chim. v.v. lý giải những luật tục này và nghiên cứu và phân tích mối đe dọa của nó, sau cuối kết luật : Đó là những tập tục lỗi thời => cần xóa bỏ những luật tục lỗi thời này .
GV liên hệ thêm cho hs và giáo dục hs. Như : Ở xã Bờ Ngong ( huyện Chư Sê ) sau một quy trình hoạt động vừa mềm mỏng, vừa nhất quyết, sáng 27/4/2005, tại buổi phát động trào lưu “ quần chúng bảo vệ bảo mật an ninh Tổ quốc ”, 64 người trong xã đã đứng lên nhận mình là Tin lành Đề-ga và tự nguyện công bố từ bỏ .
Trong luật tục, mặt tích cực là cơ bản, tuy nhiên so với những vụ kiện tụng phức tạp, theo phong tục tập quán của đồng bào, tác dụng phân xử đúng sai lại không riêng gì phụ thuộc vào vào vai trò của người phân xử mà còn phụ thuộc vào rất nhiều vào yếu tố rủi may mà đồng bào cho rằng đó chính là ý Yang. Trong nhiều trường hợp, ý Yang mới đóng vai trò quyết định hành động. Nhất là so với những vấn đề người tương quan phải dẫn chứng sự trong sáng của mình bằng cách thi lặn nước, đổ chì .
H ’ : Vậy công dân, hs phải có nghĩa vụ và trách nhiệm như thế nào ?
HS vấn đáp
– GV : nhấn mạnh vấn đề cho học viên rằng phải tuân thủ những qui định của pháp lý, không nên vì luật tục mà có những hành vi vi phạm pháp lý, đi ngược lại sự văn minh xã hội. Cần phát huy những luật tục còn chưa tương thích và đấu tranh vô hiệu những luật tục lỗi thời để thiết kế xây dựng nếp sống văn minh trong hội đồng những dân tộc thiểu số nói chung, dân tộc bản địa Jrai và Bahnar nói riêng .
=> Từ đó gv liên hệ ( bằng tài liệu đã sưu tầm được ) gd hs biết trân trọng giá trị văn hóa truyền thống dân tộc bản địa và đấu tranh vô hiệu những tập tục lỗi thời, hs phải nỗ lực học để sau này trở thành gia chủ quốc gia .
Chuyển nội dung
Hoạt động 3
GV hướng dẫn hs rèn luyện câu hỏi sgk
GV phân nhóm ( 4 nhóm ) sắm vai theo trường hợp và xử lí trường hợp sgk câu 2 ( 5 ’ )
Sau đó đại diện thay mặt từng nhóm trình diễn ( 2 nhóm trình diễn – 2 nhóm còn lại nhận xét bổ trợ )
– GV chốt lại : khái quát nội dung đa phần của bài học kinh nghiệm .
I / tin tức, sự kiện ( sgk – tr13, 14 )
1 / Một số luật tục Jrai .
2 / Lặn nước giải oan .

II / Nội dung bài học kinh nghiệm ( Tr 14 sgk )
1 / Khái niệm luật tục
2 / Vai trò của luật tục trong đời sống đồng bào Jrai và Bahnar

3 / Mặt tích cực và xấu đi của luật tục

4 / Trách nhiệm của công dân, học viên .

II I / Bài tập

Câu 2 ( tr15 )
* Củng cố – Dặn dò ( 4 ’ )
GV khái quát lại nội dung bài học kinh nghiệm và dặn học viên vận dụng kiến thức và kỹ năng bài học kinh nghiệm vào đời sống .
Về học bài theo nội dung sgk .
* Tư liệu tìm hiểu thêm :
Qua những bài viết được đăng lẻ tẻ trên báo địa phương những năm gần đây, cho thấy nhiều trường hợp, việc giải quyết và xử lý bằng luật tục đã để lại hậu quả nặng nề ở những buôn làng .
Báo Gia Lai cuối tuần ( số ra ngày 18/10/2002 ) có thông tin : hai người láng giềng Rơ Lan Bêh và Kpă Biêng ở xã Ia Tiêm ( huyện Chư Sê ) do xích míc từ trước, nhưng cả hai bên đều không nói ra. Sau đó, ông Bêh bỗng thấy chân bị đau. Đi bệnh viện khám, bác sỹ bảo ông bị ung thư xương nhưng ông lại nghi là mình bị Biêng “ thư ” ( một loài bùa hoàn toàn có thể đưa được những vật lạ vào trong khung hình con người theo niềm tin cho đồng bào ). Sau khi ông Bêh chết, người nhà ông khăng khăng “ Biêng bỏ thuốc độc cho ông Bêh chết, phải bắt nó đền ”. Biêng đã báo cáo giải trình xã, xã báo lên huyện, mời bác sỹ pháp y về bới xác ông Bêh lên mổ và khẳng định chắc chắn, ông Bêh bị ung thư xương mà chết. Nhưng mái ấm gia đình ông vẫn không chịu : “ Nếu thằng Biêng nói nó không bỏ thuốc độc thì phải thi lặn nước mới biết. Nó thắng người nhà ông Bêh tức là Yang bảo không phải ”. Cuối cùng, vì Biêng thua nên bị luật tục kết tội, phải đền cho mái ấm gia đình ông Bêh số heo, bò trị giá gần 20 triệu đồng .
Cũng trên báo Gia Lai, số ra ngày 25/11/2005, đăng bài của Ama Giang “ Xử theo luật làng – hai người chết ” ở làng Mơ Năng, xã Kim Tân, huyện Ia pa. Trong luật tục Jrai, Bana có khi cả những người làm ăn lương thiện cũng trở thành nạn nhân. Có nhiều trường hợp vô lý đến khó tin nhưng nó vẫn xảy ra : Theo ý niệm của người Jrai về tang ma thì có 2 loại chết mà đồng bào gọi là chết lành và chết dữ. Chết lành là những người chết do đau ốm, còn chết dữ là những người chết bất đắc kỳ tử như tai nạn đáng tiếc, phụ nữ chết khi sinh con … thì mái ấm gia đình có người chết đều là nạn nhân của sự trừng phạt .
Cũng trên báo Gia Lai số ra ngày 1/6/2006 đăng trường hợp Ksor Blê ở làng Kte 3, xã Hbông tự tử vì nguyên do gì chưa rõ, nhưng vợ anh bị phạt 2 con bò, 2 con heo, 1 con dê và nhiều ghè rượu để cúng Yang. Một phụ nữ Jrai là cán bộ cấp huyện, ngay sau khi chồng chết vì ung thư đã bị mái ấm gia đình chồng kết tội và phạt 14 con bò. Trong số đó có 1 con, chị phải chịu vì “ tội ” chồng chết chưa đầy một tháng mà … đã tắm gội .

* Đã sau hơn 30 năm giải phóng, cùng với pháp luật, những hội đồng người Jrai, Bana ở Gia Lai còn chịu sự chi phối can đảm và mạnh mẽ của luật tục. Đây là luật dân gian của những tộc người, bắt nguồn từ phong tục tập quán, tiềm ẩn những tiêu chuẩn về đạo đức, luân lý, cách ứng xử của đồng bào. Bên cạnh những mặt tích cực của luật tục như giáo dục, răn đe, góp thêm phần không thay đổi trật tự – xã hội thì thực tiễn cũng cho thấy, việc phân xử bằng luật tục đã đẩy nhiều nạn nhân vào đời sống cùng cực, thậm chí còn dẫn đến chết người, gây nhức nhối cho an ninh cơ sở .
Đối với luật tục của những dân tộc thiểu số, Đảng và Nhà nước ta luôn chủ trương : giữ gìn, tôn trọng truyền thống lịch sử, phong tục tập quán tốt đẹp, phát huy những yếu tố tích cực và từng bước tái tạo, xoá bỏ những hủ tục lỗi thời, không còn tương thích với sự tân tiến xã hội. Chỉ thị số 24/1998 / CT / TTg ngày 19/6/1998 của Thủ tướng nhà nước về việc thiết kế xây dựng và triển khai hương ước, quy ước của bản làng, thôn ấp, cụm dân cư cũng chỉ rõ : “ Nội dung quy ước địa thế căn cứ vào lao lý của pháp lý hiện hành và tương thích với tình hình kinh tế tài chính, văn hoá, xã hội, phong tục tập quán của địa phương ” nhưng đồng thời cũng nhắc nhở không được “ tận dụng quy ước để duy trì những hủ tục, tập quán lỗi thời ” .
Ở Gia Lai, năm 1999, Sở Văn hoá – tin tức đã phối hợp với Viện Nghiên cứu văn hoá dân gian xuất bản sách Luật tục Jrai trên cơ sở tác dụng nghiên cứu và điều tra, sưu tầm, tập hợp … luật tục của người Jrai ở những vùng khác nhau như Ayun Pa, Pleiku, Chư Pah, Chư Prông và phát hành thoáng đãng đến những địa phương có người Jrai sinh sống. Trong trào lưu “ Toàn dân đoàn kết kiến thiết xây dựng đời sống văn hoá ” Gia Lai có trên 1.200 hương ước, quy ước đã được phê duyệt và đưa vào sử dụng. Nhiều hương ước, quy ước ở vùng đồng bào dân tộc bản địa đã có sự phối hợp hài hoà những lao lý của luật tục với pháp luật nên được người dân gật đầu .
Những điều mà luật tục chăm sóc cũng chính là những trọng tâm của trào lưu “ Toàn dân đoàn kết thiết kế xây dựng đời sống văn hoá ”, nhưng cái hay ở luật tục là nó thường được diễn đạt bằng lời nói vần nên việc ghi nhớ và thông dụng có nhiều thuận tiện. Ví dụ, khi con cháu có lỗi với cha mẹ, luật tục không dùng triết lý cao siêu về đạo đức để giảng giải, mà dùng chính những tình cảm, đồ vật thân mật trong đời sống, dùng lý lẽ ứng xử trong văn hoá tộc người để khuyên răn :

“Dây buộc chiêng không thể lớn hơn cái chiêng…
Hòn đá không thể lớn hơn quả núi…
(vậy) con trẻ không thể khinh thường cha mẹ”

Đặc biệt trong những năm gần đây việc những tổ chức triển khai đoàn thể, chính quyền sở tại cơ sở vận dụng luật tục tích hợp với lao lý hoạt động đồng bào không nghe lời kẻ xấu, không theo “ Tin lành Đề-ga ” đã mang lại hiệu quả khả quan. Trong luật tục của người Jrai, những hành vi này được quy vào tội phản bội quyền lợi của dân làng :

Từ nhỏ nó đã học chèo lên thuyền
Đến lớn nó đã học bơi theo dòng nước
Nó bỏ mẹ cha, già làng, anh em
Nó sống như con hươu con hoẵng chống lại cha mẹ mình…
Vì thế phải đưa nó ra xét xử

Xem thêm bài viết thuộc chuyên mục: Phương trình

Điều hướng bài viết

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp