​Soạn và kiểm tra giáo án: cần hay không?

Giáo án điện tử của giờ học này có hình ảnh minh họa sinh động – Ảnh: N.HÙNG

Nhưng đằng sau đó hoàn toàn có thể là những lầm lẫn, ngộ nhận nên rất cần sự tranh luận thoáng rộng từ cả phía giáo viên và người quản trị .
Giáo án là gì ?
Từ điển bách khoa Nước Ta ( bachkhoatoanthu.vass.gov.vn ) giải thích giáo án là “ kế hoạch và dàn ý giờ lên lớp của giáo viên … ”, Bộ Giáo dục và giảng dạy ( 2011 ) định nghĩa “ giáo án là kế hoạch giảng dạy của giáo viên dự tính thực thi cho một bài học kinh nghiệm, một tiết học hay một buổi lên lớp ”. Như vậy, giáo án là một bản kế hoạch và biến hóa tùy thuộc vào đối tượng người dùng, điều kiện kèm theo dạy học dù cùng một tiềm năng, nội dung. Chẳng hạn, chiêu thức dạy học của giáo viên sẽ khác nhau giữa lớp có học lực trung bình và khá, thiết bị dạy học sẽ khác nhau tùy điều kiện kèm theo của trường. Hay giáo viên có phong thái tiếp xúc sôi sục sẽ lập kế hoạch dạy học khác với giáo viên có phong thái trầm lặng .

Có cần soạn giáo án không?

Câu vấn đáp là có và không .
Có là bởi không hề làm một việc nào đó đạt hiệu suất cao mà không có kế hoạch, trừ khi nó quá đơn thuần hay ta đã giỏi. Trong khi đó dạy học là một hoạt động giải trí phức tạp, cần có sự sẵn sàng chuẩn bị kỹ càng cho từng hoạt động giải trí thực thi tại lớp học để đạt được tiềm năng dạy học. Vì vậy giáo án càng được góp vốn đầu tư, biên soạn tốt thì càng bảo vệ hiệu suất cao dạy học dù ở trình độ đào tạo và giảng dạy nào. Đặc biệt là khi thay đổi giải pháp, phương tiện đi lại dạy học thì càng phải góp vốn đầu tư công sức của con người để soạn giáo án .
Không là khi giáo viên chỉ chăm sóc tới nội dung dạy học mà không chú ý quan tâm đến tiềm năng hay phản hồi của người học. Tức là chỉ tìm cách chuyển tải hết nội dung theo thời lượng pháp luật, người học có được gì hay không sau giờ học thì không hề biết được. Dạy học bằng thuyết giảng là chiêu thức hầu hết trong trường hợp này, giáo viên trọn vẹn thuộc nội dung dạy học để truyền đạt mà không cần chuẩn bị sẵn sàng gì .
Thứ hai, không là khi giáo viên đã trở nên thành thạo, thuần thục trong nội dung dạy học đó và luôn đạt được hiệu suất cao dạy học. Nhưng điều này chỉ có được qua quy trình khổ công soạn giáo án và rèn luyện giảng dạy. Tức là giáo án đã được soạn, kiểm soát và điều chỉnh, triển khai xong nhiều đến mức từ “ kiến thức và kỹ năng thành kỹ xảo ”, không cần phải soạn lại nữa. Khi đó, giáo viên chỉ cần sẵn sàng chuẩn bị theo cách gạch đầu dòng những nội dung quan trọng, cốt yếu .
Xem loạt bài giảng về công lý của GS Michael Sandel ( ĐH Harvard ) ở youtube.com, ta sẽ thấy vị giáo sư khét tiếng này nhiều lúc nhìn vào vài tờ giấy chuẩn bị sẵn sàng sẵn để giảng, hết nội dung thì lật sang tờ khác. Phải chăng đó là … giáo án của giáo sư ?

Nên soạn giáo án theo mẫu không?

Rõ ràng là thao tác theo cách có sẵn luôn dễ hơn phải mò mẫm, tìm tòi. Có mẫu giáo án sẽ thuận tiện cho giáo viên phong cách thiết kế bài giảng, đặc biệt quan trọng với giáo viên không tốt nghiệp trường sư phạm hay giáo viên mới vào nghề. Quy định mẫu giáo án có lẽ rằng là phương pháp thuận tiện cho quản trị dạy học, ta hoàn toàn có thể bảo vệ rằng giáo viên lên lớp với khá đầy đủ nội dung theo mẫu thống nhất. Từ năm 2008, Bộ LĐ-TB và XH đã pháp luật 3 mẫu giáo án ( kim chỉ nan, thực hành thực tế, tích hợp ) sử dụng chung cho hàng loạt mạng lưới hệ thống dạy nghề .
Tuy nhiên khi đã có kinh nghiệm tay nghề, mẫu giáo án lại hạn chế và làm mất sức lực lao động của giáo viên. Nếu muốn tạo ra sự mới lạ bằng cách đổi khác cấu trúc, trình tự hay nội dung bài giảng thì mẫu giáo án là một trở ngại. Hay khi đã triển khai thuần thục nội dung dạy học đó rồi mà vẫn phải viết ra rất đầy đủ theo mẫu từ năm này qua năm khác thì quả là vô ích. Trong khi điều lệ những hội thi giáo viên dạy giỏi không lao lý mẫu giáo án và “ phát minh sáng tạo trong sẵn sàng chuẩn bị giáo án ” luôn được khuyến khích .
Đồng thời về mặt quản trị, kiểm tra theo mẫu giáo án chỉ là hình thức, phần quan trọng hơn là nội dung thì ít được đề cập. Ngay cả tổ trưởng bộ môn cũng chưa chắc đọc hết được giáo án của giáo viên do mình quản trị. Vì vậy cần có nhiều mẫu giáo án nhưng không nên lao lý soạn theo mẫu, cần để giáo viên phát minh sáng tạo trong phong cách thiết kế dạy học .
Thế nào là giáo án điện tử ?
Thuộc tính “ điện tử ” đang được sử dụng thoáng rộng với nhiều đối tượng người dùng khác nhau. Ví dụ thư điện tử là chuyển nhận thư qua máy tính và Internet bằng những ứng dụng tương hỗ. Thương mại điện tử là mua và bán trên Internet và những mạng máy tính. Như vậy, đặc trưng của thuộc tính “ điện tử ” không chỉ là định dạng, tàng trữ hay san sẻ điện tử mà còn là mạng lưới hệ thống mạng máy tính, Internet, ứng dụng CNTT và những thông lệ, lao lý mang tính vương quốc và toàn thế giới .

Do đó, giáo án chỉ đơn giản được soạn trên máy tính thì không thể gọi là giáo án điện tử. Hầu như không có tác động khác biệt nào đến tiến trình dạy học giữa giáo án soạn trên giấy và soạn trên máy vi tính. Không thể gọi đó là ứng dụng CNTT trong dạy học. Một nội dung dạy học được soạn và trình chiếu bằng các ứng dụng CNTT thì rất khác biệt so với nội dung dạy học truyền thống nhưng lại không thể gọi là giáo án, mà phải gọi là bài giảng hay bài trình chiếu. Bài giảng hay trình chiếu cũng đều phải thực hiện theo giáo án. Không nên sử dụng khái niệm giáo án điện tử, mà chỉ có giáo án với vai trò là bản kế hoạch dạy học của giáo viên. Dĩ nhiên soạn giáo án trên máy vi tính lợi ích hơn nhiều so với viết tay.

Nên kiểm tra giáo án bằng cách nào ?
Tình trạng giáo viên trắng đêm chép hay in giáo án để đối phó với thanh tra cho thấy việc kiểm tra giáo án là trọn vẹn hình thức và không giúp gì cho bảo vệ chất lượng giáo dục .
Đọc tác phẩm Người thầy ( NXB Văn Hóa Sài Gòn, 2012 ) của nhà giáo Frank McCourt, ta sẽ không thấy dòng nào về kiểm tra giáo án trong hơn 30 năm dạy trung học của ông, mà chỉ có thanh tra giáo dục đến lớp dự giờ không báo trước. Giáo án là bản kế hoạch, mọi bản kế hoạch dù tốt đều cần thực thi mới nhìn nhận được hiệu suất cao sau cuối. Kiểm tra giáo án nên là nghĩa vụ và trách nhiệm của tổ trưởng và giáo viên chỉ cần soạn giáo án lần tiên phong và duy nhất cho một nội dung dạy học. Không nên năm nào cũng phải soạn, trừ khi có biến hóa .

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Đời sống