Bài văn phân tích Việt Bắc của bạn sẽ hay, ấn tượng và đạt điểm cao nếu như bạn xem hết những nội dung dưới đây…
Nội dung bài viết gồm
- Nói rõ bố cục phân tích tác phẩm
- Phân tích nghệ thuật và ý nghĩa nội của từng đoạn thơ.
- Bài văn mẫu phân tích Việt Bắc đặc sắc nhất
- 15 bài văn hay tham khảo
Không chỉ giúp những em làm tốt bài phân tích hàng loạt tác phẩm mà còn làm tốt những bài cảm nhận hay phân tích từng đoạn thơ trong bài :Chúng ta cùng mở màn … .
Tóm tắt nội dung bài viết
- Bố cục phân tích bài Việt Bắc
- 1. 8 câu thơ đầu: Lượt lời đầu tiên
- 2. 16 câu tiếp theo: Lượt lời thứ hai
- 3. Các câu còn lại: Nỗi nhớ của cán bộ về Việt Bắc
- Mở bài phân tích Việt Bắc
- 1. Tác giả Tố Hữu
- 2. Tác phẩm Việt Bắc
- Phân tích bài thơ Việt Bắc vừa đủ và chi tiết cụ thể nhất
- 1. Phân tích 8 câu thơ đầu bài Việt Bắc
- 2. Phân tích 16 câu thơ tiếp theo bài Việt Bắc
- 3. Phân tích từ câu 25 đến câu 90 bài Việt Bắc
- a. Phân tích nỗi nhớ Việt Bắc
- b. Phân tích bức tranh tứ bình trong Việt Bắc
- c. Phân tích cảnh ra trận trong bài Việt Bắc
- Kết bài phân tích Việt Bắc
- 1. Giá trị nội dung
- 2. Giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ
- Những bài văn phân tích Việt Bắc rực rỡ nhất
- 1. Bài phân tích Việt Bắc mẫu số #1
- 2. Bài phân tích Việt Bắc mẫu số #2
- 3. Bài phân tích Việt Bắc mẫu số #3
- 15 bài văn phân tích Việt Bắc mẫu hay nhất
- Bài văn tham khảo số 1
- Bài văn tham khảo số 2
- Bài văn tham khảo số 3
- Bài văn tham khảo số 4
- Bài văn tham khảo số 5
- Bài văn tham khảo số 6
- Bài văn tham khảo số 7
- Bài văn tham khảo số 8
- Bài văn tham khảo số 11
- Bài văn tham khảo số 9
- Bài văn tham khảo số 10
- Bài văn tham khảo số 13
- Bài văn tham khảo số 14
- Bài văn tham khảo số 15
- Bài văn tham khảo số 16
- Bài văn tham khảo số 17
Bố cục phân tích bài Việt Bắc
Bố cục phân tích Việt Bắc
Bố cục bài thơ Việt Bắc gồm :
1. 8 câu thơ đầu: Lượt lời đầu tiên
Từ câu thơ đầu đến câu thơ thứ 8 : “ Mình về mình có nhớ ta ? ” đến “ Cầm tay nhau biết nói gì thời điểm ngày hôm nay … ”
– 4 câu thơ đầu : Lời của nhân dân với cán bộ.
– 4 câu thơ sau: Lời của cán bộ với nhân dân.
2. 16 câu tiếp theo: Lượt lời thứ hai
Từ câu thơ 9 đến câu thơ 24
– 12 câu thơ đầu: Lời của nhân dân dành cho cán bộ
– 4 câu thơ tiếp : Lời của cán bộ dành cho nhân dân
3. Các câu còn lại: Nỗi nhớ của cán bộ về Việt Bắc
Từ câu thơ 25 đến câu 90 :– Bản tình ca : Bức tranh tứ bình– Bàn hùng ca : Cảnh Việc Bắc ngày ra trậnHướng dẫn cụ thể và những đoạn văn mẫu hay nhất giúp những bạn cùng tìm hiểu thêm .
Mở bài phân tích Việt Bắc
1. Tác giả Tố Hữu
– Tố Hữu ( 1920 – 2002 ) trưởng thành trước năm 1945 ( trước cách mạng tháng 8 )Giai đoạn cách đồng thơ ca Nước Ta liên tục đón những làn gió của thơ mới thổi qua. Nhiều tên tuổi nổi tiếng : Hàn Mặc Tử, Huy Cận, Xuân Diệu … Mỗi người có một phong thái, và sở trường thơ ca riêng .
– Tố Hữu không viết thơ mới
+ May mắn giác ngộ lý tưởng Cách mạng ➞ ý thức được vai trò của người cầm bút sáng tác .+ Ông là người chiến sỹ Cách mạng trên mặt trận văn hóa truyền thống – văn nghệ .
– Ông khẳng định tài năng của mình ở phong cách thơ trữ tình – chính trị
+ Trữ tình : Bày tỏ cảm xúc và lưu giữ tình cảm
+ Chính trị : Con đường thơ luôn song hành với con đường cách mạng.
⇒ Ông hướng đến vẻ đẹp của thơ ca truyền thống
Tham khảo thêm: Quan điểm sáng tác của Tố Hữu (Wikipedia)
– Nhận định về nhà thơ Tố Hữu
Người ta gọi Tố Hữu là
- “nhà thơ của cách mạng”
- “nhà thơ của nhân dân”
- “ngọn cờ chiến đấu của thơ ca cách mạng Việt Nam”
- “người có công đầu xây dựng nền thơ ca cách mạng Việt Nam”
- ”một cuộc đời trọn vẹn với Cách mạng – Nghệ thuật – Tình yêu”
- “một viên ngọc trong nền văn hóa Việt Nam”
- “nhà thơ của chủ nghĩa nhân văn cách mạng”
Tố Hữu là một nhà thơ lớn. Nói đúng hơn, ông là nhà thơ lãng mạn cách mạng. Cả cuộc sống ông gắn bó với cách mạng. Thơ với đời là một. Trước sau đều đồng điệu. Tố Hữu nhìn cách mạng bằng con mắt lãng mạn của một thi sĩ. Thơ ông có vẻ như chỉ có một giọng. Đó là giọng hát tưng bừng ca tụng cách mạng. Đọc ông trong bất kể thực trạng và tâm trạng nào, ta cũng thấy hoan hỉ, náo nức như đi trẩy hội. Đến đâu cũng nghe vang tiếng trống, tiếng kèn. Mà thơ ông đâu chỉ có trống phách linh đình như một đám rước, ông còn bắn cả 21 phát đại bác vang trời. Cho đến nay, chỉ có ông là nhà thơ Nước Ta duy nhất đã bắn đại bác sang chảnh như thế. “Trần Đăng Khoa
2. Tác phẩm Việt Bắc
– Hoàn cảnh sáng tác
+ Tháng 7 – 1954 : Chiến thắng Điện Biên Phủ thắng lợi. Hiệp định Giơnevơ được kí kết. Hòa bình lập lại, một trang sử mới mở ra cho toàn dân tộc bản địa+ Tháng 10/1954 : Những người cán bộ từ chiến khu Việt Bắc trở về miền xuôi tiếp quản TP.HN. Nhân sự kiện lịch sử vẻ vang này, Tố Hữu đã viết bài thơ Việt Bắc .
– Nội dung và ý nghĩa
+ Việt Bắc luôn được nhớ đến như một bảng tổng kết về những năm tháng kháng chiến chống Pháp trường kỳ và gian nan .+ Bài thơ viết về một cuộc chia tay giữa cán bộ về xuôi với nhân dân Việt Bắc
Bạn có thể tham khảo thêm: tuyển chọn các mở bài Việt Bắc đặc sắc được ĐọcTài Liệu biên soạn.
Phân tích bài thơ Việt Bắc vừa đủ và chi tiết cụ thể nhất
Chúng ta mở màn phân tích cụ thể về bài thơ theo bố cục tổng quan làm rõ ở trên :
1. Phân tích 8 câu thơ đầu bài Việt Bắc
– 4 câu đầu: Lời của nhân dân, thốt lên thành lời.
“- Mình về mình có nhớ ta?
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ không?
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn.“
+ Gồm những câu hỏi tu từ, không cần câu vấn đáp➞ Bộc lộc xúc cảm của nhân vật chữ tình .+ “ Mình ” và “ Ta ” tuy hai mà một, tuy một mà hai➞ Như là khúc hát ví dặm của người ở, người về+ “ Mười lăm năm ấy ” : Từ năm 1940 đến năm 1954+ Liên tục sử dụng phép điệp từ “ Nhìn ” và “ Nhớ ” là lời của nhân dân nhắc nhở người cán bộ ra về .+ “ Cây “, ” Núi “, “ Sông ” “ Nguồn ” là những danh từ bộc lộ về khoảng trống nhưng lại có ý nghĩa bao trùm lên nhau, cội – rễ .
- Có núi thì mới có cây
- Có nguồn thì mới có sông
➞ Có Việt Bắc thì mới có ngày miền Bắc trọn vẹn được giải phóng .⇒ 2 câu thơ đầu đề cập đến thời hạn. 2 câu thơ sau đề khoảng trống .
– 4 câu tiếp theo: Lời của cán bộ bày tỏ cảm xúc với nhân dân
“- Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân ly
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”
Lời của cán bộ với nhân dân những khẳng định chắc chắn, là những cung bậc xúc cảm và là những hành vi .+ “ ai ” là một đại từ phiếm chỉ, bộc lộ sự vô định, “ Tiếng ai ” đó là chính tiếng của nhân dân➞ Thể hiện tình cảm một cách ý nhị, kín kẽ .+ Nhà thơ sử dụng cùng một lúc 3 từ láy để miêu tả về cảm hứng của những người cán bộ ra về
- “tha thiết” : Là cảm xúc nỗi niềm canh cánh, đau đáu khôn nguôi.
- “bâng khuâng” : Thể hiện nhiều những cung bậc cảm xúc khác nhau.
- “bồn chồn”: đi đi, lại lại.
➞ Tác giả đã bộc lộ tình cảm và tấm lòng của những người cán bộ ra về. Họ luôn luôn nhớ, yêu thương và cánh cánh về Việt Bắc .+ “ Áo chàm ” là thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ hoán dụ kép ➞ Áo chàm là áo của người dân tộc bản địa Tày ➞ Người dân tộc bản địa Tày chiếm số đông ở Việt Bắc ➞ “ Áo chàm ” là để chỉ nhân dân Việt Bắc .+ “ Cầm tay ” : Là một hành vi nhỏ nhưng chứa nhiều ý nghĩa. Cầm tay là truyền cho nhau hơi ấm, sức mạnh và tính cảm .Các em hoàn toàn có thể khảo thêm : Những bài phân tích 8 câu đầu bài Việt Bắc để tìm hiểu và khám phá khá đầy đủ hơn
2. Phân tích 16 câu thơ tiếp theo bài Việt Bắc
– 12 câu đầu: lời của nhân dân
Mình đi, có nhớ những ngày
….
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?
+ “ Mình đi, có nhớ những ngày ” : Vừa là hỏi, vừa là dãi bày cảm hứng hướng về những kỉ niệm với cán bộ .“ Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù ”+ Tác giả liệt kê ra được 3 yếu tố về thời tiết khắc nghiệt ở Việt Bắc : “ mưa nguồn “, “ suối lũ “, “ mây mù ”+ “ mây ” và “ mù ” luôn luôn là biểu lộ những khó khăn vất vả trong những ngày đầu những người cán bộ đặt chân lên Việt Bắc ( một tương lại phía trước khá u ám và sầm uất )
“Mình về, có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối, mốt thù nặng vai?”
+ “ nhớ chiến khu ” : Nỗi nhớ ấy lại hướng về chiến khu Việt Bắc+ ” miếng cơm chấm muối “ : Nhân dân Việt Bắc luôn dành cho cán bộ những gì là tốt nhất của họ .+ “ mối thù nặng vai ” : Trách nhiệm của người cán bộ là vô cùng lớn lao .
“Mình về, rừng núi nhớ ai ?
Trám bùi để rụng, măng mai để già”
+ “ ai ” : là nói đến cán bộ, đây là một cách bày tỏ tình cảm một cách ý nhị, không nói thẳng .+ “ Trám bùi để rụng, măng mai để già ” : Nghệ thuật lấy cái có là trám bùi, măng mai những loại sản phẩm vốn có của Việt Bắc để nói về cái không là sự hụt hẫng trong lòng của nhân dân ở lại khi cán bộ đã ra về .➞ Khi cán bộ đã về thì Trám cũng chỉ để rụng, măng mai cũng để già
“Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son”
+ “nhớ những nhà” : Đó là những mái nhà, bản làng đầy ắp những tình cảm quân – dân.
+ “ Hắt hiu lau xám ” : là những mái lán, lều lợp bằng cỏ lau trở nên đơn độc, vắng vẻ khi cán bộ đã đi+ “ đậm đà lòng son ” : Tình cảm, tấm lòng thủy chung giữa nhân dân và cán bộ➞ Dù thiếu thốn về cái ăn, chốn ở thế nhưng nhân dân vẫn luôn ở cạnh người cán bộ .
“Mình về, còn nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh”
+ Vì là một người chiến sỹ cách mạng làm thơ nên Tố Hữu đã khôn khéo lồng ghép lịch sử vẻ vang thời sự vào thơ ca của mình. Việt Minh và kháng Nhật đều là những tổ chức triển khai Cách mạng của Nước Ta .
“Mình đi, mình có nhờ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa”
Lời ướm hỏi của nhân dân+ 3 đại từ “ mình ” nghĩa là cán bộ ra về, liệu có nhớ đến chính họ khi còn ở Việt Bắc hay không .+ ” Tân Trào, Hồng Thài, mái đình, câu đa ” : Tố Hữu nỗ lực làm mờ đi nét chính trị trong thơ ca, làm điển hình nổi bật lên nét trữ tình trong tác phẩm này của mình
⇒ Tất cả 12 câu thơ là nỗi lòng của nhân dân, gợi nhớ lại những kỷ niệm của cán bộ với nhân dân.
– 4 câu thơ sau: Lời của cán bộ với nhân dân
+ “ Ta với mình, mình với ta ” đều là những lời khẳng định chắc chắn của cán bộ với nhân dân. Nhân dân yêu thương họ bao nhiêu thì cán bộ yêu thương nhân dân bấy nhiêu+ “ Lòng ta, sau trước, mặn mà đinh ninh ” : Cả 4 từ đều chứng minh và khẳng định tấm lòng thủy chung, trước sau như một của cán bộ với nhân dân+ “ Mình đi, mình lại nhớ mình ” : Câu vấn đáp cho câu thơ “ mình đi, mình có nhớ mình ”+ “ Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu … ” : Tình cảm của cán bộ với nhân dân là tình cảm biết ơn .
3. Phân tích từ câu 25 đến câu 90 bài Việt Bắc
Những câu thơ còn lại của tác phẩm là nỗi nhớ của cán bộ về Việt Bắc. Hãy cùng phân tích và khám phá chi tiết cụ thể hơn :
a. Phân tích nỗi nhớ Việt Bắc
– Nỗi nhớ cảnh
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Ðáy, suối Lê vơi đầy
+ Tố Hữu ví nỗi nhớ của cán bộ với nhân dân như nỗi nhớ tình nhân ➞ ông đã trữ tình hóa một thứ tình cảm khô khan như tình cảm quân – dân để trở thành những tình nhân, người thương của nhau .+ Cảnh vật hiện lên ở Việt Bắc ở rất nhiều những khoảnh khắc về thời hạn
- “Trăng” : buổi tối
- “nắng” : buổi chiều
- “bản khói cùng sương“: buổi sáng
+ Ở đó còn có những khoảng trống “ đầu núi ” “ sống lưng nương ”, rừng nứa, bờ tre ” và “ Ngòi Thia ” “ sông Đáy ”, ” suối Lê ” ➞ khoảng trống có những khu vực có tên và có những khu vực không tên .⇒ Nỗi nhớ cảnh của Việt Bắc lan tỏa trong khoảng trống và ngự trị cả thời hạn .+ Cảnh vật ở Việt Bắc không hề trở nên đơn độc và rợn ngợp mà trở nên vô cùng ấm cúng khi toàn bộ từ ngữ đều xoay quanh hình ảnh “ Bếp Lửa ” ➞ hình ảnh này thực sự ám ảnh so với những con xa quê nhà .Để có những cảm nhận rất đầy đủ hơn về đoạn thơ nay, những em hoàn toàn có thể tìm hiểu thêm thêm 1 số ít bài văn phân tích đoạn thơ nhớ gì như nhớ người yêu trong bài Việt Bắc .
– Nỗi nhớ người
Ta đi, ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…
Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô
+ “ đắng cay ” “ ngọt bùi ” : Cán bộ và nhân dân cùng nhau san sẽ những khó khăn vất vả và san sẻ cùng nhau niềm vui thắng lợi+ “ Thương nhau ” : Nhà thơ biểu lộ tình cảm đại diện thay mặt cho cả một thế hệ, hội đồng và một tập thể người .+ 3 từ “ chia ” “ sẻ ” “ cùng ” : Nhân dân Việt Bắc vẫn dữ thế chủ động gắn bó, san sẻ, đùm bọc và giúp sức cán bộ .
+ Từ những hình ảnh nhỏ bé nhất như củ sắn lùi, bát cơm nhỏ, chăn sui… thể hiện sự thiếu thốn và đói khổ nhưng nhân dân vẫn chia sẻ với cán bộ.
➞ Ta thấy được tấm lòng của nhân dân với cán bộ. Việt Bắc một mảnh đất tuy nghèo cơm, nghèo gạo nhưng đầy ắp nghĩa tình.
+ Nỗi nhớ lớn nhất với Tố Hữu là hình ảnh người mẹ trẻ có con nhỏ lao động trong một thực trạng khó khăn vất vả, khắc nghiệt .+ Các động từ “ Địu “, ” lên ” “ bẻ ” ➞ Ta thấy ở đó là những người Mẹ kháng chiến. Họ chắt chiu, tần tảo, họ lao động để dành một phần lương thực nhỏ bé ấy để Giao hàng cho cách mạng và kháng chiến. Vô cùng đáng trân trọng .
– Nỗi nhớ âm thanh
Nhớ sao lớp học i tờ
Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…
+ Tiếng “ lớp học i tờ ” : Tiếng đánh vần từ những lớp học tầm trung học vụ, dù âm thanh được phát ra một cách ngây ngô nhưng nó lại vô cùng quan trọng bởi Đảng và Chí phủ nhận ra rằng chỉ có ánh sáng của con chữ mới giúp thắng lợi được giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm .+ Dưới làn mưa bom bão đạn thì đời sống êm đềm và diễn ra. Tinh thần Nước Ta càng ở gần bom đạn thì càng cao hơn bom đạn. Họ vẫn tươi tắn vẫn xuân sắc, vẫn đợi chờ vẫn, vẫn tin cậy về cuộc cách mạng chắc như đinh thành công xuất sắc, thắng lợi .
b. Phân tích bức tranh tứ bình trong Việt Bắc
“Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hòa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”
Bức tranh tứ bình là những nét vẽ mà tác giả Tố Hữu đã phác họa về cảnh sắc và con người nơi đây với bốn mùa xuân, hạ, thu, đông bằng những hình ảnh đặc trưng rất riêng Việt Bắc, những ân tình mang phong vị Việt Bắc .Hãy cùng phân tích bức tranh tứ bình trong Việt Bắc cụ thể hơn+ Bức tranh mùa đông
- Thiên nhiên: Sắc xanh bao la của rừng núi điểm những bông hoa chuối đỏ tươi như bó đuốc sáng rực xua đi sự lạnh lẽo, hiu hắt của núi rừng, thắp lên ngọn lửa ấm áp, mang lại ánh sáng hơi ấm cho nơi đây.
- Con người: ánh nắng phản chiếu vào những lưỡi dao tạo nên vẻ đẹp lấp lánh.
➞ Trước vạn vật thiên nhiên bát ngát của núi rừng, con người trở nên kì vĩ, hùng tráng hơn với hoạt động giải trí phát nương, làm rẫy. Thiên nhiên có vẻ như đang hô ứng để làm bật lên hình ảnh của con người .+ Bức tranh mùa xuân
- Thiên nhiên: sắc trắng của hoa mơ đặc trưng của núi rừng Tây Bắc vào mùa xuân. ➞ Sắc trắng ấy làm bừng sáng cả khu rừng, làm dịu mát tâm hồn con người.
- Con người: Đôi bàn tay khéo léo, tài hoa, nhanh nhẹn, chăm chút, cần mẫn vào từng sản phẩm lao động.
⇒ Người lao động hiện lên với vẻ đẹp tài hoa, khôn khéo và cần mẫn, vẻ đẹp của sự tài nghệ, thuần thục mà cũng rất là đơn giản và giản dị .+ Bức tranh mùa hạ
- Thiên nhiên:
+ “ rừng phách đổ vàng ” : Màu vàng rực của vạn vật thiên nhiên có vẻ như chuyển bất ngờ đột ngột qua từ “ đổ ” hòa quyện với tiếng ve kêu khiến cho cảnh thêm sinh động, có hồn và tưng bừng hơn .+ “ Ve kêu rừng phách đổ vàng ” gợi nhiều liên tưởng : Có thể là màu vàng hòa quyện với tiếng ve kêu tưng bừng, đầy sức sống, cũng hoàn toàn có thể chính tiếng ve đã thức tỉnh rừng phách nở hoa
- Con người: Con người vẫn tiếp tục ở trạng thái cần cù lao động, tuy xuất hiện một mình nhưng lại không gợi cảm giác buồn bã, đơn độc, bởi có sự đồng điệu, hô ứng với thiên nhiên đang ở độ chín, độ đẹp nhất.
⇒ Vẻ đẹp của sự cần mẫn, chịu thương chịu khó của con người nơi đây .+ Bức tranh mùa thu
- Thiên nhiên: ánh trăng dịu nhẹ, huyền ảo gợi không khí thanh bình, yên ả ➞ Ánh sáng của “hòa bình”, niềm vui và tự do chiếu sáng lan tỏa khắp núi rừng Việt Bắc.
- Con người: Con người vẫn say sưa cất tiếng hát, mộc mạc, chân thành ➞ Hình ảnh con người được khai thác thông qua hình thức sinh hoạt văn hóa đặc trưng của người dân Việt Bắc đó là lối hát giao duyên, đó là tiếng hát ân tình, thủy chung.
⇒ Sự hòa quyện giữa cảnh và người trong bức tranh theo từng mùa đã nói lên nét đẹp tâm hồn của con người nơi đây .
c. Phân tích cảnh ra trận trong bài Việt Bắc
Cảnh ra trận trong tác phẩm có 3 quy trình tiến độ như sau :
- Giai đoạn cầm cự : Từ “nhớ khi giặc đến giặc lùng” đến “Ðất trời ta cả chiến khu một lòng“
- Giai đoạn phòng ngự : Từ “Ai về ai có nhớ không?” đến “Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà…“
- Giai đoạn phản công : Từ “Những đường Việt Bắc của ta” đến “Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.”
Hãy cùng tìm hiểu và khám phá chi tiết cụ thể hơn về những quy trình tiến độ để hoàn toàn có thể phân tích toàn vẹn cảnh ra trận trong bài thơ Việt Bắc :
– Giai đoạn cầm cự
“ Nhớ khi giặc đến giặc lùng ”+ Điệp từ “ giặc ” : Thể hiện thế giặc mạnh trong những ngày đầu đặt chân lên Việt Bắc .
“Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây
Núi giăng thành luỹ sắt dày
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù”
+ Sử dụng 3 “ rừng ” và 2 từ “ núi ” : Thể hiện nguyên do tại sao Việt Bắc được lựa chọn làm căn cứ địa cách mạng, quê nhà của kháng chiến➞ Việt Bắc là vạn vật thiên nhiên thế trận .
“Mênh mông bốn mặt sương mù
Ðất trời ta cả chiến khu một lòng.”
2 câu thơ tương phản với nhau :+ “ bốn mặt sương mù ” : Nói về những khó khăn vất vả và tương lai mịt mù ở phía trước+ “ Đất trời ta cả chiến khu một lòng ” : Sức mạnh đoàn kết của vạn vật thiên nhiên và con người làm ra sức mạnh nội lực của dân tộc bản địa để vượt qua mọi khó khăn vất vả .
– Giai đoạn phòng ngự
Ai về ai có nhớ không?
Ta về ta nhớ Phủ Thông, đèo Giàng
Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng
Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà…
+ Nghệ thuật liệt kê+ Chúng ta đã dành được những thắng lợi nhỏ nhưng vô cùng quan trọng➞ Chúng ta đã khởi đầu đã dành được đất đai .
– Giai đoan phản công: Nhớ ngày ra trận
Cảnh ra quân
+ “ Những đường Việt Bắc của Ta ” : Không chỉ đơn thuần là những con đường ở Việt Bắc mà là con đường của cách mạng, kháng chiến đầy máu lửa và những chiến công hiển hách để làm chủ quốc gia .+ “ Đêm đêm rầm rập như là đấp rung “ : Mô tả về âm thanh cho thấy hào khí rung chuyển đất trời của cả một dân tộc bản địa hành ra trận .+ “ Quân đi điệp điệp trùng trùng ” : Mô tả về hình ảnh, nhìn đoàn quân Nước Ta ở tầm rộng .+ “ Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan ” : Nói lên vẻ đẹp những người lính, người anh hùng được “ ánh sao ” là lý tưởng chiến đấu soi đường chỉ lỗi .
+ “Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đã muôn tàn lửa bay”
Nói lên vẻ đẹp của những đoàn dân công .
- “đỏ đuốc” : sử dụng biện pháp nghệ thuật đảo ngữ hướng vận động từ hiện tại đến tương lai, từ bóng tối đến ánh sáng.
- “Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay” : Nghệ thuật nói quá để thấy vẻ của con người Việt Nam, những con người làm nên điều kỳ diệu của thế kỷ 20, và chỉ có những đoàn dân công của Việt Nam mới có thể làm lên những điều kỳ diệu. Họ trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc kháng chiến nhân dân trong những năm tháng kháng chiến chống Pháp.
+ “Nghìn đem thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên”
Sử dụng giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ tương phản trái chiều giữa 2 câu thơ :
- Câu thơ đầu thể hiển sự khó khăn thiếu thốn về cơ sở vật chất trong những ngày đầu chống Pháp
- Câu thơ thứ 2 thể hiện “ngọn đèn pha” đã đánh tan lớp sương dày”. Ngọn đèn pha đến từ những đoàn xe
⇒ Chúng ta càng đánh lực lượng càng mạnh. Chúng ta đã khắc phục được những khó khăn vất vả, thiếu thốn về cơ sở vật chất. Chúng ta đã có những đoàn binh ra tuyền tuyến, pháo binh ra mặt trận và ở đó là một “ ngày mai ” huy hoàng, tráng lễ vẫy gọi toàn thể dân tộc bản địa Nước Ta .
Khúc ca khải hoàn
Tin vui chiến thắng trăm miềm
Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về
Vui từ Ðồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.
+ Điệp từ “ vui ” là tiếng reo vui của hàng triệu trái tim của mọi con người Nước Ta khi miền Bắc đã được trọn vẹn giải phóng .+ Nghệ thuật liệt kê : Tố Hữu chỉ ra hàng loạt những địa điểm trên dải đất hình tia chớp của Tổ Quốc Việt Nam. Chiến thắng sau còn ròn rã hơn thắng lợi trước .
– Những câu thơ còn lại
“Ai về ai có nhớ không?
…
Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu…”
+ Nói về những cuộc họp của những Cán bộ ở chiến khu Việt Bắc+ Những hoạt động giải trí sôi sục để tiến hành việc làm từ việc .⇒ Vai trò của những cán bộ ở Việt Bắc trong cuộc kháng chiến chống Pháp .
“Ở đâu u ám quân thù
Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.”
⇒ Việt Bắc đã thực sự trở thành một địa chỉ để tổng thể mọi con người Nước Ta hướng về và tin yêu. Dân tộc Nước Ta sẽ đi qua đêm trường của Cách Mạng đến bình minh của thời đại mới .
Kết bài phân tích Việt Bắc
Khái quát lại giá trị nội dung, thẩm mỹ và nghệ thuật của bài thơ
1. Giá trị nội dung
Việt Bắc chinh phục tình nhân văn chương không chỉ bằng một bản tình ca thiết tha sâu lắng của cuộc chia tay của người ở người về mà còn là bản hùng ca chín năm kháng chiến hào hùng của dân tộc bản địa ta .
2. Giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ
– Giọng điệu thơ thủ thỉ, mộc mạc, tâm tình .– Tố Hữu đã đem thơ ca để ship hàng kháng chiến .– Việt Bắc được viết bằng phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ để từng vần thơ của ông bất tử với tháng năm .
Như vậy nhà thơ Tố Hữu đã bộc lộ những tâm sự của mình nói riêng và của tổng thể những chiến sỹ và nhân dân Việt bắc nói chung. Mười lăm năm kháng chiến với biết bao nhiêu kỉ niệm và giờ đây khi phải xa nhau thấy lòng mình thật muốn vỡ òa trong nức nở. Chân không muốn rời xa. Qua việc phân tích VIệt Bắc, ta thấy được tình nghĩa đoàn kết keo sơn của con người Nước Ta mà đơn cử đó là tình quân dân. Để đạt được những thắng lợi trên mặt trận ấy thì không thể nào quên ơn những người nhân dân Việt Bắc được .
Những bài văn phân tích Việt Bắc rực rỡ nhất
Dưới đây là tuyển chọn 3 bài mẫu phân tích tác phẩm Việt Bắc rực rỡ nhất. Những bài văn này sẽ giúp những em tìm hiểu thêm, bổ trợ những câu văn hay cho bài làm văn của mình :
1. Bài phân tích Việt Bắc mẫu số #1
Tố Hữu – một hồn thơ dân tộc bản địa, một nhà thơ lớn trong nền văn học Nước Ta, hoàn toàn có thể nói, những tác phẩm của ông không chỉ biểu lộ tư tưởng, lẽ sống của bản thân mình mà qua đó ta còn thấy được những sự kiện quan trọng của cách mạng nước nhà .Tháng 10/1954, sau thắng lợi Điện Biên Phủ, bộ đội ta phải chuyển lực lượng về Thành Phố Hà Nội và chia tay với chiến khu Việt Bắc. Kẻ ở người đi, lòng không khỏi nhớ thương nuối tiếc tình quân dân trong mười lăm năm kháng chiến. Nhân sự kiện trọng đại này, cùng với tâm trạng nỗi niềm ấy, Tố Hữu đã Viết bài thơ Việt Bắc .Mở đầu bài thơ Việt Bắc là cuộc chia tay của những người chiến sỹ và người dân nơi đây :
“Mình về mình có nhớ tay
…
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”
Tám câu thơ đầu là khung cảnh cũng như tâm trạng của cuộc chia tay. Bao giờ cũng vậy : ” Khi ta ở chỉ là nơi đất ở / Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn. ”Sau bao nhiêu năm chung sống ở mảnh đất Việt Bắc, sống trong tình quân dân chân hòa, nồng ấm ấy thế mà nay, những người chiến sỹ đành phải cất bước ra đi. Mảnh đất gắn bó như vậy giờ đây cũng phải chia tay. Cách xưng hô “ mình – ta ” biểu lộ sự thân mật, thân thiện của cán bộ và người dân nơi đây. Cái tình cảm ấy giống như những người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình mình vậy .Bốn câu thơ đầu là lời của người ở lại, những người dân Việt Bắc hỏi đầy lưu luyến rằng người chiến sỹ có còn nhớ mười lăm năm thiết tha mặn nồng ấy, Không biết rằng những người chiến sỹ về có còn nhớ không, nhớ con người, nhớ núi rừng nơi đây. Những người chiến sỹ cách mạng cũng như đáp lại những ân tình ấy. Trong lòng người chiến sỹ ấy cũng lưu luyến những kỉ niệm nơi đây không khác gì so với người dân .Các chiến sỹ như cảm nhận được sự tha thiết trong câu hỏi của những người dân ấy. Lòng những chiến sỹ bâng khuâng, bồn chồn không muốn bước. Có thể nói những từ láy ấy đã biểu lộ phần nào xúc cảm trong lòng người chiến sỹ. Nghệ thuật hoán dụ với hình ảnh “ áo chàm ” chính là để chỉ người dân Việt Bắc bịn rịn trong màu áo ấy tiễn đưa những chiến sỹ về với Thành Phố Hà Nội .Kẻ ở người đi mà cầm tay nhau nhưng lại không biết nói lên điều gì. Có lẽ không cần nói mà cả hai đều biết được những ý nghĩ trong lòng nhau .Thế rồi trong thực trạng ấy toàn thể những con người ở lại cất lên lời nói để nhắc lại những kỉ niệm trong mười lăm năm thiết tha mặn nồng ấy :
“- Mình đi, có nhớ những ngày
…
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?”
Vẫn tiếng gọi mình thiết tha, những người dân Việt Bắc nhắc lại những ngày mưa nguồn suối lũ về, cả trời đất mây mù bịt kín, khoảng chừng khắc khó khăn vất vả ấy người dân luôn có những chiến sỹ kề bên. Hay người chiến sỹ kia về có nhớ đến chiến khu hay không, chiến khu ấy nghèo chỉ có cơm chấm muối, thế nhưng nó tràn trề niềm yêu thương, nuôi nấng, đùm bọc của nhân dân nơi đây. Và trong thực trạng cuộc chiến tranh khó khăn vất vả như vậy, miếng cơm chấm muối kia là đã quá không thiếu rồi .Mối thù nặng vai người chiến sỹ, người dân như san sẻ gành nặng ấy cùng những anh, Những người chiến sỹ về TP.HN có còn nhớ đến núi rừng, đất trời nơi đây. Và giờ đây, trám bùi thì để rụng còn măng mai để già. Những gì của vạn vật thiên nhiên Việt Bắc vốn là để cho những chiến sỹ cách mạng thì giờ đây những thứ ấy lại để rụng để già vì người đã đi .Những từ “ nhớ ” như điệp đi điệp lại nhiều lần, vang vào trong lòng người những nhớ thương không muốn rời. Cặp xưng hô “ mình-ta ” như biến hóa thành nhiều nghĩa, lúc thì chỉ người ở lại nhưng lúc lại chỉ người ra đi. Điều đó biểu lộ sự yêu thương, gắn bó của những con người nơi đây với những anh chiến sỹ. Kẻ ở lại như tóm gọn cả vạn vật thiên nhiên và con người Việt Bắc với những tình cảm của một tấm lòng son sắc không phai. Những địa điểm được nhắc đến như chứng tỏ cho những trận thắng lợi mà những anh chiến sỹ đã lập nên tại đâyTrước những lời chia tay thương nhớ thiết tha ấy, người chiến sỹ cách mạng cũng như trải lòng mình, nói lên những tâm tư nguyện vọng gắn bó
“- Ta với mình, mình với ta
…
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”
Tố Hữu cũng học cách nói dân dã như chính những người dân nơi đây vậy. Dù người chiến sỹ cách mạng ra đi, thế nhưng trong lòng vẫn không thể nào quên được những kỉ niệm tình cảm ấy. Nghĩa tình giữa kẻ ở và người đi tựa như nước trong con suối kia vậy. Nó dào dạt, ào ạt mãi mãi. Và những người chiến sỹ vẫn mãi đinh ninh một lời thề sắc sơn với người dân Việt BắcTừng kỉ niệm gắn bó như được thuật lại trong từng câu nói của người ra đi, từ kỉ niệm về bát cơm thì sẻ nửa, chăn sui đắp cùng. Nhớ cả những người mẹ Việt Bắc với dáng hình địu con lên nương hái bắp. Một vẻ đẹp cần mẫn chịu thương chịu khó của nhân dân .Không những thế, cả những khoảng thời gian ngắn cùng nhau học cái chữ quốc ngữ. Đó là thái độ trật tự trang nghiêm của tổng thể mọi người. Và những giờ liên hoan trong ánh đuốc lập lòe, những ngày tháng ấy như mãi khắc sâu vào trong tâm lý của người ra đi. Để mãi khi về đến TP. hà Nội, người chiến sỹ vẫn không sao quên tiếng mõ rừng chiều cùng chày đêm nện cối. Qua đây ta thấy được những tấm lòng của cả hai bên dành cho nhau vô cùng nồng ấm và tha thiết .Các anh chiến sỹ lại kể tiếp về những hình ảnh vạn vật thiên nhiên nơi đây hiện lên qua những lời kể ấy thật sự rất đẹp. Những câu thơ như vẽ lên một bức tranh tứ bình nơi đây, bốn mùa vạn vật thiên nhiên hiện lên vô cùng đẹp :
“Ta về, mình có nhớ ta
…
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.”
Có thể nói rằng xưng hô “ mình – ta ” lại một lần nữa được đổi khác “ ta ” ở đây chính là những người chiến sỹ cách mạng. Còn “ mình ” chính là những người dân ở lại. Những người chiến sỹ ấy cũng đã hỏi những người ở lại rằng có nhớ họ không. Hỏi như thế nhằm mục đích biểu lộ sự lưu luyến, yêu thương với mảnh đất và con người ở đây .Không biết rằng họ còn nhớ không, còn nhớ những người chiến sỹ lại nhớ cả hoa cùng người. Hoa kia chính là để chỉ cho vạn vật thiên nhiên Việt Bắc. Sau câu hỏi và sự bày tỏ tình cảm của mình ấy, người chiến sỹ nhắc đến những cảnh vật và hoạt động giải trí của con người Việt Bắc gắn liền với bồn mùa xuân, hạ, thu, đông .Thế nhưng nhà thơ lại chọn miêu tả vạn vật thiên nhiên và con người nơi đây vào mùa đông trước, do tại họ đến đây vào mùa đông và ra đi cũng vào mùa đông. Mùa đông hiện lên với những hình ảnh của rừng xanh và màu đỏ tươi của hoa chuối. Con người hiện lên với vẻ đẹp kiên cường chinh phục tự nhiên .Đến mùa xuân thì cảnh Việt Bắc hiện lên với hình ảnh hoa mơ trắng tinh khiết khắp rừng, con người thì hiện lên với vẻ đẹp của sự cần mẫn trong lao động .Mùa xuân qua đi rồi mùa hè lại đến, vạn vật thiên nhiên được thay từ màu trắng hoa mơ thành màu vàng của rừng phách. Người con gái hái măng một mình .Đến mua thu vạn vật thiên nhiên lại ngập tràn trong ánh trăng rằm soi sáng. Người chiến sỹ nhớ đến những người dân Việt Bắc với khúc hát ân tình thủy chung .Như vậy, quay từng ấy câu thơ, vạn vật thiên nhiên và con người Việt Bắc hiện lên thật đẹp như đang níu giữ bước chân người ra đi .Thế rồi, hàng loạt những địa điểm gắn liền với những hoạt động giải trí cách mạng của những người chiến sỹ được nhà thơ liệt kê ra như để khắc sâu vào trong tâm khảm mỗi người chiến sỹ về tình quân dân đã làm nên thắng lợi vang dội
“Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà…”
Chính vạn vật thiên nhiên cũng như đang che chở cho những người con Nước Ta. Những núi đá dựng thành chiến hào thành quách để che chở cho người chiến sỹ và nhân dân nơi đây khỏi những bom đạn của quân địch. Và khi ấy cả bộ đội, cả dân quân đều cùng nhau làm ra lịch sử dân tộc. Trên dưới một lòng quyết tâm đánh địch. Người về nhưng trong lòng vẫn nhớ đến những khoảnh khắc đánh trận và những địa điểm kia .Và thế rồi, không ai bảo ai, cả kẻ ở và người đi đều nhớ đến những ngày ráo riết sẵn sàng chuẩn bị hành quân cho cuộc chiến đấu chống lại chiến dịch của thực dân Pháp. Khi ấy chính là lúc tình quân dân bộc lộ rõ nhất :
“Những đường Việt Bắc của ta
….
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.”
Đó là cảnh hành quân của những người chiến sỹ và nhân dân Việt Bắc. Tất cả đồng lòng như một. “ Ánh sao ” để chỉ người chiến sỹ còn “ mũ nan ” chính là những dân quân Việt Bắc. Những đoàn dân quân với những ngọn đuộc trên tay như soi sáng cả khung trời Việc Bắc. Ngọn đuốc ấy như một lý tưởng quyết tâm chiến đấu để bảo vệ quốc gia, đánh đuổi quân địch. Khi thế của tất thảy với sức mạnh giống như là nát đá. Bằng giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ phóng đại, sức mạnh của nhân dân ta như được bộc lộ rõ hơn .Nghìn đêm nhân dân ta phải sống trong cảnh khó khăn vất vả khó khăn vất vả, đời sống khó khăn vất vả như đêm hôm vậy. Thế rồi hình ảnh “ đèn pha ” bật lên như bộc lộ một niềm tin vào tương lai tươi tắn của nhân dân ta. Họ đã sống trong khốn khổ để bật phá rũ bùn đứng dậy đấu tranh vì một niềm tin vào tự do niềm hạnh phúc .Bọn giặc kia sẽ phải cút ra khỏi quốc gia ta, trả lại cho nhân dân ta một đời sống tự do và toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ .Vậy là sau bao nhiêu khó khăn vất vả khổ cực, nhân dân ta đã dành được thắng lợi. Tin vui ấy trăm miền, từ Hòa Bình, đến Tây Bắc và Điện Biên cũng như chung vui với niềm vui thắng lợi ấy. Tất cả những địa điểm ấy đều như bộc lộ niềm vui chung của cả nước .Để kết cho niềm vui lẫn niềm nhớ thương lưu luyến không muốn rời, nhà thơ cất lên những niềm tự hào về dân tộc bản địa, Đồng thời, đó cũng là những tích tắc nhớ về cảnh hoạt động và sinh hoạt Đảng, biết bao nhiêu việc bàn luận ở hang động núi rừng :
“Ai về ai có nhớ không?
…
Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.”
Ngày những người chiến sỹ trở lại với miền xuôi, nghe trong lòng vẫn bâng khuâng nhớ đến những ngày tháng cùng nhau kháng chiến. Những cuộc họp, những niềm vui đều được bộc lộ trong những câu thơ cuối này. Lá cờ đỏ sao vàng như chứng tỏ cho thắng lợi của nhân dân ta. Ở đâu còn rợp bóng quân địch thì ở đó có Đảng và Bác Hồ. Chính do đó mà tổng thể hãy trông về miền Bắc mà nuôi chiến bền. Vì chỉ khi có ý chí ta mới làm ra được mọi việc, thắng trận ngay cả khi quân địch có đủ điều kiện kèm theo hơn ta về mọi mặt. Mười lăm năm kháng chiến sẽ còn mãi trong lòng những người chiến đấu và cả nhân dân ở đây nữa. Bao nhiêu khó khăn là bấy nhiêu tình cảm .Như vậy, nhà thơ Tố Hữu đã bộc lộ những tâm sự của mình nói riêng và của toàn bộ những chiến sỹ, nhân dân Việt Bắc nói chung. Mười lăm năm kháng chiến với biết bao nhiêu kỷ niệm, và giờ đây khi phải xa nhau thấy lòng mình thật muốn vỡ òa trong nức nở, chân không muốn rời xa. Qua đây, thay thấy được tình nghĩa đoàn kết, keo sơn của con người Nước Ta mà đơn cử đó là tình quân dân. Để đạt được những thắng lợi trên mặt trận ấy thì không thể nào quên ơn những người nhân dân Việt Bắc .
2. Bài phân tích Việt Bắc mẫu số #2
Tố Hữu được ca tụng là ngọn cờ đầu của trào lưu thơ cách mạng. Thơ ông là vũ khí để tuyên truyền, cổ động niềm tin chiến đấu cũng như nêu cao tình yêu và ý thức yêu nước mãnh liệt. Mặc dù thơ ông viết về chính trị nhưng không hề khô khan, ngược lại rất tình cảm. Bài thơ “ Việt Bắc ” sáng tác sau khi thắng lợi thực dân Pháp, tác giả muốn gợi lại tình quân dân thắm thiết, ân tình và sâu nặng trong cuộc kháng chiến. Bài thơ được viết theo thể đối đáp càng gợi lên sự bình dị, ấm cúng và thân quen đến lạ lùng .Bài thơ Việt Bắc được viết theo thể lục bát tạo nên âm hưởng nhẹ nhàng, trầm bổng mà lắng sâu trong lòng người đọc. Đây chính là một sự khôn khéo tạo nên thành công xuất sắc của bài thơ chính trị mà trữ tình, dạt dào cảm hứng này .Tác giả khởi đầu bằng sự nuối tiếc, quyến luyến, bịn rịn của người ở lại và kẻ ra đi trong một khung cảnh tràn trề nhớ thương :
Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ nguồn
Những câu thơ chính là tâm trạng của người ở lại trong sự níu kéo và hụt hẫng khi phải chia xa những người chiến sỹ cách mạng đã bao nhiêu năm gắn bó. Tác giả đặt đại từ “ ta ” và “ mình ” bộc lộ sự gắn bó khăng khít, son sắt và chung thủy. Tác giả đã đưa ra quãng thời hạn đơn cử là “ mười lăm năm ấy ” – quãng thời hạn rất dài gắn liền với cuộc cuộc chiến tranh ác liệt của nhân dân ta với thực dân Pháp .Đó cũng chính là quãng thời hạn tình quân và dân thiết tha, nặng tình nặng nghĩa. Lòng người ra đi và người ở lại tràn ngập nỗi nhớ thương, nhìn đâu đâu cũng thấy bóng hình của những điều xưa cũ, còn vẹn nguyên và tinh khôi ở trong lòng. Tố Hữu có vẻ như đã gieo vào lòng người đọc cái cảm xúc vấn vương một cách lạ lùng .Tâm trạng quyến luyến, bịn rịn của người ở lại khiến cho người ra đi không khỏi bồn chồn không muốn rời chân bước tiến :
Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay
Tâm sự của người ở lại khiến cho người ra đi không đành lòng bước tiến. Tiếng nói đó lại làm chực trào nhớ thương và những kỉ niệm khó quên. Tâm trạng ấy được gói gọn trong từ “ bâng khuâng ” như dùng dằng, níu kéo chẳng muốn bước đi. Thật khó để hoàn toàn có thể hiểu được xúc cảm của người trong cuộc lúc này. Lúc này đây chính tâm trạng của người ra đi và người ở lại đều không hề lý giải được là tại sao lại như vậy. Phải chăng tình yêu đã quá lớn và kỉ niệm đã quá đầy để hoàn toàn có thể quay mặt bước tiến .Suốt 15 năm sống và gắn bó với mảnh đất nơi đây, đồng đội và đồng bào đã phải trải qua bao nhiêu cay đắng, ngọt bùi, san sẻ cho nhau từng bữa cơm giấc ngủ. Những năm tháng khó khăn ấy đâu chỉ kể với nhau trong vài câu chữ như thế này, nhưng chính câu chữ đã khiến cho xúc cảm tràn ra, không hề thôi nhớ và thôi mong. Người ra đi đã đáp trả lại tình cảm người ở lại :
“Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh”
“ Ta ” và “ mình ” có vẻ như hòa quyện với nhau thành một thể thống nhất, không tách rời nhau. Người ra đi một mực khẳng định chắc chắn rằng “ mặn mà đinh ninh ”. Hai từ “ đinh ninh ” như ghim chặt vào lòng người đọc tấm lòng son sắt và thủy chung trước sau như một. Đó là tình cảm rất là thiêng liêng và cao quý .Khi nhớ về núi rừng Việt Bắc tác giả nhớ tất thảy vạn vật thiên nhiên và con người nơi đây. Mọi thứ hiện lên đều rất sôi động, đậm nghĩa, vẹn tình. Chỉ với vài bước phác họa bức tranh tứ bình về vạn vật thiên nhiên và con người nơi đây hiện lên một cách vẹn tròn, ý nghĩa, tươi đẹp nhất :
“Ta về mình có nhớ ta
…
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung”
Một bức tranh tứ bình tuyệt đẹp, sôi động và tinh khôi nơi núi rừng Việt Bắc. Trong bức tranh ấy không chỉ có hình ảnh vạn vật thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ mà còn Open thêm hình ảnh con người chân chất, mộc mạc nhưng lại tình cảm và ý nghĩa biết bao. Có lẽ đây là đoạn thơ hay nhất, đẹp nhất, trữ tình nhất trong bài thơ Việt Bắc. Nó chính là điểm sáng để cả bài thơ tràn trề tình yêu thương và niềm tin sáng sủa nhất .Điệp từ nhớ được lặp đi lặp lại rất nhiều lần khiến cho nỗi nhớ trong cả bài thơ có vẻ như tràn ra lênh láng, xúc cảm của tác giả cũng như vỡ òa, dội lên mãnh liệt .Tác giả không chỉ nhớ đến cảnh vật và con người Việt Bắc, quan trọng hơn nữa là ông nhớ những cuộc cuộc chiến tranh ác liệt khó khăn đã diễn ra :
Nhớ khi giặc đến giặc lùng
Rừng cây núi đá ta cùng đánh tây
Núi giăng thành lũy sắt dày
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù
Với giọng điệu không còn dìu dặt, tha thiết đặc trưng của thể lục bát nữa mà đã chuyển sang sự hào hùng, vang dội khi kể về những trận chiến giữa núi rừng Việt Bắc. Đọc những vần thơ này, tất cả chúng ta nhận ra được hào khí Đông A thật mãnh mẽ và kinh khủng, kinh hoàng trong lòng của tác giả. Những năm tháng đó, những đại chiến đó vẫn chưa hề xóa nhòa trong lòng quân và dân .Thực vậy, bài thơ “ Việt Bắc ” của Tố Hữu với giọng điệu thiết tha, da diết và hào hùng, đanh thép đã gợi mở về tình quân dân đậm đà thắm thiết và niềm tin yêu nước mãnh liệt của nhân dân ta. Đọc bài thơ tất cả chúng ta thêm ngưỡng mộ và khâm phục sự tài tình của Tố Hữu .
3. Bài phân tích Việt Bắc mẫu số #3
Chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc thắng lợi, miền Bắc nước ta được giải phóng. Lịch sử quốc gia bước sang trang mới. Cách mạng Nước Ta bước vào một thời kì mới. Tháng 10 – 1954, những cơ quan Trung ương của Đảng và nhà nước rời chiến khu Việt Bắc về Thành Phố Hà Nội. Nhân sự kiện có đặc thù lịch sử vẻ vang này, Tố Hữu đã sáng tác bài thơ Việt Bắc .Việt Bắc là một đỉnh điểm của thơ ca cách mạng Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp. Tác phẩm được chia làm hai phần : Phần đầu tái hiện tiến trình gian nan nhưng vẻ vang của cách mạng và kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc nay đã trở thành những kỉ niệm sâu nặng trong lòng người cán bộ kháng chiến. Phần sau nói lên sự gắn bó giữa miền ngược với miền xuôi trong viễn cảnh quốc gia độc lập và kết thúc là lời ngợi ca công ơn của Bác, của Đảng so với dân tộc bản địa .Việt Bắc sinh ra vào thời gian giao thời của lịch sử vẻ vang quốc gia, khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp kết thúc thắng lợi, khi TW Đảng và nhà nước rời căn cứ địa Việt Bắc về Thành Phố Hà Nội. Giữa lúc ấy, nhiều điều hoàn toàn có thể sẽ rất dễ thay đổi. Cuộc sống yên vui dễ làm người ta quên đi những tháng năm kháng chiến khó khăn, dễ quên đi nơi đã đùm bọc chở che cho mình. Vào đúng thời gian nhạy cảm ấy, bài thơ sinh ra như một lời nhắn gửi chân thành về tình nghĩa và sự thủy chung .Chọn hình thức biểu lộ là lối đối đáp ta với mình của ca dao giữa người đi ( người cán bộ miền xuôi ) và kẻ ở ( nhân dân Việt Bắc ), bài thơ đã vượt ra khỏi những cảm hứng riêng tư. Khúc giao duyên tâm tình kia lại đang chuyển tải một yếu tố rất lớn của đời sống cách mạng – đó là yếu tố ơn nghĩa thủy chung của cách mạng với nhân dân .Đoạn trích nằm trong cấu trúc chung của phần khởi đầu và phần một của bài thơ – niềm hoài niệm về một Việt Bắc khó khăn và nghĩa tình trong kháng chiến. Bài thơ được tiến hành theo hình thức đối đáp giữa người đi và kẻ ở, thứ thơ này thân mật với ca dao, nó là hình thức của kiểu đối đáp giao duyên truyền thống lịch sử. Tuy nhiên, trên cái nền truyền thống cuội nguồn quen thuộc ấy, bài thơ vẫn truyền tải được một yếu tố tư tưởng lớn lao như đã nói ở trên .Bài thơ mang dáng dấp hình thức lối đối đáp ta với mình của ca dao. Tuy nhiên, việc sử dụng hai đại từ này trong bài thơ khá linh động. Mình có khi chỉ người cán bộ miền xuôi, ta chỉ nhân dân Việt Bắc .
Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Nhưng cũng có khi ta lại chỉ người đi, mình chỉ kẻ ở :
Ta đi ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…
Trong trường hợp khác, hình thức miêu tả kiểu ca dao đó còn linh động hơn :
Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
Mình đi, mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu…
Có thể nói, việc đổi khác liên tục ý nghĩa miêu tả của hai từ ta với mình là một sự phát minh sáng tạo đầy ấn tượng của nhà thơ. Hai từ này có khi hình thành một cuộc đối đáp thực sự của người đi và kẻ ở, tuy nhiên có khi nó chỉ là sự phân thân tự vấn của người đi để đáp lại nghĩa tình sâu nặng của kẻ ở. Sự giao thoa đó, vốn dĩ đã tạo nên một cảnh tiễn biệt dùng dằng thương nhớ. Sau nữa, nó góp thêm phần làm cho cả một bài thơ dài không bị nhàm chán. Đặc biệt, nó tạo nên độ sâu về tư tưởng cho bài thơ .Tâm trạng bao trùm phần đầu của bài thơ là nỗi nhớ. Trong đó, đặc biệt quan trọng những kỉ niệm kháng chiến hiện về tươi rói trong hồi tưởng của nhà thơ. Niềm hồi tưởng được hình thành từ những câu hỏi – đáp. Theo đó, Việt Bắc hiện lên với tổng thể những nét đặc trưng, với toàn bộ những yêu thương, nguy hiểm, tình nghĩa .Việt Bắc trong trí nhớ của những chiến sỹ cách mạng là những ngày “ mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù ”. Thời gian, khoảng trống mờ trong sương khó hoài niệm. Thiên nhiên rất đặc trưng cho khoảng trống núi rừng Việt Bắc, nhưng cái gợi nhiều nhớ nhung nhất chính là những ngày nguy hiểm, đắng cay mà tình nghĩa với “ miếng cơm chấm muối ”, “ bát cơm sẻ nửa ”, “ củ sắn lùi ” … Kỉ niệm về Việt Bắc còn có hình ảnh tảo tần của những người mẹ :
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô.
Hai chữ “ cháy sống lưng ” đủ nói lên bao xót thương cũng như ân tình mà người cán bộ miền xuôi dành cho người mẹ Việt Bắc. Khó khăn gian nan như vậy, nhưng với cách mạng, với kháng chiến, đồng bào vẫn một lòng son sắt thủy chung. Lời nhắn gửi đã nói lên toàn bộ :
Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son.
Có thể coi Việt Bắc là một trong những nổi bật của thơ ca cách mạng. Tiếng thơ trữ tình – chính trị của Tố Hữu đậm đà tính dân tộc bản địa. Ở Việt Bắc, tính dân tộc bản địa trong nghệ thuật và thẩm mỹ thơ Tố Hữu bộc lộ ở lối cấu trúc đậm chất ca dao, ở giọng điệu lục bát điêu luyện, ngọt ngào. Nhờ thế mà chẳng những bài thơ nói được những yếu tố có ý nghĩa lớn lao của thời đại mà nó còn khơi được đúng vào chỗ sâu thẳm nhất trong truyền thống lịch sử ơn nghĩa, thủy chung ngàn đời của nhân dân ta .Việt Bắc là một câu truyện lớn, là một yếu tố tư tưởng được diễn đạt bằng một cảm nhận mang tính riêng tư. Bài thơ gợi về những ân tình, nhắc nhở sự thủy chung của con người so với con người và so với quá khứ cách mạng nói chung .
15 bài văn phân tích Việt Bắc mẫu hay nhất
Dưới đây là tuyển chọn 15 bài văn mẫu phân tích bài thơ Việt Bắc được Đọc Tài Liệu sưu tầm và biên soạn lại để giúp những bạn cùng tìm hiểu thêm :
Bài văn tham khảo số 1
Tố Hữu được ca tụng là nhà thơ trữ tình chính trị xuất sắc nhất của văn học Nước Ta. Các tác phẩm thơ của ông hoàn toàn có thể coi như bản lịch sử vẻ vang về thơ ghi chép lại những biến cố, những sự kiện trọng đại của lịch sử dân tộc nước nhà. Việt Bắc là một trong vô số những bài thơ như vậy, khi lại những tình cảm của kẻ ở người đi, của mười lăm năm kháng chiến trường kì của dân tộc bản địa đã kết thúc thắng lợi .Việt Bắc được sáng tác vào năm 1954 khi Trung ương Đảng sẵn sàng chuẩn bị rời chiến khu Việt Bắc về TP.HN. Bởi vậy bài thơ là nỗi nhớ, nỗi lưu luyến, bịn rịn của những người cán bộ với nhân dân nơi đây. Bởi vậy ngay từ khổ thơ tiên phong, Tố Hữu đã chứng minh và khẳng định :
Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ nguồn
Với cấu trúc theo lối đối đáp, giao duyên quen thuộc, đoạn thơ cho thấy cuộc chia tay giữa cán bộ và nhân dân Việt Bắc. Tình nghĩa đôi bên rất là sâu nặng, đằm thắm, tha thiết, được biểu lộ qua cặp đại từ “ mình – ta ” gợi nên nỗi lưu luyến, tha thiết trong giờ phút chia tay. Lời nhắn nhủ của người ở lại thật tình cảm, được bộc lộ đa phần qua những từ láy và những câu hỏi : mình có nhớ ta, mình có nhớ không vang lên liên tục cho thấy nỗi nhớ day dứt khôn nguôi. Nỗi nhớ không to lớn, xa vời mà là với những sự vật rất là thân thiện, thân quen : cây, sông, núi, nguồn. Mỗi khu vực, mỗi khoảng trống lại gắn liền với một kỉ niệm thiết tha, sâu nặng .Đáp lại lời người ở lại, lời người ra đi cũng không kém phần da diết : “ Tiếng ai tha thiết bên cồn / Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi / Áo chàm đưa buổi phân li / Cầm tay nhau biết nói gì ngày hôm nay ”. Hàng loạt những từ láy giàu tình cảm, xúc cảm đã được Tố hữu vận dụng rất là linh động : tha thiết, bâng khuâng, bồn chồn, diễn đạt nỗi xúc động chân thành, tha thiết của những người chiến sỹ cách mạng khi phải rời xa nơi mình đã gắn bó biết bao năm. Câu thơ cuối bị bỏ lửng với nhịp thơ như chậm lại, ngừng lại diễn đạt sự vấn vương, không nỡ rời xa của người ra đi .Mười hai câu tiếp theo là lời ứng đáp của người Việt Bắc, kể về một thời quá khứ với những kỉ niệm đẹp trong buổi đầu cách mạng kháng chiến chống Pháp :
“Mình đi, có nhớ những ngày …
Tân Trào, Hồng Thái mái đình, cây đa?”
Hàng loạt những khoảng trống khác nhau lần lượt hiện ra, là khoảng trống rừng núi, là khoảng trống hoạt động và sinh hoạt hội đồng, … tổng thể những khoảng trống này đều gắn bó ngặt nghèo với người ra đi. Các khu vực được gợi nhắc từ xa đến gần, đi từ những mưa nguồn suối lũ, mây mù – những khu vực không xác lập địa điểm, cho đến những địa điểm đơn cử – chiến khu, Tân Trào, Hồng Thái. Khiến lòng người ra đi cũng xúc động không thôi. Không chỉ nói đến những địa điểm, họ còn đề cập đến cả đời sống thường ngày rất là bình dị, thậm chí còn có phần khắc khổ trong những năm tháng cuộc chiến tranh đó, là bát cơm chấm muối, là trám bùi, là măng mai, … ấy vậy nhưng lại đậm đà thâm thúy tấm lòng. Đằng sau từng câu, từng chữ ấy ta còn thấy sự bâng khuâng, hụt hẫng của người ở lại, câu thơ ở đầu cuối của khổ thơ là một câu hỏi tu từ khiến cho nó càng trở nên da diết và khắc khoải hơn khi nào hết .Đáp lại tình cảm chân thành, thắm thiết của người ở lại, những chiến sỹ cách mạng cũng không ngần ngại, biểu lộ tấm lòng biết ơn, tình cảm sâu nặng của bản thân với con người và vạn vật thiên nhiên nơi đây : “ Ta với mình, mình với ta / …. / Chày đêm nện cối túc tắc suối xa ”. Khổ thơ là lời chứng minh và khẳng định cứng ngắc tình cảm tha thiết, vững chắc của người đi so với người ở lại đó là tình cảm không hề thay đổi “ Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu ”. Và để khẳng định chắc chắn cho tình cảm chân thành đó, Tố Hữu cũng vô cùng tinh xảo tái hiện lại kỉ niệm trong mười lăm năm kháng chiến gian nan mà rất là vui mắt, hào hùng : là bản khói cùng sương, là những địa điểm quen thuộc Ngòi Thia, sông Đáy, là lớp học chữ trong những đêm trăng, là sự san sẻ ngọt bùi, bát cơm phải sẻ nửa, tấm chăn phải đắp cùng, là niềm biết ơn vô hạn với người mẹ, mà rộng ra là với nhân dân đã nuôi dưỡng, đã tiếp thêm sức mạnh cho những người chiến sỹ. Đoạn thơ không chỉ tái hiện kỉ niệm những năm tháng vừa gian nan, vừa hào hùng mà còn bộc lộ lòng biết ơn sâu nặng so với nhân dân Việt Bắc .Ở khổ thơ tiếp theo là bức tranh xinh xắn nhất, bộc lộ kĩ năng của một nhà thơ xuất chúng của Tố Hữu – bức tranh tứ bình :
Ta về mình có nhớ ta …
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.
Hai câu thơ đầu là lời ướm hỏi của người ra đi so với người ở lại như thế nào và đồng thời cũng tự thể hiện tình cảm, cảm hứng của mình. Tám câu thơ tiếp theo vẽ lên khung cảnh vạn vật thiên nhiên đẹp tươi và chân dung con người Việt Bắc từ từ hiện lên qua bốn mùa. Mùa đông vốn được mặc định coi là mùa lạnh lẽo, mùa của tàn tạ, héo úa, nhưng trong bức tranh của Tố Hữu ta không hề thấy cái đơn độc, lạnh lẽo mà thay vào đó là hình ảnh rực đỏ của hoa chuối trên nền xanh ngát của núi rừng. Màu sắc đỏ rực đó đã xua tan cái lạnh lẽo của mùa đông, làm ấm khoảng trống của vạn vật thiên nhiên núi rừng. Sau sắc đỏ tỏa nắng rực rỡ của hoa chuối là đến sắc trắng tinh khôi của những rừng mơ bạt ngàn, đem lại cảm xúc tinh khôi, mới lạ cho khung cảnh vạn vật thiên nhiên. Mùa hạ lại ngập tràn âm thanh tiếng ve và màu vàng óng của rừng phách đổ vàng, cả khoảng trống ấm nóng của mùa hè. Cuối cùng là khung cảnh yên bình của ánh trăng dìu dịu .Mỗi một câu thơ miêu tả khung cảnh vạn vật thiên nhiên lại là chân dung của một con người Việt Bắc. Ở bức tranh nào con người cũng hiện lên vô cùng can đảm và mạnh mẽ, dữ thế chủ động. Là người dân đi rừng với cái rực sáng của dao gài thắt lưng, chinh phục vạn vật thiên nhiên. Đến bức tranh mùa xuân, hình ảnh “ người đan nón ” uyển chuyển, đầy dịu dàng êm ả chuốt từng sợi giang. Cô em gái hái măng một mình nhưng không hề đơn độc mà làm chủ khung cảnh vạn vật thiên nhiên mùa hạ. Và ở đầu cuối là tiếng hát ngập tràn khoảng trống trong mùa thu. Ở bất kỳ bức tranh nào hình ảnh con người hiện lên cũng vô cùng dữ thế chủ động, can đảm và mạnh mẽ, họ không bị hòa lẫn vào vạn vật thiên nhiên mà dữ thế chủ động, làm chủ hàng loạt khoảng trống .Trong mạch hồi tưởng, tác giả nhớ về những năm kháng chiến hào hùng của những chiến sỹ, của nhân dân Việt Bắc tuy gian nan mà cũng đầy hào hùng. Khi ấy không chỉ nhân dân Việt Bắc mà cả vạn vật thiên nhiên cũng hợp lực để đánh tan quân địch xâm lược : “ Núi giăng thành lũy sắt dày / Rừng che bộ đội rừng vây quân địch ”. Trải qua những năm tháng khó khăn vất vả, quân dân ta liên tục đạt được những thắng lợi, thành công xuất sắc vang dội : “ Những đường Việt Bắc của ta / … / Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng ”. Những đoàn xe ngày đêm ra trận, rạch tan sương mù tăm tối của Việt Bắc. câu thơ thực mà cũng vô cùng lãng mạn, không riêng gì rạch tan cái tăm tối của Việt Bắc mà còn mở ra tương lai, hy vọng cho quốc gia. Câu thơ “ Đèn pha bật sáng như ngày mai lên ” chính là biểu lộ ý thức, niềm tin ấy của tác giả .Việt Bắc hoàn toàn có thể coi như bản tổng kết về cuộc kháng chiến trường kì, vĩ đại của dân tộc bản địa ta. Không chỉ vậy bài thơ còn cho thấy tình cảm sâu nặng, chân thành, long biết ơn vô hạn của tác giả nói riêng và của chiến sỹ cách mạng nói chúng so với nhân dân Việt Bắc. Đồng thời bài thơ cùng biểu lộ năng lực thẩm mỹ và nghệ thuật của Tố Hữu .
Bài văn tham khảo số 2
Tố Hữu là một nhà thơ lớn trong nền văn học Nước Ta nói chung và trong mảng văn học cách mạng nói riêng, là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng và kháng chiến. Ở Tố Hữu có sự thống nhất hài hòa giữa cuộc sống cách mạng và cuộc sống thơ. Chính vì thế hoàn toàn có thể nói rằng, qua những tác phẩm của ông, ta không chỉ thấy được quốc tế tâm hồn tình cảm, thấy được phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ độc lạ của ngòi bút thơ Tố Hữu mà qua đó có vẻ như nhà văn đã phản ánh một cách rõ nét nhất những dấu mốc lịch sử dân tộc quan trọng xuyên suốt quy trình kháng chiến bảo vệ nền độc lập dân tộc bản địa, người đọc cho nên vì thế mà hoàn toàn có thể thấy được toàn vẹn những trang sử vẻ vang của quốc gia như những thước phim quay chậm. Cùng phân tích bài thơ Việt Bắc bạn sẽ rõ .Bài thơ được sáng tác vào tháng mười năm 1954, ngay sau khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vừa kết thúc thắng lợi, những cơ quan TW của Đảng và nhà nước từ Việt Bắc – thủ đô hà nội gió ngàn của dân tộc bản địa trở về TP. Hà Nội. Tố Hữu cũng là một trong những cán bộ kháng chiến từng sống và gắn bó với người dân và vạn vật thiên nhiên Việt Bắc, nay trở lại chia tay đầy ngậm ngùi và lưu luyến, nhà thơ xúc động viết nên bài thơ này .Bài thơ được viết theo thể lục bát, thể thơ truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa mang âm hưởng nhẹ nhàng uyển chuyển thấm đẫm chất trữ tình của những câu ca dao. Trong xúc cảm ngọt ngào ngậm ngùi của buổi chia li, việc sử dụng thể thơ này để diễn đạt tình cảm và hồi tưởng lại những kỉ niệm gắn bó với núi rừng Việt Bắc, người dân Việt Bắc là trọn vẹn hợp lý .Tác giả mở đầu bài thơ bằng một loạt những câu hỏi tu từ :
Mình về mình có nhớ ta?
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ không?
Nhìn cây nhớ suối nhìn sông nhớ nguồn.
Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…
Mình đi có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù
Mình về có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai?
Mình về rừng núi nhớ ai
Trám bùi để rụng, măng mai để già
Mình đi có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình về còn nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái mái đình cây đa?
Những kỉ niệm đó giờ đây chỉ còn là những kỉ niệm trong dòng kí ức … chầm chậm trôi … Những câu hỏi cứ tiếp nối đuôi nhau nhau Open tạo ra sự một điệp khúc thấm đẫm tâm trạng của nhân vật trữ tình. Cũng chính qua những dòng thơ này mà khung cảnh núi rừng Việt bắc đại ngàn hiện ra rõ nét nhất. Đó là núi non hùng vĩ, những con sông, những cơn mưa ào ạt đổ về nguồn mây mù khói tỏa … Nhưng giữa bức tranh đó điển hình nổi bật nhất chính là đời sống hoạt động và sinh hoạt và chiến đấu rất là gian lao, khổ cực nhưng vô cùng gắn bó, đoàn kết, thắm tình nghĩa như những người con cùng chung một dòng máu giữa cán bộ kháng chiến và nhân dân Việt Bắc. Cuộc sống chiến đấu tuy khó khăn vất vả và khó khăn vất vả nhưng nhờ có sự ủng hộ và nâng đỡ niềm tin của những con người chân chất nơi núi rừng đại ngàn đó nên tổng thể đã trở thành những kỉ niệm đẹp tươi không thể nào quên trong trái tim của hai phía .Chân bước tiến mà lòng còn ở lại … trái tim gắn bó hơn mười năm giờ đây một phần đã thuộc về đất, về người, về núi rừng nơi đây giờ phải chia xa làm thế nào cho nỡ. Người chiến sỹ bước tiến trong ngậm ngùi thương nhớ. Những câu hỏi của đồng bào Việt Bắc không riêng gì bộc lộ được sự lưu luyến nuối tiếc mà còn như muốn khắc sâu hơn nữa những ngày tháng kỉ niệm đó .Cách xưng hô “ mình – ta ” cũng là cách xưng hô rất thân thiện thân thương bộc lộ sự gắn bó máu thịt giữa quân và dân, chính thế cho nên mà lời thơ như lời tâm tình thủ thỉ, giọng thơ mang âm hưởng nhẹ nhàng mà đằm thắm thiết tha. Hình ảnh áo chàm trong câu thơ : “ Áo chàm đưa buổi phân li … ” là hình ảnh hoán dụ chỉ đồng bào Việt Bắc đang bịn rịn trong chia li. Bàn tay đan chặt bàn tay, người đi kẻ ở, họ không biết nói gì ngoài việc trao cho nhau những cái nắm tay nồng ấm. Cái bắt tay này ta cũng đã từng gặp trong thơ của Chính Hữu :
Áo anh rách vai
Quần tôi có vài mảnh vá
Chân không giày
Thương nhau tay nắm lấy bàn tay…
Đúng, họ không có gì trao cho nhau giữa trời khuya lạnh lẽo ngoài tình chiến sỹ đồng đội keo sơn gắn bó. Cái bắt tay giản đơn thôi nhưng đã giúp người chiến sỹ vượt qua những khó khăn vất vả thiếu thốn của buổi đầu kháng chiến. Ở đây cái nắm tay này diễn ra trong toàn cảnh chia li, chính thế cho nên nó có ý nghĩa như một dẫn chứng cho tình cảm nồng nàn quân dân .Trước tình cảm tha thiết cùng với sự bày tỏ nỗi nhớ nhung đặc biệt quan trọng ấy, người chiến sỹ cũng dần trải lòng ra qua từng câu chữ :
Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
Mình đi mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Đáy, suối Lê vơi đầy
Ta đi ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó đắng cay ngọt bùi….
Thương nhau chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô
Nhớ sao lớp học i tờ
Đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…
Những kí ức như ào ạt dội về, mỗi kỉ niệm đều vô cùng rõ nét như mới diễn ra ngày ngày hôm qua vậy. Người chiến sỹ đã chứng minh và khẳng định tấm lòng son sắt thủy chung, tình cảm dạt dào và nghĩa tình sâu nặng như nguồn nước trong mát đổ về bản làng. Người chiến sỹ còn nhớ đến vầng trăng tròn đầy sau những rặng núi xa sau bản, nhớ những vạt nắng vàng như màu mật đổ xuống những cánh đồng ruộng bậc thang ngào ngạt mùi lúa chín, nhớ những sáng tinh sương mịt mù trong mây và khói tỏa, nhớ từng dòng suối cánh rừng … Thiên nhiên núi rừng Việt Bắc lại một lần nữa hiện lên qua từng câu thơ rất là hùng vĩ thơ mộng khiến cho ai đi xa mà chẳng nhớ về .Anh còn thấy xao xuyến bồi hồi khi nhớ lại mùi vị của củ sắn lùi, bắt cơm sẻ nửa tuy bình dị nhưng nồng nàn nghĩa tình. Hình ảnh người mẹ địu con lên rẫy thao tác là hình ảnh tiêu biểu vượt trội cho trào lưu nuôi quân của hậu phương nơi núi rừng Việt Bắc. Nhớ những lớp học i tờ, nhớ khúc hát ca vang rừng núi của đoàn dân quân … Những kỉ niệm ấy quả thực vô cùng đẹp tươi và đã trở thành một phần máu thịt của anh. Chẳng cần những lời nói chia tay lưu luyến nhưng qua việc tái hiện lại một loạt những câu hỏi như thế ta cũng đủ thấy được tình cảm sâu đậm, sự gắn bó tha thiết giữa những người cán bộ và người dân .
Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hòa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.
Chỉ qua một vài câu thơ mà nhà thơ đã tái hiện lại một cách chân thực và rõ nét nhất vạn vật thiên nhiên Việt Bắc qua bốn mùa xuân hạ thu đông nhưng nhà thơ lại chọn miêu tả mùa đông trước phải chăng là những cán bộ chiến sỹ đến vào mùa đông và cũng ra đi vào mùa đông, mùa đông là mùa của gặp gỡ và li biệt vì vậy nó khắc sâu vào trong lòng người nhất. Mùa đông – mùa của những cánh rừng bạt ngàn màu xanh tươi mát, của những bông hoa chuối đỏ tươi. Con người hiện lên trong bức tranh thơ mộng đó đang trong tư thế sẵn sàng chuẩn bị chinh phục tự nhiên : “ Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng ”. Đông qua xuân về, bức tranh Việt Bắc lại khoác lên mình màu áo mới. Đó chính là sắc trắng tinh khiết của hoa mơ, con người trong lao động rất là chịu khó miệt mài. Thu về là những cánh rừng trắng xóa màu hoa mơ chuyển sang màu hổ phách cùng tiếng ve kêu như thúc giục lòng người. Hình ảnh người con gái Nước Ta hái măng một mình cũng thật thơ mộng làm thế nào. Kết thúc bức tranh bốn mùa là ánh trăng tự do cùng với những câu hát say đắm thủy chung .Có thể nói rằng chỉ qua một vài câu thơ nhưng dòng chảy đời sống như đang ngưng tụ lại trên từng câu chữ. Con người và vạn vật thiên nhiên Việt Bắc như thể TT trong bức tranh bốn mùa đó. Những nàng tiên đại diện thay mặt cho sắc màu bốn mùa như đang lướt nhẹ trên những câu chữ vậy .Sau những câu thơ miêu tả vạn vật thiên nhiên người chiến sỹ nhắc đến những hoạt động giải trí cách mạng vô cùng sôi sục của mình :
Nhớ khi giặc đến giặc lùng
Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây
Núi giăng thành lũy sắt dày
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù
Mênh mông bốn mặt sương mù
Đất trời ta cả chiến khu một lòng
Ai về ai có nhớ không?
Ta về ta nhớ Phủ Thông, đèo Giàng
Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng
Nhớ từ Cao Lạng nhớ sang Nhị Hà…
Những kí ức ùa về trong tâm lý là khi bộ đội đánh giặc. Khi quân giặc đến, không riêng gì bộ đội ta mà cả núi rừng vạn vật thiên nhiên hoang dã cùng đồng lòng đồng sức đánh giặc. Đối với quân và dân ta, rừng dang bàn tay âu yếm che chở và bảo vệ, những tán lá rừng xanh mát như một thứ ngụy trang khiến cho bộ đội yên lòng chiến đấu và thắng lợi quân địch. Còn so với quân giặc, rừng lại như một vùng vị trí hiểm trở như một ma trận vây hãm khiến chúng hoàn toàn có thể rơi vào rất nhiều cạm bẫy. Khi ấy vạn vật thiên nhiên núi rừng Việt Bắc đã góp thêm phần tạo ra sự thắng lợi, tạo ra sự những trang sử vẻ vang của dân tộc bản địa .Nhưng trên toàn bộ tình dân quân biểu lộ rõ nhất trong đoạn thơ :
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ man
Dân công đuốc đỏ từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp An Khê
Vui lên Việt Bắc đèo De núi Hồng.
Khí thế của đoàn quân vô cùng can đảm và mạnh mẽ được biểu lộ trải qua hình ảnh so sánh “ đêm đêm rầm rập như là đất sét ”, qua những từ ngữ gợi hình gợi tả “ điệp điệp trùng trùng ”, qua hình ảnh hoán dụ ánh sao đầu súng và mũ nan – những hình ảnh hình tượng cho bộ đội và những người dân Việt Bắc. Ngọn đuốc trên tay quân dân không chỉ thắp sáng lên cả khung trời Việt Bắc khi ấy mà nó còn thắp lên cả những thế hệ, thắp lên tương lai, thắp lên niềm tin và hy vọng về một thắng lợi không xa. Sức mạnh của cả một đoàn quân khí thế đến nỗi hoàn toàn có thể làm cho đá nát lửa bay không một thế lực nào hoàn toàn có thể ngăn cản được. Bằng nghệ thật phóng đại cường điệu, nhà thơ Tố Hữu có vẻ như đã tái hiện lại toàn cảnh lịch sử dân tộc lúc bấy giờ để rồi giờ đây chỉ qua những dòng thơ ngắn gọn, ta như quay trở lại với một thời hào hùng của cha ông. Giữa bóng tối vây quanh ngọn đèn pha như thắp lên niềm tin niềm hy vọng của quân dân về một tương lai tốt đẹp hơn .Cuối cùng, sau những tháng ngày chiến đấu gian lao và khổ cực quân và dân ta đã giành được thắng lợi vô cùng vẻ vang. Hạnh phúc vỡ òa không từ ngữ nào hoàn toàn có thể diễn đạt. Từ Hòa Bình Tây Bắc hay Điện Biên, nhân dân như vui cùng một niềm niềm hạnh phúc. Điều này chứng tỏ sự gắn bó máu thịt sự đoàn kết không thể nào phá rời của quân và dân ta khi quốc gia gặp khó khăn vất vả .Trong niềm thương nhớ nuối tiếc khi chia xa, nhà thơ cất lên những giai điệu hào hùng ca tụng tổ quốc ca ngợi Đảng và nhà nước Nước Ta :
Ai về ai có nhớ không?
Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang
Nắng trưa rực rỡ sao vàng
Trung ương, Chính phủ luận bàn việc công
Điều quân chiến dịch thu đông
Nông thôn phát động giao thông mở đường
Giữ đê, phòng hạn, thu lương
Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu
Ở đâu u ám quân thù
Nhìn lên Việt Bắc cụ Hồ sáng soi
Ở đâu đau đớn giống nòi
Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền
Mười lăm năm ấy ai quên
Quê hương cách mạng dựng nên Cộng hòa
Mình về mình lại nhớ ta
Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.
Ngày ngày hôm qua ấy mãi ở trong lòng người chiến sỹ cách mạng, sống sót như một phần kí ức không thể nào tách rời. Hình ảnh ngọn cờ sao vàng như một dẫn chứng cho những thắng lợi vẻ vang của dân tộc bản địa. Hình ảnh Bác Hồ như một hình tượng tiếp thêm dũng khí và nghị lực cho quân dân ta liên tục chiến đấu và thắng lợi. Bác như tiếp thêm cho tất cả chúng ta ý chí lòng can đảm và mạnh mẽ bởi chỉ có ý chí mới vượt qua được những chông gai thử thách và khó khăn vất vả đang đợi chờ phía trước .
Mình về thành thị xa xôi
Nhà cao còn thấy núi đồi nữa chăng?
Phố đông còn nhớ bản làng
Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?
Mình đi ta hỏi thăm chừng
Bao giờ Việt Bắc tưng bừng thêm vui?
Lời thơ như lời do dự day dứt khôn nguôi của dân cư Việt Bắc so với người chiến sỹ cách mạng trong giờ phút chia tay. Các hình ảnh hoán dụ như nhà cao, núi đồi, phố đông, sáng đèn, mảnh trăng giữa rừng là những hình ảnh tượng trưng cho đời sống nơi thành thị và nơi núi rừng. Đối lập giữa một bên là đời sống sung túc và đủ đầy và một bên là đời sống dân dã nghèo nàn nhưng đầy ắp kỉ niệm nơi núi rừng vạn vật thiên nhiên, tác giả đã diễn đạt sự do dự trong lòng người dân rằng liệu thực trạng sống đổi khác, những người cán bộ có thay lòng đổi dạ, có quên béng quá khứ, quên béng đi những con người đã cùng kề vai sát cánh trong những tháng ngày gian khó, đang ngày đêm nhớ nhung và mong đợi họ trở về thăm. Đáp lại, người cán bộ bày tỏ :
Đường về đây đó gần thôi
Hôm nay rời bản về nơi thị thành
Nhà cao chẳng khuất núi xanh
Phố đông càng giục chân nhanh bước đường
Ngày mai về lại thôn hương
Rừng xưa núi cũ yêu thương lại về
Ngày mai rộn rã sơn khê
Ngược xuôi tàu chạy bốn bề núi giăng…
Người cán bộ cách mạng đã chứng minh và khẳng định tấm lòng son sắt thủy chung của mình : dù thực trạng sống có biến hóa nhưng lòng luôn hướng về Việt Bắc, con tim luôn dạt dào nỗi nhớ và tình cảm dành cho con người và vạn vật thiên nhiên nơi đây. Dù sống trong nhà cao nhưng sẽ không quên được những rặng núi xanh mát. Vào một ngày không xa họ sẽ trở lại thăm lại bản làng, tình cảm lại quay trở lại tươi mới vẹn nguyên như thuở bắt đầu .Trong những khoảng thời gian ngắn chia li sau cuối, lời nhắn sau cuối mà người dân Việt Bắc muốn nhắn nhủ là :
Mình về với Bác đường xuôi
Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ người
Nhớ ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải đẹp tươi lạ thường
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi rừng núi trông theo bóng Người.
Hình ảnh Bác lại một lần nữa hiện lên trong bài thơ. Chỉ có điều Bác hiện lên không phải như một hình tượng đẹp tiếp thêm cho người chiến sỹ cách mạng ý chí và niềm tin, không phải là một hình tượng cho sức mạnh đánh tan quân địch nữa mà Bác hiện lên trong những câu thơ này là một con người rất là đời thường : mắt sáng ngời, áo nâu túi vải trong tư thế thư thả trên yên ngựa vào mỗi sáng tinh sương. Quả thật hình ảnh Bác hiện lên như một ông tiên trong những câu truyện cổ, rất bình dị nhưng vẫn đẹp một cách khác thường. Giờ đây con người đó đã đi xa cả rừng núi như dõi theo từng bước tiến của Người .Kết thúc bài thơ là hai câu thơ với âm hưởng tươi đẹp :
Cầm tay nhau hát vui chung
Hôm sau mình nhé hát cùng thủ đô.
Hai câu cuối bài thơ mang âm hưởng vui tươi chính vì thế mà dù đề tài có viết về cảnh chia tay nhưng không hề gây cho người đọc cảm xúc buồn bã đau thương hay nuối tiếc mà trái lại vẫn vui tươi trong sáng, mở ra một tương lai huy hoàng, một viễn cảnh tương lai khi quốc gia tăng trưởng đi lên không ngừng. Khúc ca cuối bài khép lại bài thơ như là lời ngợi ca sức sống của Tổ quốc, cũng chính là khúc ca chia tay đầy tin cậy .Bài thơ Việt Bắc khép lại nhưng để lại trong lòng người đọc những dư vị khó phai. Có được thành công xuất sắc như vậy trước hết là phải kể đến những nét rực rỡ về thẩm mỹ và nghệ thuật. Bài thơ mang tính dân tộc bản địa được biểu lộ khá rõ xuyên thấu bài thơ. Thể thơ lục bát – một thể thơ quen thuộc trong dân gian được nhà thơ sử dụng rất là thành công xuất sắc, âm hưởng nhẹ nhàng tinh xảo in sâu vào tâm lý mỗi người. Chất văn xuôi cũng được đưa vào trong thơ và được vận dụng phát minh sáng tạo linh động, những hình ảnh so sánh, những cách nói ví von cũng góp thêm phần tạo nên giọng điệu của bài thơ .Bài thơ Việt Bắc không chỉ tái hiện lại được không khí vào những năm kháng chiến chống Pháp mà còn đưa người đọc ngược dòng thời hạn để tìm về với những nét đẹp trong tâm hồn người quân dân : vẻ đẹp của tấm lòng thủy chung son sắt, vẻ đẹp của sự đoàn kết gắn bó, rộng hơn nữa đó chính là ý thức nghĩa vụ và trách nhiệm so với Tổ quốc với nhân dân. Cũng từ đó mà ta thấy được kĩ năng và năng lực giao cảm tinh xảo với cái đẹp của vạn vật thiên nhiên, của con người Việt Bắc của Tố Hữu. Để làm được điều đó Tố Hữu đã trải qua một thời hạn dài sống và gắn bó với người dân, với vạn vật thiên nhiên núi rừng Việt Bắc .Bài Việt Bắc của Tố Hữu cùng với những bài thơ khác cùng thời, cùng đề tài như Đồng chí của Chính Hữu, Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật, đã góp thêm phần rất lớn vào trong chủ đề thơ ca cách mạng không những có công dụng cổ vũ động viên ý thức người chiến sỹ mà còn như những tấm gương phản chiếu về một thời đại vẻ vang của dân tộc bản địa, để cho thế hệ sau mãi tự hào từ đó mà càng thấy được .
Bài văn tham khảo số 3
Thơ Tố Hữu là những vần thơ biểu lộ lời nói của dân tộc bản địa, của tâm hồn những con người gắn bó thâm thúy với sự nghiệp cách mạng, với quê nhà, với quốc gia. Trong những vần thơ ấy ta sẽ phát hiện những tình cảm mến thương thâm thúy, trữ tình, xuất phát từ một trái tim trung thành với chủ với dân tộc bản địa với nhân dân và tiêu biểu vượt trội hơn cả là bài thơ Việt Bắc, một trong những bài thơ hay nhất của Tố Hữu .Tố Hữu ( 1920 – 2002 ), tên khai sinh là Nguyễn Duy Thành, quê ở xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế, cái nôi của văn học dân gian. Tố Hữu là nhà thơ lớn, là người tiên phong của nền thơ ca cách mạng Nước Ta, thơ ông luôn gắn bó với những chặng đường cách mạng của dân tộc bản địa. Phong cách thơ mang tính trữ tình chính trị vô cùng thâm thúy, hướng đến những cái tôi chung với lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn, cái tôi trong thơ của ông luôn nhân danh Đảng, hội đồng dân tộc bản địa, những vần thơ ấy vừa giàu nhạc điệu lại mang tính dân tộc bản địa đậm đà .Ngày 7/5/1954, chiến dịch Điện Biên Phủ thắng lợi, gây chấn động địa cầu đã mở ra cho nước ta một trang sử mới một kỷ nguyên mới. Sau khi kí hiệp định Giơ-ne-vơ ( 7/1954 ), miền Bắc trọn vẹn được giải phóng, Pháp rút quân về nước. Tháng 10/1954, quản trị Hồ Chí Minh ra thông tư hàng loạt những cơ quan TW Đảng và nhà nước từ Việt Bắc dời về TP. hà Nội. Từ đây, những người chiến sỹ cách mạng chia tay với miền rừng núi bạt ngàn để về xuôi, bước sang một trang mới của cách mạng quốc gia, Việt Bắc đã sinh ra trong một thực trạng đặc biệt quan trọng như vậy .Mở đầu bài thơ với giọng thơ trữ tình, êm đềm tha thiết, nhà thơ đã bộc lộ tình cảm của người ở lại dành cho người ra đi .
“Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?
Tác giả sử dụng cặp xưng hô “ mình-ta ”, ở đây không phải đang nói đến xưng hô giữa những đôi lứa yêu nhau hay cặp vợ chồng nào đó mà là lời đối đáp của những người cách mạng với người dân Việt Bắc. Cách xưng hô ấy vừa mang tính dân tộc bản địa đậm đà lại biểu lộ được tính trữ tình chính trị thâm thúy trong thơ Tố Hữu, như lời nói trong tình yêu đôi lứa, biểu lộ sự gắn bó thâm thúy của người đi kẻ ở, đầy ngậm ngùi, lưu luyến. “ Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng ”, sự gắn bó ấy không phải chỉ trong những năm kháng chiến chống Pháp mà xuất phát từ những năm kháng chiến chống Nhật, tiêu biểu vượt trội là cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn ( 1940 ). Một khoảng chừng thời hạn dài chiến đấu khó khăn, càng làm cho tình cảm giữa những người chiến sỹ cách mạng và người dân Việt Bắc thêm sắt son, mặn nồng, thấm đượm ân tình. Mười lăm năm là quãng thời hạn không ngắn cũng chẳng dài nhưng nó đủ khiến cho những cảm xúc biến thành hoài niệm, không thể nào quên béng, như Chế Lan Viên từng viết “ Khi ta ở đất chỉ là nơi đất ở / Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn ”. “ Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn ? ”, và đặc biệt quan trọng nỗi nhớ ấy đã lan tỏa khắp núi rừng, phải yêu, phải gắn bó, phải sống một trái tim chân tình biết mấy mới hoàn toàn có thể có những xúc cảm thiết tha đến vậy ?
“Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”
Từ phiếm chỉ “ ai ”, gợi nhiều cảm hứng, ở đây “ ai ” hoàn toàn có thể là người ra đi, cũng có khi là người ở lại. Từ láy “ tha thiết ” được lấy lại từ từ “ thiết tha ” đã khắc họa rõ ràng hơn tình cảm của người ra đi và người ở lại, từ “ bâng khuâng ” và “ bồn chồn ” chất chứa nhiều tâm tình, ở đó có niềm vui toàn thắng, niềm vui được về lại quê nhà, sum vầy với mái ấm gia đình ; và ở đó cũng chứa đựng nhiều nỗi buồn, phải chia tay mảnh đất thấm đẫm nghĩa tình. “ Áo chàm đưa buổi phân ly ”, hình ảnh chiếc áo có phần cổ xưa, truyền thống lịch sử biểu lộ sự quyến luyến, là hình ảnh hoán dụ của con người Việt Bắc, là màu áo nâu đơn giản và giản dị, hiền hòa, bộc lộ vẻ đẹp tâm hồn, linh hồn của người dân và núi rừng Tây Bắc, đang đưa tiễn người chiến sỹ cách mạng. Câu “ Cầm tay nhau biết nói gì thời điểm ngày hôm nay … ”, nhịp thơ 3/4 như tạo một khoảng chừng lặng giữa lúc phân li ngậm ngùi, nhìn nhau mà nghẹn lòng, ngập ngừng không muốn nói điều chi, để cảm hứng ấy phiêu lãng, len lỏi trong tâm hồn, thành kỷ niệm khó phai .
“Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù
Mình về, có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trái bùi để rụng măng mai để già.”
Sau mỗi cụm từ “ Mình đi ”, “ Mình về ”, nhà thơ đã tinh xảo đặt một dấu phẩy, đây chính là khoảng thời gian ngắn, là khoảnh khắc ngưng đọng, để kỷ niệm ùa về trong tâm tưởng. Những kỷ niệm ấy ngự trị trong từng khoảnh khắc thời hạn “ những ngày ”, khoảng trống “ chiến khu ”. Những hình ảnh “ mưa nguồn suối lũ ”, “ những mây cùng mù ”, “ miếng cơm chấm muối ”, là hình ảnh ẩn dụ cho những khó khăn vất vả gian nan của người làm cách mạng những năm đầu kháng chiến nơi núi rừng Việt Bắc, và chính những khó khăn vất vả ấy đã khiến cho nghĩa tình quân dân trở nên thắm thiết, keo sơn. Biện pháp nhân hóa “ rừng núi nhớ ai ” như thổi vào khung cảnh núi rừng nỗi nhớ nhung dạt dào, sâu thẳm, từ phiếm chỉ “ ai ” thấm đẫm bao cảm hứng ân tình. Những cụm từ “ trái bùi để rụng ”, “ măng mai để già ” đã biểu lộ nỗi buồn sâu thẳm, im re khi người cách mạng về xuôi để lại núi rừng Tây Bắc chênh vênh, lạ lẫm khi nhịp sống bất thần đổi khác từ đông vui về vắng vẻ vắng ngắt .
“Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình về còn nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa?”
Nỗi nhớ ấy càng được biểu lộ rõ ràng hơn với từ “ những nhà ”, nghệ thuật và thẩm mỹ trái chiều trong câu thơ “ Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son ”, chứng minh và khẳng định một chân lý rằng càng khó khăn vất vả gian nan, thì tình nghĩa quân dân lại càng thêm đoàn kết gắn bó, sắt son một lòng. Những người ở lại nhắc về kỷ niệm xưa cũ từ những ngày đầu mới quen, từ những năm còn kháng chiến chống Nhật để kỷ niệm càng thêm khắc sâu vào tâm hồn người đi. Từ “ mình ” được lặp lại trong câu thơ “ Mình đi mình có nhớ mình ” đã gợi nhắc đến câu ca dao “ Ta với mình tuy hai mà một ” càng chứng minh và khẳng định sự gắn bó thiết tha. Những địa điểm vô cùng quen thuộc với người ra đi và cả người ở lại “ Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa ? ”, gợi nhắc lại những kỷ niệm xưa cũ, hào hùng, thâm thúy tình cảm thâm thúy của những người chiến sỹ cách mạng với người dân Tây Bắc .
“Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
Mình đi, mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu…
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Ðáy, suối Lê vơi đầy”
Lối đối đáp “ mình-ta ” liên tục được sử dụng, cấu trúc “ Ta với mình, mình với ta ” tạo nên lời đồng vọng tha thiết. Đến đây, ta cũng là mình, mình cũng như ta. Câu thơ “ Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh ” đã biểu lộ tình cảm thủy chung son sắt mà người cách mạng dành cho mảnh đất Việt Bắc nghĩa tình, như một lời thề trong tình yêu đôi lứa. Biện pháp so sánh trong câu “ Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu … ”, đã biểu lộ một điều vô cùng thiêng liêng và thâm thúy : Nghĩa tình của con người Việt Bắc thật trong trẻo, đong đầy không có khi nào hoàn toàn có thể vơi cạn như tình yêu thương của lòng mẹ hiền với con cái của mình. Nhà thơ đã so sánh nỗi nhớ ở đây giống như nỗi nhớ tình nhân, để trữ tình hóa tình cảm cách mạng, tình quân dân để tổng thể trở nên tha thiết hơn, dịu ngọt hơn. Và cũng bởi lẽ nỗi nhớ trong tình yêu là nỗi nhớ thẳm sâu và tha thiết nhất, từ nỗi nhớ ấy, Việt Bắc hiện ra với một khoảng trống thật thơ mộng, câu thơ “ Trăng lên đầu núi, nắng chiều sống lưng nương ” đã bộc lộ nỗi nhớ lan tỏa trong khoảng trống và ngự trị trong từng khoảnh khắc của thời hạn, cả đêm lẫn ngày. Hình ảnh “ Sớm khuya nhà bếp lửa người thương đi về. ” gợi về một miền Việt Bắc mến thương, nồng nàn, ấm cúng. Điệp ngữ “ nhớ từng ” cho tất cả chúng ta những cảm nhận như nhà thơ đang lật giở từng trang ký ức, Tố Hữu đã liệt kê những địa điểm “ sông Đáy, suối Lê ” và đến hai tiếng vơi đầy khép lại đoạn thơ thì đây không riêng gì còn đơn thuần là địa điểm mà là nơi đong đầy kỷ niệm : Bao nhiêu nước, bao kỷ niệm đầy vơi, bao nghĩa tình ấm cúng ngọt ngào .
“Ta đi, ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…
Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô
Nhớ sao lớp học i tờ
Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”
Cụm từ “ Ta đi ta nhớ … ” là lời tâm sự chân thành và là lời nhắn nhủ tha thiết của người đi dành cho những người ở lại, của người cách mạng dành cho mảnh đất Việt Bắc anh hùng, cụm từ “ Mình đây ta đó … ” tích hợp với “ đắng cay ngọt bùi ” càng nhấn mạnh vấn đề hơn những ân tình sâu thẳm. Hai tiếng “ thương nhau ”, thật nhẹ nhàng nhưng cũng thật sâu lắng, người đi kẻ ở “ Thương nhau chia củ sắn lùi ”, “ Bát cơm xẻ nửa, chăn sui đắp cùng ” đã biểu lộ những tình cảm đùm bọc, san sẻ, gắn bó khăng khít đậm đà nghĩa tình quân dân, chính sức mạnh đoàn kết ấy đã tạo nên thắng lợi Điện Biên Phủ lẫy lừng. Nhà thơ đã khắc họa hình ảnh người mẹ “ Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô ”, đây là một hình ảnh đẹp, gợi nhiều xúc cảm, từ “ cháy ” rất giàu hình tượng nhấn mạnh vấn đề nỗi khó khăn vất vả gian lao của người mẹ trong kháng chiến. Tác giả sử dụng điệp ngữ “ Nhớ sao ” là nỗi nhớ đầy xúc cảm cùng với đó là những hoạt động giải trí ở chiến khu Việt Bắc : Lớp học i tờ, những giờ liên hoan, ca vang núi đèo, đã tạo nên một không khí vui vẻ thấm đẫm tình đoàn kết quân dân, bộc lộ niềm tin sáng sủa cách mạng, niềm tin cách mạng nhất định thắng lợi : Dù bom đạn, cuộc chiến tranh, đau thương, gian nan, quân và dân vẫn gắn bó với nhau trong khúc nhạc hân hoan, rộn ràng. Đoạn thơ rất giàu nhạc điệu là khúc ca ca tụng đời sống vẫn đẹp, nghĩa tình vẫn sâu chan chứa trong lòng người cách mạng và núi rừng Việt Bắc thân thơ. Câu thơ cuối khép lại với tiếng mõ, tiếng chày, tiếng suối xa gợi nhiều cảm hứng mênh mang, lan tỏa .
“Ta về, mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hoà bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.”
Bức tranh tứ bình hiện lên thật xinh xắn, câu hỏi tu từ “ Ta về mình có nhớ ta ”, chất chứa bao nỗi niềm, là cái cớ để người ra đi thể hiện bao nỗi nhớ nhung, bao yêu thương. Cụm từ “ những hoa cùng người ” có cấu trúc như một thành ngữ, trong nỗi nhớ của người ra đi, hoa là hình tượng cho vạn vật thiên nhiên, một bức tranh vạn vật thiên nhiên đẹp và thơ mộng. Mở đầu bức tranh là mùa đông Việt Bắc, là mùa đông với “ hoa chuối đỏ tươi ” điểm xuyết trên nền xanh bạt ngàn của núi rừng, tạo nên một bức tranh vô cùng sinh động và nhiều sắc tố, tạo cảm xúc ấm cúng xua đi cái lạnh cắt da cắt thịt ở mảnh đất Việt Bắc .Con người hiện ra trong tư thế lao động, rất đẹp rất kỳ vĩ, con người như sở hữu đỉnh điểm, hình ảnh được tạo nên bằng nghệ thuật và thẩm mỹ quy tụ ánh sáng của nhiếp ảnh. Mùa xuân hiện ra với cảnh “ mơ nở trắng rừng ”, vô cùng thơ mộng, tạo nên một bức tranh đẹp, ấm cúng, lộng lẫy, hình ảnh con người cũng trong trong tư thế lao động “ chuốt từng sợi giang ”, động từ “ chuốt ”, biểu lộ một việc làm siêng năng, kiên trì, tỉ mỉ, khắc họa vẻ đẹp của con người Nước Ta trong kháng chiến. Tiếp đến là mùa hạ thật sinh động và tràn trề sức sống, cảnh vạn vật thiên nhiên có thêm tiếng ve rộn ràng ngân vang núi rừng và tràn trề sắc vàng của rừng phách. Hình ảnh “ cô em gái hái măng một mình ” thật đẹp và thơ mộng biết bao. Khép lại bức tranh tứ bình là cảnh mùa thu, mùa thu độc lập, mùa thu của cách mạng tháng tám thành công xuất sắc, mùa thu năm 1954, toàn bộ đã được tượng trưng trong một vầng trăng rất đẹp. Câu thơ “ Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung ” vừa khép lại bức tranh tứ bình về cảnh và người Việt Bắc, đồng thời cũng khép lại khúc tình ca hào hùng về cuộc kháng chiến .Trong nỗi nhớ của người ra đi và người ở lại đều không hề không nhắc đến những ngày đầu của cuộc kháng chiến, đó là khi “ Giặc đến giặc lùng ”, từ “ lùng ” đã biểu lộ sự nguy hại của quân địch. “ Rừng cây núi đá ta cùng đánh tây ” cùng với “ Đất trời ta cả chiến khu một lòng ” đã biểu lộ sự gắn bó thâm thúy của vạn vật thiên nhiên và con người trong cuộc kháng chiến. Ở đây, vạn vật thiên nhiên đã trở thành một sinh thể có linh hồn, chở che cho bộ đội, bủa vây quân địch, hình ảnh “ Núi giăng thành lũy sắt dày ” phối hợp với cấu trúc trùng điệp “ Rừng che bộ đội, rừng vây quân địch ”, giàu sức gọi, góp thêm phần bộc lộ cho sức mạnh của dân tộc bản địa, sức mạnh không hề bị tiêu diệt. Điệp từ “ nhớ ” tích hợp với những cụm từ “ nhớ từ ”, “ nhớ sang ”, những địa điểm gắn liền với những chiến công, toàn bộ cho ta cảm nhận về nỗi nhớ trải dài khắp chiến khu Việt Bắc. Lời thơ can đảm và mạnh mẽ, hình ảnh thơ sinh động cùng việc sử dụng những giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tu từ đã giúp nhà thơ chứng minh và khẳng định sức mạnh vĩ đại của dân tộc bản địa, đồng cũng thể hiện nỗi nhớ và niềm tri ân thâm thúy so với núi rừng Việt Bắc thấm đẫm tình thương .
“Những đường Việt Bắc của ta
Ðêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về
Vui từ Ðồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.”
Câu thơ “ Những đường Việt Bắc của ta ” đã bộc lộ sự gắn bó thâm thúy của mảnh đất Việt Bắc, của chiến khu Việt Bắc với nhân dân với quốc gia bởi đây là quê nhà cách mạng là trái tim của cả nước trong những tháng ngày kháng chiến chống Pháp. Biện pháp nghệ thuật và thẩm mỹ tu từ so sánh “ như là đất rung ” tích hợp với hình ảnh “ quân đi điệp điệp trùng trùng ” đã bộc lộ sức mạnh vĩ đại của đoàn quân ra tiền tuyến, đoàn quân dài như vô tận rất kỳ vĩ và hào hùng .Câu thơ “ Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan ” đã phối hợp ba giải pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tu từ ẩn dụ, nhân hóa, hoán dụ, hình ảnh “ ánh sao đầu súng ” gợi nhắc đến hình ảnh “ đầu súng trăng treo ” trong thơ của Chính Hữu và “ súng ngửi trời ” trong thơ Quang Dũng biểu lộ tầm cao của người lính, đây là một hình ảnh đẹp và rất giàu chất thơ. Hình ảnh đoàn dân công vô cùng can đảm và mạnh mẽ, đông đúc “ đỏ đuốc từng đoàn ”, “ bước chân nát đá ”, gợi nhắc đến thành ngữ “ Chân cứng đá mềm ” chứng minh và khẳng định sức mạnh và sự vững chãi, bền chắc của con người Nước Ta trước bão tố cuộc chiến tranh. Trong đêm hôm của cuộc chiến tranh, quân và dân ta luôn hướng về ngày mai, luôn nuôi dưỡng niềm tin mãnh liệt về một ngày mai thắng lợi. Và ở đầu cuối tin vui đã về trên khắp quốc gia, những người chiến sỹ về TP. Hà Nội, về miền xuôi, nhưng vẫn đọng lại trong trái tim họ biết bao kỷ niệm, biết bao yêu thương, họ mang theo niềm vui toàn thắng trong những ngày cuộc kháng chiến khép lại .
“Ai về ai có nhớ không?
Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang.
Nắng trưa rực rỡ sao vàng
Trung ương, Chính phủ luận bàn việc công
Ðiều quân chiến dịch thu đông
Nông thôn phát động, giao thông mở đường
Giữ đê, phòng hạn, thu lương
Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu…
Ở đâu u ám quân thù
Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi
Ở đâu đau đớn giống nòi
Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền.
Mười lăm năm ấy ai quên
Quê hương cách mạng dựng nên Cộng hoà
Mình về mình lại nhớ ta
Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.”
Những câu thơ sau cuối khép lại đoạn trích là quang cảnh Việt Bắc sau thắng lợi Điện Biên Phủ, khắp nơi hân hoan trong những sắc tố bùng cháy rực rỡ vui mừng của nắng vàng, của cờ đỏ. Trung ương Đảng và nhà nước sắp xếp trở về Thành Phố Hà Nội, trong không khí sinh động, miền Bắc ngày một thay đổi với chủ trương mới của Đảng và nhà nước “ Giữ đê, phòng hạn, thu lương / Gửi dao miền ngược, thêm trường những khu … ”. Đồng thời đoạn thơ cũng là lời ngợi ca những công lao vĩ đại của Bác Hồ kính yêu, là lời tri ân thâm thúy với miền núi rừng Việt Bắc thân thương, dù mai này đã về thủ đô hà nội nhưng trong tim những người chiến sỹ cách mạng luôn giữ một góc trong tim dành cho Việt Bắc, dành cho “ Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào ” .Cả đoạn trích như một bản nhạc uyển chuyển, tha thiết được hòa tấu bởi là khúc tình ca và khúc trường ca về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, về những con người kháng chiến anh hùng. Thông qua khúc nhạc đẹp tươi, hào hùng ấy nhà thơ đã thể hiện được những tình cảm tha thiết, sâu đậm của mình dành cho vùng núi rừng Việt Bắc, ngợi ca tình chiến sỹ, nghĩa tình đồng bào. Qua đó, tác giả cũng nhắn nhủ đến người đọc đừng quên những trang sử hào hùng của dân tộc bản địa, những trang sử thấm đẫm máu và nước mắt, cũng là những những trang sử thấm đượm tình cách mạng, lòng yêu nước thâm thúy .
Bài văn tham khảo số 4
Sau thắng lợi lừng lẫy trên mặt trận Điện Biên Phủ ( 7-5-1954 ), Hiệp nghị Giơnevơ về Đông Dương được ký kết, miền Bắc nước ta được giải phóng, mở ra một trang sử mới của quốc gia và một quá trình mới của cách mạng .Tháng 10-1954, những cơ quan Trung ương của Đảng và nhà nước rời chiến khu Việt Bắc trở về TP. Hà Nội. Nhân sự kiện lịch sử vẻ vang trọng đại đó, nhà thơ Tố Hữu sáng tác bài Việt Bắc. Đây là bài thơ dài, gồm 152 câu viết theo thể lục bát. Phần lớn bài thơ tái hiện một tiến trình gian nan, vẻ vang của cách mạng và kháng chiến ở chiến khu việt Bắc nay đã trở thành những kỷ niệm sâu nặng trong lòng người. Phần sau tác giả nói lên sự gắn bó máu thịt giữa miền ngược và miền xuôi trong một viễn cảnh độc lập, tươi đẹp của quốc gia và kết thúc bằng lời ngợi ca công lao của Bác Hồ, của Đảng so với dân tộc bản địa. Có quan điểm cho rằng : Việt Bắc là một đỉnh điểm của thơ Tố Hữu và cùng là một tác phẩm xuất sắc của văn học Nước Ta thời kỳ kháng chiến chống Pháp .Đoạn thơ trong sách giáo khoa được trích từ phần đầu của bài thơ Việt Bắc :
Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?
Với hình thức cấu trúc hỏi đáp, người đọc sực nhớ đến một hình thức quen thuộc trong ca dao : Mình về có nhớ ta chăng ? Ta về ta nhớ hàm răng mình cười … Nhưng ở khung cảnh này, có vẻ như nhà thơ chỉ mượn hình thức của ca dao, còn nội dung đã được thay đổi từ tình cảm giao duyên sang bình diện mới : đó là ý thức về cội nguồn. Nên chỉ điều nhắc nhở ở đây trước hết là nhắc nhớ về cội nguồn – cái cội nguồn nghĩa tình những tháng năm gian lao kháng chiến : Áo chàm đưa buổi phân ly, Cầm tay nhau biết nói gì ngày hôm nay … Sự lưu luyến trước buổi phân ly đôi ngả sao mà da diết, sao mà nao lòng đến thế ! Điều đó không phải ngẫu nhiên, càng không phải vô cớ. Trong giờ phút thiêng liêng ấy, tất thảy kỷ niệm như cùng dội về choáng ngợp – nhất là những kỷ niệm đã từng chung vai gắn bó : Mình đi có nhớ những ngày. Mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù … Tất thảy vạn vật thiên nhiên, cảnh sắc, con người Việt Bắc như cùng thẫn thờ đứng lặng. Trong một đoạn thơ 14 câu xen kẽ sự kiện ” mình đi ” – ” mình về ” tác giả sử dụng một cấu trúc rất là đặc biệt quan trọng : mỗi câu lục ( sáu chữ ) ” mình đi ” lại tương ứng với một câu lục sau đó ” mình về “, và ở tổng thể những câu bát ( tám chữ ), đều có sự phù hợp hình ảnh và nhịp thơ rất hòa giải :- Mưa nguồn suối lũ / / những mây cùng mù- Miếng cơm chấm muối / / mối thù nặng vai- Trám bùi để rụng / / măng mai để già- Hắt hiu Um xám / / đậm đà lòng son- Nhớ khi kháng Nhật / / thuở còn Việt MinhCác câu lục ” đi ” – ” về ” xen nhau, còn những câu bát chia đều làm hai vế, được ngăn cách bởi một dấu phẩy (, ) … tạo ra sự cân đối mà hô ứng uyển chuyển như trên cùng đôi vai, trong cùng lý tưởng của một chủ thể. Đặc biệt câu thơ Mình đi, mình có nhớ mình là một sự hài hòa quyện hình ảnh ta – mình đến độ giống hệt .Ở đoạn thơ tiếp theo :
Ta với mình, mình với ta,
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh…,
việc đảo phách ( ngắt nhịp 3/3 ở câu lục ) và hòn đảo từ, hai đối tượng người dùng mình – ta càng trở nên quấn quyện, để từ đó nỗi nhớ được lan tỏa dư ba Nỗi nhớ ở đây ( nỗi nhớ giữa người về xuôi và người ở lại ) còn được ví với nỗi nhớ tình nhân – một cung bậc thiêng liêng và thi vị nhất của con người, gắn với từng cảnh vật và hoạt động và sinh hoạt hàng ngày : Từng lên đầu núi, nắng chiều sống lưng nương, bản khói cùng sương, sớm khuya nhà bếp lửa và được điệp lại : Nhớ từng … như mỗi lúc ngày càng tăng, đơn cử. Hàng chục lần nhắc tới nỗi nhớ, gắn với trong vấn đề, con người đơn cử những nét nghĩa nhớ không trọn vẹn giống nhau. Nỗi nhớ đồng đội, nỗi nhớ lớp học, cơ quan, nỗi nhớ hoạt động và sinh hoạt rất đặc trưng miền núi : Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều, Chày đêm nện cối túc tắc suối xa … Âm thanh mõ trâu, tiếng chày giã gạo nơi con nước có vẻ như còn ngân vọng, có vẻ như còn thấm đẫm trong tưởng tượng về Việt Bắc. Chưa hết ! Nỗi nhớ còn in đậm những hoa cùng người, rừng xanh hoa chuối, mơ nở trắng rừng ; người đan nón, cô em gái hái măng … Câu thơ : Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi, Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng là một câu thơ ” xuất thần “, nó vượt qua mức độ một câu miêu tả, vươn tới sự tài hoa trong thẩm mỹ và nghệ thuật pha màu rừng xanh ( màu nền ) và hoa chuối, đỏ tươi – nhất là sự phản chiếu lấp lánh lung linh từ phía đèo xa ánh lại. Bức tranh vạn vật thiên nhiên – con người ở đây bỗng có hồn, sáng lên và lay động. Đó cũng là lời nhắn nhủ tâm tình của người ra đi với người ở lại : Ta về mình có nhớ ta, Ta về ta nhớ …. Nỗi nhớ khôn nguôi về những gì đã qua, những gì đã trải : những Phủ Thông, đèo Giàng, sông Lô, phố Ràng … ; nỗi nhớ như những dấu nối tình cảm ngân dài không dứt : Nhớ từ Cao Lạng, nhớ sang Nhị Hà …. Nỗi nhớ đó được chuyển hoá từ chủ thể sang đối tượng người dùng : Ai về ai có nhớ không ? Trong nỗi nhớ, không chỉ có cảnh và người, không riêng gì có vạn vật thiên nhiên và hoạt động và sinh hoạt – trong nỗi nhớ còn vẹn nguyên thanh âm vang dội của cuộc hành quân ái quốc :
Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quan đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay…
Xem thêm: Mẹo Trị Hôi Chân Hiệu Quả Tại Nhà
Không phải một ngả đường mà nhiều ngả đường Việt Bắc, âm thanh bước chân đoàn quân tưng bừng trung khí. Câu thơ nối nhau qua điệp từ ( điệp điệp trùng trùng ), qua hình ảnh thơ nối dài vô tận : điệp điệp trùng trùng – ánh sao – mũ nan – dân công … tạo ra một sức mạnh tổng hợp, công phá nhấn chìm kẻ địch : Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay. Một loạt động từ mạnh được sử dụng để miêu tả hào khí vẹn nguyên trào dâng mãnh liệt. Nếu như ở đoạn thơ trên, nỗi nhớ tạo nên dấu nối âm vang thắng lợi :
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng
Niềm vui thắng lợi tưởng như tràn qua số lượng giới hạn câu thơ, tràn qua khoảng trống giữa những con chữ và những dòng thơ … đến bất tận !Trong niềm vui dào dạt, nỗi nhớ lại trở lại với Thành Phố Hà Nội kháng chiến. Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang một thuở mà TT là hình ảnh Bác Hồ – hình tượng của lý tưởng và niềm tin yêu vào tương lai tươi đẹp của dân tộc bản địa. Kết thúc đoạn thơ là một khái quát :
Mười lăm năm ấy ai quên
Quê hương cách mạng dựng nên cộng hòa
Ý thức cội nguồn, lòng biết ơn quê cách mạng đó là lẽ sống, lẽ làm người chân chính. Một Việt Bắc gian lao, bền chắc, một Việt Bắc nghĩa tình và yêu nước – sẽ mãi còn là nỗi nhớ và tình cảm sắt son. Đoạn thơ được bộc lộ bằng lối gieo vần truyền thống lịch sử, hình ảnh và ngôn từ mộc mạc đơn giản và giản dị mà nồng đượm nghĩa tình – đậm đà tính dân tộc bản địa và tính nhân dân, biểu lộ thâm thúy tình cảm không riêng gì của riêng tác giả mà còn là tình cảm của toàn bộ tất cả chúng ta với quê nhà việt Bắc thân yêu .
Bài văn tham khảo số 5
Tố Hữu nhà thơ trữ tình chính trị xuất sắc nhất của văn học Nước Ta. Các bài thơ của ông luôn hừng hực không khí chiến đấu, bám sát từng sự kiện lịch sử vẻ vang. Việt Bắc chính là một trong những bài thơ như vậy .Tác phẩm sinh ra sau khi ta thắng lợi Điện Biên Phủ, hiệp định Giơ ne vơ được ký kết, tự do được lập lại ở miền Bắc, một trang sử mới đã mở ra cho dân tộc bản địa. Tháng 10 năm 1954 những cơ quan Đảng và cơ quan chính phủ của tất cả chúng ta từ chiến khu Việt Bắc trở về TP. hà Nội TP. Hà Nội, để liên tục gánh vác thiên chức lịch sử vẻ vang của quốc gia. Nhân sự kiện cuộc chia tay đặc biệt quan trọng này, chia tay giữa Việt Bắc với người về xuôi, Tố Hữu đã viết lên bài thơ Việt Bắc .Mở đầu bài thơ là lời ướm hỏi và nhắc nhở của đồng bào với những người ra đi : “ Mình về mình có nhớ ta / … / Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn ”. Điệp từ nhớ luyến láy trong cấu trúc câu hỏi đồng dạng “ Mình về mình có nhớ ta ? / … / Mình về mình có nhớ không ? ” khiến cho nỗi nhớ thêm phần da diết, khắc khoải .Kỉ niệm tiên phong được nhắc tới chính là mười lăm năm khoảng chừng thời hạn Việt Bắc là căn cứ địa vững chãi cho cách mạng. Với kỉ niệm thứ hai, tác giả đã tái hiện chân thực khoảng trống mình từ gắn bó là sông, núi, nguồn. Tâm trạng của vạn vật thiên nhiên cũng chính là nỗi nhớ da diết của chính con người .Những kỉ niệm sâu nặng nghĩa tình đã được Tố Hữu tái hiện không chỉ chân thực mà còn tràn trề xúc cảm trong từng cặp lục bát. Có thể thấy điệp từ “ nhớ ” trở thành một sợi chỉ đỏ xuyên suốt hàng loạt tác phẩm. Đó là nỗi nhớ về những tháng ngày khó khăn “ mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù ” ; con người Việt Bắc nghèo khó nhưng chung thủy, tình nghĩa, đồng cam cộng khổ cùng kháng chiến “ miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai ”, “ hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son ” .Đặc biệt nỗi nhớ được gói ghém toàn vẹn trong câu thơ hàm súc, giàu ý nghĩa : Mình đi, mình có nhớ mình ? Chữ mình thứ ba là cách nói thân mật, âu yếm, cho thấy sự gắn bó sâu đậm, khăng khít. Sau những lời nhắn nhủ, nhắc nhở tha thiết của người ở lại là lời khẳng định chắc chắn thủy chung son sắt của cán bộ kháng chiến :
Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…
Tố Hữu đã sử dụng vô cùng linh động những từ láy “ tha thiết ” “ Bâng khuâng, bồn chồn ” giàu giá trị quyến rũ, miêu tả trạng thái tâm lí tình cảm hụt hẫng, bịn rịn, luyến tiếc, vương vấn. Trong đoạn thơ, rực rỡ nhất là hình ảnh áo chàm. Hình ảnh hoán dụ cho thấy cuộc tiễn đưa không riêng gì của một người mà còn là còn của toàn thể dân Việt Bắc so với cán bộ khi họ về xuôi .Và tình cảm lưu luyến đó sẽ là cơ sở để khẳng định chắc chắn sự ân tình, thủy chung son sắt của người ra đi với người ở lại : “ Ta với mình, mình với ta / Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh / Mình đi, mình lại nhớ mình / Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu … ”. Câu thơ “ Ta với mình / mình với ta ” ngắt nhịp 3/3, mở màn và kết thúc mỗi nhịp đều Open cặp đại từ mình – ta, cho thấy sự quấn quýt, gắn bó, không hề chia cắt .Sáu câu thơ tiếp theo, một cách rất ngắn gọn, súc tích, Tố Hữu đã tái hiện lại khung cảnh Việt Bắc trong tâm tưởng : “ Nhớ gì như nhớ tình nhân / … / Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê vơi đầy ”. Hình ảnh so sánh “ như nhớ tình nhân ” thật rực rỡ, cho thấy nỗi nhớ tha thiết, khắc khoải của chàng trai với cô gái, lấy hình ảnh so sánh đó đã biểu lộ sự gắn bó tha thiết trong tình cảm .Những hình ảnh quyến rũ đầy thi vị : trăng lên đầu núi, nắng chiều sống lưng nương, bản khói cùng sương, nhà bếp lửa, rừng nứa, bờ tre … gợi nhớ những vẻ đẹp nên thơ rất riêng của miền rừng núi. Đặc biệt ông còn sử dụng linh động những địa điểm ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê nhấn mạnh hơn nữa nỗi nhớ của người ra đi với núi rừng, con người nơi ở lại. Những ngày chiến đấu đó tuy gian nan, tuy khó khăn vất vả nhưng đậm đà nghĩa tình : “ Ta đi ta nhớ những ngày / … / Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng ” .Bốn câu thơ là lời chứng minh và khẳng định, khi chia xa người ra đi sẽ không khi nào quên đi những tháng ngày gắn bó, ta với mình đã đồng cam cộng khổ, cùng san sẻ đắng cayvà cùng chung hưởng ngọt bùi. Và sao hoàn toàn có thể quên được người mẹ Việt Bắc nắng cháy sống lưng, vẫn địu con lên rẫy thao tác, cần mẫn chịu khó bẻ từng bắp ngô … đã gợi ra sự tần tảo chắt chiu, chịu khó lao động của những bà mẹ trong kháng chiến đã đùm bọc, nuôi nấng chiến sỹ cách mạng .Và cả cảnh hoạt động và sinh hoạt cơ quan với những âm thanh quen thuộc trong lớp học, tiếng hát đầy sáng sủa, vui mừng trong thực trạng gian nan. Đoạn thơ không chỉ đơn thuần là sự tái hiện những vấn đề, những người, những khung cảnh mà chất chứa trong đó cả là nỗi nhớ, lòng biết ơn sâu nặng của những người chiến sỹ cách mạng với bà con Việt Bắc đã trợ giúp họ .Trong tác phẩm này, có lẽ rằng xinh xắn nhất, tài hoa nhất chính là khi ngòi bút Tố Hữu tạo dựng lên bức tranh tứ bình rực rỡ : “ Ta về mình có nhớ ta / … / Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung ”. Mở đầu bức tranh là khung cảnh đặc trưng của mùa đông : Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi / Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng. Gam màu chủ yếu trong bức tranh này là gam màu xanh. Trên nền xanh bát ngát ấy, điển hình nổi bật lên những bông “ hoa chuối đỏ tươi ” xua tan đi vẻ âm u, thổi hơi ấm .Sức nặng của hai câu thơ dồn vào hai chữ “ đèo cao ”, gợi lên tư thế hiên ngang của con người Việt Bắc trong việc làm lao động. Tiếp đến là khung cảnh mùa xuân thanh khiết với rừng mơ nở trắng xóa : Ngày xuân mơ nở trắng rừng / Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang. Núi rừng Việt Bắc đã ngập trong một màu trắng thanh khiết, tinh khôi của hoa mơ .Thấp thoáng trong rừng hoa mơ ấy, ta phát hiện hình ảnh con người Việt Bắc trong lao động, mang vẻ đẹp cần mẫn và tài hoa tương thích với vạn vật thiên nhiên thơ mộng và thanh khiết. Cảnh mùa hạ lại đặc trưng bởi sắc vàng ấm nóng : Ve kêu rừng phách đổ vàng / Nhớ người em gái hái măng một mình .Câu thơ trên chỉ có sáu âm tiết nhưng đã gợi ra cả một chuỗi hoạt động liên hoàn : tiếng ve lôi kéo mùa hè đến, mùa hè với sắc nắng chói chang của nó nhuộm vàng cả rừng phách. Hình ảnh con người hiện ra qua cách gọi “ người em gái ” khiến người Việt Bắc hiện lên thật thân thương, thân mật .Con người hiện ra rất là lặng lẽ : “ người em gái ” chỉ có “ một mình ” giữa rừng măng, lao động trong thầm lặng. Bức tranh ở đầu cuối là khung cảnh mùa thu : Rừng thu trăng rọi độc lập / Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung. Bức tranh mùa thu yên bình, niềm hạnh phúc, hình tượng cho độc lập cũng là cái đích mà cách mạng hướng tới .Trong dòng hồi tưởng, Tố Hữu cũng không quên nhớ về đời sống, chiến đấu đầy khó khăn. Đó là khi cách mạng còn non trẻ, lực lượng còn yếu, giặc đến truy đuổi tiếp tục, đây chính là thử thách lớn lao so với ý chí của con người. Nhưng dù trong gian nan ta vẫn không chịu khuất phục cả con người và rừng núi hợp sức đánh giặc : Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây. Kháng chiến ngày một vững mạnh, ta giành thắng lợi hết trận này đến trận khác .Giọng thơ tràn ngập niềm tự hào, niềm vui. Khép lại đoạn thơ, tác giả cũng phác thảo ra một map vui toả rộng khắp quốc gia báo tin thắng lợi. Nhịp thơ dồn dập, vui tươi, náo nức cùng với sự Open của một loạt những địa điểm trăm miền gắn với những tin vui thắng lợi đã cho thấy vận tốc thần kì của thắng lợi. Chiến thắng ấy trải dài khắp mọi miền Tổ quốc tạo nên ngày hội thắng lợi của toàn thể dân tộc bản địa ta .Việt Bắc hoàn toàn có thể coi như một bản tổng kết lịch sử dân tộc của cuộc cách mạng dân tộc bản địa. Bài thơ đã tái hiện chân thực vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên và con người Việt Bắc, cùng với đó là cuộc kháng chiến anh hùng, vĩ đại của dân tộc bản địa ta. Bài thơ có sự phối hợp hòa giải giữa chất trữ tình và chất chính trị, thể thơ lục bát dân tộc bản địa, giọng điệu linh động, hình ảnh đa dạng chủng loại, giàu sức biểu cảm đã tạo nên một thi phẩm xuất sắc .
Bài văn tham khảo số 6
Việt Bắc là một bài thư gồm hai phần. Trong đó, đoạn trích ” Việt bắc ” của nhà thơ Tố Hữu thuộc phần 1 tái hiện lại tiến trình gian nan, vẻ vang của cách mạng và kháng chiến ở chiến khu Việt Bắc. Đoạn trích được coi là đỉnh điểm thơ Tố Hữu và cũng là tác phẩm xuất sắc văn học Việt nam thời kì kháng chiến chống Pháp .Mở đầu đoạn trích là lời ướm hỏi ” Mình về có nhớ … nhìn sông nhớ nguồn “. Lời ướm hỏi người ra đi có nhớ về chiến khu Việt Bắc, nhớ về cuộc kháng chiến trong suốt 15 năm, nhớ vạn vật thiên nhiên Việt Bắc. Bên cạnh đó, đoạn thơ cũng là nỗi lo ngại, thắc thỏm của người ở lại sợ người ra đi về Thành Phố Hà Nội họ sẽ quên vạn vật thiên nhiên núi rừng hoang vu và cả những người ở lại .” Mình về thành thị … giữa rừng ” .Nhà thơ sử dụng rất nhiều tính từ giàu giá trị biểu cảm mang âm hưởng ngọt ngào miêu tả tình cảm gắn bó sâu nặng. Phải chăng, mình ấy ta ấy là một phần đời. Tố Hữu để người ở lại nói trước biểu lộ nhãn quan chính trị nhạy bén của Tố Hữu cùng trái tim tinh xảo của một người chiến sỹ .Đồng thời, để người ở lại nói trước tác giả tạo thời cơ cho người ở lại được bày tỏ tình cảm và giúp người ra đi biểu lộ cảm hứng một cách tự nhiên. Và đây cũng là cách nhắc nhở kín đá so với cách mạng sắp về xuôi cũng như cả dân tộc bản địa phải hướng về cội nguồn, phải nhớ tới truyền thống lịch sử ơn nghĩa và đạo lý ngàn xưa của cả dân tộc bản địa .Bốn câu tiếp theo là lời của người ra đ. Nhà thơ sử dụng nghệ thuật và thẩm mỹ đăng đối 2 vế trong một câu thơ diễn đạt trạng thái xúc cảm lưu luyến, xốn xang. Người ra đi cũng cảm thấy trong lòng có gì đó chơi vơi, hụt hẫng để rồi chân bước tiến mà lòng muốn ở lại. Tác giả sử dụng tài tình giải pháp tu từ hoán dụ miêu tả chân thành, cảm động tình cảm của người ra đi dành cho người ở lại. Màu á chàm vốn đơn giản và giản dị, đơn sơ mộc mạc nhưng đã in đậm trong kí ức của Tố hữu .Tám câu thơ đầu cả người ra đi và người ở lại đều hướng tới khẳng định chắc chắn nghĩa tình son sắc thủy chung, khẳng định chắc chắn sự bền chặt tình chiến sỹ. Tám câu đầu, diễn đạt khung cảnh chia tay giữa núi rừng Việt Bắc của dân cư Việt bắc và cán bộ cách mạng sắp về xuôi. Một cuộc chia tay lịch sử dân tộc nhưng thiêng liêng và đầy cảm động .Mười hai câu thơ tiếp theo là những cặp câu lục bát liên hoàn. Sau mỗi câu lục xoáy vào cái tình của người ra đi là những câu bát gợi ra những kỉ niệm gắn bó ngặt nghèo của người cán bộ cách mạng với Việt Bắc. Hình như mỗi câu thơ là một dòng nhật kí của chính người trong cuộc .Những câu thơ miêu tả vạn vật thiên nhiên Việt Bắc rất bình dị nhưng cũng rất đỗi thơ mộng mang dấu ấn vùng miền, chứa linh hồn, hơi thở của Việt bắc. Mười tám câu thơ miêu tả vạn vật thiên nhiên là những dòng cảm hứng chảy trôi miên man. ” Ta về mình có nhớ ta … ân tình thủy chung “. Đoạn thơ này là bức tranh tứ bình sinh động có sắc tố, đường nét, âm thanh, ánh sáng bộc lộ năng lực của tác giả trong việc tả cảnh .Ông sử dụng phát minh sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ vẽ tranh tứ bình – 1 đặc sản nổi tiếng của hội họa cổ xưa phương Đông. Bức tranh ấy hiện lên với 4 mùa xuân, hạ, thu, đông của núi rừng Việt Bắc. Ông không miêu tả cụ thể, đơn cử mà ông chỉ điểm xuyết một vài hình ảnh nhưng là những hình ảnh kết đọng nhiều nhất sức sống và linh hồn của cảnh vật .Và trên nền bức tranh vạn vật thiên nhiên ấy là hình ảnh của con người luôn trong trạng thái lao động. Ở họ quy tụ không thiếu phẩm chất cần mẫn, chịu khó, chịu thương chịu khó. Đồng thời họ còn là những con người sống thủy chung, nghĩa tình, nhân hậu và vị tha .Hai mươi hai câu thơ tiếp ” nhớ khi giặc đến giặc lùng … Nhớ sang Nhị hà ” là hình ảnh vạn vật thiên nhiên Việt bắc mang sức mạnh của con người. Chính sự hòa quyện, gắn bó giữa con người với vạn vật thiên nhiên tạo nên sức mạnh của khối đoàn kết toàn dân. Thiên nhiên Việt Bắc cũng trở thành những chiến sỹ cùng với con người tạo nên hình ảnh một quốc gia đứng lên .Sử dụng giải pháp liệt kê giúp tác giả hồi tưởng một cách chân thực về những địa điểm, tên đất, tên bản trên map địa lý vùng miền. Điều đó trở thành một nhân chứng lịch sử dân tộc và cũng lưu lại đậm nhất dấu ấn lịch sử vẻ vang kháng chiến chống Pháp .Khép lại đoạn trích đó là những lời ca tụng Đảng, ca tụng Bác Hồ Chí Minh, chứng minh và khẳng định vai trò quan trọng thiêng liêng Việt Bắc trong cách mạng và kháng chiến. Việt bắc chính là cội nguồn, là chân lý nơi nuôi dưỡng và tiếp thêm sức mạnh. Và Việt Bắc cũng là nơi khai sinh ra những địa điểm mãi mãi đi vào lịch sử dân tộc dân tộc bản địa .
Bài văn tham khảo số 7
” Việt Bắc ” là bài thơ siêu phẩm của Tố Hữu, là một trong những thành tựu xuất sắc của thơ ca Nước Ta thời kháng chiến chống Pháp ( 1946 – 1954 ) .Ra đời trong một thực trạng lịch sử dân tộc hào hùng của dân tộc bản địa, sâu thắng lợi Điện Biên chấn động địa cầu, miền Bắc được trọn vẹn giải phóng, Thủ đô TP. Hà Nội rợp đỏ bóng cờ trong ngày hội tổ quốc ( 10 – 1954 ), bài thơ ” Việt Bắc ” là tiếng hát nghĩa tình sắt son thủy chung của mình với ta, của chiến sỹ, cán bộ, đồng bào so với chiến khu Việt Bắc với cách mạng và kháng chiến, so với Đảng và Bác Hồ của miền xuôi và miền ngược ; là khúc tráng ca anh hùng của một dân tộc bản địa thắng trận sau hơn ba ngàn ngày máu lửa .Bài thơ ” Việt Bắc ” mang tầm vóc một trường ca, dài 150 câu thơ lục bát, vừa mang âm điệu ca dao, dân ca đậm đà, vừa mang vẻ đẹp thơ ca cổ xưa và thơ ca cách mạng dân tộc bản địa .Mở đầu bài thơ là cảnh tiễn đưa của mình với ta, giữa kẻ ở với người về đã gợi ra một trời thương nhớ, lưu luyến, bồn chồn, thiết tha :Mình về mình có nhớ taMười lăm năm ấy thiết tha mặn nồngMình về mình có nhớ khôngNhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn ?Hình ảnh hoán dụ ” áo chàm ” hiện lên trong buổi tiễn đưa đã tạo nên sắc tố Việt Bắc, sắc tố núi rừng chiến khu, màu thương nhớ của mối tình quân dân ” đậm đà lòng son ” suốt mười lăm năm trời cách mạng và kháng chiến :Áo chàm đưa buổi phân liCầm tay nhau biết nói gì ngày hôm nay …Có biết bao kỉ niệm thâm thúy ghi nhớ trong lòng, trải suốt một chặng đường dài gian lao và dũng mãnh, từ cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn năm 1940 đến thắng lợi Điện Biên và ngày miền Bắc được trọn vẹn giải phóng ( mùa thu năm 1954 ). Những câu hỏi của người ở lại hòa theo tiếng hát cứ quyện vào hồn, thấm sâu vào lòng người cán bộ kháng chiến về xuôi : ” Mình về có nhớ … Mình đi có nhớ … “. Mình đi có nhớ những tháng ngày ” nhóm lửa ” gian nan : ” Mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù “. ” Mình về có nhớ chiến khu ” thời đánh Pháp đuổi Nhật ” Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai “. Trong thiếu thốn gian lao, nợ nước thù nhà khắc sâu hồn người, càng chất chứa trong lòng, càng đè nặng đôi vai : ” Mày sẽ chết ! Thằng giặc Pháp hung tàn – Băm xương thịt mày tan mới hả ” ( ” Dọn về làng ” – Nông Quốc Chấn ). Mình đi …, mình về … có nhớ, nhớ trám bùi, nhớ măng mai, nhớ lau xám, nhớ những địa điểm lịch sử dân tộc, nhớ ” Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa ? “. Nhớ Việt Bắc là ” Nhớ khi kháng Nhật thuở còn Việt Minh “, nhớ đồng bào của dân tộc bản địa tuy nghèo nàn thiếu thốn nhưng tình nghĩa thủy chung son sắt với cách mạng. Những ẩn dụ, tượng trưng trong thơ Tố Hữu thật rung động, mở ra một không gian thương nhớ bát ngát với bao tình nghĩa vơi đầy :Mình đi có nhớ những nhàHắt hiu lau xám, đậm đà lòng son .Xa dần Việt Bắc, trên đường về Thủ đô, về xuôi, người cán bộ kháng chiến mang theo bao nỗi nhớ, chất chứa dào dạt trong tâm hồn bao kỉ niệm đẹp và thâm thúy :Mình đi mình lại nhớ mìnhNguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu ….Người đi, người về mang theo bao nỗi nhớ : nhớ mình, nhớ trăng lên đầu núi, nhớ nắng chiều sống lưng nương, nhớ bản khói cùng sương, nhớ nhà bếp lửa, nhớ rừng nứa bờ tre, nhớ ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê, …Một củ sắn lùi, một bát cơm sẻ nửa, chiếc chăn sui … trong những tháng ngày ” đắng cay ngọt bùi ” ấy, người về có khi nào quên. Sự đồng cam cộng khổ đã làm cho tình thương nỗi nhớ thêm bồi hồi da diết :” Thương nhau chia củ sắn lùi ,Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng ” .Các từ ngữ : thương nhau, sẻ nửa, đắp cùng như những ngọn lửa thắp sáng vần thơ, làm cho tình đồng bào chiến sỹ, tình quân dân, tình cá nươcs thêm ấm cúng .Nhớ chiến khu, nhớ Việt Bắc, ta nhớ mình, nhớ người mẹ khó khăn vất vả, tần tảo ” nắng cháy sống lưng, địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô “. Điệp ngữ ” nhớ sao ” diễn đạt bao da diết bồn chồn : nhớ sao lớp học i tờ, nhớ sao đuốc sáng những giờ liên hoan ; nhớ tiếng hát giữa sống lưng đèo, vách núi, nhớ tiếng mõ rừng chiều, nhớ tiếng chày đêm nện cối … của khúc nhạc rừng chiến khu. ” Những hoa cùng người ” của Việt Bắc trong bốn mùa đã trở thành mảnh tâm hồn của ta cùng với bao nỗi nhớ :Ta về mình có nhớ ta ,Ta về ta nhớ những hoa cùng người ,Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi ,Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng .Ngày xuân mơ nở trắng rừngNhớ người đan nón chuốt từng sợi giang .Ve kêu rừng phách đổ vàng ,Nhớ cô em gái hái măng một mình .Rừng thu trăng rọi độc lập ,Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung .Đoạn thơ như một bài hành mang vẻ đẹp cổ xưa. Thiên nhiên và con người Việt Bắc được điểm nhãn trong bức tranh tứ bình đẹp như gấm như thêu. Màu đỏ tươi của hoa chuối giữa rừng xanh mùa đông và con dao quắm của người đi nương, đi rẫy ” nắng ánh ” trên đèo cao. Hoa mơ mùa xuân ” nở trắng rừng ” và người thợ thủ công khôn khéo đan nón ” chuốt từng sợi giang “. Rừng phách mùa hè ” đổ vàng ” trong tiếng ve và hình ảnh cô gái Việt Bắc ” một mình ” đi hái măng giữa rừng tre rừng trúc. Tiếng hát ân tình thủy chung của ai cất lên trong rừng thu dưới ánh trăng xanh độc lập mát dịu. Tất cả đều trở thành nỗi nhớ của ta, của người cán bộ kháng chiến .Tố Hữu đã sống hết mình với Việt Bắc nên ông mới viết thật hay về nỗi nhớ ấy. Cảnh sắc vạn vật thiên nhiên đẹp rực rỡ tỏa nắng, đẹp dịu dàng êm ả và đầy sức sống. Cảnh bốn mùa xuân, hạ, thu, đông, mùa nào cũng đẹp, một vẻ đẹp thơ mộng đẹp tươi. Con người Việt Bắc được nói đến là con người lao động : người đi làm nương rẫy, người thợ thủ công, cô em gái hái măng, và ai đang cất cao tiếng hát – tổng thể đều tượng trưng cho những đức tính tốt đẹp của đồng bào những dân tộc bản địa Việt Bắc như cần mẫn, khôn khéo, sáng sủa yêu đời. Đọc bài thơ ” Việt Bắc “, ta không khi nào quên được cảnh sắc vạn vật thiên nhiên bốn mùa và những con người lao động đáng yêu ấy .Nhớ Việt Bắc là nhớ chiến khu bất khả xâm phạm : ” Núi giăng thành lũy sắt dày “. Nhớ Việt Bắc là nhớ thế trận cuộc chiến tranh nhân dân thần kì : ” Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây “. Nhớ Việt Bắc là nhớ chiến khu với toàn bộ niềm tự hào về khối đại đoàn kết dân tộc bản địa tạo ra sự sức mạnh Nước Ta để chiến đấu và thắng lợi :Mênh mông bốn mặt sương mù ,Đất trời ta cả chiến khu một lòng .Tác giả đã phát minh sáng tạo nên những hình ảnh ẩn dụ và nhân hóa ngợi ca chiến khu Việt Bắc mang tầm vóc dũng sĩ hiên ngang – cái nôi của cách mạng ” dựng nên Cộng hòa “. ” Ai về ai có nhớ không ? ” – Ta nhớ nhiều và nhớ lắm. Nhớ những nẻo đường chiến dịch, nhớ những địa điểm lịch sử dân tộc mà bộ đội ta từng vào sinh ra tử, làm cho giặc Pháp bạt vía kinh hồn : ” nhớ Phủ Thông, đèo Giàng – Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng – Nhớ từ Cao Lạng nhớ sang Nhị Hà “. Cả một trời thương nhớ không khi nào hoàn toàn có thể quên. Ta về ta nhớ những con đèo, những dòng sông, những ngọn núi …, nay ” đã hóa tâm hồn ” ta từ những tháng ngày gian nan và oanh liệt .Nhớ Việt Bắc là nhớ những nẻo đường chiến dịch, nhớ những đêm ” rầm rập ” hành quân ra trận. Là nhớ những quân đoàn ” Quân đi điệp điệp trùng trùng ” trong ánh sao đêm. Là nhớ những đoàn dân công vận tải ” Bước chân nát đá ” theo ngọn đuốc đỏ rực, cùng ánh ” đèn pha bật sáng ” của đoàn xe kéo pháo ra trận. Giọng thơ mang âm điệu anh hùng ca cất lên như những tiếng reo biểu lộ niềm vui trước khí thế chiến đấu và thắng lợi của quân và dân ta trong ba nghìn ngày khói lửa :Những đường Việt Bắc của ta ,Đêm đêm rầm rập như là đất rung .Quân đi điệp điệp trùng trùngÁnh sao đầu súng bạn cùng mũ nanDân công đỏ đuốc từng đoànBước chân nát đá muôn tàn lửa bayNghìn đêm thăm thẳm sương dàyĐèn pha bật sáng như ngày mai lên .” Ai về có nhớ không ” – Ta về …, ta nhớ nhiều và nhớ lắm ! ” Nhớ Việt Bắc là nhớ ” Hà Nội Thủ Đô gió ngàn ” của cuộc kháng chiến, là nhớ ” Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang “, là nhớ ” Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào “, là nhớ ” Quê hương cách mạng dựng nên Cộng hòa ” …Chiến khu Việt Bắc là nơi gửi gắm bao niềm tin của đồng bào và chiến sỹ trên mọi miền quốc gia gần xa trong những năm dài chiến đấu khó khăn : ” Trông về Việt Bắc : Cụ Hồ sáng soi … Nhìn lên Việt Bắc mà nuôi chí bền ” .Việt Bắc là nơi quy tụ mọi chiến công, thắng lợi của quân và dân ta từ khắp những mặt trận báo về ; niềm vui thắng trận dâng lên dào dạt :Tin vui thắng lợi trăm miềnHòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về ,Vui từ Đồng Tháp, An Khê ,Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng .Lời đối đáp tâm tình của mình, ta được biểu lộ trong phần thứ hai bài thơ ” Việt Bắc ” càng trở nên bồi hồi tha thiết ; người ở, người về, miền xuôi và miền ngược càng gắn bó ân tình sâu nặng. Món quà Việt Bắc gửi về miền xuôi là đặc sản nổi tiếng, là ” cây nhà lá vườn “, là mùi vị của núi rừng :Mình về ta gửi về quê ,Thuyền nâu, trâu mộng với bè nứa mai .Món quà ấy càng làm cho tình nghĩa mình – ta, tình non nước thêm bền đẹp, càng làm cho đời sống, cuộc sống thêm đậm đà sắt son : ” Chàm nâu thêm đậm, phấn son chẳng nhòa … Phên nhà lại ấm, mái đình lại vui ” .” Việt Bắc ” là bài ca tình nghĩa. Có biết bao câu hỏi vang lên dồn dập như nhắc nhở, như khắc sâu những tình cảm tốt đẹp của quân dân, của cách mạng và kháng chiến, của mình với ta :Nhà cao còn thấy núi đồi nữa chăng ?Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng ?Bao giờ Việt Bắc tưng bừng thêm vui ?Hai chữ ” ngày mai ” được điệp lại, mở ra một trời mơ ước bát ngát. Và đó cũng là niềm tin yêu của những tấm lòng ân tình, ơn nghĩa thủy chung :Ngày mai về lại thôn hương ,Rừng xưa núi cũ yêu thương lại về .Ngày mai rộn ràng sơn khê ,Ngược xuôi tàu chạy, bốn bề lưới giăng …Việt Bắc sẽ thay đổi trong sự thay đổi của quốc gia. Những nhà máy sản xuất mới sẽ mọc lên. Phố phường sẽ mọc lên. Có nhiều mái trường ngói mới đỏ tươi cho tuổi thơ. Có ” Chợ vui trăm nẻo về khơi nguồn hàng “. Mối quan hệ đầy tình nghĩa giữa miền xuôi và miền ngược, sẽ trở nên sâu nặng, gắn bó thiết tha vô cùng. Muối Tỉnh Thái Bình, cày bừa Đông Xuất, mía đường tỉnh Thanh, chum vại Hương Canh … là đặc sản nổi tiếng miền xuôi gửi lên miền ngược sẽ góp thêm phần làm cho đời sống mới thêm ấm cúng, đẹp tươi. Món quà miền xuôi gửi lên miền ngược là món quà tình nghĩa ” Ai lên mình gửi cho anh với nàng ” :Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng ,Vải tơ Tỉnh Nam Định, lụa hàng HĐ Hà Đông .Những món quà tình nghĩa ấy đã làm cho lời thề giữa mình với ta được khắc sâu, làm cho khúc tình ca non nước mãi mãi bền đẹp :Nước trôi lòng suối chẳng trôi ,Mây đi mây vẫn nhớ hồi về non .Đá mòn nhưng dạ chẳng mòn …Một trong những hình ảnh đẹp nhất được Tố Hữu tô đậm trong bài thơ là hình ảnh vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc bản địa. ông Cụ đã từng hoạt động giải trí bí hiểm tại Cao Bằng. Người đã đến với Tân Trào trong những ngày Quốc dân đại hội. Người đã sống và đi thuyền trên sông Đáy. Bác đã đi chiến dịch Biên giới … nay Bác về xuôi cùng đoàn quân thắng trận. Núi rừng Việt Bắc ” không nguôi nhớ Người “, ngẩn ngơ ” trông theo bóng Người “. Bức chân dung lãnh tụ vừa cổ kính thiêng liêng vừa bình dị, thân thiện :Mình về với Bác đường xuôiThưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người .Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngờiÁo nâu túi vải đẹp quái gở !Nhớ Người những sáng tinh sươngUng dung yên ngựa trên đường suối reoNhớ chân Người bước lên đèoNgười đi, rừng núi trông theo bóng Người .Nét vẽ nào cũng thần tình. Có núi rừng, có đèo cao, có suối reo … làm nền cho bức họa truyền thần. Có những nét chấm phá linh diệu về Ông Cụ : mắt sáng ngời, áo nâu túi vải đẹp tươi, phong thái từ tốn khi ngồi trên yên ngựa trong tiếng suối reo, khi bước trên đèo cao … Thời gian là những sáng tinh sương. Thần thái của Người là mưu trí tài trí, là đơn giản và giản dị, bình dị, là thư thả, thanh cao. Thiên nhân được nhân hóa : ” Người đi, rừng núi trông theo bóng Người ” làm cho tình thương nhớ, lưu luyến và sự kính yêu ngưỡng mộ của nhân dân so với Bác Hồ thêm đậm đà, thâm thúy. Đây là một trong những đoạn thơ hay nhất, đẹp nhất của Tố Hữu viết về vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc bản địa .Bài thơ ” Việt Bắc ” được khép lại trong tình non nước và lòng biết ơn Bác Hồ kính yêu. Đó là mối tình đời đời bất diệt :Ngàn năm non nước tương laiĐời đời ơn Bác càng sâu càng bền .” Việt Bắc ” là sự kết tinh nghệ thuật và thẩm mỹ thơ ca dân gian và thơ ca cổ xưa của dân tộc bản địa. Cách đối đáp giữa mình với ta theo lối ca dao dân ca được vận dụng phát minh sáng tạo. Tình lưu luyến, bồi hồi giữa kẻ ở người về gắn liền với bao kỉ niệm đắng cay, ngọt bùi trong suốt mười lăm năm trời, từ ngày ” kháng Nhật thuở còn Việt Minh ” đến ngày thắng lợi giòn giã : ” Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về “. Hình ảnh quân dân kháng chiến, hình ảnh lãnh tụ kính yêu, cảnh sắc vạn vật thiên nhiên thơ mộng, hùng vĩ, đẹp tươi … toàn bộ đã chung đúc một cách hòa giải, tuyệt đẹp tạo ra sự tính dân tộc bản địa và tính văn minh của bài thơ tuyệt bút này .” Việt Bắc ” là khúc tình ca cũng là bản anh hùng ca về cách mạng, về cuộc kháng chiến và con người kháng chiến. Nó đã nâng cao tình yêu nước và niềm tự hào dân tộc bản địa. Tình ơn nghĩa thủy chung là bài học kinh nghiệm thâm thúy so với mỗi tất cả chúng ta, mãi mãi là hành trang của mỗi tất cả chúng ta .” Thơ hay phải có dư vị văn chương ” như có người đã nói. Trong những năm dài sống trong chính sách bao cấp, thiếu thốn đủ điều, có lúc phải ăn bo bo, nên khi đọc Việt Bắc, nhiều người chưa cảm thấy ” dư vị ” của nó .Bước sang thế kỉ XXI, quốc gia ta đang thay đổi từng ngày từng giờ. Tuy đến nay ( 2008 ), Việt Bắc chưa có cảnh tượng ” Phố phường như nấm, như măng giữa trời “, nhưng ai cũng cảm thấy sáng sủa và hy vọng. Dự báo ấy chính là ” dư vị văn chương ” của bài thơ ” Việt Bắc ” .
Bài văn tham khảo số 8
Tố Hữu là nhà thơ nhiệt huyết lao vào vào sự nghiệp giải phóng quốc gia bằng trái tim và lòng yêu nước sôi sục. Ông là lá cờ tiên phong cho thơ ca cách mạng với nhiều tác phẩm vô cùng giá trị. Việt Bắc là một tác phẩm tiêu biểu vượt trội xuất sắc của ông .Việt Bắc được sáng tác vào năm 1954 kể lại một chặng đường khó khăn vất vả của dân tộc bản địa để đi đến thắng lợi với những câu thơ hào hùng, đầy lòng tự hào của tác giả .
“Mình về mình có nhớ ta?
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ không?
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn.”
Bài thơ khởi đầu với tự tình của người ở lại. Tác giả đã tạo nên khung cảnh lưu luyến giữa cuộc chia tay vỉa người Việt Bắc và người lính. Từ ” thiết tha mặn nồng ” không chỉ nói về tình cảm lứa đôi mà còn là những sẻ chia nên cái nặng sâu của tình nghĩa. Tác giả chỉ dùng hai hỏi đã gợi lên một thời cách mạng, kháng chiến. Người ở nhắc nhắc cho người đi về thời kỳ tiên phong xây nền móng cách mạng kháng chiến. Dùng hình ảnh miêu tả sông, núi, rừng làm nỗi nhớ trở nên sâu đậm đồng thời gợi về những đặc thù quen thuộc của quê nhà Việt Bắc .
“Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân ly
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”
Người ra đi đã trả lời lời của người ở lại. Sự tri kỷ khiến họ đồng cảm nhau cùng hô ứng đồng vọng. Nhà thơ sử dụng những cặp từ láy như bâng khuâng, bồn chồn, tạo nhạc điệu và cho thấy xúc cảm của người ra đi. Bâng khuâng là từ láy bộc lộ cảm hứng mơ hồ xen kẽ buồn vui. Bồn chồn là tâm trạng không nỡ lìa xa .Áo chàm là hình ảnh đơn sơ, giày nghĩa tình, không hề nhạt phai như tấm lòng thủy chung của người Việt Bắc. Sự lưu luyến được biểu lộ trong nhịp thơ 3/3/2 biểu lộ cảnh chia tay đầy hụt hẫng, nhớ nhung. Tám câu thơ đầu đã diễn đạt cảm hứng do dự, trăn trở của người đi và người ở lại .Đoạn thơ tiếp theo là vẻ đẹp của con người trong nỗi nhớ :
“Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
Mình đi, mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Ðáy, suối Lê vơi đầy
Ta đi, ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi”
Sắc thái của nỗi nhớ được tác giả bộc lộ thật đơn cử. Nhớ tình nhân là nỗi nhớ biểu lộ của tình yêu thâm thúy. Từng cảnh vật của Việt Bắc liên tục hiện ra trong nỗi nhớ của người đi : Việt Bắc với tươi đẹp, với ánh nắng ấm cúng, với khói sương huyền ảo và nhà bếp lửa nghĩa tình. Những địa danh tác giả từng trải qua đều in đậm trong tiềm thức của người ra đi .
“Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô
Nhớ sao lớp học i tờ
Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa.”
Tác giả tả về vẻ đẹp của người Việt Bắc trong hoạt động và sinh hoạt đời thường. Đắng cay là những thiếu thốn trong đời sống vật chất, còn ngọt bùi là tình yêu thương giữa cán bộ và đồng bào. Những xúc động tiềm ẩn trong mấy chữ đắng cay, ngọt bùi. Tác giả đã tả về đời sống đói nghèo của người dân. Thương nhau chia củ sắn lùi, bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng. Người chiến sỹ và nhân dân không chỉ đương đầu với quân địch mà còn cả cái đói, cái rét. Đó là một tình cảm đáng trân trọng. Người cán bộ cũng bồi hồi nhớ về người mẹ Việt Bắc cơ cực, khó khăn vất vả địu con lên rẫy. Lớp học tầm trung học vụ với những giờ hoạt động và sinh hoạt cũng hiện ra thật ấm cúng. Khép lại đoạn thơ là hình ảnh thân thương “ tiếng mõ ”, gợi tả âm thanh êm dịu, thanh thản của một đời sống thật bình dị, giản đơn .Cảnh vạn vật thiên nhiên bốn mùa ở Việt Bắc là bức tranh tứ bình đầy sắc tố :
“Ta về, mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hòa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.”
Mùa đông trong thơ Tố Hữu ấm cúng một cách kỳ lạ làm xua tan cái hiu hắt của đồi núi. Mùa xuân là một rừng hoa mơ tinh khiết, trắng ngần với sức sống tràn ngập của núi rừng Việt Bắc và đồng thời gợi cảm giác xốn xao, nhớ nhung trong lòng. Mùa hè là khúc nhạc tình ca của đàn ve và hình ảnh con người đơn giản và giản dị giữa vạn vật thiên nhiên. Tác giả tiếp đón mùa hè bằng tổng thể những giác quan của mình. Người cán bộ sau đó đã nhớ về trăng ở Việt Bắc vào mùa thu. Ánh trăng trong sáng độc lập đem bao ước vọng về đời sống ấm no, niềm hạnh phúc. Giữa sự biến hóa của bốn mùa, hình ảnh người lao động hiện ra thật giản dị và đơn giản, cần mẫn góp phần cho sự tăng trưởng của quốc gia .Đoạn tiếp theo là vẻ đẹp của con người trong chiến đấu :
“Nhớ khi giặc đến giặc lùng
Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây
Núi giăng thành lũy sắt dày
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù
Mênh mông bốn mặt sương mù
Ðất trời ta cả chiến khu một lòng.
Những đường Việt Bắc của ta
Ðêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên.”
Từng sự kiện được gợi lên với biết bao đau thương, mất mát nhưng người dân vẫn một lòng đoàn kết xây dựng một chiến tuyến chống quân địch. Đoạn thơ biểu lộ không khí chiến đấu của con người Việt Bắc : núi vươn lên thành lũy sắt, rừng thành phòng tuyến chống quân địch. Điệp từ phối hợp với phép nhân hóa biểu lộ sức mạnh đoàn kết của con người và vạn vật thiên nhiên. Khí thế xung trận bộc lộ bằng từ láy rầm rập, gấp gáp của đoàn quân. Tất cả đoàn quân cùng bước tiến can đảm và mạnh mẽ, từng đợt này tiếp nối đuôi nhau đợt kia. Khí thế ấy được biểu lộ bằng hình ảnh :
“Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Và tin vui thắng lợi sau cuối cũng đến :
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hoà Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về
Vui từ Ðồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.”
Nhà thơ chuyển sang nhịp điệu sung sướng, dồn dập, mọi người từ khắp cả nước cùng nghênh tiếp thắng lợi, đón rước một đời sống ấm no, niềm hạnh phúc .Bài thơ lục bát sử dụng nhiều giải pháp tu từ độc lạ bút pháp tả cảnh ngụ tình để lại cho người đọc ấn tượng khó phai về cuộc kháng chiến lịch sử vẻ vang của dân tộc bản địa .Tố Hữu đã khắc họa thành công xuất sắc những sự kiện, những kỉ niệm thời kháng chiến với những xúc cảm toàn vẹn, đó chính là khúc hát tâm tình và truyền thống lịch sử, đạo lí cội nguồn của dân tộc bản địa .
Bài văn tham khảo số 11
Tố Hữu một hồn thơ dân tộc bản địa, một nhà thơ lớn trong nền văn học Việt nam. Có thể nói những tác phẩm của ông không chỉ bộc lộ tư tưởng, lẽ sống của bản thân mình mà qua đó ta còn thấy được những sự kiện quan trọng của cách mạng nước nhà .Tháng 10-1954 sau khi thắng lợi Điện Biên Phủ bộ đội ta phải chuyển lực lượng TP. hà Nội và chia tay với chiến khu Việt bắc. Kẻ ở người đi lòng không khỏi nhớ thương nuối tiếc tình quân dân trong mười lăm năm kháng chiến. nhân sự kiện trọng đại cùng với tâm trạng nỗi niềm ấy Tố Hữu đã viết bài thơ Việt Bắc .Mở đầu bài thơ Việt bắc là cuộc chia tay của những người kháng chiến và những người dân nơi đây :
“Mình về mình có nhớ ta
…
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”
Tám câu thơ đầu là khung cảnh cũng như tâm trạng của cuộc chia tay. Bao giờ cũng vậy ” Khi ta ở chỉ là nơi đất ở / Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn “. Sau bao nhiêu năm chung sống ở mảnh đất Việt bắc, sống trong tình quân dân chan hòa nồng nàn ấy thế mà nay những người chiến sỹ đành phải cất bước ra đi. Mảnh đất gắn bó như vậy giờ đây cũng phải chia tay. Cặp xưng hô mình ta biểu lộ sự thân thiện thân thương của cán bộ và người dân .Cái tình cảm ấy giống như những người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình mình vậy. Bốn câu thơ đầu là lời của người ở, những người dân Việt bắc hỏi đầy lưu luyến rằng người chiến sỹ có còn nhớ mười lăm năm thiết tha mặn nồng ấy. Không biết rằng những người chiến sỹ về có còn nhớ không, nhớ con người, nhớ núi rừng nơi đây. Những người chiến sỹ cách mạng cũng như đáp lại những ân tình ấy .Trong lòng người chiến sỹ ấy cũng lưu luyến những kỉ niệm nơi đây không khác gì so với người dân. Các chiến sỹ như cảm nhận được sự tha thiết trong câu hỏi của những người dân ấy. Lòng những chiến sỹ bâng khuâng, bồn chồn không muốn bước. Có thể nói những từ láy ấy đã bộc lộ phần nào cảm hứng trong lòng người chiến sỹ .Nghệ thuật hoán dụ với hình ảnh ” áo chàm ” chính là để chỉ người dân Việt Bắc bịn rịn trong màu áo ấy tiễn đưa những chiến sỹ về với thủ đô hà nội. Kẻ ở người đi mà cầm tay nhau nhưng lại không biết nói lên điều gì. Có lẽ không cần nói mà cả hai đều biết được những ý nghĩa trong lòng nhau .Thế rồi trong thực trạng ấy toàn thể những con người ở lại cất lên lời nói để nhắc lại những kỉ niệm trong mười lăm năm thiết tha mặn nồng ấy :
“Mình đi, có nhớ những ngày
…
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?”
Vẫn tiếng gọi mình thiết tha những người dân Việt bắc nhắc lại những ngày mưa nguồn suối lũ về, cả trời đất mây mù trùm kín. Khoảnh khắc khó khăn vất vả ấy người dân luôn có những chiến sỹ kề bên. Hay người chiến sỹ kia về thì có nhớ đến chiến khu hay không, chiến khu ấy nghèo chỉ có cơm chấm muối thế nhưng nó tràn trề những niềm yêu thương nuôi nấng đùm bọc của nhân dân nơi đây .Và trong thực trạng cuộc chiến tranh khó khăn vất vả như vậy miếng cơm chấm muối kia là đã quá khá đầy đủ rồi. Mối thù nặng vai người chiến sỹ, người dân như san sẻ gánh nặng ấy cho người chiến sỹ. Những người chiến sỹ về Thành Phố Hà Nội có còn nhớ đến rừng núi đất trời nơi đây. Và giờ đây trám bùi thì để rụng còn măng mai để già. Những gì của vạn vật thiên nhiên Việt bắc vốn là để cho những chiến sỹ cách mạng thì giờ đây người đi những thứ ấy lại để rụng để già .Những từ nhớ như điệp đi điệp lại nhiều lần như vang vào trong lòng người những nhớ thương không muốn rời. Cặp xưng hô mình ta như biến hóa thành nhiều nghĩa, cứ lúc thì chỉ người ở lại nhưng lúc lại chỉ người ra đi. Điều đó biểu lộ sự yêu thương gắn bó của những con người nơi đây với những anh chiến sỹ. Kẻ ở như tóm gọn cả vạn vật thiên nhiên và con người Việt Bắc với những tình cảm của một tấm lòng son sắc không phai. Những địa điểm được nhắc đến như chứng tỏ cho những trận thắng lợi mà những anh chiến sỹ đã lập nên tại đây .Trước những lời chia tay thương nhớ thiết tha ấy, người chiến sỹ cách mạng cũng như trải lòng mình nói lên những tâm tư nguyện vọng gắn bó :
“Ta với mình, mình với ta
…
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”
Tố Hữu cũng học cách nói dân dã như chính những người nhân dân nơi đây vậy. Dù người chiến sỹ cách mạng ra đi thế nhưng trong lòng vẫn không thể nào quên được những kỉ niệm tình cảm ấy. Nghĩa tình giữa kẻ ở và người đi tựa như nước trong con suối kia vậy. Nó dào dạt ào ạt mãi mãi. Và những người chiến sỹ vẫn mãi đinh ninh một lời thề sắc son với người dân Việt Bắc. Từng kỉ niệm gắn bó như được thuật lại trong từng câu nói của người ra đi .Từ kỉ niệm về bát cơm thì sẻ nửa, chăn sui đắp cùng. Nhớ cả những người mẹ Việt Bắc với dáng hình địu con lên nương hái bắp. Một vẻ đẹp siêng năng chịu thương chịu khó của nhân dân. Không những thế cả những tích tắc cùng nhau học cái chữ quốc ngữ nữ .Đó là thái độ trật tự tráng lệ của tổng thể mọi người. Và những giờ liên hoan trong ánh đuốc lập lòe, những ngày tháng ấy như mãi khắc sâu vào trong tâm lý của người ra đi. Để mãi khi về đến TP. hà Nội gió ngàn vẫn không sao quên tiếng mõ rừng chiều cùng chày đêm nện cối. Qua đây ta thấy được những tấm lòng của cả hai bên dành cho nhau vô cùng nồng ấm và tha thiết .Các anh chiến sỹ lại kể tiếp về những hình ảnh vạn vật thiên nhiên nơi đây hiện lên qua những lời kể ấy thật sự rất đẹp. Những câu thơ như vẽ lên một bức tranh tứ quý nơi đây, bốn mùa vạn vật thiên nhiên hiện lên vô cùng đẹp :
“Ta về, mình có nhớ ta
…
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.”
Có thể nói rằng xưng hô mình ta lại một lần nữa được đổi khác, Ta ở đây chính là những người chiến sỹ cách mạng. Còn mình chính là những người dân ở lại. Những người chiến sỹ ấy cũng đã hỏi những người ở lại rằng có nhớ họ không. Hỏi như thế nhằm mục đích biểu lộ sự lưu luyến yêu thương với mảnh đất và con người ở đây. Không biết rằng họ có nhớ không còn những người chiến sỹ lại nhớ cả hoa cùng người .Hoa kia chính là để chỉ cho vạn vật thiên nhiên Việt bắc. Sau câu hỏi và sự bày tỏ tình cảm của mình ấy những người chiến sỹ nhắc đến những cảnh vật và hoạt động giải trí của con người Việt Bắc gắn liền với bốn màu xuân hạ, thu, đông. Thế nhưng nhà thơ lại chọn miêu tả vạn vật thiên nhiên và con người nơi đây vào mùa đông trước chính do họ đến đây vào mùa đông và ra đi cũng vào mùa đông. Mùa đông hiện lên với hình ảnh của những hình ảnh của rừng xanh và màu đỏ tươi của hoa chuối .Con người hiện lên với vẻ đẹp kiên cường chinh phục tự nhiên. Đến mùa xuân thì cảnh Việt bắc hiện lên với hình ảnh hoa mơ trắng tinh khiết khắp rừng, con người thì hiện lên với vẻ đẹp của sự cần mẫn trong lao động. Mùa xuân qua đi mùa hè lại đến vạn vật thiên nhiên được thay từ màu trắng hoa mơ thành màu vàng của rừng phách .Người con gái hái măng một mình. Đến mùa thu vạn vật thiên nhiên lại ngập tràn trong ánh trăng rằm soi sáng. Người chiến sỹ nhớ đến những người nhân dân việt bắc với khúc hát ân tình thủy chung. Như vậy qua từng ấy câu thơ vạn vật thiên nhiên và con người Việt bắc hiện lên thật đẹp như đang níu giữ bước chân người ra đi .Thế rồi hàng loạt những địa điểm gắn liền với những hoạt động giải trí cách mạng của những người chiến sỹ được nhà thơ liệt kê ra như để khắc sâu vào trong tâm thảm mỗi người chiến sỹ về tình quân dân đã làm nên thắng lợi vang dội :
“Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà…”
Chính vạn vật thiên nhiên cũng như đang che chở cho những người con Nước Ta. Những núi đá dựng thành chiến hào thành quách để che chở cho người chiến sỹ và nhân dân nơi đây khỏi những bom đạn của quân địch. Và khi ấy cả bộ đội cả dân quân đều cùng nhau tạo ra sự lịch sử vẻ vang. Trên dưới một lòng quyết tâm đánh địch. Người về nhưng trong vẫn nhớ đến những khoảnh khắc đánh trận và những địa điểm kia .
Bài văn tham khảo số 9
Chiến dịch Điện Biên Phủ kết thúc thắng lợi là một sự kiện lịch sử dân tộc quan trọng trong trường kì kháng chiến của dân tộc bản địa ta. Nhờ sự kiện trọng đại này mà tháng bảy năm 1954, hiệp định Giơnevơ được kí kết, độc lập tái diễn, miền Bắc được giải phóng và bắt tay vào sự nghiệp kiến thiết xây dựng đời sống mới. Vì thế mà, những cơ quan TW Đảng rời chiến khu Việt Bắc về TP. Hà Nội. Trong phút chia tay bâng khuâng lưu luyến, Tố Hữu đã viết bài thơ Việt Bắc để thể hiện nỗi lòng mình .Ai trong tất cả chúng ta cũng biết, Tố Hữu là một nhà thơ quen thuộc của kháng chiến. Con đường thơ của ông gắn liền với con đường cách mạng. Với giọng thơ tâm tình ngọt ngào, những sáng tác của ông đều chạm đến tim người đọc. Và ” Việt Bắc ” cũng không ngoại lệ. Bài thơ ” Việt Bắc ” được viết theo lối đối đáp giữa người đi và kẻ ở lại trong giờ phút chia tay đầy lưu luyến sau nhiều năm gắn bó. Mở đầu bài thơ là lời người ở lại .
“Mình về mình có nhớ ta
…
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn”
Trong cuộc chia tay, người ở lại như nhạy cảm với thực trạng thay đổi đã lên tiếng để gợi nhắc cho người ra đi những kỉ niệm gắn bó. Người ở lại hỏi về khoảng trống : ” nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn “, hỏi về thời hạn : ” mười lăm năm ấy … “. Điệp ngữ ” mình có nhớ ” tạo cho đoạn thơ một giai điệu lưu luyến không nguôi. Người ở lại như đang nhắc nhở người ra đi về đạo lý uống nước nhớ nguồn. Nghe những lời của người ở lại, người ra đi cũng chùn bước, ” bước đi một bước giây hai lại dừng “. Trong cuộc chia tay thật tế nhị và thâm thúy người ra đi nghẹn ngào khó nói lên lời : ” Cầm tay nhau biết nói gì thời điểm ngày hôm nay “. Cái cầm tay ấy chất chứa bao nỗi niềm của người ra đi. Từng câu thơ lục bát uyển chuyển miêu tả một thoáng ngập ngừng của tác giả. Chút ngập ngừng ấy tạo ra một phút lặng cho chuỗi câu hỏi tiếp theo vang lên dồn dập hơn. Bằng những lời mà người ở lại liên tục hỏi, người ở lại đã gợi nhớ những ngày ở chiến khu Việt Bắc. Mười hai dòng thơ được chia thành sáu câu hỏi như khơi sâu vào những kỉ niệm. Kỉ niệm tiên phong là những ngày đầu khó khăn, khó khăn vất vả của chiến khu, của kháng chiến : ” rừng cây núi đá “, ” bát ngát bốn mặt sương mù “, ” mưa nguồn suối lũ những mây cùng mù ” … Những hình ảnh vừa chỉ đặc trưng của vạn vật thiên nhiên những ngày khắc nghiệt đồng thời là những ngày gian truân, khó khăn vất vả. Rồi tiếp theo lại là cảnh vật, con người Việt Bắc – những con người ân huệ thủy chung, đồng cam cộng khổ : ” miếng cơm chấm muối mối thù nặng vai “, ” hắt hiu lau xám đậm đà lòng son “. Rồi kỉ niệm về mảnh đất chiến khu từ khi kháng Nhật thuở còn Việt Minh. Chỉ bằng vài câu thơ, Tố Hữu đã chứng tỏ Việt Bắc là một căn cứ địa vững chãi với những địa điểm đã đi vào lịch sử dân tộc : Tân Trào, Hồng Thái. Mười hai câu thơ tiếp theo này không chỉ gợi kỉ niệm cũ với người ra đi, nó còn biểu lộ năng lực thẩm mỹ và nghệ thuật trong thơ của Tố Hữu. Trong những câu thơ sáu tiếng, cứ một câu ” mình đi “, kế một câu ” mình về ” đều chỉ một hướng của người về xuôi. Nhà thơ đã khôn khéo vận dụng ngôn từ tiếng việt để tạo ra sự đa nghĩa. Hấp dẫn người đọc cũng là nghệ thuật và thẩm mỹ đối ” đi – về ” phối hợp với động từ ” có nhớ ” tạo âm điệu vừa êm ái vừa réo rắt trong sự hụt hẫng vừa ân huệ thủy chung. Đặc biệt xen kẽ những câu hỏi nhưng không dùng để hỏi mà để độc thoại nội tâm : ” mình về rừng núi nhớ ai – trám bùi để rụng măng mai để già “. . Trước những gợi nhớ kỉ niệm của người ở lại, người ra đi cũng khẳng định chắc chắn nghĩa tình không khi nào đổi khác : ” Ta với mình mình với ta – Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh “. Cặp đại từ ” mình – ta ” xen kẽ khăng khít như sự gắn bó của người ra đi so với người ở lại. Sự thủy chung ấy còn được so sánh với nước trong nguồn : ” nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu “. Câu thơ đã khẳng định chắc chắn sự thủy chung mãi mãi bền chặt sắc son như tình yêu đôi lứa, như nước trong nguồn không khi nào cạn. Tác giả đã khai thác rất đắt từ ” mình “. Trong tiếng việt, từ ” mình ” là chỉ bản thân hoặc người khác, xưng hô giữa vợ chồng. Nhưng trong tác phẩm, ” mình ” vừa là người ở lại vừa là người ra đi : ” mình đi mình lại nhớ mình “. Cách sử dụng đa thanh đa nghĩa này đã làm tăng tính thẩm mỹ và nghệ thuật cho bài thơ .Sau màn đối đáp của người ra đi và người ở lại, người ra đi bộc bạch nỗi lòng mình. Đó là nỗi nhớ khôn nguôi. Đầu tiên là nhớ về Việt Bắc. Nỗi nhớ ấy cồn cào : ” nhớ gì như nhớ tình nhân “. Người ra đi nhớ về cảnh sắc vạn vật thiên nhiên thanh thản yên ả và thơ mộng. Với những hình ảnh : ” ánh trăng “, ” nắng chiều “, ” núi đèo “, ” nhà bếp lửa bập bùng ” …. và con người nghĩa tình thủy chung sâu nặng : ” bát cơm xẻ nửa chăn sui đắp cùng “. Nhà thơ cũng không quên hình ảnh người mẹ Việt Bắc : ” nhớ người mẹ nắng nóng sống lưng – địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô “. Không chỉ có cảnh sắc vạn vật thiên nhiên con người nơi đây mà những kỉ niệm về đời sống của đồng bào, cán bộ ấm cúng tình quân dân khó khăn vất vả gian nan nhưng vẫn sáng sủa yêu đời cũng ùa về : ” nhớ sao lớp học i tờ – đồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan – nhớ sao ngày tháng cơ quan – gian truân đời vẫn ca vang núi đèo ” .Nối tiếp dòng hồi ức của người ra đi là bức tranh tứ bình tuyệt mĩ. Cảnh và người xen kẽ với nhau qua bốn cặp lục bát, biểu lộ qua bốn mùa. Mùa đông Open giữa bạt ngàn sắc xanh điển hình nổi bật với ” hoa chuối đỏ tươi “. Mùa xuân khoảng trống bừng sáng bởi sắc ” mơ ” thanh khiết, mùa hạ là ” rừng phách đổ vàng ” trong âm thanh của tiếng ve. Mùa thu là ánh trăng dịu hiền hòa vào tiếng hát ân tình thủy chung. Một bức tranh đẹp đầy sôi động đã hiện ra trước mắt người đọc chỉ bằng vài lời thơ của Tố Hữu .Cuộc kháng chiến đầy gian nan mà hào hùng là kỉ niệm khó phai mờ trong lòng người ra đi. Người ra đi nhớ về những ngày khó khăn mà Việt Bắc – mảnh đất anh hùng vạn vật thiên nhiên cùng chiến sỹ đánh giặc : ” rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây ” ; nhớ về những thắng lợi vang dội gắn liền với những địa điểm : ” Phủ Thông, đèo Giàng “, ” nhớ sông Lô nhớ phố Ràng – nhớ từ Cao – Lạng, nhớ sang Nhị – Hà “. Người ra đi còn nhớ bức tranh Việt Bắc ra quân. Trên khắp nẻo đường Việt Bắc, khí thế ra trận ” đêm đêm rầm rập như là đất rung “, lực lượng quân đội với sức mạnh đoàn quân ” điệp điệp trùng trùng ” nối đuôi nhau xung trận rất đẹp trong tư thế ” ánh sao đầu súng “. Cuộc hành quân toàn dân tổng lực mang khí thế quyết chiến : ” dân công đỏ đuốc từng đoàn – bước chân nát đá muôn tàn lửa bay “. Với khí thế xung trận ấy, những chiến công vang dội liên tục diễn ra : ” tin vui thắng lợi trăm miền “. Với những thắng lợi ấy đã đưa đến chứng minh và khẳng định ở đầu cuối đó là sự đúng đắn của đường lối cách mạng của Đảng. Chính do đó mà phần cuối của bài thơ Tố Hữu đã dùng để tuyên truyền đường lối ấy, đồng thời chứng minh và khẳng định Việt Bắc là cái nôi của cách mạng, là niềm tin, niềm tự hào .Khép lại bài thơ là một xúc cảm khó quên. Bài thơ Việt Bắc không chỉ là bài thơ tiêu biểu vượt trội của thi ca kháng chiến mà còn là tác phẩm biểu lộ rõ nét phong thái thơ của Tố Hữu. Với thể thơ lục bát được sử dụng phát minh sáng tạo, sự thành công xuất sắc của cặp đại từ ” mình – ta “, bài thơ đã có một chỗ đứng vững trong lòng người đọc và nền thi ca cách mạng Nước Ta .
Bài văn tham khảo số 10
Tố Hữu được ca tụng là ngọn cờ đầu của trào lưu thơ cách mạng. Thơ ông là vũ khí để tuyên truyền, cổ động ý thức chiến đấu cũng như nêu cao tình yêu và niềm tin yêu nước mãnh liệt. Mặc dù thơ ông viết về chính trị nhưng không hề khô khan, ngược lại rất tình cảm. Bài thơ “ Việt Bắc ” sáng tác sau khi thắng lợi thực dân Pháp, tác giả muốn gợi lại tình quân dân thắm thiết, ân tình và sâu nặng trong cuộc kháng chiến. Bài thơ được viết theo thể đối đáp càng gợi lên sự bình dị, ấm cúng và than quen đến lạ lùng .Bài thơ Việt Bắc được viết theo thể lục bát tạo nên âm hưởng nhẹ nhàng, trầm bổng mà lắng sâu trong lòng người đọc. Đây chính là một sự khôn khéo tạo nên thành công xuất sắc của bài thơ chính trị mà trữ tình, dạt dào cảm hứng này .Tác giả mở màn bằng sự nuối tiếc, quyến luyến, bịn rịn của người ở lại và kẻ ra đi trong một khung cảnh tràn trề nhớ thương :
Mình về mình có nhớ ta
…
Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ nguồn
Những câu thơ chính là tâm trạng của người ở lại trong sự níu kéo và hụt hẫng khi phải chia xa những người chiến sỹ cách mạng đã bao nhiêu năm gắn bó. Tác giả đặt đại từ “ ta ” và “ mình ” bộc lộ sự gắn bó khăng khít, son sắt và chung thủy. Tác giả đã đưa ra quãng thời hạn đơn cử là “ mười lăm năm ấy ” – quãng thời hạn rất dài gắn liền với cuộc cuộc chiến tranh ác liệt của nhân dân ta với thực dân Pháp. Đó cũng chính là quãng thời hạn tình quân và dân thiết tha, nặng tình nặng nghĩa. Lòng người ra đi và người ở lại tràn ngập nỗi nhớ thương, nhìn đâu đâu cũng thấy bóng hình của những điều xưa cũ, còn vẹn nguyên và tinh khôi ở trong lòng. Tố Hữu có vẻ như đã gieo vào lòng người đọc cái cảm xúc vấn vương một cách lạ lùng .Tâm trạng quyến luyến, bịn rịn của người ở lại khiến cho người ra đi không khỏi bồn chồn không muốn rời chân bước tiến :
Tiếng ai tha thiết bên cồn
…
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay
Tâm sự của người ở lại khiến cho người ra đi không đành lòng bước tiến. Tiếng nói đó lại làm chực trào nhớ thương và những kỉ niệm khó quên. Tâm trạng ấy được gói gọn trong từ “ bâng khuâng ” như dùng dằng, níu kéo chẳng muốn bước đi. Thật khó để hoàn toàn có thể hiểu được xúc cảm của người trong cuộc lúc này. Lúc này đây chính tâm trạng của người ra đi và người ở lại đều không hề lý giải được là tại sao lại như vậy. Phải chăng tình yêu đã quá lớn và kỉ niệm đã quá đầy để hoàn toàn có thể quay mặt bước đi. Suốt 15 năm sống và gắn bó với mảnh đất nơi đây, đồng đội và đồng bào đã phải trải qua bao nhiêu cay đắng, ngọt bùi, san sẻ cho nhau từng bữa cơm giấc ngủ. Những năm tháng khó khăn ấy đâu chỉ kể với nhau trong vài câu chữ như thế này, nhưng chính câu chữ đã khiến cho xúc cảm tràn ra, không hề thôi nhớ và thôi mong. Người ra đi đã đáp trả lại tình cảm người ở lại :
Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
Ta và mình có vẻ như hòa quyện với nhau thành một thể thống nhất, không tác rời nhau. Người ra đi một mực khẳng định chắc chắn rằng ” mặn mà đinh ninh “. Hai từ ” đinh ninh ” như ghim chặt vào lòng người đọc tấm lòng son sắt và thủy chung trước sau như một. Đó là tình cảm rất là thiêng liêng và cao quý .Khi nhớ về núi rừng việt bắc tác giả nhớ tất thảy vạn vật thiên nhiên và con người nơi đây. Mọi thứ hiện lên đều rất sôi động, đậm nghĩa, vẹn tình. Chỉ với vài bước phác họa bức tranh tứ bình về vạn vật thiên nhiên và con người nơi đây hiện lên một cách vẹn tròn, ý nghĩa, tươi đẹp nhất :
Ta về mình có nhớ ta
…
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Một bức tranh tứ bình tuyệt đẹp, sống động và tinh khôi và núi rừng Việt Bắc. Trong bức tranh ấy không chỉ có hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ mà còn xuất hiện thêm hình ảnh con người chân chất, mộc mạc nhưng lại tình cảm và ý nghĩa biết bao. Có lẽ đây là đoạn thơ hay nhất, đẹp nhất, trữ tình nhất trong bài thơ Việt Bắc. Nó chính là điểm sáng để cả bài thơ tràn đầy tình yêu thương và tinh thần lạc quan nhất.
Điệp từ nhớ được lặp đi lặp lại rất nhiều lần khiến cho nỗi nhớ trong cả bài thơ có vẻ như tràn ra lênh láng, xúc cảm của tác giả cũng như vỡ òa, dội lên mãnh liệt .Tác giả không chỉ nhớ đến cảnh vật và con người Việt Bắc, quan trọng hơn nữa là ông nhớ những cuộc cuộc chiến tranh ác liệt khó khăn đã diễn ra :
Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù
Với giọng điệu không còn dìu dặt, tha thiết đặc trưng của thể lục bát nữa mà đã chuyển sang sự hào hùng, vang dội khi kể về những trận chiến giữa núi rừng Việt Bắc. Đọc những vần thơ này, tất cả chúng ta nhận ra được hào khí Đông A thật can đảm và mạnh mẽ và kinh khủng, kinh hoàng trong lòng của tác giả. Những năm tháng đó, những đại chiến đó vẫn chưa hề xóa nhòa trong lòng quân và dân .Thực vậy, bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu với giọng điệu thiết tha, da diết và hào hùng, đanh thép đã gợi mở về tình quân dân đậm đà thắm thiết và ý thức yêu nước mãnh liệt của nhân dân ta. Đọc bài thơ tất cả chúng ta thêm ngưỡng mộ và khâm phục sự tài tình của Tố Hữu .
Bài văn tham khảo số 13
Tố Hữu là một trong những nhà thơ tiêu biểu vượt trội của nền thơ ca Nước Ta nói chung và nền thơ ca cách mạng nói riêng, thơ của ông luôn song hành cùng với những cột mốc cách mạng của dân tộc bản địa. Đặc biệt, bài thơ Việt Bắc được in trong tập thơ cùng tên được xem là một đỉnh điểm của thơ Tố Hữu và cùng là một tác phẩm xuất sắc của văn học Nước Ta thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Việt Bắc là khởi đầu phần I của bài thơ Việt Bắc vốn dĩ viết về thực trạng chia tay của quân và dân ta đầy lưu luyến, bịn rịn giữa kẻ ở – người đi, những con người đã từng gắn bó lâu dài hơn ( 15 năm từ 1945 – 1954 ) với biết bao nghĩa tình sâu nặng sau thắng lợi 1954. Tác phẩm này chất chứa toàn vẹn phong thái thơ đặc trưng của Tố Hữu – bài ca trữ tình chính trị với tính đậm đà dân tộc bản địa được biểu lộ rực rỡ qua cả nội dung và nghệ thuật và thẩm mỹ .Mở đầu là lời của Việt Bắc, là lời của người ở lại như bộc lộ sự níu kéo đầy hụt hẫng với người ra đi :
“Mình về mình có nhớ ta?
…
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?”
Câu hỏi tu từ “ mình có nhớ ta ”, “ mình có nhớ không ” tưởng chừng là không thâm thúy nhưng đây chính là lời ướm hỏi, nhắc nhở về kỉ niệm 15 năm ân tình, muốn khơi gợi kỉ niệm trong lòng của người ra đi. Những cặp tình nhân, những đôi trai gái khi xa nhau đều tha thiết mà nói lời này. Cặp đại từ mình – ta khiến liên tưởng đến những câu ca dao đối đáp trao duyên, ở đây Tố Hữu đã mượn hình thức đối đáp bình dị này, còn nội dung thì thay đổi sáng sự ý thức về cội nguồn, cội nguồn của những kỉ niệm trong những ngày tháng kháng chiến hay tình cảm quân dân. Cặp đại từ này cũng bộc lộ được phần nào sự gắn bó thân mật đầy yêu thương của quân dân ta. “ Mười lăm năm ấy ” là quãng thời hạn gắn bó giữa Việt Bắc với cán bộ cách mạng tích hợp với cụm từ chỉ sắc thái tâm trạng “ thiết tha mặn nồng ” biểu lộ mối quan hệ này bao nhiêu ân tình, bao nhiêu kỉ niệm khó quên .Điệp từ “ nhớ ” lặp đi lặp lại mang sự tha thiết, day dứt và trăn trở trong nỗi nhớ so với những người, những kỉ niệm đã từng gắn bó. Nghệ thuật liệt kê tích hợp những cặp từ sóng đôi : cây – núi, sông – nguồn như muốn nhắn nhủ và chứng minh và khẳng định mối quan hệ này không hề tách rời như cây với núi, như sông với nguồn và đây cũng chính là hình ảnh cội nguồn của những kỉ niệm, những nỗi nhớ gắn bó với núi rừng Việt Bắc .Ở những câu tiếp theo chính là lời đáp của người ra đi, lời của cán bộ cách mạng so với Việt Bắc cũng bày tỏ tâm trạng bâng khuâng, lưu luyến trong buổi phân li :
“Tiếng ai tha thiết bên cồn
…
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”
Sử dụng những từ láy “ tha thiết ”, “ bâng khuâng ”, “ bồn chồn ” cùng với cử chỉ “ cầm tay nhau ” diễn đạt tâm trạng xúc động, lưu luyến đến nghẹn ngào không nói nên lời. Dùng lối nói phiếm chỉ “ tiếng ai ” tích hợp hình ảnh hoán dụ “ áo chàm ” gợi hình ảnh đồng bào Việt Bắc, thân mật, thân thương, nghĩa tình. Kết thúc bằng hình thức câu bỏ lửng “ … ”, nhịp thơ 3/3/2 bộc lộ một tâm trạng không hề lý giải được, không đành lòng để cho người đi, làm chực trào nhớ thương những kỉ niệm. Buổi phân ly da diết đến nao lòng …Những câu hỏi của Việt Bắc khiến những kỉ niệm ở vùng đất này ùa về dồn dập đến choáng ngợp :
“Mình đi, có nhớ những ngày
…
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?”
Gợi kỉ niệm về những ngày tháng gian nan với “ mưa nguồn suối lũ ”, “ mây cùng mù ”, rồi những kỉ niệm về những ngày đầu cách mạng gian nan, cùng nhau chia ngọt sẻ bùi, đồng cam cộng khổ “ miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai ”. Có như không mà nhắc đến tình cảm ân tình, thủy chung, ấm cúng “ hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son ”, gợi nhớ đến những cao trào cách mạng, những địa điểm thiêng liêng của lịch sử dân tộc quốc gia “ nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh ”, “ Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa ” .Lời Việt Bắc hỏi chính là để thức tỉnh, nhắc nhở người về xuôi đừng quên những kỷ niệm. Song cạnh bên đó cũng là để bày tỏ tâm trạng. Sự nhớ thương, trống vắng trong lòng kẻ ở lại : “ rừng núi nhớ ai ”, “ trám bùi để rụng, măng mai để già ”, những điệp ngữ “ mình đi – có nhớ ”, “ mình về – có nhớ ”, … vang lên một cách dồn dập liên tục đã nói lên điều đó. Sự lo âu, do dự liệu người ra đi có còn nhớ, có còn giữ những kỉ niệm xưa hay là sẽ chối bỏ, sẽ quên béng : “ mình đi, mình có nhớ mình ? ”. Nghệ thuật nhân hóa cùng hoàng loạt điệp ngữ tích hợp cùng bao hoài niệm tha thiết đã cho thấy hình ảnh người ở lại bâng khuâng thương nhớ với cảm xúc chưa nguôi đầy lưu luyến trong phút chia li .
“Ta với mình, mình với ta
…
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…”
Hai đại từ ta – mình cứ ở gần nhau mà quấn quýt không rời “ Ta với mình, mình với ta ” thật là nồng nàn. Không phân ý nghĩa ra là riêng mà nhập thành một khẳng định chắc chắn sự thủy chung son sắt. Nguồn với nước dào dạt bao nhiêu thì ta với mình nghĩa tình bấy nhiêu, và ai cũng biết nguồn với nước là bất tận “ Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu ” .. Phép điệp cấu trúc tích hợp với điệp ngữ đặt ở đầu câu : nhớ gì, nhớ từng … khẳng định chắc chắn người ra đi không quên bất kể một hình ảnh nào ở Việt Bắc, ở vạn vật thiên nhiên Việt Bắc và ở con người nơi đây .Thiên nhiên Việt Bắc là một vạn vật thiên nhiên bát ngát, hùng vĩ, đầy sức sống, là một vạn vật thiên nhiên vừa hiện thực vừa thơ mộng mang nét đặc trưng của Việt Bắc : trăng lên đầu núi, nắng chiều sống lưng nương, … Hình ảnh vạn vật thiên nhiên luôn hòa quyện thắm thiết với con người. Nhớ con người Việt Bắc luôn gắn bó với vạn vật thiên nhiên, luôn siêng năng, thân thiện, tràn trề nguồn năng lượng, sức sống luôn sáng sủa, yêu đời, yêu lao động. Con người đầy ân tình, đồng cam cộng khổ gắn bó với chiến sỹ cách mạng. Cũng nhớ người Việt Bắc lam lũ đầy cơ cực, khó khăn vất vả. Nhớ con người Việt Bắc như vậy bộc lộ sự xót xa của tác giả với những cực khổ của đồng bào Việt Bắc. Rồi lại nhớ đời sống và những ngày tháng hoạt động và sinh hoạt ở chiến khu. Dù đời sống kháng chiến có khó khăn, thiếu thốn nhưng vẫn sáng sủa, yêu đời : những hoạt động và sinh hoạt học tập, liên hoan, .. khoảng trống thanh thản, êm đềm .Một trong những rực rỡ của Việt Bắc chính là bức tranh tứ bình đầy sắc tố. Qua lời kể của những anh chiến sỹ bức tranh vạn vật thiên nhiên hiện lên một cách sinh động, đầy bùng cháy rực rỡ :
“Ta về, mình có nhớ ta
…
Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.”
Người ra đi chứng minh và khẳng định nỗi nhớ trong lòng mình, hình ảnh “ hoa cùng người ” cho thấy vạn vật thiên nhiên và con người Việt Bắc luôn gắn bó hòa giải là đối tượng người tiêu dùng của nỗi nhớ. Mùa đông nơi đây là màu xanh bạt ngàn của núi rừng Việt Bắc, đâu đó được điểm tô và thắp sáng bởi màu đỏ tươi của hoa chuối, câu thơ tả cảnh mùa đông nhưng không hề có cảm xúc lạnh lẽo, ảm đạm. Hình ảnh “ hoa chuối đỏ tươi ” như xua đi cái lạnh lẽo nơi núi rừng mang lại cảm xúc ấm cúng, thân thiện, thân thương. Nơi đây hình ảnh con người Open với tư thế bản lĩnh đầy tự tin nơi đèo cao, con dao đi rừng phản quang bởi ánh mặt trời chiếu vào làm hình ảnh của con người rực sáng trở thành TT bức tranh. Mùa xuân thơ mộng với màu trắng tinh khiết của hoa mơ, cả núi rừng tràn ngập một màu trắng. “ Nở trắng rừng ” tạo ấn tượng can đảm và mạnh mẽ, có vẻ như sắc tố hoạt động khoác lên Việt Bắc một tấm áo mới. Hình ảnh đầy sức sống bừng dậy cho thấy tâm trạng náo nức khi mùa xuân tới .Thời gian này con người Việt Bắc hiện lên bởi hình tượng cần mẫn, cần mẫn, khôn khéo tạo ra những loại sản phẩm làm giàu cho Việt Bắc góp phần cho kháng chiến. Xuân qua thì hè đến, hình ảnh thơ mang âm thanh rộn ràng của ve và màu vàng rực rỡ của hoa phách, tiếng ve vang động như khiến cho rừng cây đổ vàng hàng loạt. Con người Việt Bắc Open giữa tiếng ve và sắc tố bùng cháy rực rỡ của hoa phách trong tư thế lao động đời thường gợi cảm giác trữ tình thơ mộng. Mùa thu được gợi lên bởi những hình ảnh đậm chất cổ xưa mang phong vị thơ Đường, không khí thanh thản, yên ả vẻ đẹp thơ mộng, êm đềm cùng với ánh trăng. Con người Open cùng tiếng hát ân tình thủy chung gợi sự sáng sủa yêu đời và tình cảm ân tình, gắn bó .
“Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà…”
Vào tiến trình đầu khi cách mạng còn yếu thì vạn vật thiên nhiên Việt Bắc với rừng núi bát ngát, hùng vĩ trở thành bạn của quân dân ta, chở che cho bộ đội ta, cùng quân và dân ta “ vây ”, “ đánh ” giặc. Tố Hữu sử dụng biện pháp nhân hóa khiến vạn vật thiên nhiên Việt Bắc sinh động hơn, có hồn hơn. Chiến công của Việt Bắc là phải nhớ đến mỗi tên sông, tên núi, tên phố, .. Một Việt Bắc với khí thế chiến đấu hào hùng, sôi động của cuộc kháng chiến chống giặc, một ý thức đoàn kết – một sự gan góc, kiên cường trong chiến đấuViệt Bắc trưởng thành với khí thế hào hùng, sôi động của cuộc chiến đấu :
“Những đường Việt Bắc của ta
…
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.”
Từ quá khứ, tác giả mở ra một hình ảnh đoàn quân ngày càng vững mạnh, tiếp nối đuôi nhau liên tục hành quân trong đêm khuya ở một khoảng trống vô cùng to lớn. Nghệ thuật so sánh tích hợp với những từ láy đã miêu tả lực lượng phần đông, sự vững mạnh cùng khí thế hào hùng của quân đội ta. Nếu hình ảnh đoàn quân “ điệp điệp, trùng trùng ” như gợi tưởng tới những dãy núi, tiếp nối đuôi nhau nhau không dứt là một hình ảnh có tính can đảm và mạnh mẽ thì hình ảnh ẩn dụ “ ánh sao đầu súng ” là một tứ thơ đẹp, trữ tình để liên tưởng đến lý tưởng cách mạng soi sáng dẫn đường và vạn vật thiên nhiên Việt Bắc như người bạn sát cánh với những chiến sỹ cách mạng. Những bó đuốc đỏ rực của đoàn dân công soi đường phối hợp với hình ảnh phóng đại “ bước chân nát đá ” biểu lộ sức mạnh lực lượng phần đông và niềm tin quyết tâm cùng trái tim rực cháy đạt bằng mọi gian nan chông gai. Là một bức tranh về đêm hôm mà không hề tối tăm, ánh sáng đèn pha xua đi bóng tối, thẩm mỹ và nghệ thuật so sánh “ như ngày mai lên ” tích hợp với nhịp thơ can đảm và mạnh mẽ dồn dập đã biểu lộ được niềm tin yêu sáng sủa vào tương lai tươi đẹp của quốc gia. Nhớ Việt Bắc cùng nhớ đến niềm vui thắng lợi, tin thắng trận từ mọi nơi trên quốc gia báo về đây cùng từ đây mà Viral ra. Nghệ thuật liệt kê những địa điểm gắn liền cùng với thắng lợi, nhịp điệu thơ sôi sục, giọng thơ náo nức mê hồn bộc lộ niềm tự hào vui sướng thắng lợi .
“Ai về ai có nhớ không?
…
Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.”
Nhớ Việt Bắc là cơ quan đầu não của cách mạng. Là nơi diễn ra hàng loạt những cuộc tham mưu, và nơi dẫn chủ trương của Đảng và nhà nước tỏa đi khắp nước, chỉ huy cho con đường cách mạng. Cả dân tộc bản địa Nước Ta, những con người yêu quốc gia đều gửi gắm những niềm tin, niềm hy vọng và sự mong đời vào nơi này. Việt Bắc là căn cứ địa vững chãi, nơi khai sinh những con người, những địa điểm mãi mãi đi vào lịch sử vẻ vang dân tộc bản địa : Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào. Người về xuôi muốn nhắn nhủ với Việt Bắc dù có trở về và cách xa nơi đây thì những gì đẹp nhất của người chiến sỹ cách mạng sẽ luôn được giữ gìn và phát huy .Vị trí của Việt Bắc cũng như của của Tổ Hữu trong nền thơ ca Nước Ta là chuyện không hề bàn cãi. Bài ca vừa là sự hào hùng về kháng chiến vừa là sự nghĩa tình trong tình cảm cách mạng quân dân này được Tố Hữu gửi gắm hàng loạt tâm tư nguyện vọng cũng như phong thái thơ ca của ông vào. Biến hóa và phát minh sáng tạo thể thơ lục bát, vừa dân dã lại vừa tân tiến. Sử dụng cách đối đáp trong ca dao dân gian một cách bình dị, nhẹ nhàng mà tha thiết. Vừa nhấn mạnh vấn đề ý vừa tạo ra nhịp thơ phù hợp có nhạc điệu, thấm sâu vào tâm tư nguyện vọng bằng cách sử dụng những tiểu đối. Lời ăn lời nói đầy mộc mạc và đơn giản và giản dị, ngôn từ giàu hình ảnh, đặc biệt quan trọng cặp đại từ mình – ta quen thuộc đầy phát minh sáng tạo. Các giải pháp tu từ : nhân hóa, liệt kê, … được sử dụng tinh xảo và khôn khéo. Tất cả đưa ta vào quá khứ cùng với những kỷ niệm ngọt ngào, tha thiết và tình nghĩa da diết, son sắt, thủy chung .
Bài văn tham khảo số 14
Tố Hữu được biết đến là lá cờ đầu trong thơ ca cách mạng Nước Ta. Hồn thơ Tố Hữu là sự tích hợp hài hòa giữa cuộc sống cách mạng và cuộc sống thơ. Chính vì thế mà đọc những tác phẩm thơ của Tố Hữu người đọc hoàn toàn có thể thấy được những dấu mốc lịch sử dân tộc quan trọng của quốc gia. Nói về những tác phẩm thơ Tố Hữu có người đã ví nó như một thước phim quay chậm những trang sử vẻ vang của dân tộc bản địa. “ Việt Bắc ” là một trong những bài thơ như vậy .“ Việt Bắc ” được sáng tác vào năm 1954 khi cuộc kháng chiến chống Pháp vừa kết thúc thắng lợi. Đây là lúc mà những cơ quan TW Đảng và cơ quan chính phủ từ Việt Bắc trở về TP.HN. Tố Hữu đã tái hiện lại cuộc chia tay đầy lưu luyến giữa những người cán bộ với nhân dân Việt Bắc sau thời hạn dài sống, chiến đấu và gắn bó cùng nhau trải qua mọi gian nan. Trong bài thơ tác giả sử dụng thể thơ lục bát truyền thống lịch sử của dân tộc bản địa phối hợp lối hát đối đáp như ca dao dân ca để tái hiện cuộc chia tay đầy lưu luyến giữa những người chiến sỹ cách mạng và nhân dân Việt Bắc .Người ở lại khi nào cũng dành nhiều tình cảm, nhiều nhớ thương cho người ra đi cho nên vì thế mà ngay mở màn Việt Bắc nhà thơ đã để người ở lại khởi đầu rất tinh xảo :
“Mình về mình có nhớ ta
…
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?”
Câu mở lời tiên phong giống lời chia tay của những cặp tình nhân đầy ý nhị mà thâm thúy. Nhà thơ đã khôn khéo mượn sắc màu tình yêu để thể hiện tình cách mạng. Cách sắp xếp câu chữ, “ mình ” khởi đầu câu thơ, “ ta ” kết thúc câu thơ cũng gián tiếp bộc lộ được sự xa cách, nhớ nhung. Chữ “ nhớ ” được nhắc lại ba lần đã mở ra dòng cảm hứng lưu luyến, nhớ nhung, tình nghĩa của toàn bài thơ .Đáp lại tấm lòng của người ở lại, người đi cũng đã biểu lộ tình cảm của mình :
“Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù”
Tiếng lòng của người ở lại khiến người ra đi không khỏi bồn chồn, xúc động. Tất cả điều đó đã khơi dậy rất nhiều kỉ niệm khó quên trong tâm lý của người chiến sỹ. Nỗi niềm ấy khiến cho cuộc chia tay trở nên bịn rịn, lưu luyến. Nó như một sợi dây níu kéo người ở và người đi. Mười lăm năm dài đằng đẵng đã kết nối người với người lại với nhau. Họ đã cùng nhau chung sống, cùng nhau trải qua biết bao khó khăn vất vả, san sẻ cho nhau từng miếng cơm, manh áo để đến giờ phút chia tay cảm hứng trào ra thành câu chữ :
“Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh”
Lúc này, “ ta với mình ” – “ mình với ta ” như hòa quyện làm một, cộng hưởng cùng nhau thành một khối thống nhất, không tách rời. Hai chữ “ đinh ninh ” như một sự khẳng định chắc chắn chắc như đinh về tình cảm mà người ra đi dành cho những người ở lại. Đó là một thứ tình cảm thiêng liêng, cao quý không gì hoàn toàn có thể thay thế sửa chữa được .Trở về đời sống thành thị, rời xa Việt Bắc, những người cán bộ chiến sỹ mang theo một nỗi nhớ núi rừng, nhớ những ngày gian nan, nhớ những kỷ niệm kháng chiến gian khó mà nghĩa tình. Một bức tranh tứ bình nhiều màu đã làm hiện lên một bức tranh sinh vùng cao sinh động với những hình ảnh thân mật, quen thuộc. Trong bức tranh ấy có màu xanh của núi rừng, màu đỏ của hoa chuối, sắc trắng tinh khôi của hoa mơ. Không chỉ là sắc tố, bức tranh còn rộn ràng âm thanh tiếng ve, còn là ánh sáng lấp lánh lung linh của ánh trăng hiền hòa. Trong bức tranh sinh động đó, hình ảnh con người được hiện lên trong hình ảnh lao động trẻ khỏe : “ Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang ”, “ Nhớ cô em gái hái măng một mình ”. Hình ảnh con người hiện lên thật giản dị và đơn giản, mộc mạc giữa núi rừng. Thiên nhiên nhiều sắc tố cùng hình ảnh lao động đã làm nên một đoạn thơ trữ tình nhất trong Việt Bắc .Trong nỗi nhớ của mình, tác giả không chỉ nhớ đến vạn vật thiên nhiên, con người mà còn nhớ cả những năm tháng chiến đấu oanh liệt :
“Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù”
Giọng điệu tha thiết đã chuyển sang giọng hào hùng, khí thế. Tố Hữu đã nhân hóa núi rừng Việt Bắc trở thành một sinh thể có linh hồn, thành bức tường bảo vệ vững chãi cho nhân dân Việt Bắc cùng những người cán bộ kháng chiến khỏi vòng vây của quân địch. Rồi Việt Bắc còn hiện lên với những cuộc hành quân sôi động. Ở cuối bài thơ, người đi đã vấn đáp thắc mắc của người ở :
“Mình về mình lại nhớ ta
Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào”
Qua lời đáp này người đi muốn nhắn ngủ với người ở lại rằng dù đời sống thành thị có sung túc, đủ đầy thì tình cảm với những người dân nơi đây vẫn luôn còn mãi. Như vậy tác giả đã khép lại bài thơ bằng tấm chân tình của người ở lại. Kết cấu đầu cuối tương ứng này một lần nữa chứng minh và khẳng định tấm lòng thủy chung son sắc của người đi và người ở .Người ta gọi “ Việt Bắc ” là một nổi bật của thơ ca cách mạng bởi nó là sự tích hợp của chất trữ tình và chính trị. Không chỉ vậy, bài thơ còn bộc lộ rất rõ tính dân tộc bản địa qua việc sử dụng thể thơ truyền thống cuội nguồn cùng lối hát đối đáp quen thuộc, giản dị và đơn giản, thân thiện. Chính bởi những điều đó mà bài thơ đã khơi gợi được những tình cảm cao đẹp nhất của truyền thống lịch sử dân tộc bản địa là tấm lòng thủy chung son sắc .“ Việt Bắc ” không chỉ là câu truyện nhỏ tiềm ẩn câu truyện lớn. Nó không chỉ kể về cuộc chia tay giữa người cán bộ kháng và đồng bào Việt Bắc mà nó còn cho người đọc thấy được mười lăm năm chiến đấu khó khăn vất vả, khó khăn mà hào hùng của dân tộc bản địa. Bởi lẽ đó mà đã bao năm nay Việt Bắc vẫn luôn có một vị trí nhất định trong tâm chí fan hâm mộ .
Bài văn tham khảo số 15
Đất nước Nước Ta đã trải qua những năm đấu tranh kháng chiến để giữ gìn độc lập tự do, có những con người thầm lặng góp phần ý thức trong chiến đấu qua những lời thơ, lời văn biểu lộ. Trong những tác phẩm văn chương đó hoàn toàn có thể kể đến bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu. Tác phẩm là tấm chân tình trong buổi chia tay đầy lưu luyến giữa tình cảm giữa nhân nhân Việt Bắc và cán bộ cách mạng .Những bài thơ lớn của Tố Hữu đều sáng tác vào những điểm mốc của lịch sử dân tộc cách mạng Nước Ta. Bài thơ “ Việt Bắc ” – siêu phẩm của Tố Hữu cúng được sáng tác trong một thời gian trọng đại của quốc gia .Tố Hữu là một nhà thơ – chiến sỹ. Ông làm thơ trước hết vì sự nghiệp của dân tộc bản địa, của Đảng. Thơ ông biểu lộ lẽ sống lớn, tình cảm, niềm vui lớn của dân tộc bản địa và cách mạng. Cảm hứng trong thơ Tố Hữu hướng về nhân dân, cách mạng, cảm hứng lịch sử dân tộc hào hùng của dân tộc bản địa, chứ không phải cảm hứng đời tư tư của chính tác giả .Năm 1954, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, hoà bình được lập lại. quản trị Hồ Chí Minh, TW Đảng, cán bộ, bộ đội rời Việt Bắc quay trở lại Thủ đô TP. Hà Nội. Trong không khí chia tay đầy nhớ thương lưu luyến giữa nhân dân Việt Bắc và những người cán bộ cách mạng, nhà thơ Tố Hữu đã sáng tác bài thơ “ Việt Bắc ” .Việt Bắc được Tố Hữu sáng tác vào tháng 12 năm 1945 nhân một sự kiện lịch sử vẻ vang là TW Đảng và nhà nước rời chiến khu về thủ đô hà nội Thành Phố Hà Nội. Bài thơ Việt Bắc là đỉnh điểm của thơ Tố Hữu và cũng là một thành tựu quan trọng, góp phần to lớn cho thơ ca kháng chiến chống Pháp .Phân tích bài thơ Việt Bắc ta sẽ thấy được tình cảm gắn bó thân thiện giữa người đi và người ở lại, giữa miền xuôi và miền ngược, giữa người cán bộ với TP. hà Nội kháng chiến, với nhân nhân Việt Bắc .Với tầm nhìn của một nhà thơ cách mạng, một nhà tư tưởng, Tố Hữu đã phản ánh thâm thúy hiện thực kháng chiến mười lăm năm của Việt Bắc và dự báo những diễn biến tư tưởng trong hoà bình .Tình yêu vạn vật thiên nhiên, quốc gia qua phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu đã được bộc lộ một cách thâm thúy qua sự gắn bó với núi rừng Việt Bắc qua bao năm tháng chiến đấu với nhân dân nơi này. Một tình cảm gắn bó thân thiện như những người máu mủ ruột già .Nỗi nhớ của tác giả là nỗi nhớ của một người cán bộ sắp phải xa Việt Bắc trở lại xuôi. Hình ảnh của Việt Bắc đã hiện lên rất mộc mạc nhưng đã ôm trọn nỗi nhớ của Tố Hữu .Đó là hình ảnh “ Trăng lên đầu núi, nắng chiều sống lưng nương ”, những hình ảnh bản làng mờ mờ trong sương khói, nhà bếp lửa hồng thắp sáng trong đêm, hay những “ rừng nứa bờ tre, ngòi Thia, sông Đáy ”, tiếng “ Chày đêm nện cối túc tắc suối xa ” … tổng thể những nét đẹp bình dị của một vùng rừng núi hoang vui nhưng vẫn ấm cúng tình thương, đặc biệt quan trọng đó là những trái tim con người nơi đây khiến Tố Hữu nhớ nhất, mang đậm nghĩa tình nhất .
Ta về, mình có nhớ ta
…
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.
Tố Hữu sử dụng thành công xuất sắc lối đối đáp “ ta ”, “ mình ”. “ ta về mình có nhớ ta. Ta về ta nhớ những hoa cùng người ”. Nỗi nhớ không sao quên, không nỡ xa cách nơi mà đã từng gắn bó yêu thương với bao kỉ niệm, cùng dân sống và chiến đấu. Ấn tượng của tác giả về con người Việt Bắc luôn cần mẫn trong lao động, thủy chung trong tình nghĩa .Qua đó bộc lộ vạn vật thiên nhiên Việt Bắc với những cảnh đẹp đa dạng và phong phú, phong phú, đổi khác theo từng mùa. Gắn với cảnh tượng đẹp đó là những con người là những con người thật đơn giản và giản dị, đi làm nương rẫy, trồng khoai, trồng sắn … Nhưng tổng thể đều góp công, góp phần để chung tay làm ra sức mạnh to lớn, kết thành làn sóng xây nên cuộc kháng chiến trường kì .Trong hồi tưởng của Tố Hữu Việt Bắc hiện lên đó là hình ảnh những mái nhà ” hắt hiu lau xám, đậm đà tình son ”, hình ảnh người mẹ “ địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô ” .
Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng.
Câu thơ trữ tình vang lên tạo nên sự đằm thắm gắn bó giữa tình chiến sỹ và nhân dân .Những hình ảnh chiến đấu hào hùng, những hoạt động giải trí sôi sục, niềm tin sục sôi chiến đấu âm vang trong những câu thơ trong phân tích bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu đậm chất sử thi đã miêu tả một cách hùng tráng .
Những đường Việt Bắc của ta
…
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Một dân tộc bản địa đã vượt qua bao gian khó hi sinh đã tạo nên những chiến công, kì tích : Phù Thông, đèo Giàng, sông Lô, Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên … Tố Hữu đã đi sâu vào để lý giải cội nguồn sức mạnh chung một lòng để giành những thắng lợi vẻ vang ấy .Đó là sức mạnh toàn dân, toàn quân kháng chiến, sự gắn bó giữa con người và vạn vật thiên nhiên :
Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Đất trời ta cả chiến khu một lòng.
Bằng những lời thơ sang trọng và quý phái tha thiết, Tố Hữu đã nhấn mạnh vấn đề được hình ảnh và vai trò của Việt Bắc so với cách mạng. Nơi đây như quê nhà, chiến khu đã nuôi dưỡng nên sức mạnh trong kháng chiến trường kì của nhân dân ta :
Mình về, có nhớ núi non
…
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa?
Những câu thơ mang đậm nét trữ tình, ca dao sâu lắng về nghĩa tình dân tộc bản địa. trong cuộc kháng chiến vĩ đại ấy đã có cụ Hồ soi sáng, có “ TW, cơ quan chính phủ luận bàn việc công ”, những con người tài năng, những lý tưởng cao đẹp, những con đường đúng đắn sáng suốt ấy đã tạo nên sự thắng lợi .
Ở đâu đau đớn giống nò
…
Quê hương Cách mạng dựng nên Cộng hòa
Tố Hữu từ tình yêu so với Việt Bắc đã đặt niềm tin vững chãi vào một ngày mai tươi đẹp, đặt niềm tin vào sức mạnh của toàn nhân dân dưới sự chỉ huy của Đảng và Bác Hồ. Nhà thơ đã vẽ nên một bức tranh tươi đẹp của dân tộc bản địa :
Ngày mai rộn rã sơn khê
Ngược xuôi tàu chạy, bốn bề lưới giăng
Than Phấn Mễ, thiếc Cao Bằng
Những hình ảnh chính là mơ ước khát vọng không riêng gì của những người cán bộ kháng chiến mà còn cả nhân dân, tác giả không vì có cái mới mà quên đi những cái cũ, luôn nghĩ về nhau giữa miền xuôi và miền ngược .
Mình về thành thị xa xôi
…
Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?
Đây cũng chính là lời tác giả muốn nhắc nhở đừng để sự đổi khác của thiên nhiên và môi trường, khi về Hà Nội Thủ Đô lại quên đi nghĩa tình năm xưa. Những lời thơ của Tố Hữu đến ngày này vẫn còn giữ nguyên những giá trị đó .Hai câu thơ tạo ra đối sánh tương quan trái chiều giữa bóng tối và ánh sáng : nếu câu trên khắc họa bóng đêm đen tối thăm thẳm gợi kiếp sống nô lệ của cả dân tộc bản địa dưới ách đô hộ của quân địch thì câu dưới lại bừng lên ánh sáng của niềm tin vào ngày mai thắng lợi huy hoàng, tương lai tốt đẹp. Thực ra trong đoạn thơ trên người ta đều nhận thấy sự trái chiều này : Tố Hữu đã sử dụng cả một mạng lưới hệ thống từ chỉ ánh sáng như ánh sao, đỏ đuốc, lửa bay, bật sáng tương phản với một mạng lưới hệ thống chỉ bóng tối như đêm đêm, nghìn đêm, thăm thẳm – với xu thế ánh sáng ép chế bóng tối có vẻ như tác giả có dụng ý nêu bật xu thế của dân tộc bản địa ta trước mọi quân địch hắc ám, đồng thời chứng minh và khẳng định những ngày tươi tắn, niềm hạnh phúc nhất định sẽ tới với dân tộc bản địa ta .Có những tác phẩm văn học chỉ giúp tất cả chúng ta thấy được một phần nhỏ đời sống hoặc nói về một nhân vật đơn cử nào đó, nhưng với bài thơ Việt Bắc, ta lại thấy được hàng loạt hình ảnh của cả dân tộc bản địa Nước Ta. Cả bài thơ như một bản nhạc uyển chuyển, nhẹ nhàng, tha thiết được viết lên như một khúc tình ca và trường ca cho cuộc kháng chiến chống thực dân pháp, về những con người quên mình vì sự độc lập tự do của quốc gia. Qua bài thơ Việt Bắc, tác giả cũng bộc lộ tấm chân tình của mình với người dân Việt Bắc, những cán bộ cách mạng hết lòng vì sự nghiệp giải phóng dân tộc bản địa. Bài thơ cũng nhắc nhở lớp trẻ tất cả chúng ta phải biết ghi nhớ những công ơn của những Anh hùng của dân tộc bản địa, những trang sử hào hùng đẫm máu và nước nước .
Bài văn tham khảo số 16
Tố Hữu ( 1920 – 2002 ) tên thật là Nguyễn Kim Thành, quê Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên – Huế. Ông xuất thân trong một mái ấm gia đình nhà nho nghèo ham thích văn chương. Chính truyền thống mái ấm gia đình và cảnh sắc thơ mộng của xứ Huế cùng những nét văn hoá đậm đà truyền thống dân tộc bản địa góp thêm phần quan trọng trong việc hình thành hồn thơ Tố Hữu .Tố Hữu là một nhà thơ lớn của văn học Nước Ta văn minh. Một nhà thơ được nhìn nhận là người mở đường, là cánh chim đầu đàn của thơ ca cách mạng. Có thể nói ở Tố Hữu, con người chính trị với con người nhà thơ thống nhất là một, sự nghiệp thơ gắn liền với sự nghiệp cách mạng và trở thành một bộ phận của sự nghiệp cách mạng. Con đường thơ của ông luôn song hành với những tiến trình cách mạng, phản ánh những chặng đường cách mạng đồng thời biểu lộ sự hoạt động của tư tưởng và thẩm mỹ và nghệ thuật của nhà thơ .Bài thơ Việt Bắc được Tố Hữu sáng tác trong thời kì dân ta đánh thắng quân giặc ở trận Điện Biên Phủ, năm 1954, khi chiến dịch Điện Biên Phủ thắng lợi ông đã bắt tay vào sáng tác tác phẩm này, nhằm mục đích ca tụng sự nghiệp cách mạng, kiến thiết xây dựng đời sống mới. Bài thơ được coi là tiếng hát nghĩa tình sắt son thủy chung của mình với ta, của chiến sỹ, cán bộ, đồng bào so với chiến khu Việt Bắc với cách mạng và kháng chiến, so với Đảng và Bác Hồ .Mở đầu bài thơ là cuộc chia tay của những người kháng chiến và những người dân nơi đây ; là sự chia li của kẻ đi, người ở đầy lưu luyến, bồi hồi :
Mình về mình có nhớ ta
…
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…
Hai khổ thơ nói lên tình quân dân đậm đà. Họ đã có ” mười lăm năm ” gắn bó, ” thiết tha mặn nồng ” bên nhau. Mười lăm năm – một quãng thời hạn dài, biết bao nhiêu kỷ niệm. Họ đã vào sinh ra tử với nhau, cùng nhau sống, chiến đấu vì tổ quốc. Ở mảnh đất Việt Bắc ấy, tình quân dân chan hòa nồng nàn. Nhà thơ sử dụng hai ngôi xưng ” mình ” và ” ta ” bộc lộ sự gắn bó keo sơn với nhau, mình với ta tuy hai mà là một. Cái tình cảm ấy giống như những người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình mình vậy .Bốn câu thơ đầu là lời của người ở, những người dân Việt bắc hỏi đầy lưu luyến rằng người chiến sỹ có còn nhớ mười lăm năm thiết tha mặn nồng ấy. Không biết rằng những người chiến sỹ về có còn nhớ không, nhớ con người, nhớ núi rừng nơi đây .Và ở bốn câu thơ sau, những người chiến sỹ cách mạng cũng như đáp lại những ân tình của bà con Việt Bắc. Trong lòng người chiến sỹ ấy cũng lưu luyến những kỉ niệm nơi đây không khác gì so với người dân. Các chiến sỹ như cảm nhận được sự tha thiết trong câu hỏi của những người dân ấy. Lòng những chiến sỹ bâng khuâng, bồn chồn không muốn bước. Có thể nói những từ láy ấy đã biểu lộ phần nào xúc cảm trong lòng người chiến sỹ. Nghệ thuật hoán dụ với hình ảnh “ áo chàm ” chính là để chỉ người dân Việt Bắc bịn rịn trong màu áo ấy tiễn đưa những chiến sỹ về với thủ đô hà nội. Kẻ ở người đi mà cầm tay nhau nhưng lại không biết nói lên điều gì. Có lẽ không cần nói mà cả hai đều biết được những ý nghĩa trong lòng nhau. Hình như mọi lưu luyến đều nằm trong cái nắm tay nghĩa tình ấy .Khổ thơ thứ ba, liên tục là nỗi lòng của người ở lại :
Mình đi, có nhớ những ngày
…
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?
Lời thơ như lời tâm sự da diết của dân cư Việt Bắc dành cho những chiến sỹ bộ đội và đó cũng là lời nhắc nhở gửi đến người đi. Điệp từ “ nhớ ” lặp đi lặp lại mang nhiều sắc thái ý nghĩa : nhớ là nỗi nhớ, là lời nhắc nhớ. Hàng loạt những câu hỏi tu từ bày tỏ tình cảm tha thiết đậm đà của Việt Bắc. Tình cảm lưu luyến của người tiễn đưa, gửi đi nỗi nhớ mong, gửi lại niềm thương theo cách :
Thuyền về có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.
Việt Bắc nhắc người cán bộ chiến sỹ đừng quên những năm tháng gian lao khó khăn vất vả, hoạt động giải trí chiến đấu trong điều kiện kèm theo trang bị tiếp tế còn thô sơ, thiếu thốn. Đó là những tháng ngày cùng chịu chung cảnh vạn vật thiên nhiên khắc nghiệt : ” mưa nguồn “, ” suối lũ “, mây mù ; hay là những tháng ngày khó khăn bát cơm chấm muối nhưng vẫn chan chứa biết bao tình cảm .Cảm xúc thương nhớ xa vắng thả vào khoảng trống rừng núi, gợi nỗi niềm dào dạt :
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi để rụng, măng mai để già.
Hình ảnh “ Trám bùi để rụng, măng mai để già ” gợi nỗi buồn thiếu vắng – “ Trám rụng, măng già ” không ai thu hái. Nỗi bùi ngùi như thúc vào lòng kẻ ở lại .Tiễn người về sau thắng lợi và chính trên cái nền của sự thắng lợi đó, đã làm cho nỗi buồn nhớ trở nên trong sáng. Việt Bắc vẫn “ một dạ khăng khăng đợi thuyền ”, đồng thời nhắc nhở khôn khéo tấm “ lòng son ” của người cán bộ chiến sỹ. Xin đừng quên thời kì “ kháng Nhật, thuở còn Việt Minh ”, đừng quên cội nguồn cách mạng, đừng quên chăm sóc giữ gìn sự nghiệp cách mạng .
Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa.
Đoạn thơ trên là nỗi lòng thương nhớ, là lời tâm tình của Việt Bắc. Đoạn thơ trên tiêu biểu vượt trội sắc thái phong thái Tố Hữu, giọng điệu thơ ngọt ngào truyền cảm, mang đậm phong vị ca dao. dân gian, đề cập đến con người và đời sống kháng chiến. Thông qua hình tượng Việt Bắc, tác giả ca tụng phẩm chất cách mạng cao đẹp của quân dân ta, khẳng định nghĩa thủy chung son sắt của người cán bộ, chiến sỹ so với Việt Bắc .Khúc tráng ca anh hùng của một dân tộc bản địa thắng trận sau hơn ba ngàn ngày máu lửa .Đáp lại những ân tình của người ở lại, lời người đi cũng tha thiết không kém :
Ta với mình, mình với ta
…
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…
Người ra đi, khẳng định chắc chắn, đinh ninh rằng lòng mình trước sau như trước, luôn mặn mà. Và cái nghĩa tình đó còn được so sánh với nước trong nguồn, dạt dào, vô tận, không khi nào cạn. Và những người chiến sỹ vẫn mãi đinh ninh một lời thề sắc son với người dân Việt Bắc. Từng kỉ niệm gắn bó như được thuật lại trong từng câu nói của người ra đi. Từ kỉ niệm về bát cơm thì sẻ nửa, chăn sui đắp cùng. Nhớ cả những người mẹ Việt Bắc với dáng hình địu con lên nương hái bắp. Một vẻ đẹp siêng năng chịu thương chịu khó của nhân dân. Không những thế cả những tích tắc cùng nhau học cái chữ quốc ngữ nữ. Đó là thái độ trật tự tráng lệ của toàn bộ mọi người. Và những giờ liên hoan trong ánh đuốc lập lòe, những ngày tháng ấy như mãi khắc sâu vào trong tâm lý của người ra đi. Để mãi khi về đến thủ đô hà nội gió ngàn vẫn không sao quên tiếng mõ rừng chiều cùng chày đêm nện cối. Qua đây ta thấy được những tấm lòng của cả hai bên dành cho nhau vô cùng nồng ấm và tha thiết .Các anh chiến sỹ lại kể tiếp về những hình ảnh vạn vật thiên nhiên nơi đây hiện lên qua những lời kể ấy thật sự rất đẹp. Những câu thơ như vẽ lên một bức tranh tứ bình nơi đây, bốn mùa vạn vật thiên nhiên hiện lên vô cùng đẹp :
Ta về, mình có nhớ ta
…
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.
Có thể nói, con người, cảnh vạn vật thiên nhiên núi rừng Việt Bắc đã in đậm trong lòng những chiến sỹ cách mạng. Khi quay trở lại thủ đô hà nội, họ nhớ tổng thể những gì gắn với Việt Bắc. Đó là những con người chân chất, hiền hậu của núi rừng : cô em gái hái măng một mình, đó là cảnh vạn vật thiên nhiên tươi đẹp hùng vĩ của Việt Bắc. Có lẽ đây là đoạn thơ hay nhất đẹp nhất, trữ tình nhất trong bài Việt Bắc .Và thế rồi không ai bảo ai cả kẻ ở người đi đều nhớ đến những ngày ráo riết sẵn sàng chuẩn bị hành quân cho cuộc chiến đấu chống lại chiến dịch của thực dân Pháp. Khi ấy chính là lúc tình quân dân biểu lộ rõ nhất :
Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà…
Đó là những tháng ngày những chiến sỹ và người dân cùng vào sinh ra tử, cùng nhau chiến đấu chống giặc. Những tháng ngày đó, núi rừng Việt Bắc đã che chắn cho bộ đội khỏi vòng vây quân địch, người dân Việt Bắc đã bên cạnh, gắn bó, trợ giúp, sẻ chia ngọt bùi với những bộ đội. Hơn khi nào hết, tình quân dân thật đẹp biết bao. Lại một lần nữa, những chiến sỹ bộ đội khẳng định chắc chắn tình cảm sắt son của mình qua những điệp từ ” nhớ “. Người đi nhớ : Phủ Thông, đèo Giàng, sông Lô, phố Ràng, Cao-Lạng, Nhị Hà
Bài văn tham khảo số 17
Năm 1954, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp thắng lợi, hoà bình được lập lại. quản trị Hồ Chí Minh, TW Đảng, cán bộ, bộ đội rời Việt Bắc trở lại Thủ đô TP. Hà Nội. Trong không khí chia tay đầy nhớ thương lưu luyến giữa nhân dân Việt Bắc và những người cán bộ cách mạng, nhà thơ Tố Hữu đã sáng tác bài thơ “ Việt Bắc ”. Với tầm nhìn của một nhà thơ cách mạng, một nhà tư tưởng, Tố Hữu đã phản ánh thâm thúy hiện thực kháng chiến mười lăm năm của Việt Bắc và dự báo những diễn biến tư tưởng trong hoà bình .Đoạn trích bài thơ “ Việt Bắc ” miêu tả cuộc chia li đầy thương nhớ lưu luyến giữa Việt Bắc và những người cán bộ kháng chiến và gợi lại những kỉ niệm kháng chiến anh hùng mà đầy tình nghĩa. Tác giả đã chọn thể thơ lục bát và lối hát đối đáp như trong ca dao dân ca và hình tượng hoá Việt Bắc và những người cán bộ kháng chiến là Ta – Mình. Cuộc chia li giữa nhân dân Việt Bắc và những người chiến sỹ cách mạng như là cuộc chia tay của một đôi bạn tình đầy bịn rịn, nhớ nhung, lưu luyến .Mở đầu là lời của Việt Bắc. Để cho Việt Bắc – người ở lại – mở lời trước là rất tế nhị, vì trong chia tay thì người ở lại thường không yên lòng so với người ra đi :
“Mình về mình có nhớ ta
…
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?”
Bài thơ “ Việt Bắc ” có hai giai điệu chính. Câu thơ khởi đầu “ Mình về mình có nhớ ta ” là giai điệu chính thứ nhất. Câu thơ mới đọc thoáng qua tưởng không có gì nhưng thâm thúy lắm. Một trăm cặp tình nhân chia tay cũng đều nói lời này. Tố Hữu mượn sắc tố của tình yêu mà phô diễn tình cảm cách mạng. Đại từ mình và ta đứng ở hai đầu câu thơ, đã thấy xa cách. Từ “ nhớ ” được điệp lại ba lần đã tạo ra âm hưởng chủ yếu của bài thơ : lưu luyến, nhớ thường, ân tình ơn nghĩa. Người về lặng đi trước những câu hỏi nặng tình nặng nghĩa của Việt Bắc :
“Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…”
Việt Bắc lại hỏi :
“Mình đi, có nhớ những ngày
…
Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?”
Để cho Việt Bắc hỏi là một cách nhà thơ khơi gợi lại những ngày kháng chiến khó khăn. Chỉ vài hình ảnh “ mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù ” là khung cảnh rừng núi hiện lên ảm đạm trong những ngày đầu kháng chiến. Mình và Ta đã từng chịu chung gian nan “ miếng cơm chấm muối ”, đã cùng chung sống lưng đấu cật để chống quân địch chung “ mối thù nặng vai ” .Vẫn còn là lời hỏi của Việt Bắc, nhưng tứ thơ chuyển :
“Mình về, rừng núi nhớ ai
…
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son”
Biện pháp tu từ nhân hoá “ rừng núi nhớ ai ” nói lên tình cảm thắm thiết của Việt Bắc với những người kháng chiến. Mình về thì núi rừng Việt Bắc trống vắng “ Trám bùi để rụng, măng mai để già ”. Quả trám ( trám xanh và trám đen ) và măng mai là hai món ăn thường nhật của bộ đội và cán bộ kháng chiến. Mượn cái thừa để nói cái thiếu, thật hay ! Hình thức trái chiều giữa cái bên ngoài ( hắt hiu lau xám ) và bên trong ( đậm đà lòng son ) bộc lộ chân thực đời sống lam lũ, nghèo nàn của dân cư Việt Bắc, nhưng trong lòng thì thuỷ chung son sắt với cách mạng .Cuối lời Việt Bắc hỏi người về :
“Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?”
Giai điệu chính thứ hai của bài thơ Open : “ Mình đi, mình có nhớ mình ”. Nếu giai điệu một là đạo lí của dân tộc bản địa với tư tưởng ơn nghĩa thì giai điệu hai là cách mạng. Việt Bắc nhắn nhủ với người về là chẳng những “ nhớ ta ” mà còn phải “ nhớ mình ’, nói theo ngôn từ của tình yêu thì chẳng những phải “ nhớ em ” mà còn phải “ nhớ anh ” nữa. Cái “ anh ” mà hồi ở với em. Mình đã sống với Ta mười lăm năm, tình nghĩa biết mấy, anh hùng biết mấy ! Mình với Ta viết lên những trang sử oai hùng của dân tộc bản địa “ Tân Trào, Hồng Thái, mái đình, cây đa ”. Bây giờ xa cách, Mình về thành thị, nhớ đừng thay lòng đổi dạ với Ta, mà cũng đừng thay lòng đổi dạ với chính mình :
“Mình về thành thị xa xôi
…
Sáng đèn còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?”
Để cho Việt Bắc ướm hỏi dè chừng như vậy là một cách khôn khéo nhà thơ Tố Hữu dự báo những diễn biến tư tưởng trong hoà bình .“ Mình đi, mình có nhớ mình ”Đó là câu thơ hay nhất của bài thơ “ Việt Bắc ” mà cũng là một phát minh sáng tạo tuyệt vời của Tố Hữu. Đón hết những lời ân tình ân huệ của Việt Bắc, giờ đây người về mới mở lời. Lời người về cũng chí tình chí nghĩa :
“Ta với mình, mình với ta
…
Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu…”
Hai đại từ ta – mình cứ xoắn xuýt, quấn quýt “ Ta với mình, mình với ta ” thật là nồng nàn. Ý nghĩa lại không rạch ròi để rồi nhập lại làm một :“ Mình đi, mình lại nhớ mình ”( Trả lời cho câu hỏi : “ Mình về mình có nhớ ta ” )Diễn ra ngôn từ của tình yêu là “ Anh đi anh lại nhớ em ”. Nỗi nhớ của người đi thật là dào dạt, nghĩa tình của người đi so với Việt Bắc thật là bất tận “ Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu ”. Người đi vấn đáp như vậy hẳn làm yên lòng người ở lại – Việt Bắc .Như vậy là biến tấu của giai điệu một đã hình thành và lan rộng ra đến vô cùng. Tất nhiên đấy chỉ là một thủ pháp để nhà thơ miêu tả mối quan hệ khăng khít giữa Việt Bắc và cách mạng, miêu tả lại bản anh hùng ca kháng chiến của quân dân Việt Bắc .Để xua tan những thiếu tín nhiệm của người ở lại, người về phải nói những lời thật nồng nàn, phải so sánh với những tình cảm cao quý nhất của con người :
“Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương”
Từ “ nhớ ” được điệp lại trùng trùng và mỗi từ lại gợi lên không biết bao nhiêu kỉ niệm thân thương giữa Ta với Mình. Những chi tiết cụ thể li ti đã được hồi tưởng ( mà cái nhỏ trong tình yêu chính là cái lớn ) .
“Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng”
Con người Việt Bắc trong lòng người về mới đáng yêu đáng quý làm thế nào :
“Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô.”
Một tiếng mõ trâu giữa rừng chiều, một tiếng chày đêm ngoài suối âm vang mãi trong lòng người ra về :
“Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…”
Nói gọn lại là người về nhớ thiên nhiên Việt Bắc tươi đẹp, thơ mộng hữu tình(1); nhớ con người Việt Bắc giản dị, tình nghĩa, thủy chung.
Từ giọng điệu anh hung ca. Cuộc kháng chiến anh hùng của ta và mình được tái hiện trong hòai niệm của người về:
“Nhớ khi giặc đến giặc lùng
…
Rừng che bộ đội, rừng vây quân thù.”
Thiên nhiên Việt Bắc như có linh hồn là nhờ tác giả sử dụng phép nhân hóa. Núi rừng Việt Bắc tươi đẹp đã trở thành lũy sắt bảo vệ và che chở cho bộ đội “ vây ”, “ đánh ” quân địch. Mỗi một tên núi, tên sông, tên phố, tên bản là một chiến công lừng lẫy của quân dân Việt Bắc. Rồi những đêm hành quân, những đoàn dân công, những đoàn xe vận tải đường bộ sinh động sôi động :
“Những đường Việt Bắc của ta
…
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.”
Tác giả lại chuyển sang giọng điệu thơ sang trọng và quý phái, thiêng liêng để diễn đạt nỗi nhớ của người về so với Trung ương nhà nước – Cụ Hồ. Và hình ảnh của Việt Bắc trong trí nhớ của người về là quê nhà cách mạng, là căn cứ địa kháng chiến, là niềm tin là hy vọng của cả dân tộc bản địa .Người về cũng không quên vấn đáp thắc mắc gay cấn của Việt Bắc :
“Mình về mình lại nhớ ta
Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào” (2)
( Trả lời cho câu hỏi “ Mình đi mình có nhớ mình ” )Nghĩa là người về muốn nhắn nhủ với Việt Bắc là dù xa cách dù về thành thị xa xôi thì người những bộ kháng chiến năm xưa vẫn giữ gìn và phát huy phẩm chất tốt đẹp của người cán bộ cách mạng .Như vậy là với biến tấu của giai điệu hai, tác giả đã khép lại phần một của bài thơ ” Việt Bắc ”. Và chủ đề chung thủy – chung thủy với cách mạng của bài thơ “ Việt Bắc ” đã đạt đến độ thâm thúy ngay trong phần một này .
“Việt Bắc” là một kiệt tác của Tố Hữu mà cũng là kiệt tác của thơ ca cách mạng, thơ ca kháng chiến. Bài thơ thể hiện tài hoa nhiều mặt của nhà thơ Tố Hữu. Thể thơ lục bát được tác giả phô diễn những tình cảm, tư tưởng mới mà vẫn đậm đà bản sắc dân tộc. Lối hát đối đáp tạo ra giai điệu phong phú cho bài thơ. Nhiều biện pháp tu từ được tác giả vận dụng khéo léo. Ngôn ngữ trong sáng, nhuần nhị, và có nhiều nét cách tân (đặc biệt là hai đại từ Ta – Mình). Tiếng nói yêu thương – nét nổi bật trong phong cách thơ Tố Hữu – không có bài nào thấm thía hơn “Việt Bắc”. Bài thơ còn thể hiện tư tưởng mới mẻ với những dự báo sáng suốt được biểu hiện bằng hình ảnh phong phú và tấu lên băng âm nhạc làm say mê lòng người.
Xem thêm: Phân tích Nhàn của Nguyễn Bỉnh Khiêm
Trên đây là hàng loạt những hướng dẫn chi tiết cụ thể cùng những bài văn rực rỡ phân tích Việt Bắc .Các em hoàn toàn có thể tải thêm 15 bài văn với định dạng Pdf dưới đây để tìm hiểu thêm thêm. Chúc những em triển khai xong tốt và đạt điểm cao với bài làm văn của mình
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức
Để lại một bình luận