Dùng thuốc dị ứng tùy tiện = hại con trẻ

Điều đó đã dẫn tới việc sử dụng 1 số ít thuốc điều trị triệu chứng một cách bừa bãi, trong đó có nhóm thuốc dị ứng. Việc sử dụng những loại thuốc này tùy tiện sẽ gây ra những hậu quả không nhỏ cho trẻ nhỏ .

Thuốc thường bị lạm dụng

Có thể khi trẻ bị ho, sổ mũi do thời tiết, người ta nghĩ ngay đến nguyên do dị ứng, do vậy thuốc kháng dị ứng ( còn gọi là thuốc kháng histamin – antihistamine ) hay được sử dụng. Các thuốc thường được dùng là :
Một số loại thế hệ 1 nổi bật như chlopheniramine 4 mg ( viên nén vàng hình bầu dục, nhiều lúc là tròn ) ; theralen 5 mg ( viên màu hồng, tròn ) ; toplexil ( dạng viên nang nửa xanh, trắng ) ; dexchlopheniramin 2 mg ( tên khác polamin, polaramin, có dạng siro hoặc dạng viên phối hợp ( dexchlopheniramin betamethasone, cedetamine, celestamine ) .

Thế hệ 2 gồm có loratadine, cetirizine, desloratadine, levocetirizine, fexofenadin…

Bản chất các thuốc này dùng để chữa dị ứng: dị ứng da (mề đay cấp – mạn, chàm…), viêm mũi dị ứng, viêm kết  mạc dị ứng và các dạng dị ứng khác. Thuốc dùng phổ biến hiện nay trong điều trị ho, sổ mũi trẻ em là các kháng histamine thế hệ 1 đã liệt kê ở trên.

Chỉ dùng thuốc chữa tai mũi họng cho trẻ khi đã được bác sĩ thăm khám và chỉ định dùng thuốc. Ảnh : TM

Và hậu quả khi dùng sai

Vì sao lại có hiện tượng kỳ lạ cha mẹ lạm dụng thuốc dị ứng ? Trong lâm sàng, chúng tôi gặp không ít những trường hợp cha mẹ dùng lại đơn thuốc cũ. Điều đó hoàn toàn có thể lý giải rằng : lần trước con của họ bị ho, hắt hơi sổ mũi và họ cho bé đi khám bệnh. Lần đó bé bị viêm mũi dị ứng nên bác sĩ đã kê đơn có thuốc kháng dị ứng và hiệu suất cao khá rõ ràng. Do vậy ở những lần sau bé có triệu chứng giống lần trước là cha mẹ lại ra tiệm thuốc mua theo đơn thuốc cũ về dùng. Bởi vì họ nghĩ rằng, khi dùng những thuốc này sẽ có tác dụng làm giảm sổ mũi, giảm ho. Nhưng họ không biết rằng có nhiều nguyên do gây sổ mũi, ho dẫn đến việc dùng thuốc không giống nhau. Nếu viêm mũi theo chính sách dị ứng thì những thuốc kháng histamine sẽ có tác dụng giảm ngứa mũi, giảm tiết dịch mũi. Nhưng trên thực tiễn lâm sàng thì hầu hết ho, sổ mũi ở trẻ nhỏ là do bệnh cảm thông thường. Mà trong bệnh này mũi bị viêm không phải theo chính sách dị ứng, nếu có thì rất ít và chỉ khi đi khám bệnh, bác sĩ sẽ dựa vào kinh nghiệm tay nghề để chẩn đoán và kê đơn thuốc điều trị. Đa số viêm mũi trong bệnh cảm lạnh – thứ gây viêm là những interlekin ( IL ) chứ không phải histamine nên những thuốc kháng dị ứng phần nhiều không có tác dụng .

Tuy nhiên, nhiều phụ huynh lại cho rằng khi họ cho con dùng thuốc với liều cao thì thấy hiện tượng ho, sổ mũi vẫn giảm. Vì sao lại có hiện tượng này? Đó chính là do ngoài tác dụng kháng histamine, thuốc còn có tác dụng kháng cholinernic (anticholinergic). Tác dụng này làm giảm tiết các chất nhầy đường hô hấp, khiến cho đứa trẻ bị khô mũi, khô miệng, các chất tiết ra rồi thì cô đặc lại và ứ đọng bên trong đường hô hấp khó tống ra ngoài. Bề ngoài thì có vẻ bệnh của bé đã giảm vì các triệu chứng ho, sổ mũi đã giảm. Nhưng thực tế thì đứa trẻ đang gặp những rắc rối do chính tác dụng anticholinergic mà người lớn không thấy được, như: khô mũi, miệng, táo bón, bí tiểu, nhịp tim nhanh…

Các thuốc kháng histamine thế hệ 1 vừa nêu còn hoàn toàn có thể đi qua hàng rào máu não, gây nên những tác dụng phụ trên hệ thần kinh TW như : ngủ gà, li bì. Đối với trẻ nhỏ thì khó ngủ, kích thích, hô hào thậm chí còn co giật, giảm năng lực tập trung chuyên sâu quan tâm tiếp thu kỹ năng và kiến thức, giảm trí nhớ. Các thuốc thế hệ 2 thì ít tác dụng phụ này nhưng năng lực làm khô mũi thì kém hơn hẳn những thuốc thế hệ 1 nên không được những cha mẹ ưu thích lắm .

Nên dùng thuốc nào cho trẻ?

Theo khuyến nghị của AAP ( Viện hàn lâm Nhi khoa Mỹ ) : Không dùng bất kể loại sản phẩm thuốc không kê toa ( OTC ) nào cho trẻ nhỏ dưới 6 tuổi bị cảm lạnh vì những rủi ro tiềm ẩn tác dụng phụ và hiệu suất cao điều trị của thuốc không cao hơn rủi ro tiềm ẩn ( gồm có cả những loại thảo dược ). Mật ong hoàn toàn có thể giảm ho và có vẻ như vô hại so với trẻ trên 1 tuổi, hiệu suất cao giảm ho của mật ong tương tự thuốc tây ( như phenergan ). Các thuốc kháng dị ứng để điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ nhỏ chỉ nên dùng những loại bảo đảm an toàn : desloratadine, levocetirizine … hoàn toàn có thể dùng được cho trẻ từ 6 tháng trở lên .

Thực tế việc sử dụng thuốc giảm ho, sổ mũi hầu như không đem lại bất kỳ lợi ích nào cho trẻ. Dù rằng con của bạn có chảy mũi dòng dòng, ho sùng sục nhưng nó vẫn vui vẻ, chơi bời, không quấy khóc… thì cha mẹ không nên sốt ruột. Phụ huynh cũng không nên sốt ruột khi trẻ ho gây kém ngủ một chút, nôn ói một chút do ho; không nên suy nghĩ rằng để ho lâu sẽ lan xuống phổi… Việc dùng thuốc ho hay không dùng thuốc cũng chỉ trong vòng 1 tuần là triệu chứng ho sẽ giảm và hết. Chỉ nên dùng thuốc khi tình trạng ho, sổ mũi khiến trẻ quấy khóc, sốt, biếng ăn… và đã được bác sĩ chuyên khoa nhi khám và chỉ định dùng thuốc.

Ho là phản xạ tống vi trùng, dị vật, đờm nhớt … ra khỏi đường hô hấp. Điều này cũng giúp ngăn ngừa viêm phổi, ngăn ngừa ùn tắc đường thở … Do đó, tâm lý ho nhiều, ho lâu gây ra viêm phổi là không có địa thế căn cứ. Trẻ sơ sinh không ho được, người già yếu liệt nằm một chỗ không ho được, nên bị ứ đọng đờm nhớt, vi trùng … do vậy những trường hợp này mới dễ bị mắc viêm phổi. Vì vậy, thay vì lúng túng và muốn cho trẻ dùng thuốc để ngăn ngừa ho, sổ mũi … thì cha mẹ nên vui mừng vì con mình ho khỏe. Ho khỏe thì bệnh mau khỏi, không ho hay ho yếu thì dễ bị nặng hơn. Bằng mọi cách để giảm ho, cắt ho chính là đang làm hại trẻ, và đương nhiên là không nên tự ý dùng thuốc chống dị ứng .

Source: http://wp.ftn61.com
Category: Hỏi Đáp