[TƯ VẤN THUỐC] Kháng sinh Tetracyclin điều trị bệnh gì, có tốt không

Tetracyclin là một kháng sinh phổ rộng có tác dụng kìm khuẩn do ức chế quá trình tổng hợp protein của vi khuẩn. Thuốc kê đơn, được sử dụng trong các bệnh lý nhiễm khuẩn gram âm và gram dương.

Dạng trình diễn của thuốc Tetracyclin

Viên nén và nang
Bột pha tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch

Thuốc mỡ

Siro
Sợi tetracyclin dùng trong nha khoa

Thành phần thuốc Tetracyclin và hàm lượng thuốc

Liều của tetracyclin base và tetracyclin hydroclorid được tính theo tetracyclin hydroclorid .

• Viên nén và nang 250 mg, 500 mg .
• Bột pha tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch : Lọ 250 mg, 500 mg .
• Thuốc mỡ : 1 %, 3 % .
• Siro : 125 mg / 5 ml .
• Sợi tetracyclin dùng trong nha khoa : 12,7 mg / sợi .

Chỉ định và chống chỉ định của thuốc kháng sinh Tetracyclin

Thuốc Tetracyclin chỉ định khi bị bệnh gì ?

Do mức độ kháng thuốc của vi trùng nghiêm trọng và lúc bấy giờ có nhiều loại thuốc kháng khuẩn khác nên hạn chế việc sử dụng thuốc kháng sinh Tetracyclin trong điều trị. Tuy nhiên, thuốc vẫn còn được chỉ định trong một số ít nhiễm khuẩn khi xác lập vi trùng còn nhạy cảm như sau .

• Tetracyclin điều trị nhiễm khuẩn do Chlamydia
• Bệnh Nicolas Favre ; viêm phổi, viêm phế quản hoặc viêm xoang do Chlamydia pneumoniae ; sốt vẹt ( Psittacosis ) ; bệnh mắt hột ; viêm niệu đạo không đặc hiệu do Chlamydia trachomatis …
• Trứng cá bọc, trứng cá đỏ .
• Bệnh giang mai ; bệnh Lyme .
• Nhiễm khuẩn do Rickettsia .
• Nhiễm khuẩn do Mycoplasma, đặc biệt quan trọng những nhiễm khuẩn do
• Mycoplasma pneumoniae .
• Nhiễm khuẩn do Brucella và Francisella tularensis .
• Bệnh dịch hạch ( do Yersinia pestis ), bệnh dịch tả ( do Vibrio cholerae ) .
• Bệnh than do Bacillus anthracis .
• Bệnh Leptospirose do Leptospira .
• Bệnh do amip Dientamoeba fragilis .
• Phối hợp trong 1 số ít phác đồ điều trị H. pylori trong bệnh loét dạ dày tá tràng .
• Phối hợp với thuốc chống sốt rét như quinin để điều trị sốt rét do

• Plasmodium falciparum kháng thuốc.

Sợi tetracyclin được dùng trong điều trị phụ trợ bệnh nha chu để giảm chảy máu và làm sâu thêm những hốc quanh chân răng khi lấy cao răng và làm sạch chân răng .
Chỉ nên dùng tetracyclin khi đã chứng tỏ được vi trùng gây bệnh còn nhạy cảm

Những ai không được dùng Tetracyclin

• Người mẫn cảm với bất kể một tetracyclin nào .
• Không dùng tetracyclin cho phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ dưới 8 tuổi, do việc sử dụng những thuốc nhóm tetracyclin trong quy trình tăng trưởng của răng ( nửa cuối thai kỳ và trẻ dưới 8 tuổi ) hoàn toàn có thể gây biến màu răng vĩnh viễn ( vàng, xám, nâu ) và thuốc hoàn toàn có thể gắn vào và ảnh hưởng tác động tới sự tăng trưởng của xương .

Liều và cách dùng thuốc Tetracyclin

Cách dùng thuốc Tetracyclin

• Tetracyclin thường được uống khi điều trị nhiễm khuẩn body toàn thân. Trường hợp nhiễm khuẩn cấp tính nặng, hoàn toàn có thể chỉ định tiêm truyền tĩnh mạch chậm hoặc tiêm bắp nhưng rất hiếm. Vì tiêm bắp tetracyclin gây đau, dung dịch tiêm thường có thêm procain hydroclorid. Nên chuyển sang uống thay cho tiêm ngay khi hoàn toàn có thể. Do thức ăn và sữa tác động ảnh hưởng đến hấp thu tetracyclin qua đường tiêu hóa, nên uống thuốc tối thiểu 1 giờ trước hoặc 2 giờ sau bữa ăn hoặc khi uống sữa .
• Để tránh kích ứng thực quản, nên uống tetracyclin với đủ lượng nước ( một cốc to ) ở tư thế thẳng, người bệnh không nên nằm ngay sau khi uống thuốc, không nên uống thuốc trước khi đi ngủ ; không nên dùng cho bệnh nhân bị ùn tắc thực quản .

Liều dùng thuốc Tetracyclin

• Liều tetracyclin base và tetracyclin hydroclorid đều được tính theo muối hydroclorid .
• Người lớn : Liều thường dùng : 250 – 500 mg / lần, 2 – 4 lần / ngày, tùy theo mức độ nhiễm khuẩn .
• Trường hợp nhiễm khuẩn nặng : Uống 500 mg / lần, 4 lần / ngày hoặc tiêm truyền tĩnh mạch chậm 0,5 – 1 g / lần ( dung dịch chứa không quá 0,5 % tetracyclin hydroclorid ), 2 lần / ngày ( tuy nhiên, lúc bấy giờ rất hiếm có dạng thuốc tiêm ) .
• Trẻ em trên 8 tuổi : Uống 25 – 50 mg / kg thể trọng / ngày, chia 2 – 4 lần .
• Thuốc mỡ tra mắt 1 % : Tra mắt 2 – 3 lần / ngày, tránh tiếp xúc với bụi sau khi tra thuốc .
• Thuốc bôi ngoài da : Bôi trên da 2 – 3 lần / ngày dạng dung dịch hoặc thuốc mỡ dùng ngoài ( 1 % và 3 % ). Tránh để vùng da bôi thuốc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời .
• Trứng cá bọc, trứng cá đỏ ( điều trị phụ trợ ) : 500 mg – 1 g / ngày, chia làm 2 – 4 lần, dùng trong 1 – 2 tuần hoặc đến khi có tín hiệu cải tổ triệu chứng lâm sàng. Sau đó giảm liều xuống 125 mg – 500 mg / ngày hoặc liều thấp nhất hoàn toàn có thể làm giảm những tổn thương trên da. Điều trị nên liên tục cho đến khi triệu chứng lâm sàng trọn vẹn được cải tổ ( điều trị duy trì lê dài hoàn toàn có thể thiết yếu ) .
• Nhiễm H. pylori trong viêm loét dạ dày – tá tràng ( phối hợp ) : Tetracyclin được dùng phối hợp trong một số ít phác đồ điều trị nhiễm H. pylori, mức liều 500 mg, 4 lần / ngày, đợt mở màn điều trị là 14 ngày, sau đó kiểm soát và điều chỉnh tùy theo tiến triển lâm sàng. Thuốc phối hợp thường là tối thiểu 2 thuốc khác có tác dụng chống H. pylori, ví dụ phác đồ phối hợp metronidazol ( 250 mg ), bismuth subsalicylat ( 525 mg ) .
• Sợi tetracyclin dùng trong nha chu : Cho đủ số lượng sợi vào hốc nha chu, cố định và thắt chặt với chất dính như cyanoacrylat và để lưu trong 10 ngày. Để tránh sợi thuốc bị bật ra khỏi hốc bệnh, trong thời hạn đặt sợi thuốc, người bệnh không nên nhai mạnh, không nhai những chất dính như kẹo cao su đặc ; khi vệ sinh răng không chải hoặc cọ sát vào gần vùng răng lợi đặt thuốc .
• Khi thấy sợi thuốc bị lỏng hoặc hoàn toàn có thể rơi, cần báo ngay cho thầy thuốc. Vì cơ chế tác dụng của tetracyclin là kìm khuẩn, nên thời hạn điều trị với tetracyclin thường phải đủ dài để bảo vệ vi trùng sau thời hạn không sản sinh được sẽ chết, tức là nhiễm khuẩn không tái phát. Với những trường hợp nhiễm khuẩn cấp thường thì, thời hạn điều trị thường là 10 ngày, hoặc tối thiểu 3 ngày sau khi hết những triệu chứng lâm sàng, 7 – 14 ngày sau khi hết sốt ( sốt vẹt ). Với những trường hợp mạn tính như trứng cá, thời hạn điều trị hoàn toàn có thể lê dài 2 – 3 tháng, điều trị mắt hột từ 20 ngày – 2 tháng .

Cần thận trọng khi dùng tetracyclin cho người cao tuổi. Tránh dùng cho những trường hợp suy thận, nếu bắt buộc phải dùng thì phải giảm liều cho thích hợp .

Chú ý đề phòng và thận trọng khi sử dụng thuốc Tetracyclin

Chú ý khi sử dụng thuốc Tetracyclin

• Như các kháng sinh khác, tetracyclin có thể gây phát triển quá mức các vi sinh vật không nhạy cảm, kể cả nấm. Nếu xảy ra bội nhiễm, cần ngừng thuốc và thay thế bằng một phác đồ khác thích hợp.

  Xem thêm: Làm Thế Nào Khi Chân Ra Nhiều Mồ Hôi

• Khi điều trị lê dài, cần thực thi những xét nghiệm định kỳ nhìn nhận công dụng gan, thận và tạo huyết .
• Một vài trường hợp dùng tetracyclin thấy có phản ứng nhạy cảm với ánh sáng biểu lộ bằng bỏng nắng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Những người bệnh dùng tetracyclin nếu phải tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời hay tia tử ngoại cần được cảnh báo nhắc nhở về rủi ro tiềm ẩn này và cần ngừng thuốc ngay khi có những triệu chứng tiên phong của ban đỏ .

Lưu ý dùng thuốc Tetracyclin khi mang thai

• Không dùng những kháng sinh nhóm tetracyclin cho phụ nữ mang thai, việc dùng tetracyclin trong và gần thai kỳ sẽ gây những hậu quả sau :
• Tác hại đến răng và xương thai nhi ( xem chống chỉ định ) .
• Viêm gan do tetracyclin ở phụ nữ có thai .
• Gây dị tật bẩm sinh .

Lưu ý dùng thuốc Tetracyclin thời kỳ cho con bú

Tetracyclin phân bổ trong sữa mẹ. Mặc dù tetracyclin hoàn toàn có thể tạo phức không tan với calci trong sữa mẹ nên không hấp thu được, nhưng vẫn không nên dùng tetracyclin trong thời kỳ cho con bú vì năng lực biến mầu răng vĩnh viễn, giảm sản men răng, ức chế sự tăng trưởng xương, phản ứng nhạy cảm ánh sáng, nấm Candida ở miệng và âm đạo trẻ nhỏ .
Bà mẹ xem xét không nên dùng tetracyclin hoặc không cho con bú khi dùng thuốc này .

Tương tác của thuốc Tetracyclin

Thuốc Tetrcyclin tương tác với những thuốc khác thế nào ?

Tetracyclin + penicilin : Tetracyclin làm giảm hoạt lực của penicilin trong điều trị viêm màng não do phế cầu khuẩn. Tương tác này không chắc như đinh có xảy ra so với những nhiễm khuẩn khác hay không. Có thể sự giảm hoạt lực này chỉ quan trọng so với những trường hợp cần diệt khuẩn nhanh gọn
Tetracyclin + thuốc chống acid : Nồng độ tetracyclin huyết tương giảm dẫn đến hoạt tính điều trị của kháng sinh giảm đi rõ ràng hay mất hẳn nếu dùng cùng với những thuốc chống acid chứa nhôm, bismuth, calci hay magnesi. Các antacid khác như natri bicarbonat làm tăng pH dịch vị cũng hoàn toàn có thể làm giảm sinh khả dụng của một số ít chế phẩm có tetracyclin .
Tetracyclin + thuốc lợi tiểu : Đã có khuyến nghị không nên phối hợp những tetracyclin với những thuốc lợi tiểu vì tương tác này dẫn đến tăng urê huyết .

Thuốc Tetracyclin tương tác với thực phẩm thế nào ?

Tetracyclin + những chế phẩm chứa sắt : Phối hợp tetracyclin với những muối sắt làm giảm rõ ràng hấp thu cả hai loại thuốc này ở ruột, dẫn đến giảm nồng độ thuốc trong huyết thanh, hiệu lực thực thi hiện hành điều trị giảm hay mất hẳn. Nếu bắt buộc phải dùng cả hai loại thuốc này, thời hạn uống chúng phải cách xa càng lâu càng tốt để tránh sự trộn lẫn hai thuốc này ở ruột .
Tetracyclin + sữa và những mẫu sản phẩm từ sữa : Hấp thu những tetracyclin giảm đáng kể ( đến 70 – 80 % ) nếu dùng cùng sữa và những loại sản phẩm từ sữa, dẫn đến giảm hay mất hẳn năng lực điều trị

Tương kỵ của thuốc Tetracyclin

Dung dịch tiêm tetracyclin có pH acid và tương kỵ hoàn toàn có thể xảy ra với những chế phẩm có tính base hay những thuốc không không thay đổi ở pH thấp. Tương kỵ được khuyến nghị với nhiều thuốc như : Các penicilin, cloramphenicol natri succinat, những muối erythromycin, oxacilin natri, polymyxin B sulfat, sulfadiazin natri, sulphafurazol diethanolamin, amikacin sulfat, aminophylin, những barbiturat, máu, clorothiazid natri, clorpromazin, cyanocobalamin, dimenhydrinat, heparin natri, hydrocortison natri succinat, methyldopa, nitrofurantoin, những thuốc giảm đau opioid như morphin và pethidin, phenytoin natri, 1 số ít dung dịch nuôi dưỡng tự tạo, những vitamin nhóm B và warfarin natri. Tetracyclin tạo tủa với sữa và tạo phức không tan với những ion sắt kẽm kim loại, do vậy không nên dùng đồng thời với những dung dịch có chứa calci, magnesi, mangan, nhôm, sắt .

Tác dụng không mong ước của thuốc Tetracyclin

Tỷ lệ ADR được ghi nhận là 7 – 20 %, nhờ vào vào liều và thời hạn điều trị. ADR thường gặp nhất là về tiêu hóa .

Tác dụng phụ thường gặp của thuốc Tetracyclin, ADR > 1/100

• Tiêu hóa : Buồn nôn, nôn, ỉa chảy .
• Chuyển hóa : Răng trẻ kém tăng trưởng và biến màu khi sử dụng tetracyclin cho phụ nữ mang thai và trẻ dưới 8 tuổi .
• ADR khác : Tăng tăng trưởng vi trùng kháng kháng sinh và rủi ro tiềm ẩn tăng trưởng vi trùng đường ruột kháng kháng sinh. Gây loạn khuẩn đường ruột .

Tác dụng phụ ít gặp của thuốc Tetracyclin ,1/1 000 < ADR < 1/100

• Tiêu hóa : Loét và co hẹp thực quản .
• Da : Phản ứng dị ứng da, mày đay, phù Quincke, tăng nhạy cảm với ánh sáng khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời .

Tác dụng phụ hiếm gặp của thuốc Tetracyclin ,ADR < 1/1 000

• Toàn thân : Các phản ứng quá mẫn phản vệ, ban xuất huyết phản vệ, viêm ngoại tâm mạc, lupus ban đỏ body toàn thân trầm trọng thêm .
• Máu : Thiếu máu tan huyết, giảm tiểu cầu, giảm bạch cầu trung tính và tăng bạch cầu ưa eosin .
• Tiêu hóa : Viêm ruột kết màng giả, viêm lưỡi, viêm miệng, viêm tụy .
• Phụ khoa : Viêm cổ tử cung, viêm âm đạo, nhiễm nấm do rối loạn hệ vi trùng thường trú .
• Gan : Độc với gan cùng với suy giảm tính năng thận .
• Thần kinh : Tăng áp lực đè nén nội sọ lành tính .

Bảo quản thuốc Tetracyclin cần chú ý quan tâm gì ?

• Nói chung, tetracyclin hydroclorid ở dạng rắn tương đối không thay đổi khi dữ gìn và bảo vệ ở điều kiện kèm theo nhiệt độ và nhiệt độ phòng, tránh ánh sáng .
• Hoạt lực giảm ở nhiệt độ cao, giảm khoảng chừng 10 % hoạt lực sau 2 tháng khi để ở 37 o C và nhiệt độ 66 % .
• Trong dung dịch, tetracyclin dễ bị epime hóa thành 4 – epitetracyclin tác dụng kém hơn. Mức độ epime hóa nhờ vào pH dung dịch và mạnh nhất ở pH khoảng chừng 3 với khoảng chừng 55 % ở dạng epime hóa khi đạt trạng thái cân đối .
• Dung dịch tiêm tĩnh mạch tetracyclin hydroclorid ở pH 3 – 5 hoàn toàn có thể giữ không thay đổi trong 6 giờ, nhưng mất 8 – 12 % hoạt lực sau 24 giờ ở nhiệt độ phòng .
• trái lại với dạng dung dịch, dạng hỗn dịch tetracyclin hydroclorid không thay đổi tối thiểu 3 tháng ở pH 4 – 7 .

Cơ chế tác dụng, thực trạng kháng thuốc Tetracyclin lúc bấy giờ

Cơ chế tác dụng của thuốc Tetracyclin

Tetracyclin là một kháng sinh phổ rộng có tác dụng kìm khuẩn do ức chế quy trình tổng hợp protein của vi trùng. Cơ chế tác dụng của tetracyclin là do năng lực gắn vào và ức chế tính năng ribosom của vi trùng. Khi vào trong tế bào vi trùng, tetracyclin gắn vào tiểu đơn vị chức năng 30S của ribosom, ngăn cản sự kết nối aminoacyl t-RNA làm ức chế quy trình tổng hợp protein. Khi vi trùng kháng tetracyclin, vị trí gắn tetracyclin trên ribosom bị đổi khác. Do vậy, tetracyclin không gắn được vào ribosom của vi trùng và mất tác dụng .

Phổ tác dụng của thuốc Tetracyclin

Tetracyclin cơ bản có tác dụng trên nhiều vi trùng gây bệnh cả Gram âm và Gram dương, cả hiếu khí và kỵ khí ; thuốc cũng có tác dụng trên Chlamydia, Mycoplasma, Rickettsia, Spirochaete. Các loại nấm, nấm men, virus không nhạy cảm với tetracyclin. In vitro, đã phát hiện một số ít vi trùng có trong những hốc răng của bệnh nha chu nhạy cảm với tetracyclin ở nồng độ tương tự nồng độ thuốc trong hốc răng khi đặt sợi tetracyclin. Một số vi trùng xác lập trong bệnh này là Fusobacterium nucleatum, Porphyromonas gingivatis, Prevotella intermedia, Campylobacter rectus, Actinobacillus actinomycetemcomitans .
Thực tế lâm sàng đã xác lập tetracyclin làm giảm tỷ suất viêm và phù nề, giảm chảy máu, độ sâu của những hốc quanh chân răng. Tác dụng này đạt được hoàn toàn có thể do nồng độ tetracyclin tại chỗ khá cao nên đã có tác dụng diệt vi trùng và ngăn cản xâm nhập của vi trùng. Tetracyclin còn hấp phụ vào xương răng và được xem như một nơi tích góp thuốc để phóng thích dần sau khi đã lấy sợi thuốc ra khỏi hốc .

Do vậy, sợi tetracyclin đã được dùng điều trị phụ trợ trong các bệnh nha chu ở người lớn để làm giảm làm sâu các hốc, chảy máu ở quanh răng. Sợi tetracyclin thông thường có khả năng phóng thích thuốc kéo dài trong 10 ngày. Gần đây, sử dụng tetracyclin trong điều trị phụ trợ cho các trường
hợp trứng cá viêm (trứng cá bọc, trứng cá đỏ) có hiệu quả khả quan. Quá trình điều trị cần được thầy thuốc theo dõi chuyển biến lâm sàng và điều chỉnh kịp thời. Thời gian điều trị thường phải bắt đầu một vài tuần, sau đó điều chỉnh hoặc duy trì cho đến khi các
tình trạng bệnh được cải thiện rõ ràng.

Tình trạng kháng thuốc Tetracyclin lúc bấy giờ

Cho đến nay, rất nhiều chủng vi trùng đã kháng tetracyclin do việc lạm dụng thuốc và sử dụng thuốc không hài hòa và hợp lý, đặc biệt quan trọng ở Nước Ta .
Đối với cầu khuẩn : Ước tính có trên 50 % số chủng Staphylococcus, trên 50 % số chủng Streptococcus ( trên 60 % với chủng Streptococcus pneumoniae ) đã kháng tetracyclin .
Đối với trực khuẩn Gram âm : Ước tính có trên 40 % chủng Haemophilus influenzae, trên 80 % những chủng Klebsiella, E.aerogenes, Shigella flexneri, E.coli đều đã kháng tetracyclin. Tất cả những chủng Pseudomonas, Proteus, Serratia cũng đều đã kháng thuốc .

Theo số liệu của ASTS năm 1997: ở Việt Nam, 92,9 % Salmonella typhi kháng lại tetracyclin. 41,4 % H. influenzae; 87,9 % K. pneumoniae; 82,9 % E. aerogenes; 86,7 % Shigella flexneri; 57,1% Staphylococcus aureus; 82,3% E. coli; 50% Streptococcus pyogenes; 79,2 % Streptococcus nhóm D đã kháng doxycyclin,  có nghĩa là cũng đã kháng tetracyclin. Chính vì vậy mà hiện nay tetracyclin ít được sử dụng hoặc sử dụng nhưng kém hiệu quả.

Dược động học thuốc Tetracyclin

Tetracyclin được hấp thu qua đường tiêu hóa. Khoảng 80 % tetracyclin được hấp thu khi uống thuốc lúc đói. Hấp thu tetracyclin giảm khi xuất hiện ion sắt kẽm kim loại hóa trị 2 và 3 do tạo phức không tan vững chắc. Ngoài ra, sự hấp thu tetracyclin khi uống còn bị tác động ảnh hưởng bởi sữa và thức ăn .

Thuốc đạt nồng độ điều trị trong huyết tương (trên 1 microgam/ml) khoảng 1 giờ sau khi uống liều đơn 250 mg, duy trì trong khoảng 6 giờ và đạt nồng độ tối đa khoảng 2 – 3 microgam/ml sau 2 – 3 giờ. Tetracyclin phân bố rộng khắp trong các mô và dịch cơ thể. Nồng độ trong dịch não tủy tương đối thấp, nhưng có thể tăng trong trường hợp viêm màng não.

Một lượng nhỏ Open trong nước bọt, nước mắt và dịch phổi. Tetracyclin còn tìm thấy trong sữa mẹ với nồng độ hoàn toàn có thể đạt 60 % hay hơn so với nồng độ thuốc trong máu người mẹ. Tetracyclin qua nhau thai và Open trong tuần hoàn của thai nhi với nồng độ khoảng chừng 25 – 75 % so với nồng độ thuốc trong máu người mẹ. Tetracyclin gắn vào xương trong quy trình tạo xương mới, quy trình calci hóa và tác động ảnh hưởng đến quy trình hình thành xương và răng của trẻ .
Nửa đời thải trừ của tetracyclin khoảng chừng 8 giờ ; khoảng chừng 60 % liều tiêm tĩnh mạch hoặc 55 % liều uống được thải qua nước tiểu ở dạng chưa đổi khác. Ngoài ra, thuốc còn được bài tiết qua mật vào ruột và một phần được tái hấp thu trở lại qua vòng tuần hoàn gan – ruột .

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Sức khỏe