Phân tích bài thơ Qua đèo Ngang

[ Văn mẫu 7 ] Phân tích bài thơ Qua đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan, hướng dẫn chi tiết cụ thể cùng những bài văn mẫu phân tích tác phẩm Qua đèo Ngang do Đọc tài liệu tổng hợp và biên soạn .

   Phân tích bài thơ Qua đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan để thấy được tình yêu quê hương và nỗi cô đơn của tác giả. Cùng tham khảo dàn ý chi tiết cùng bài văn mẫu dưới đây để nắm được cách làm dạng bài này em nhé!

Đề bài: Phân tích bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan

Văn mẫu phân tích bài thơ Qua đèo Ngang

Phân tích Qua đèo Ngang bài văn mẫu số 1

Bà Huyện Thanh Quan một trong những nữ văn sĩ nổi tiếng của văn học trung đại Việt Nam. Thơ văn bà để lại cho hậu thế không còn nhiều, trong đó nổi tiếng nhất là phải kể đến bài Qua đèo Ngang. Đây là bài thơ tả cảnh ngụ tình, bộc lộ nỗi niềm, tâm trạng của bà khi trên đường vào kinh đô Huế nhận chức.

Mở đầu bài thơ là bức tranh cảnh sắc thấm đẫm nỗi buồn hiu quạnh :Bước đến đèo Ngang bóng xế tàCỏ cây chen đá, lá chen hoaHai câu thơ mở ra khoảng trống, thời hạn nghệ thuật và thẩm mỹ quen thuộc trong thơ trung đại, đây đồng thời cũng là nét đặc trưng phong thái của Bà Huyện Thanh Quan : chiều tà và bóng hoàng hôn. Thời gian là buổi chiều nhưng không phải là lúc đầu hôm mà là chiều tà, thời gian chuyển giao giữa chiều và tối, ánh nắng chỉ còn nhạt nhòa và sắp lặn. Không gian bát ngát, to lớn, với cả trời, non, nước nhưng tổng thể đều im ắng, im re đến rợn ngợp .Trong khoảng trống đó, hình ảnh cây cối, hoa cỏ hiện lên có phần hoang dại, chúng rậm rạp nhau mọc lên. Từ “ chen ” gợi sức sống mãnh liệt của muôn loài trước cái cằn cỗi của đất đai, cái khắc nghiệt của thời tiết. Đồng thời từ này còn gợi lên vạn vật thiên nhiên có phần hoang dã, vô trật tự. Không gian và vạn vật thiên nhiên cây cối hòa quyện vào nhau càng làm sâu đậm thêm ấn tượng về mảnh đất hoang vu .Bức tranh được điểm thêm hơi thở, sự sống của con người :Lom khom dưới núi tiều vài chúLác đác bên sông chợ mấy nhàNhững tưởng rằng với sự Open của sự sống con người quang cảnh sẽ bớt yên lặng, đơn độc hơn nhưng thực tiễn lại không phải vậy. Sự Open của con người trái lại càng khiến cảnh vật thêm phần heo hút, hoang vắng hơn. Nghệ thuật hòn đảo ngữ nhấn mạnh vấn đề vào dáng “ lom khom ” của những chú tiều, cái “ lác đác ” của mấy ngôi nhà ven sông phối hợp những từ chỉ số lượng rất ít “ vài ”, “ mấy ” khiến cho hình bóng con người đã nhỏ lại càng nhỏ hơn, đời sống đã hiu quạnh lại càng hiu quạnh hơn. Bức tranh về một quốc tế cô liêu hiện lên rõ hơn khi nào hết. Nhìn lại cả hai câu thơ ta thấy chúng có khá đầy đủ những yếu tố của một bức tranh sơn thủy, hữu tình : núi, sông, tiều phu, chợ. Thế nhưng những yếu tố ấy khi hợp lại với nhau và khúc xạ qua cảm nhận của nhà thơ lại gợi lên một miền sơn cước hiu quạnh, heo hút .Bốn câu thơ cuối nói lên nỗi niềm, tâm sự của tác giả : “ Nhớ nước đau lòng con cuốc cuốc / Thương nhà mỏi miệng cái gia gia ”. Những âm thanh của cuốc kêu cũng chính là nỗi lòng của Bà Huyện Thanh Quan. Tài dùng chữ của bà đã đạt đến độ điêu luyện : chữ quốc là nước đồng âm với chữ cuốc tức con chim, chữ gia là nhà gần âm với từ chữ đa là chim đa đa. Chữ vừa ghi âm thanh nhưng đồng thời còn thể hiện tâm trạng, ý tứ của tác giả, qua đó làm điển hình nổi bật tâm trạng, nỗi niềm của nữ sĩ. Vì phải xa quê nhà, vào miền đất mới nhận chức nên bà nhớ nhà, nhớ mái ấm gia đình. Còn nhớ nước tức là bà đang nhớ về quá khứ huy hoàng của triều đại cũ. Hai chữ nhớ nước, thương nhà được tác giả hòn đảo lên đầu câu càng nhấn mạnh vấn đề và làm điển hình nổi bật nỗi niềm của bà .Hai câu thơ cuối thể hiện trực tiếp nỗi niềm đơn độc khắc khoải của nhà thơ : “ Dừng chân đứng lại trời, non, nước / Một mảnh tình riêng ta với ta ”. Không gian bát ngát khiến con người lại càng trở nên nhỏ bé, đơn độc hơn. Sự vật tưởng là hòa quyện, kết nối với nhau mà thực ra lại đang chia lìa đôi ngả, trời, non, nước được tách biệt với nhau bằng những dấu phẩy, đó là cái nhìn mang tính tâm trạng của chính tác giả. Câu thơ cuối như thể một lời chứng minh và khẳng định trực tiếp nỗi đơn độc đó “ một mảnh tình ” “ ta với ta ”. Đại từ “ ta ” không còn mang ý nghĩa chỉ chung, hội đồng mà là cá thể, chỉ một mình tác giả. Trong hai câu kết, tổng thể là một sự gián cách, là một quốc tế riêng, đơn độc đến tuyệt đối .Không chỉ rực rỡ về nội dung, tác phẩm còn là điển hình mẫu mực về thẩm mỹ và nghệ thuật cổ xưa Đường thi. Bà sử dụng thể thơ thất ngôn bát cú, chuẩn mực về niêm, luật, đối, ngôn từ trau chuốt, thướt tha mặc dầu đã được Việt hóa. Sử dụng thành công xuất sắc hòn đảo ngữ, chơi chữ. Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình xuất sắc, tả cảnh vật mà thể hiện nỗi niềm, tâm trạng của tác giả .Qua bài thơ Qua đèo Ngang ta không chỉ ấn tượng bởi nghệ thuật và thẩm mỹ tài tình, tích hợp thuần thục giữa chất cổ xưa đường thi và chất dân dã của dân tộc bản địa, mà còn bị hấp dẫn bởi nội dung. Bức tranh phong cảnh đèo Ngang hiu quanh, bát ngát đã bộc lộ tâm trạng buồn bã, nỗi niềm nhớ nước, thương nhà của tác giả .Xem thêm : Phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm Qua đèo ngang

Phân tích Qua đèo Ngang bài văn mẫu số 2

Có nơi đâu đẹp tuyệt vờiNhư sông như núi, như người Nước TaCâu thơ bộc lộ niềm tự tôn, tự hào về tổ quốc đất trời Nước Ta. Thiên nhiên trên quê nhà ta có vẻ như đẹp mộng mơ, chan hoà sức sống. Chính thế cho nên, vạn vật thiên nhiên luôn là dề tài bất tận của thi ca. Lúc thì lộng lẫy, huyền diệu như trong mộng, lúc lại rực rỡ tỏa nắng, sang chảnh tựa ánh mặt trời. Nhưng đồng thời, cảnh vật cũng sẽ nhuốm màu ảm đạm, thê lương dưới ánh mắt của những nhà thơ mang một tâm sự u hoài khi sáng tác một bài thơ tức cảnh. Vì thế, đại thi hào Nguyễn Du đã từng nói : Người buồn cảnh có vui đâu khi nào. Câu thơ thật thích hợp khi ta liên tưởng đến bà Huyện Thanh Quan với bài thơ Qua đèo Ngang .Bước tới đèo Ngang bóng xế tà .Cỏ cây chen đá, lá chen hoa Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông, chợ mấy nhà Nhớ nước đau lòng con quốc quốcThương nhà mỏi miệng cái gia giaDừng chân đứng lại, trời non, nướcMột mảnh tình riêng, ta với ta .Phải hiểu rõ và yêu quý bài thơ mới thấy hết được năng lực cũng như tư tưởng luôn hướng về quê nhà quốc gia và mái ấm gia đình của bà Huyện Thanh Quan. Ai dám bảo rằng người phụ nữ trong xã hội phong kiến không có được những tình cảm thiêng liêng đó ?Chỉ mới đọc hai câu đầu của bài thơ thôi là ta đã nhận ngay ra một nỗi buồn xa vắng :Bước tới đèo Ngang bóng xế tàCỏ cây chen đá, lá chen hoaCâu thơ Open cụm từ ” bóng xế tà ” và sự hiện hữu của điệp từ ” chen ” cùng cách gieo vần sống lưng ” lá, đá ” đã tạo nên sự đơn độc, tĩnh mịch. Từ ” tà ” như diễn đạt một khái niệm sắp tàn lụa, biến mất. Yếu tố thời hạn làm cho câu thơ thêm phần buồn bã. Ca dao cũng đã có câu :Vẳng nghe chim vịt kêu chiềuBâng khuâng nhớ mẹ, chín chiều ruột đauThế mới biết, những tình cảm cao quý của mỗi người có vẻ như gặp nhau ở một điểm. Đó chính là thời hạn. Mà quãng thời hạn thích hợp nhất để thể hiện sự nhớ nhung khắc khoải chính là lúc chiều về. Ở bài thơ Qua đèo Ngang, tác giả bỗng dâng lên cảm hứng man mác khi bà phát hiện ánh hoàng hôn bao trùm cảnh vật ở Hoành Sơn. Cảnh vật đã buồn lại trống vắng hơn bởi điệp từ ” chen ” ở câu thứ hai. Nó làm cho người đọc thơ bỗng cảm nhận được sự hoang vắng của đèo Ngang lúc chiều tà, bóng xế mặc dầu nơi đây rất đẹp : có cỏ cây, đá, lá, hoa. Vì ở đây vắng vẻ quá nên thi sĩ đã phóng tầm mắt để tìm kiếm một chút ít gì gọi là sự sống linh động. Và kìa, phía xa xa dưới chân đèo Open hình ảnh :Lom khom dưới núi tiều vài chúLác đác bên sông, chợ mấy nhàCâu thơ gợi cho tả tưởng tượng trong ánh hoàng hôn lạnh lẽo, mấy người tiều phu đang đốn củi, mấy quán chợ xiêu xiêu trong gió. Đảo ngữ đưa hai từ láy lom khom, lác đác lên đầu câu đã được tác giả sử dụng như nhấn mạnh vấn đề thêm sự u hoài ở đây. Nhà thơ đi tìm một sự sống nhưng sự sống đó lại làm cho cảnh vật héo hắt, buồn bã hơn, xa vắng hơn. Sự trái chiều vốn có của hai câu thực khiến cho cảnh trên sông, dưới núi thêm rời rạc, thưa thớt. Từ vài, mấy như càng nói rõ thêm sự vắng vẻ ở nơi này. Trong sự hiu quạnh đó, tự nhiên vẳng lên tiếng kêu túc tắc, man mác của loài chim quốc quốc, chim gia gia trong bóng hoàng hôn đang buông xuống .Từ ghép đau lòng, mỏi miệng khiến cho ta có cảm xúc tha thiết, ray rứt. Cụm từ ” nhớ nước, thương nhà ” là nỗi niềm của con chim quốc, chim gia gia do tác giả cảm nhận được hay chính là thẩm mỹ và nghệ thuật ẩn dụ để nói lên tâm sự từ trong sâu thẳm tâm hồn của nữ sĩ ? Nghệ thuật chơi chữ ” quốc vương quốc gia ” phải chăng là Tổ quốc và mái ấm gia đình của Bà Huyện Thanh Quan hồi đó ?Sự song song về ý, về lời của hai câu thơ trong phần luận của bài thơ này nhằm mục đích nhấn mạnh vấn đề tình cảm của bà Huyện Thanh Quan so với Tổ quốc, mái ấm gia đình trước cảnh thật là khôn khéo và tài tình. Từ thực tại của xã hội đương đời mà bà đang sống cho đến cảnh thực của đèo Ngang đã khiến cho tác giả sực nhớ đến mình và tâm sự :Dừng chân dứng lại trời non nướcMột mảnh tình riêng ta với ta .Câu kết của bài, ta cảm thấy nhà thơ có tâm sự u hoài về quá khứ. Dừng lại và quan sát bà chỉ thấy : trời, non, nước. Vũ trụ thật to lớn, xung quanh bà là cả một khung trời với núi, với sông khiến cho con người cảm thấy mình nhỏ bé lại, đơn độc, trống vắng, ở đây, chỉ có một mình bà ta với ta, lại thêm mảnh tình riêng cho nước, cho nhà trong huyết quản đã làm cho cõi lòng nhà thơ như tê tái. Vũ trụ bát ngát quá ! Con người đơn độc quá ! Tất cả lại được miêu tả dưới ngòi bút tài hoa của người nữ sĩ nên bài thơ là bức tranh rực rỡ. Cụm từ ” ta với ta ” như một vật chứng cho thẩm mỹ và nghệ thuật điêu luyện trong sáng tác thơ ca của bà Huyện Thanh Quan. Bởi vì cũng ” ta với ta ” nhưng nhà thơ Nguyễn Khuyến lại nói :Bác đến chơi đây ta với taLại là sự tích hợp của hai người : tuy hai mà một, tuy một mà hai. Còn bà Huyện lại :Một mảnh tình riêng ta với ta .đã tô đậm thêm sự một mình, đơn chiếc của mình. Qua câu thơ, ta như cảm nhận thâm thúy hơn nỗi niềm tâm sự của tác giả trước cảnh tình quê nhà …Phân tích bài thơ rồi, em hiểu thâm thúy hơn, thấm thía hơn tình cảm của một nhà thơ nữ trong xã hội thời xưa, giúp em thêm yêu quý quốc gia và con người Nước Ta. Em cảm thấy vững vàng trong tư tưởng và có những tâm lý tích cực hơn góp thêm phần thiết kế xây dựng quê nhà quốc gia Nước Ta thêm giàu đẹp, để giữ mãi được những dấu tích mà người xưa để lại như gửi gắm, nhắc nhở và trao gởi cho chúng em .Từ xưa đến nay, có nhiều nhà thơ tả cảnh đèo Ngang nhưng không ai thành công xuất sắc bằng bà Huyện Thanh Quan vì trong tác phẩm của bà có cả tâm hồn, tình cảm, nỗi lòng và kĩ năng của một cây bút tuyệt vời. Cả bài thơ được gieo vần ” a ” như chính tâm sự hoài cổ của tác giả. Chúng ta không tìm thấy dù chỉ một chút ít gọi là sự ồn ào trong cách miêu tả. Tất cả chỉ là sự ngưng trệ, mênh mang như chính tâm sự của tác giả .Lời thơ nghe xao xuyến, bồi hồi làm cho người đọc xúc động cũng chính là những xúc cảm sâu lắng của bà Huyện Thanh Quan khi đặt chân lên đèo Ngang trong khung cảnh miền núi khi hoàng hôn buông xuống. Cũng những cảm hứng ấy, ta sẽ gặp lại khi đọc bài Chiều hôm nhớ nhà của bà với câu :Trời chiều bảng lảng bóng hoàng hônTiếng ốc xa đưa, vẳng trống dồn .Để tỏ lòng biết ơn so với nhà thơ xưa đã cho ta những phút giây có được tình cảm tốt đẹp xuất phát từ đáy tâm hồn, từ sự rung cảm thật sự, người đời đã đặt một tên làng, một tên đường : Bà Huyện Thanh Quan để mãi mãi ghi nhớ năng lực cũng như tư tưởng tuyệt vời của người, nữ sĩ so với tổ quốc, quốc gia một thời đã qua .

Tham khảo thêm: Phân tích nét nữ tính trong thơ Bà Huyện Thanh Quan

Phân tích Qua đèo Ngang bài văn mẫu số 3

Ai đã từng một lần đi trên con đường xuyên Việt, hẳn đều biết đến đèo Ngang. Đây là một đèo khá dài và khá cao, nằm vắt ngang sườn núi cheo leo, hiểm trở của khúc cuối dãy Hoành Sơn, trước khi đâm ra biển. Lên đến đỉnh đèo, hành khách sẽ được chiêm ngưỡng và thưởng thức cảnh đẹp tuyệt vời của vạn vật thiên nhiên hùng vĩ : núi non trùng điệp, đại dương bát ngát, trời cao thăm thẳm. Đèo Ngang là ranh giới tự nhiên giữa TP Hà Tĩnh và Quảng Bình. Thuở xưa, bao người vào kinh đô Huế để thi tuyển hay thao tác cho triều đình phong kiến đã đi qua đèo này rồi lâng lâng xúc cảm trước vẻ đẹp của nó mà làm thơ ca ngợi. Bà Huyện Thanh Quan nhân ngày từ Thăng Long vào Huế nhậm chức Cung trung giáo tập ( dạy dỗ những cung nữ trong cung ) đã sáng tác bài Qua đèo Ngang .Đằng sau bức tranh cảnh sắc vạn vật thiên nhiên là tâm trạng của nữ sĩ : đơn độc, nhớ nhà và hoài niệm về một thời đại huy hoàng đã qua. Có thể coi đây là bài thơ hay nhất trong những bài thơ sáng tác về thắng cảnh này .Câu phá đề đơn thuần chỉ là lời trình làng về thời gian tác giả đặt chân đến đèo Ngang :Bước tới đèo Ngang bóng xế tà ,Đó là lúc mặt trời đang lặn, phía tây chỉ còn chút nắng hắt những tia sáng yếu ớt lên nền trời đang sẫm dần. Thời điểm này rất dễ gợi buồn trong lòng người, nhất là so với kẻ lữ thứ tha hương .Tuy vậy, trời vẫn còn đủ sáng để nhà thơ nhận ra vạn vật thiên nhiên nơi đây đẹp như một bức tranh thủy mặc :Cỏ cây chen đá, lá chen hoa .Cỏ cây, hoa lá chen nhau mọc bên đá núi. Có cái gì đó như linh hồn của tạo vật thấp thoáng sau từng chữ. Điệp từ chen, những vế đối : cây chen đá, lá chen hoa miêu tả sức sống mãnh liệt của một vùng rừng núi hoang vu. Cảnh đẹp thì có đẹp nhưng nhuốm màu buồn bã, quạnh hiu, thiếu hơi ấm con người. Những bông hoa rừng đây đó không đủ làm sáng, làm vui bức tranh núi non lúc ngày tàn, đêm xuống .Trên toàn cảnh vạn vật thiên nhiên bát ngát ấy thấp thoáng bóng hình con người và hơi hướng đời sống nhưng cũng chỉ rất ít, mờ nhạt, xa vời :Lom khom dưới núi tiều vài chú ,Lác đác bên sông chợ mấy nhà .Con mắt tinh xảo của nhà thơ phát hiện ra nét đặc trưng của người và cảnh thứ nhất nên bà đã dùng nghệ thuật và thẩm mỹ hòn đảo ngữ để nhấn mạnh vấn đề đặc trưng ấy. Dáng vẻ lom khom của mấy chú tiều hái củi sườn non làm cho con người vốn đã nhỏ bé lại càng thêm nhỏ bé trước vạn vật thiên nhiên cao rộng. Cái chợ là nơi bộc lộ sức sống của một hội đồng làng xã, lẽ ra sinh động đông vui, nhưng ở đây nó chỉ là mấy túp lều xơ xác bên sông …Bao trùm lên cảnh vật là một nỗi buồn tê tái và nỗi buồn ấy thấm sâu vào lòng người :Nhớ nước đau lòng con quốc quốc ,Thương nhà mỏi miệng cái gia gia .Giữa khoảng trống yên bình gần như tuyệt đôi ấy bỗng vẳng lên tiếng chim quốc khắc khoải, tiếng chim đa đa não nuột. Đó là những âm thanh có thật mà cũng hoàn toàn có thể là tiếng vọng từ tâm trạng chất chứa nỗi buồn thời cuộc của nhà thơ. Mượn bút pháp ước lệ và nghệ thuật và thẩm mỹ chơi chữ ( từ đồng âm khác nghĩa ) để nói lên lòng mình trước cảnh, đó là tài hoa của nữ sĩ. Tiếng chim kêu không làm cho cảnh vui lên thêm chút nào mà lại làm tăng phần quạnh quẽ, cô liêu. Phải chăng tiếng chim chính là tiếng lòng của kẻ đang mang nặng tâm trạng u buồn, hoài vọng, nhớ nước thương nhà ? !Hồn cảnh, hồn người như có nét tương đương, mặc dầu về hình thức trọn vẹn tương phản. Cái bát ngát, vô tận của non nước tô đậm cái đơn độc, chơ vơ của con người và ngược lại. Vì vậy nên nỗi buồn càng và lắng đọng :Dừng chân đứng lại trời, non, nước ,Một mảnh tình riêng, ta với ta .Quả là một nỗi buồn lớn lao, thấm thía, khó san sẻ, giãi bày. Nó như kết thành hình, thành khối, thành mảnh tình riêng khiến nhà thơ phải thốt lên chua xót : ta với ta. Chỉ có ta hiểu lòng ta mà thôi ! Vì thế nên sự đơn độc càng tăng lên gấp bội .Bài thơ Qua đèo Ngang tuy sinh ra cách đây đã hơn một thế kỉ nhưng giá trị của nó vẫn nguyên vẹn trước thử thách của thời hạn. Bao tình nhân thơ thuộc lòng bài thơ này và ca tụng kĩ năng của tác giả. Thể thơ Đường luật phong thái, sang trọng và quý phái vào tay nữ sĩ đã trở thành thân mật, dễ hiểu với người đọc bởi ngôn từ đơn giản và giản dị, trong sáng và những hình ảnh dân dã quen thuộc. Đọc bài thơ, tất cả chúng ta thêm yêu Tổ quốc với bao cảnh sắc tuyệt vời và càng trân trọng những tâm lòng ưu tiên giang sơn quốc gia .

    // Trên đây là những mẫu bài văn hoàn chỉnh do Đọc tài liệu sưu tầm và tổng hợp được, các em có thể đọc tham khảo để nắm được cách trình bày cũng như mở rộng vốn từ ngữ cho mình. Nếu các em muốn tự viết một bài phân tích Qua đèo Ngang theo văn phong của riêng mình thì có thể tham khảo những gợi ý làm bài sau đây:

Hướng dẫn làm bài phân tích bài thơ Qua đèo Ngang

1. Phân tích đề

– Yêu cầu đề bài: phân tích nội dung, nghệ thuật của bài thơ Qua đèo Ngang

– Phạm vi tư liệu, dẫn chứng: các chi tiết, hình ảnh có trong bài thơ Qua đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan

– Phương pháp lập luận chính : phân tích

2. Các vấn đề chính cần triển khai

– Luận điểm 1: Cảnh vật đèo Ngang hiện lên hùng vĩ nhưng đậm chất buồn

– Luận điểm 2: Cuộc sống con người ở Đèo Ngang, sự bé nhỏ của con người giữa thiên nhiên

– Luận điểm 3: Nỗi cô đơn tột cùng của tác giả

Lập dàn ý phân tích Qua đèo Ngang

Dàn ý ngắn gọn :

1. Mở bài 

– Giới thiệu bài thơ Qua đèo Ngang và trình làng tác giả Bà Huyện Thanh Quan

2. Thân bài 

a. Sáu câu thơ đầu miêu tả Cảnh đèo Ngang

+ Thời điểm tả cảnh ở đây là buổi xế chiều+ Nhà văn miêu tảnh vật được miêu tả : là cây, lá, đá, hoa, …

+ Tác giả miêu tả những âm thanh của con quốc quốc, con gia gia

+ Có thể thấy được chính cảnh đèo ngang rất hoang sơ và hùng vĩ

+ Thêm với đó chính là hình ảnh con người lom khon, khắc họa sự nhỏ bé của con người trước vạn vật thiên nhiên hùng vĩ biết bao nhiêu .

b. Hai câu thơ cuối: Miêu tả tâm trạng của nhà thơ

Chính tâm trạng của nhà thơ, buồn nhớ và đơn độcMiêu tả có những hình ảnh rất trái chiều=> Ta cũng nhận thấy được tình yêu quê nhà và hương nhà của tác giả

3, Kết bài

Khẳng định được vẻ đẹp của bài thơ .Dàn ý chi tiết cụ thể :

1, Mở bài

– Giới thiệu về tác giả Bà Huyện Thanh Quan ( tiểu sử, sự nghiệp sáng tác, đặc thù sáng tác … )- Giới thiệu về bài thơ “ Qua Đèo Ngang ” ( thực trạng sinh ra, khái quát giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ … )

2, Thân bài

* Cái nhìn chung về cảnh vật Đèo Ngang

– Thời gian : xế chiều – thời gian dễ gợi nên nỗi buồn đơn độc, sự trống vắng- Không gian : Đèo Ngang – một con đèo hùng vĩ, phân loại hai tỉnh Quảng Bình, TP Hà Tĩnh, là ranh giới phân loại Đàng Trong và Đàng Ngoài rất lâu rồi- Cảnh vật :+ Các sự vật : cỏ cây, lá, đá, hoa+ Động từ : chen – lẫn vào nhau, không ra hàng ra lối, động từ “ chen ” chen vào giữa hai câu thơ gợi cảnh tượng rậm rạp, hoang sơ⇒ Cảnh vật đầy sức sống nhưng hoang sơ, rậm rạp và hắt hiu

* Cuộc sống con người ở Đèo Ngang

– Sử dụng từ láy có giá trị gợi hình : lom khom, lác đác – gợi cảm giác thưa thợt, rất ít- Nghệ thuật hòn đảo ngữ :+ Lom khom … tiều vài chú+ Lác đác … chợ mấy nhà⇒ Nhấn mạnh sự nhỏ bé, rất ít, nhỏ nhoi của sự sống ở giữa cảnh vật vạn vật thiên nhiên to lớn, hoang sơ⇒ Hình ảnh con người hiện lên thưa thớt, rất ít làm cho cảnh vật thêm hoang vắng, tiêu điều. Qua đó, gợi cảm giác buồn hiu, tĩnh mịch của tác giả

* Tâm trạng của tác giả

– Âm thanh của chim quốc quốc, gia gia : thẩm mỹ và nghệ thuật lấy động tả tĩnh, chơi chữ. Tiếng chim quốc, chim gia gia nhớ nước, thương nhà cũng chính là tiếng lòng của tác giả thiết tha, da diết nhớ nhà, nhớ quá khứ của quốc gia- Câu thơ như một tiếng thở dài của tác giả⇒ Tâm trạng nhớ nước, nhớ nhà, nhớ quê nhà của tác giả. Đó cũng chính là tâm trạng hoài cổ của nữ sĩ

* Nỗi cô đơn tột cùng của tác giả

– Con người nhỏ bé, một mình, đơn độc, một mình đối lập với cả ngoài hành tinh bát ngát, to lớn- “ Một mảnh tình riêng, ta với ta ” : một nỗi buồn, một nỗi đơn độc không có ai để se chia, san sẻ⇒ Tâm trạng đơn độc, trống vắng, một mình một mình đối lập với chính mình giữa thiên hà bát ngát, to lớn

3, Kết bài

– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ của tác phẩm :+ Nội dung : Cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, thấp thoáng sự sống của con người và tâm trạng nhớ nước, thương nhà và nỗi đơn độc của tác giả+ Nghệ thuật : thể thơ thất ngôn bát cú, sử dụng từ láy, nghệ thuật và thẩm mỹ hòn đảo ngữ …Tham khảo thêm : Vẻ đẹp cổ xưa trong bài thơ Qua Đèo Ngang và Chiều hôm nhớ nhà

Sơ đồ tư duy

Chi tiết sơ đồ tư duy phân tích bài Qua đèo Ngang

Kiến thức lan rộng ra

– Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được sáng tác khi tác giả từ trên đường từ Bắc Hà vào Huế nhận chức “Cung Trung giáo tập”

– Nội dung bài thơ:

Bước tới đèo Ngang bóng xế tà ,Cỏ cây chen đá, lá chen hoa .Lom khom dưới núi tiều vài chú ,Lác đác bên sông chợ mấy nhà .Nhớ nước, đau lòng con cuốc cuốc ,Thương nhà, mỏi miệng cái da da .Dừng chân đứng lại : trời, non, nước ,Một mảnh tình riêng, ta với ta .

– Bố cục (4 phần):

+ Phần 1 ( hai câu đề ) : Cái nhìn chung về cảnh vật Đèo Ngang+ Phần 2 ( hai câu thực ) : Cuộc sống của con người ở Đèo Ngang+ Phần 3 ( hai câu luận ) : Tâm trạng của tác giả+ Phần 3 ( hai câu kết ) : Nỗi đơn độc đến tột cùng của tác giả

– Một số nhận định về bài thơ Qua đèo Ngang và Bà Huyện Thanh Quan

” Trong bài Qua đèo Ngang, hai câu thơ xuất sắc nhất là hai câu thơ sau cuối. Hai câu này vừa kết thúc bài thơ, vừa mở ra một chân trời xúc cảm mới. “( Tế Hanh )” Ở tổng thể những bài thơ viết bằng luật Đường của bà, niêm luật đều ngặt nghèo mà không có cảm xúc gò bó, xếp đặt, câu thơ lịch sự và trang nhã, từ ngữ chải chuốt và tinh lọc công phu. Bà là một trong những nhà thơ nữ nổi tiếng nước ta. “( Nguyễn Lộc, Từ điển Văn học )

 “Những bài thơ Nôm của bà truyền lại có ít, phần nhiều là thơ tả cảnh, tả tình, nhưng bài nào cũng hay và tỏ ra bà là người có tính tình đoan chính, thanh tao, một người có học thức, thường nghĩ tới nhà, tới nước. Lời văn rất trang nhã, điêu luyện.”

( Dương Quảng Hàm, Nước Ta văn học sử yếu )———————-

      // Trên đây là một số bài văn mẫu phân tích bài thơ Qua Đèo Ngang hay mà Đọc tài liệu tổng hợp được, mong rằng nội dung này sẽ giúp ích cho các em khi hoàn thiện bài văn của mình. Xem thêm tuyển chọn văn mẫu 7 theo chi tiết chương trình học của mình nữa em nhé!

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức