Sử 12 bài 18: Cuộc kháng chiến chống Pháp trong những năm 1946 – 1950

Kiến thức triết lý những năm đầu của cuộc kháng chiến toàn nước chống thực dân Pháp ( 1946 – 1950 )

Lý thuyết Lịch sử 12 bài 18

Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bùng nổ

1. Thực dân Pháp bội ước và tiến công nước ta

– Chính phủ Pháp không thành thực trong việc kí Hiệp định Sơ bộ 6-3-1946 và Tạm ước 14-9-1946 với Việt Nam, nên kí xong lại tìm cách phá hoại, chuẩn bị xâm lược trở lại nước ta.

– Trắng trợn nhất là trong những ngày 18, 19-12-1946, Pháp gửi tối hậu thư đòi ta giải tán những lực lượng tự vệ chiến đấu, để quân Pháp làm trách nhiệm giữ trật tự ở Thành Phố Hà Nội. Nếu nhu yếu đó không được đồng ý thì chậm nhất vào sáng 20-12-1946 Pháp sẽ hành vi .2. Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng- Đứng trước những hành vi khiêu khích của Pháp, Đảng và nhà nước ta phải có những quyết định hành động kịp thời. Ngày 12-12-1946, Ban Thường vụ Trung ương Đảng ra thông tư Toàn dân kháng chiến .- Ngày 18 và 19-12-1946, Hội nghị không bình thường Ban Thường vụ Trung ương Đảng lan rộng ra họp, quyết định hành động phát động cả nước chống thực dân Pháp xâm lược .- Tối 19-12-1946, quản trị Hồ Chí Minh ra Lời lôi kéo toàn nước kháng chiến. Cuộc kháng chiến toàn nước mở màn .- Từ tháng 3-1947, Tổng Bí thư Trường Chinh viết một loạt báo lý giải đơn cử về đường lối kháng chiến, đến tháng 9-1947 in thành tác phẩm Kháng chiến nhất định thắng lợi .

– Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, chỉ thị Toàn dân kháng chiến và tác phẩm Kháng chiến nhất định thắng lợi là những văn kiện lịch sử quan trọng về đường lối kháng chiến, nêu rõ tính chất và phương châm của kháng chiến chống Pháp, đó là : Toàn dân, toàn diện, tự lực cánh
sinh và tranh thủ ủng hộ của quốc tế.

Tham khảo

Cuộc kháng chiến ở những đô thị và việc sẵn sàng chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu bền hơn

1. Cuộc chiến đấu ở những đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16- Khoảng 20 giờ ngày 19-12-1946, cuộc kháng chiến toàn nước chống Pháp bùng nổ, mở đầu từ TP. Hà Nội. Sau hai tháng chiến đấu ( 19-12-1946 đến 17-2-1947 ), quân ta rút khỏi vòng vây của địch ra địa thế căn cứ bảo đảm an toàn, hoàn thành xong tốt trách nhiệm giam địch trong thành phố để kịp thời kêu gọi lực lượng kháng chiến .- Ở những đô thị khác, quân dân ta vây hãm, tiến công, hủy hoại nhiều tên địch .2. Tích cực sẵn sàng chuẩn bị cho cuộc kháng chiến vĩnh viễn- Sau khi rút khỏi Thành Phố Hà Nội, những cơ quan Đảng, nhà nước, Mặt trận, những đoàn thể … chuyển lên căn cứ địa Việt Bắc .- Đảng, nhà nước chỉ huy và tổ chức triển khai nhân dân cả nước thiết kế xây dựng lực lượng kháng chiến về mọi mặt :

• Về chính trị, các uỷ ban hành chính chuyển thành Uỷ ban kháng chiến hành chính, thực hiện nhiệm vụ kháng chiến và kiến quốc ; mở rộng Mặt trận, thành lập Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam (Liên Việt).
• Về kinh tế, Chính phủ đề ra những chính sách nhằm duy trì và phát triển sản xuất, trước hết là sản xuất lương thực.
• Về quân sự, Chính phủ quy định mọi người dân từ 18 đến 45 tuổi được tuyển chọn tham gia các lực lượng chiến đấu.
• Về văn hóa, phong trào bình dân học vụ được duy trì và phát triển. Trường phổ thông các cấp vẫn tiếp tục giảng dạy và học tập trong hoàn cảnh chiến tranh

Xem thêm

Chiến dịch Việt Bắc thu – đông 1947 và việc tăng cường kháng chiến toàn dân, tổng lực

1. Chiến dịch Việt Bắc thu – đông năm 1947- Âm mưu của địch : đánh phá căn cứ địa, hủy hoại cơ quan đầu não và quân nòng cốt, triệt đường liên lạc quốc tế của ta. Chúng thủ đoạn giành thắng lợi, tiến tới xây dựng chính phủ nước nhà bù nhìn, nhanh gọn kết thúc cuộc chiến tranh .- Chủ trương của Đảng : “ phải phá vỡ cuộc tiến công mùa đông của Pháp ” .

Diễn biến :

– Ngày 07 / 10/1947, Pháp kêu gọi 12.000 quân và hầu hết máy bay ở Đông Dương tiến công Việt Bắc .- Trên những mặt trận, quân ta đã dũng mãnh chiến đấu, từng bước đẩy lùi cuộc tiến công của địch .

• Ở Bắc Kạn (đường số 3), quân ta đánh trên 20 trận buộc Pháp phải rút khỏi Chợ Đồn, Chợ Rã vào tháng 11-1947.
• Ở mặt trận hướng đông (đường số 4), quân ta tiến hành nhiều trận phục kích, tiêu hao lực lượng địch. Đặc biệt, trận phục kích ở Bản Sao-đèo Bông Lau, tiêu hao nhiều lực lượng địch. Đường số 4 trở thành “Con đường chết”, đẩy địch lâm vào thế cô lập và phải rút khỏi Bản
• Thi.
• Ở mặt trận hướng tây (sông Lô), quân ta chặn đánh địch nhiều trận trên sông, nổi bật là trận Đoan Hùng, Khe Lau đã đánh chìm nhiều tàu chiến, ca nô địch.

– Hai gọng kìm đông và tây của địch đã bị bẻ gãy, không khép lại được. Ngày 19-12-1947, Pháp rút khỏi Việt Bắc .

Kết quả

– Quân dân ta loại khỏi vòng chiến đấu hơn 6000 địch, bắn rơi 16 máy bay, bắn chìm 11 tàu chiến, ca nô, hủy hoại nhiều phương tiện đi lại cuộc chiến tranh .- Cơ quan đầu não kháng chiến được bảo toàn .- Bộ đội nòng cốt của ta đã trưởng thành .

Ý nghĩa

– Với thắng lợi Việt Bắc thu-đông 1947, cuộc kháng chiến toàn nước chống thực dân Pháp xâm lược chuyển sang quy trình tiến độ mới .- Pháp buộc phải biến hóa kế hoạch cuộc chiến tranh ở Đông Dương, từ “ đánh nhanh, thắng nhanh ” sang “ đánh lâu dài hơn ”, thực thi chủ trương “ dùng người Việt trị người Việt, lấy cuộc chiến tranh nuôi cuộc chiến tranh “2. Đẩy mạnh kháng chiến toàn dân, tổng lực- Đảng và nhà nước ta chủ trương củng cố chính quyền sở tại dân chủ nhân dân từ TW đến cơ sở, tăng cường lực lượng vũ trang nhân dân, tăng nhanh cuộc kháng chiến toàn dân, tổng lực .- Trên mặt trận chính trị :

• Đầu năm 1949, Chính phủ quyết định tổ chức bầu cử Hội Đồng nhân dân và Ủy ban kháng chiến hành chính các cấp.
• Tháng 6-1949, Mặt trận Việt minh và Liên Việt quyết định tiến tới thống nhất hai tổ chức.

– Trên mặt trận quân sự chiến lược : trong những năm 1948 – 1949, bộ đội nòng cốt phân tán, đi sâu vào vùng sau sống lưng địch, gây cơ sở kháng chiến, tăng trưởng cuộc chiến tranh du kích .- Trên mặt trận kinh tế tài chính : nhà nước ra sắc lệnh giảm tô 25 % ( 7-1949 ), hoãn nợ, xóa nợ ( 5-1950 ), chia lại ruộng đất công và tạm cấp ruộng đất vắng chủ, ruộng đất lấy từ tay đế quốc, bọn phản động ( 7-1950 ) …- Trên mặt trận văn hoá, giáo dục :

• Tháng 7-1950, Chính phủ đề ra chủ trương cải cách giáo dục phổ thông, đặt nền móng cho nền giáo dục dân tộc, dân chủ Việt Nam (thay hệ thống giáo dục cũ bằng hệ thống giáo dục mới – 9 năm).
• Hệ thống các trường đại học và trung học chuyên nghiệp cũng bắt đầu được xây dựng.

Tham khảo

Hoàn cảnh lịch sử dân tộc mới và chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950

1. Hoàn cảnh lịch sử dân tộc mới của cuộc kháng chiến

– Cách mạng Trung Quốc thành công, nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa ra đời (1-10-1949).

– Trung Quốc, Liên Xô và những nước trong phe xã hội chủ nghĩa lần lượt công nhận và đặt quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà .- Ngày 13-5-1949, nhà nước Pháp đề ra kế hoạch Rơve. Với kế hoạch Rơve, Mĩ từng bước can thiệp sâu và “ dính líu trực tiếp ” vào cuộc cuộc chiến tranh Đông Dương .Thực hiện kế hoạch Rơve, từ tháng 6-1949 Pháp đưa nhiều vũ khí mới vào Nước Ta, tập trung chuyên sâu quân ở Nam Bộ, Trung Bộ ra Bắc, tăng cường mạng lưới hệ thống phòng ngự trên đường số 4, thiết lập “ hiên chạy dọc Đông-Tây ” ( Hải Phòng Đất Cảng – Thành Phố Hà Nội – Hoà Bình – Sơn La ). Trên cơ sở đó, Pháp sẵn sàng chuẩn bị một kế hoạch quy mô lớn tiến công Việt Bắc lần thứ hai, mong giành thắng lợi, nhanh gọn kết thúc cuộc chiến tranh .2. Chiến dịch Biên giới thu-đông năm 1950

a. Mục đích

– Tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch .- Mở đường liên lạc với Trung Quốc và quốc tế dân chủ .- Mở rộng và củng cố địa thế căn cứ Việt Bắc, đồng thời tạo những thuận tiện mới thôi thúc cuộc kháng chiến tiến lên .

b. Diễn biến

– Ngày 16-9-1950, quân đội ta mở màn chiến dịch bằng trận đánh vào Đông Khê. Sau một tháng chiến đấu, chiến dịch đã kết thúc thắng lợi .Kết quả : giải phóng tuyến biên giới Việt-Trung từ Cao Bằng đến Đình Lập dài 750 km với 35 vạn dân, chọc thủng “ Hành lang Đông-Tâ ” của Pháp. Kế hoạch Rơve bị phá sản .

c. Ý nghĩa

– Con đường liên lạc của ta với những nước xã hội chủ nghĩa được khai thông .

– Quân đội ta đã trưởng thành, giành được thế chủ động trên khắp chiến trường chính (Bắc
Bộ).

– Mở ra bước tăng trưởng mới của cuộc kháng chiến .

Xem thêm: Chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950 của ta được mở trong hoàn cảnh như thế nào ? Nêu diễn biến, kết quả và ý nghĩa của chiến dịch

Sơ đồ hóa kỹ năng và kiến thức lịch sử dân tộc 12 bài 18

Soạn sử 12 bài 18

Câu hỏiPhân tích tính chính nghĩa và tính nhân dân của đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp của Đảng .Trả lời

Tính chính nghĩa:

– Nêu rõ mục tiêu của cuộc kháng chiến là để liên tục sự nghiệp cách mạng tháng Tám, đánh đổ thực dân Pháp xâm lược, triển khai xong giải phóng dân tộc bản địa, giành độc lập và thống nhất thật sự cho Tổ quốc .

Tính nhân dân

– Khẳng định cuộc kháng chiến của ta là cuộc chiến tranh nhân dân, cuộc chiến tranh chính nghĩa. Vì thế, cuộc kháng chiến của ta có đặc thù dân tộc bản địa giải phóng và dân chủ mới .- Nêu cao niềm tin toàn dân đánh giặc, “ bất kể đàn ông, đàn bà, bất kể người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc bản địa. Hễ là người Nước Ta thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu tổ quốc ” .Câu hỏiNêu từ 5 đến 7 sự kiện tiêu biểu vượt trội của cuộc kháng chiến toàn nước chống thực dân Pháp từ khi bùng nổ đến chiến dịch Biên giới thu – đông năm 1950 .Trả lời- Ngày 12/12/1945, ban Thường vụ Trung ương đảng ra thông tư Toàn dân kháng chiến .- Ngày 19/12/1946, khởi đầu kháng chiến chống Pháp, quản trị Hồ Chí Minh ra Lời lôi kéo toàn nước kháng chiến .- Ngày 17/2/1946, quân dân Nước Ta rút ra khỏi địa thế căn cứ kháng chiến bảo đảm an toàn .- Chiến dịch Việt Bắc thu – đông 1947 đã từng bước đẩy lùi cuộc tiến công của quân địch, làm đổi khác kế hoạch cuộc chiến tranh của Pháp ở Đông Dương .- Chiến dịch biên giới thu – đông năm 1950 đã mở ra bước tăng trưởng mới của cuộc kháng chiến, khai thông con đường liên lạc với những nước xã hội chủ nghĩa .

Trên đây là những kiến thức trọng tâm sử 12 bài 18 đã được chúng tôi biên soạn với mong muốn giúp các em ôn tập và nắm vững các kiến thức lý thuyết của bài học này. Các em có thể tham khảo thêm những hướng dẫn soạn sử 12 bài 18 chi tiết hơn để trả lời tốt các câu hỏi và bài tập trang 97 sách giáo khoa.

Trắc nghiệm sử 12 bài 18

Câu 1. Kết quả của cuộc chiến đấu chống Pháp ở TP. Hà Nội của quân dân ta là

A. giải phóng được thủ đô Hà Nội.
B. phá hủy nhiều kho tàng của thực dân Pháp.
C. tiêu diệt toàn bộ quân Pháp ở thủ đô Hà Nội.
D. giam chân địch trong thành phố để ta chuẩn bị lực lượng kháng chiến

Câu 2. Khi thực dân Pháp tiến công lên Việt Bắc vào thu đông 1947, Đảng ta đã có thông tư .

A. “đánh nhanh thắng nhanh”.
B. “ phải phòng ngự trước, tiến công sau”.
C. “ phải phá tan cuộc hành quân mùa đông của giặc Pháp”.
D. “ phải thực hiện tiến công chiến lược lên biên giới”.

Câu 3. Pháp mở cuộc tiến công lên Việt Bắc thu – đông 1947 nhằm mục đích mục tiêu

A. nhanh chóng kết thúc chiến tranh.
B. buộc ta phải đàm phán với những điều khoản có lợi cho chúng.
C. khóa chặt biên giới Việt- Trung chặn nguồn lien lạc của ta với thế giới.
D. giành thắng lợi về quân sự để rút quân về nước.

Câu 4. Lực lượng quân sự nào của ta được thành lập và chiến đấu ở Hà Nội trong những ngày đầu toàn quốc kháng chiến?

A. Trung đoàn thủ đô.
B. Việt Nam giải phóng quân.
C. Cứu quốc quân.
D. Dân quân du kích.

Câu 5 : Sự kiện trực tiếp nào đưa đến qu ết định của Đảng và chính phủ nước nhà toàn nước kháng chiến chống Pháp ?

A. Hội nghị Đà Lạt không thành công(18/5/1946)
B. Hội nghị Phôngtennơblô
C. Pháp chiếm Hải Phòng(11 – 1946)
D. Tối hậu thư của Pháp ngày 18 – 12 – 1946 đòi ta giao quyền kiểm soát thủ đô cho chúng

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Tin Tức