Thiếu máu là tình trạng giảm lượng hemoglobin trong máu của người bệnh so với người cùng giới, cùng lứa tuổi và cùng điều kiện sống. Thiếu máu gây ra các biểu hiện thiếu ôxy ở các mô và tổ chức của cơ thể. Thiếu máu do thiếu sắt là loại thiếu máu dinh dưỡng hay gặp nhất. Bệnh tập trung chủ yếu ở phụ nữ có thai, phụ nữ độ tuổi sinh đẻ và đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi. Bài viết dưới đây của Khoa Dinh dưỡng và Tiết chế, Viện Huyết học – Truyền máu TW sẽ trả lời câu hỏi “Người bệnh thiếu máu thiếu sắt nên ăn gì?”
Tóm tắt nội dung bài viết
Người lớn thiếu máu thiếu sắt nên ăn gì?
Nguyên tắc:
Đảm bảo ăn cân đối và đủ nhu cầu các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, cân đối giữa Protein động vật và thực vật. Cải thiện chất lượng bữa ăn đảm bảo cung cấp đủ chất sắt theo nhu cầu khuyến nghị (theo tuổi, giới).
– Tăng cường sử dụng nhóm thực phầm cung ứng Protein có chứa nhiều sắt, acid folic và những vitamin đặc biệt quan trọng là vitamin nhóm B :
+ Nhóm Protein động vật hoang dã :
- Nhóm thịt : Nên lựa chọn những loại thịt có màu đỏ như thịt bò, thịt bê, gan, tiết, thịt lợn, thịt gà tây … Nên sử dụng 45 – 60 g protein / ngày tương tự 200 – 300 g thịt / ngày .
- Thủy hải sản : cá thu, cá hồi, nhóm nhuyễn thể có vỏ : hàu, sò, ốc … bảo vệ ăn 2 – 3 bữa thủy hải sản / tuần .
- Trứng : Trong trứng có vừa đủ những chất dinh dưỡng protein, Lipid, Glucid. Đặc biệt trong lòng đỏ của trứng còn có chứa một lượng đáng kể sắt, canxi, kẽm, vitamin A … Một tuần một người lớn nên ăn 2 – 3 quả trứng .
+ Nhóm Protein thực vật :
- Nhóm rau lá màu xanh đậm : Họ cải như rau cải chân vịt ( cải bó xôi ), cải xoong, súp lơ xanh … Một ngày nên sử dụng từ 300 – 400 g ( tương tự với 1 bát con rau / bữa ) .
- Nhóm đậu, đỗ và những loại hạt : đậu hà lan, đậu tương, lạc, hạt điều, hạnh nhân …
+ Các loại quả chín, quả mọng : cherry, dâu tây, nho, việt quất, lựu … Các loại quả này không chỉ giàu sắt mà còn chứa nhiều vitamin C, giúp cải tổ lưu lượng máu trong khung hình và giúp tăng cường hấp thu sắt. Nên sử dụng từ 100 – 200 g quả chín / ngày
– Hạn chế sử dụng trà, cafe vì có chứa tannin làm ức chế năng lực hấp thu sắt .
– Bổ sung sắt hoặc đa vi chất dinh dưỡng theo chỉ định của bác sĩ .
– Vệ sinh cá thể, vệ sinh thiên nhiên và môi trường để phòng chống nhiễm giun, sán .
– Tuân thủ chỉ định của nhóm điều trị ( Bác sĩ, điều dưỡng chăm nom, và tư vấn viên khoa dinh dưỡng ) để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất .
BSCKII. Nguyễn Thị Thảo, Phó trưởng khoa Bệnh máu lành tính, Viện Huyết học – Truyền máu TW tư vấn về bệnh thiếu máu, thiếu sắt
Trẻ em thiếu máu thiếu sắt nên ăn gì?
– Thiếu máu thiếu sắt ở trẻ em sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển thể chất và tinh thần của trẻ sau này. Đặc biệt có thể gây ra các rối loạn về tâm thần và vận động. Do vậy việc phát hiện và điều trị kịp thời có ý nghĩa rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ.
– Nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt ở trẻ nhỏ :
Một trong những nguyên do thường gặp nhất là phân phối không đủ sắt. Chế độ ăn thiếu sắt như thiếu sữa mẹ, uống sữa công thức không bổ trợ sắt, cho ăn bột thiếu thức ăn nguồn gốc động vật hoang dã. Ở trẻ đẻ non, thiếu cân lúc đẻ và trẻ sinh đôi, lượng sắt dự trữ được phân phối qua tuần hoàn rau thai ít nên cũng dễ thiếu sắt .
Một nguyên do khác là do hấp thu sắt kém : trẻ bị tiêu chảy lê dài, rối loạn hấp thu, có dị dạng ở dạ dày ruột. Hoặc do thực trạng mất sắt mạn tính, gặp trong nhiễm giun móc, loét dạ dày – tá tràng, polyp ruột, chảy máu cam, hành kinh ( trẻ gái dậy thì ) … Ngoài ra những trường hợp trẻ trong tiến trình lớn nhanh, dậy thì nhu yếu sắt cao trong khi cung ứng không đủ cũng hoàn toàn có thể bị thiếu máu thiếu sắt .
Về điều trị, cần phải cho trẻ uống sắt và những chế phẩm của sắt theo chỉ định của bác sĩ. Cần kiểm soát và điều chỉnh chính sách ăn thích hợp với lứa tuổi, cho trẻ ăn bổ trợ đúng lúc và đúng cách. Ngoài ra cần chữa những nguyên do gây rối loạn tiêu hóa và chảy máu mạn tính ( như điều trị giun móc, điều trị loét dạ dày-tá tràng … ) .
Nguyên tắc chế độ ăn:
– Cho trẻ ăn theo nhu yếu khuyến nghị ( theo tuổi, cân nặng, độ cao, giới tính ) .
– Ăn phong phú những nhóm chất theo ô vuông thức ăn của trẻ .
Ô vuông thức ăn của trẻ
– Tăng cường những thực phẩm giàu sắt trong thực đơn hằng ngày của trẻ .
– Bổ sung những loại quả có chứa nhiều vitamin C : nho, bưởi, cam, quýt, dâu tây. … để giúp tương hỗ hấp thu sắt .
Nguồn thực phẩm giàu chất sắt bao gồm:
– Thịt đỏ và nội tạng ( thịt bò, thịt cừu, thịt lợn, thận, gan, tim, dồi tiết … ) .
– Trứng ( mẹ nên cho trẻ ăn 3-4 quả trứng / tuần ) .
– Cá và động vật hoang dã có vỏ ( cá mòi, cá mòi cơm, cua, cá cơm, tôm, hến ). Mẹ nên cho trẻ ăn 3-4 bữa cá / tuần .
– Các loại hạt ( đậu phộng, quả hồ đào, quả óc chó, hạt mè, hạt hướng dương, hạt thông ) .
– Các loại rau có lá xanh ( bông cải xanh, rau bó xôi, cải xoong, cải xoăn ) .
– Ngũ cốc và các sản phẩm ngũ cốc (bánh mì, bột ngô, bột cám, bánh yến mạch, lúa mạch đen)
– Đậu và những loại đậu ( đậu nướng, đậu Hà Lan, đậu lăng, đậu xanh, đậu mắt đen … ) .
Khoa Dinh dưỡng và Tiết chế
Viện Huyết học – Truyền máu TW
Source: http://wp.ftn61.com
Category: Đời sống
Để lại một bình luận