Tóm tắt nội dung bài viết
Parabol là gì?
parabol là một đường conic được tạo bởi giao của một hình nón và một mặt phẳng song song với đường sinh của hình đó. Một parabol cũng có thế được định nghĩa như một tập hợp các điểm trên mặt phẳng cách đều một điểm cho trước ( tiêu điểm ) và một đường thẳng cho trước ( đường chuẩn ) .
Ví dụ : Cho một điểm F cố định và thắt chặt và một đường thẳng Δ cố định và thắt chặt không đi qua F. Thì đường Parabol là tập hợp toàn bộ các điểm M cách đều F và Δ. Trong đó :
- Điểm F được coi là tiêu điểm của Parabol
- Đường thẳng Δ được gọi là đường chuẩn của parabol.
- Khoảng cách từ F đến Δ được gọi là tham số tiêu của parabol.
Phương trình Parabol
1. Phương trình tổng quát của Parabol
Dạng tổng quát của phương trình Parabol có dạng: y = a2 + bx + c
- Hoành độ của đỉnh là −b/2a
- Thay tọa độ trục hoành vào phương trình, ta tìm được hoành độ Parabol có công thức dưới dạng: (b2−4ac)/4a.
- Tọa độ đỉnh của Parabol và hình dạng phụ thuộc vào dấu của a
2. Phương trình chính tắc của Parabol
Phương trình chính tắc của parabol được màn biểu diễn dưới dạng : y2 = 2 px ( p > 0 )
Chứng minh :
Cho parabol với tiêu điểm F và đường chuẩn Δ .
Kẻ FP ⊥ Δ ( P ∈ Δ ). Đặt FP = p .
Ta chọn hệ trục tọa độ Oxy sao cho O là trung điểm của FP và điểm F nằm trên tia Ox .
Suy ra ta có F = ( P / 2 ; 0 ), P = ( − P / 2 ; 0 )
Và phương trình của đường thẳng Δ là x + p2 = 0
Điểm M ( x ; y ) nằm trên parabol đã cho khi và chỉ khi khoảng cách MF bằng khoảng cách từ M tới Δ, tức là :
√ ( x-p / 2 ) 2 + y2 = | x + p / 2 |
Bình phương 2 vế của đẳng thức rồi rút gọn, ta được phương trình chính tắc của parabol :
y2 = 2 px ( p > 0 )
Chú ý : Ở môn đại số, tất cả chúng ta gọi đồ thị của hàm số bậc hai y = ax2 + bx + c là một đường parabol .
3. Cách vẽ Parabol
Cho hàm số y = ax2. Hàm số này xác lập trên R :
- Nếu a > 0 thì hàm số giảm trên (-∞ ; 0) ; tăng trên (0;+ ∞ ),đạt cực tiểu khi x = 0
- Nếu a < 0 thì hàm số tăng trên (-∞ 0) ;giảm trên (0;+ ∞ ).đạt cực đại khi x = 0
Đồ thị Parabol của hàm số y = ax2 có đỉnh là gốc O và trục đối xứng là Oy .
Tọa độ đỉnh Parabol là điểm O ( 0 ; 0 )
Tham khảo thêm:
Cách viết phương trình Parabol
Bước 1 : Giả sử Parabol ( P ) : y = ax2 + bx + c, với a ≠ 0 .
Bước 2 : Dựa vào điều kiện kèm theo K để xác lập a, b, c .
Trong bước này ta cần quan tâm các điều kiện kèm theo thường gặp sau : Điểm A ( x0, y0 ) ∈ ( P ) ta nhận được điều kiện kèm theo : y0 = ax02 + bx0 + c .
Bước 3 : Kết luận .
Ví dụ 1 : Viết phương trình Parapol ( P ) có đỉnh là góc tọa độ và đi qua điểm A ( 2,2 )
Parapol ( P ) có đỉnh O có phương trình ( P ) : y2 = 2 px hoặc ( P ) : x2 = 1 py
Trường hợp 1 : Nếu phương trình của ( P ) : y2 = 2 px
Vì A ∈ ( P ), suy ra 4 = 4 p ⇔ p = 1
Khi đó phương trình Parapol của ( P1 ) : y2 = 2 x
Trường hợp 2 : Nếu phương trình của ( P ) : x2 = 1 py
Vì A ∈ ( P ), suy ra 4 = 4 p ⇔ p = 1
Khi đó phương trình Parapol của ( P1 ) : x2 = 2 y
Vậy sống sót hai Parabol ( P1 ) và ( P2 ) thỏa mã điều kiện kèm theo của đề bài
Ví dụ 2 : Xác định parabol y = ax2 + bx + 2, biết rằng parabol đó :
a. Đi qua hai điểm M(1; 5) và N(-2; 8).
b. Đi qua điểm A(3; -4) và có trục đối xứng là x = -3/2.
c. Có đỉnh là I(2; -2).
d. Đi qua điểm B(-1; 6) và tung độ của đỉnh là -1/4.
Lời giải
a. Ta có :
M ( 1 ; 5 ) ∈ ( P ) ⇔ 5 = a + b + 2 ( 1 )
N ( – 2 ; 8 ) ∈ ( P ) ⇔ 8 = 4 a – 2 b + 2 ( 2 )
Giải hệ phương trình tạo bởi ( 1 ) và ( 2 ) ta được a = 2 và b = 1 .
Vậy, ta được ( P ) : y = 2×2 + x + 2 .
b. Ta có : A ( 3 ; – 4 ) ∈ ( P ) ⇔ – 4 = 9 a + 3 b + 2 ( 1 )
Trục đối xứng x = – 3/2 ⇔ – b / 2 a = – 3/2 ⇔ b = 3 a ( 2 )
Giải hệ phương trình tạo bởi ( 1 ) và ( 2 ) ta được a = – 1/3 và b = – 1 .
Vậy, ta được ( P ) : y = – 1/3 x2 – x + 2 .
c. Ta có : Đỉnh I ( 2 ; – 2 ). Mà đỉnh S ( − b / 2 a ; − Δ / 4 a ) nên − b / 2 a = 2 ( 1 )
I ( 2, – 2 ) ∈ ( P ) ⇔ – 2 = 4 a + 2 b + 2 ⇔ 2 a + b = – 2 ( 2 )
Giải hệ phương trình tạo bởi ( 1 ) và ( 2 ) ta được a = 1 và b = – 4 .
Vậy, ta được ( P ) : y = x2 – 4 x + 2 .
d. Ta có : B ( – 1 ; 6 ) ∈ ( P ) ⇔ 4 = a – b ( 1 )
Vậy, có hai parabol thoả mãn đề bài .
Cách xác định tọa độ đỉnh của parabol
Ví dụ : Xác định tọa độ của đỉnh và các giao điểm với trục tung, trục hoành ( nếu có ) của mỗi parabol .
a ) y = x2 – 3 x + 2
b ) y = − 2×2 + 4 x – 3
Hướng dẫn :
a ) y = x2 – 3 x + 2. Có thông số : a = 1, b = – 3, c = 2 .
Δ = b2 – 4 ac = ( – 3 ) 2 – 4.1.2 = – 1
Tọa độ đỉnh của đồ thị hàm số I ( − b / 2 c ; − Δ / 4 a )
- Hoành độ đỉnh xI = −b/2a = −3/2
- Tung độ đỉnh yI = −Δ/4a = −1/4
Vậy đỉnh parabol là I ( − 3/2 ; − 1/4 )
Cho x = 0 → y = 2 ⇒ A ( 0 ; 2 ) là giao điểm của đồ thị hàm số với trục tung .
Cho y = 0 ↔ x2 – 3 x + 2 = 0 ⇔ x1 = 1 và x2 = 2
Suy ra B ( 1 ; 0 ) và C ( 2 ; 0 ) là giao điểm của đồ thị hàm số với trục hoành .
b ) Cho y = − 2×2 + 4 x – 3. Có a = – 2, b = 4, c = – 3
Δ = b2 – 4 ac = 42 – 4. ( – 2 ). ( – 3 ) = – 8
Tọa độ đỉnh của đồ thị hàm số I ( − b / 2 c ; − Δ / 4 a )
- Hoành độ đỉnh xI = −b/2a = 1
- Tung độ đỉnh yI = −Δ/4a = 1
Vậy đỉnh parabol là I ( 1 ; 1 )
Cho x = 0 => y = – 3 ⇒ A ( 0 ; – 3 ) là giao điểm của đồ thị hàm số với trục tung .
Cho y = 0 => – 2×2 + 4 x – 3 = 0
Δ = b2 – 4 ac = 42 – 4. ( – 2 ). ( – 3 ) = – 8 < 0 .
Phương trình vô nghiệm ⇒ không sống sót giao điểm của hàm số với trục hoành .
Sự tương giao giữa đường thẳng và Parabol
Sự tương giao giữa đường thẳng d : y = mx + n và parabol ( P ) : y = ax2 ( a ≠ 0 ) .
Số giao điểm của đường thẳng d và parabol ( P ) là số nghiệm của phương trình hoành độ giao điểm
ax2 = mx + n ⇔ ax2 − mx − n = 0 ( * )
- Phương trình (*) có hai nghiệm phân biệt (Δ > 0) thì d cắt (P) tại hai điểm phân biệt
- Phương trình (*) có nghiệm kép (Δ = 0) thì d tiếp xúc với (P).
- Phương trình (*) vô nghiệm (Δ < 0) thìdkhông cắt (P)
Ví dụ : Cho parabol ( P ) : y = x2 và đường thẳng ( d ) : y = x + m
a, Xác định tọa độ giao điểm của parabol và đường thẳng khi m = 6
b, Biện luận theo m số giao điểm của đường thẳng và parabol
Lời giải :
a, Với m = 6, ta có ( d ) : y = x + 6
Phương trình hoành độ giao điểm giữa parabol ( P ) và đường thẳng ( d ) là :
x2 = x + 6 ⇔ x2 – x – 6 = 0 ( 1 )
Ta có Δ = b2 – 4 ac = 1 – 4. ( – 6 ) = 25 > 0
Phương trình (1) có hai nghiệm phân biệt
Với x = 3 ta có y = 9
Với x = – 2 ta có y = 4
Vậy với m = 6 thì parabol ( P ) cắt đường thẳng ( d ) tại hai điểm có tọa độ A ( 3 ; 9 ) và B ( – 2 ; 4 )
b, Phương trình hoành độ giao điểm của parabol ( P ) và đường thẳng ( d ) : x2 = x + m ⇔ x2 – x – m = 0 ( 1 )
Ta có Δ = b2 – 4 ac = 1 – 4. ( – m ) = 1 + 4 m
Nếu Δ > 0 ⇔ 1 + 4 m > 0 ⇔ m > – 1/4 thì phương trình ( 1 ) có hai nghiệm phân biệt hai parabol ( P ) cắt đường thẳng ( d ) tại hai điểm phân biệt
Nếu Δ < 0 ⇔ 1 + 4 m < 0 ⇔ m < - 1/4 thì phương trình ( 1 ) vô nghiệm hay parabol ( P ) và đường thẳng ( d ) không có điểm chung
Nếu Δ = 0 ⇔ 1 + 4 m = 0 ⇔ m = - 1/4 thì phương trình ( 1 ) có nghiệm kép hay parabol ( P ) tiếp xúc với đường thẳng ( d ) tại một điểm
Hy vọng với những kỹ năng và kiến thức mà chúng tôi vừa san sẻ hoàn toàn có thể giúp các bạn biết cách viết phương trình Parabol tổng quát, chính tắc và cách xác lập tọa độ đỉnh của parabol để ứng dụng vào làm bài tập nhé
4/5 – ( 1 bầu chọn )
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp
Để lại một bình luận