Vitamin dưới dạng thực phẩm chức năng có thực sự mang lại ích lợi

Chia sẻ bài viết

• PDF

 

Góc nhìn

Một việc làm hình như đã thành thói quen cho nhiều người Việt mình mỗi khi đi quốc tế là mua / được nhờ mua nhiều loại thực phẩm chức năng như : vitamin, collagen, … Bản thân mình cũng không phải là ngoại lệ. Mình cũng hay mua ( dùm ) một vài hộp vitamin, glucosamine, dầu cá, … để cho / biếu người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình. Đôi khi mình cũng có tìm hiểu và khám phá sơ và thấy cơ bản là cũng không có hại gì và không đáng bao nhiêu tiền ; những người thân trong gia đình của mình thì vui, nên cũng không do dự gì nhiều .
Vài năm trở lại đây, mình thấy thị trường thực phẩm chức năng ở Nước Ta mình trở nên rất rầm rộ với nhiều lời quảng cáo quá đà và rơi lệch ; kiểu như thực phẩm chức năng có tác dụng thần kì trong việc phòng ngừa và trị bệnh. Có nhiều người còn cho rằng thực phẩm hoàn toàn có thể trị ung thư nữa. Còn người dùng thì lạm dụng thực phẩm chức năng. Vậy là vấn đề có lẽ rằng đã đi quá xa rồi .

Nhân dịp có một người bạn thắc mắc và trao đổi với mình về thực phẩm chức năng, mình mới có dịp đọc thêm các bài báo khoa học công bố về các nghiên cứu và thử nghiệm chức năng của thực phẩm chức năng trong việc phòng ngừa và trị bệnh như tim mạch, ung thư hay suy giảm năng lực trí tuệ. Những nghiên cứu này được thực hiện trực tiếp hoặc tổng hợp số liệu từ nhiều thử nghiệm lâm sàng với vài trăm ngàn người. Không có gì đáng ngạc nhiên khi họ kết luận rằng: Hầu hết các loại thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất không có tác dụng gì đáng kể và có thể có hại!

Theo thống kê, trên thị trường lúc bấy giờ có khoảng chừng hơn 50.000 loại mẫu sản phẩm thực phẩm chức năng ( Dietary supplement ) khác nhau, hoàn toàn có thể chia ra thành những nhóm chính như : Vitamin, khoáng chất, protein và acid amine, chất tăng cường thể hình ( bodybuilding – thường dùng cho những vận động viên ), acid béo, những loại sản phẩm tự nhiên từ cây xanh, nấm, … và probiotics. Trong đó, nhóm chứa vitamin và khoáng chất là thông dụng và được sử dụng thoáng rộng hơn cả. Vì thế, nhiều điều tra và nghiên cứu lớn tập trung chuyên sâu vào nhóm mẫu sản phẩm này .

Các điều tra và nghiên cứu

Nghiên cứu của Foreman và cộng sự đã tập hợp và tổng kết số liệu từ 3 thử nghiệm bổ sung đa vitamin (multivitamin) và 24 thử nghiệm bổ sung 1 hoặc 2 loại vitamin kết hợp, với tổng cộng trên 400.000 người tham gia. Hai kết luận quan trọng thu được từ nghiên cứu này là:

• Việc bổ sung đơn lẻ hay kết hợp của các vitamin A, C, D, folic acid, selenium và calcium không có lợi mà cũng chẳng có hại.
• Vitamin E và β-carotene (tiền chất của vitamin A) không giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch hay ung thư, ngược lại β-carotene còn có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi ở những người hút thuốc.

Nghiên cứu thứ 2 của Grodstein và cộng sự được thực hiện trong hơn 12 năm để đánh giá tác dụng của đa vitamin với sự suy giảm trí tuệ ở người lớn tuổi. Nghiên cứu được thiết kế rất chặt chẽ, theo dạng ngẫu nhiên (randomized), ẩn nhóm 2 chiều (double-blinded) và có nhóm đối chứng với giả dược. Kết quả là không có sự khác biệt nào giữa nhóm sử dụng đa vitamin và nhóm giả dược cả. Điều này chứng tỏ, nếu các viên đa vitamin có tác dụng gì đó, thì chỉ là tác dụng của giả dược mà thôi.

Nghiên cứu thứ 3 của Lamas và cộng sự đánh giá tác dụng của đa (nhiều) vitamin đối với nhóm người có tiền sử bị nhồi máu cơ tim. Nghiên cứu này theo dõi 1708 người trong 4.6 năm và kết luận rằng: Không có khác biệt gì giữa nhóm sử dụng đa vitamin và giả dược cả.

Ngoài ra có nhiều nghiên cứu và điều tra khác cũng chỉ ra rằng việc sử dụng β-carotene, vitamin E và vitamin A còn hoàn toàn có thể làm tăng năng lực tử trận. Còn những chất chống oxy hóa khác và vitamin B, acid folic thì không có công dụng gì rõ ràng .
Thậm chí như vitamin D, thường được khuyên là sử dụng cho những người bị thiếu vắng, thì công dụng của nó cũng không phải luôn rõ ràng. Kết quả từ nhiều nghiên cứu và điều tra khác nhau cho thấy rất nhiều xích míc .

Một trường hợp ngoại lệ là cần bổ sung acid folic cho phụ nữ chuẩn bị – đang mang thai. Bác sĩ Larry Appel, giám đốc Trung tâm Welch về Phòng ngừa, Dịch tễ học và Nghiên cứu lâm sàng tại Đại học Johns Hopkins cho rằng: Nếu phụ nữ uống acid folic trước và suốt giai đoạn đầu thai kì, thì sẽ ngăn ngừa những sai sót xảy ra trong quá trình phát triển ống thần kinh ở trẻ em. Trung tâm Phòng và Kiểm soát bệnh khuyên là tất cả phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nên bổ sung 400 microgram acid folic mỗi ngày. Sắt cũng là một khoáng chất khác cần được bổ sung cho đối tượng này.

Một loại thực phẩm chức năng khác rất được ưu thích, đặc biệt quan trọng cho những người bị đau khớp, đó là Glucosamine. Nhưng theo một nghiên cứu và điều tra được đăng trên tạp chí New England Journal of Medicine năm 2006, được triển khai với 1583 bệnh nhân bị viêm khớp gối, thì hiệu quả là :

• Nếu glucosamine được kết hợp với Chondoitin thì có tác dụng giảm đau với các bệnh nhân bị nặng, nhưng không tác dụng với bệnh nhân bị viêm vừa và nhẹ.
• Nếu sử dụng glucosamine riêng lẻ thì không có tác dụng gì khác với giả dược cả.

Tóm lại, từ những nghiên cứu trên đây và nhiều nghiên cứu khác nữa, mình rút ra rằng dạng thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất hầu như không có tác dụng đáng kể trong việc ngăn ngừa/giảm nhẹ các bệnh như ung thư, tim mạch, khớp, suy giảm trí tuệ. Và hẳn nhiên là càng không có tác dụng chữa bệnh gì cả.

Riêng cá nhân mình thì cho rằng:

1. Những người khỏe mạnh, nhà hàng thông thường thì không cần bổ sung thêm vitamin hay khoáng chất ( trừ trường hợp phụ nữ có thai như trên ) dưới dạng thực phẩm chức năng. Thay vào đó, nên chú ý đến chính sách dinh dưỡng, ăn rất đầy đủ và cân đối những chất dinh dưỡng thiết yếu. Nếu được, với ngũ cốc, nên sử dụng dạng nguyên hạt, thô ( ít qua tinh chế ), vì sự phong phú về thành phần dinh dưỡng sẽ được bảo tồn tốt hơn. Vitamin có nhiều trong những loại rau củ và trái cây, nên thay vì uống một viên vitamin C .
2. Dẫu biết rằng công dụng của vitamin chỉ là công dụng của giả dược mà thôi, nhưng nếu làm cho người thân trong gia đình, đặc biệt quan trọng là người lớn tuổi, của mình vui, thì hoàn toàn có thể vẫn du di một chút ít. Chỉ là nỗ lực lý giải từ từ để họ hiểu ra và dần đổi khác .
3. Đối với những dạng thực phẩm chức năng là những loại sản phẩm tự nhiên như linh chi, nhân sâm, thristlecs, … mình luôn nỗ lực khám phá thật kĩ trước khi cho người nhà sử dụng. Các trang như webmd.com hay mayoclinic.org thường rất đáng đáng tin cậy và luôn update, thế cho nên mình hay tra cứu thông tin từ đó. Nếu vẫn chưa chắc như đinh, mình thường tìm hiểu thêm thêm thông tin từ những bạn hữu là dược sĩ. Nếu không rành tiếng Anh, hoàn toàn có thể dùng công cụ translate từ Anh sang Việt của google .

Tài liệu tham khảo:

1. Nghiên cứu của Foreman và cộng sự: http://annals.org/…/vitamin-mineral-supplements-primary-pre…
2. Nghiên cứu của Grodstein và cộng sự: http://annals.org/…/long-term-multivitamin-supplementation-…
   https://en.wikipedia.org/wiki/Dietary_supplement
3. Nghiên cứu về glucosamine:https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa052771
4. Quan điểm của các bác sĩ ở Johns Hopkins về TPCN:https://www.hopkinsmedicine.org/…/is-there-really-any-benef…
5. Các nghiên cứu khác: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20691310
   https://jamanetwork.com/journ…/jama/article-abstract/1738879
6. Tìm hiểu thêm về thử nghiệm lâm sàng: https://www.facebook.com/notes/từ-sinh-học-đến-sức-khỏe/những-điều-cơ-bản-về-thử-nghiệm-lâm-sàng-biết-để-tự-bảo-vệ/439580893200279/

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Đời sống